Chính
sách thương mại của Trump biểu hiện sự thiếu hiểu biết kinh tế
Jeffrey Sachs - CRNTT
Lê
Thị Thanh Loan, biên
dịch -
Nghiên Cứu Quốc Tế
Gần
đây, tại diễn đàn phụ “Phương hướng chính sách đối ngoại của Mỹ và tác động của
nó đối với hợp tác châu Á-Thái Bình Dương” nằm trong hội nghị thường niên Diễn
đàn châu Á Bác Ngao (BFA) 2025, Jeffrey Sachs, nhà kinh tế học người Mỹ, giáo
sư và giám đốc Trung tâm Phát triển Bền vững của Đại học Columbia, đã phát biểu
rằng, chính sách thương mại của Trump là biểu hiện rõ ràng của sự thiếu năng lực.
Sachs cho rằng Trung Quốc nên phớt lờ Mỹ, không nên hy vọng vào việc mở rộng thị
trường Mỹ hay dựa vào thị trường Mỹ, mà nên mở rộng sang các thị trường khác. Đồng
thời, chủ nghĩa đa phương phải được duy trì. Sachs nhấn mạnh, hệ thống thuế
quan của Mỹ không có nghĩa toàn thế giới sẽ đánh mất lý trí và từ bỏ Tổ chức
Thương mại Thế giới (WTO) hay hệ thống thương mại; chính sách thương mại của Mỹ
cũng không nên dẫn đến một cuộc chạy đua vũ trang. Ông tin rằng Đông Á nên đoàn
kết về mặt chính trị và kinh tế.
VIDEO
:
Chính sách
thương mại của Trump biểu hiện sự thiếu hiểu biết kinh tế
https://www.youtube.com/watch?v=xW31mMXUpY0
Chính
quyền của Tổng thống Mỹ Trump đã bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai được hơn ba tháng.
Trong thời gian này, Trump vẫn tiếp tục chủ nghĩa đơn phương và chính sách “Nước
Mỹ trên hết”, đồng thời thường xuyên áp dụng biện pháp thuế quan đối với các đối
tác thương mại lớn với lý do nhằm giảm thiểu thâm hụt thương mại. Trong bối cảnh
này, cách khu vực châu Á-Thái Bình Dương, với tư cách là động lực tăng trưởng
kinh tế toàn cầu, phản ứng trước tác động từ các chính sách của Mỹ, đang thu
hút sự quan tâm trên toàn cầu.
“Tôi
không muốn dành quá nhiều sức lực để hiểu chính sách thương mại của Trump, vì
chính sách này là biểu hiện rõ ràng của sự thiếu năng lực. Nó có nền tảng là
nhiều nhận thức sai lầm và cực kỳ sơ khai”, Sachs phát biểu lời mở đầu tại
phiên thảo luận.
Sachs
cho rằng, chính sách thương mại của Trump có năm động cơ. Động lực đầu tiên là
loại bỏ thâm hụt thương mại. “Nhưng tôi đã giảng dạy trong 45 năm rồi. Khi một
quốc gia có thâm hụt thương mại lớn, điều đó có nghĩa chi tiêu của quốc gia đó
lớn hơn sản lượng của nó. Điều này không liên quan đến thương mại, mà liên quan
đến chi tiêu của quốc gia đó”, Sachs cho biết. “Tỷ lệ tiết kiệm của Mỹ rất thấp,
vì thâm hụt ngân sách của nước này đặc biệt lớn, chúng tôi tiết kiệm rất ít. Điều
này không liên quan đến chính sách thương mại. Trump hoàn toàn thiếu hiểu biết
về kinh tế.”
Điểm
thứ hai, “Bơm tiền sẽ không giải quyết được vấn đề thâm hụt ngân sách của chúng
tôi”, Sachs nói, thâm hụt ngân sách của Mỹ chiếm 7% GDP và sẽ còn tăng lên.
“Mong muốn lớn nhất của chính quyền này là cắt giảm thuế cho những người giàu
nhất nước Mỹ. Họ muốn bù đắp khoản tiền cắt giảm thuế bằng cách thu thuế quan,
điều này là không thể thực hiện được. Nếu tính toán thì thuế quan không thể bù
đắp được việc cắt giảm thuế cho người giàu, nó sẽ làm ảnh hưởng đến người nghèo
ở Mỹ. Ông ấy nói rằng thuế quan chính là cắt giảm thuế, đó là tư duy của một
chính phủ hủ bại.”
Thứ
ba, Sachs chỉ ra rằng, Trump nói muốn bảo vệ ngành công nghiệp Mỹ. “Khi Mỹ
tuyên bố đánh thuế ô tô, điều này sẽ khiến ngành công nghiệp ô tô của Mỹ mất đi
khả năng cạnh tranh vĩnh viễn.” Sachs nói, “Hiện nay, ngành công nghiệp ô tô của
Trung Quốc thực sự đang thống trị ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. Cảm ơn, người
Mỹ sẽ không thể cạnh tranh được, hãy tận hưởng chiếc xe của các bạn – BYD.”
Thứ
tư, Sachs cho biết, Trump gọi chính sách thương mại là “đòn bẩy của chính sách
đối ngoại”, nhưng “Trung Quốc sẽ không bị tác động bởi điều này. Thị trường Mỹ
chỉ chiếm 12% kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc và sẽ còn thu hẹp. Vậy thì
sao? Vẫn còn một thế giới rộng lớn ngoài kia.” Sachs cho rằng Trung Quốc không
nên chỉ nghĩ đến thị trường Mỹ. “Đó không phải là thị trường của các bạn, và kiểu
can thiệp này đã xuất hiện trong suốt nhiều năm qua. Lối tư duy theo chủ nghĩa
bảo hộ đã tồn tại ở Mỹ trong cả thập kỷ và xuất khẩu của Trung Quốc đã giảm
đáng kể trong giai đoạn này. Thị trường Mỹ không còn là nguồn tăng trưởng cho
thị trường Trung Quốc nữa.”
Thứ
năm, Sachs cho biết Nghiệp đoàn Công nhân ngành Ô tô Mỹ ủng hộ Trump. Đây là
chiến lược của Mỹ, nhưng chiến lược này sẽ không hiệu quả. “Mọi người sẽ nhận
ra rằng họ sẽ không còn đủ khả năng mua ô tô trong tương lai nữa. Đây là một thất
bại, và chính quyền này sẽ là một chính quyền thất bại.”
Vậy
Trung Quốc có thể làm gì?
Sachs
tin rằng, trước tiên hãy phớt lờ Mỹ.
Thứ
hai, đừng mong đợi những giao dịch lớn, đừng hy vọng mở rộng thị trường Mỹ hay
dựa vào thị trường Mỹ. “Thế giới ngoài kia rất rộng lớn, và Trung Quốc là nước
có khả năng cạnh tranh nhất thế giới. Đừng trông chờ vào thị trường Mỹ, vì nó
đã không còn nữa.”
Thứ
ba, mở rộng sang các thị trường khác. Toàn thế giới cần công nghệ xanh và công
nghệ số, và Trung Quốc đang dẫn đầu trong tất cả các công nghệ này, bao gồm
năng lượng tái tạo, năng lượng mặt trời, năng lượng gió, thủy điện, năng lượng
hạt nhân, pin, xe điện, năng lượng hydro… “Đây là những gì toàn thế giới cần,
mà Mỹ thì không sản xuất được vì họ không có trên sân chơi. Trên thực tế, nước
Mỹ chúng tôi hiện không quan tâm đến công nghệ chút nào. Chúng tôi là công nghệ
‘nâu’. Chúng tôi đã chiến thắng thế kỷ 20 và Trung Quốc sẽ chiến thắng thế kỷ
21.”
Thứ
tư, phải duy trì chủ nghĩa đa phương. “Liên Hợp Quốc có 193 quốc gia thành
viên, trong đó có 190 quốc gia muốn chủ nghĩa đa phương và Trung Quốc có thể đảm
bảo rằng chủ nghĩa đa phương sẽ được bảo vệ.”
Sachs
cho biết, xét về quy mô thì Mỹ trên thực tế không lớn đến vậy. “Một trong những
ảo tưởng của Trump là, ông ấy nghĩ rằng mối đe dọa từ thị trường Mỹ là rất lớn,
đến mức Trump có thể đe dọa bất kỳ ai mình muốn, và ông ấy có thể vẽ lại bản đồ
địa chính trị thế giới chỉ bằng cách tiến hành chiến tranh thương mại và chiến
tranh thuế quan. Điều này thật nực cười.” Đồng thời, Mỹ cũng có ảo tưởng về
Nga. “Họ nghĩ rằng chừng nào Mỹ còn áp đặt lệnh trừng phạt lên Nga, Nga sẽ
không bán bất cứ thứ gì nữa. Họ nghĩ rằng điều này sẽ khiến Nga phải khuất phục.
Mỹ nghĩ mình là trung tâm của vũ trụ, đây là một ảo tưởng dài hạn.”
Sachs
cho biết, các quốc gia khác trên thế giới vẫn sẽ làm việc của mình, chuyển đổi
năng lượng, phát triển kinh tế, một nền kinh tế trị giá hàng nghìn tỷ USD, bao
gồm thương mại, tài chính, nhân dân tệ, rupee hoặc các loại tiền tệ khác, thế
giới sẽ tiếp tục vận hành bình thường. Đây chính là thực tế mà chúng ta sẽ chứng
kiến. Chúng ta sẽ không chứng kiến sự biến mất của Mỹ, nhưng chúng ta cũng sẽ
không còn thấy Mỹ thúc đẩy những thay đổi, thiết lập các quy tắc, nguyên tắc và
tổ chức trong tương lai. Điều này sẽ kéo dài trong nhiều năm tới. “Vì vậy, hãy
chuẩn bị tinh thần và làm những gì bạn nên làm, cho dù đó là phát triển, chuyển
đổi năng lượng, hành động vì khí hậu hay tiến bộ công nghệ…”
Sachs
nhiều lần nhấn mạnh rằng, hệ thống thuế quan của Mỹ không có nghĩa toàn thế giới
sẽ đánh mất lý trí và từ bỏ WTO hay hệ thống thương mại. “Điều quan trọng là
các quốc gia khác, bao gồm Trung Quốc và các đối tác thương mại của nước này,
chẳng hạn như châu Âu, không được làm theo các biện pháp này của Mỹ. Tôi tin rằng
sự thiếu hiểu biết về kinh tế của chính phủ Mỹ sẽ không dẫn đến sự thiếu hiểu
biết về kinh tế tương tự ở các quốc gia khác trên thế giới. Ngược lại, nó nên
khuyến khích các quốc gia khác trên thế giới củng cố nhận thức của mình rằng một
hệ thống thương mại mở là điều hợp lý và cần được bảo vệ.”
Đồng thời,
Sachs cũng chỉ ra rằng, chính sách thương mại của Mỹ không nên dẫn đến một cuộc
chạy đua vũ trang. “Tuần trước, các bộ trưởng ngoại giao của Nhật Bản, Hàn Quốc
và Trung Quốc đã gặp nhau, tôi nghĩ đây là một diễn biến rất tích cực.” Sachs
cho rằng, những khác biệt giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc thực chất có
liên quan đến Mỹ, nhưng Đông Á nên đoàn kết về mặt chính trị và kinh tế. “Nếu
đoàn kết, các bạn sẽ trở thành động lực cho toàn thế giới, điều này sẽ tăng cường
an ninh cho tất cả các quốc gia ở Đông Bắc Á và cũng sẽ thúc đẩy thành tựu kinh
tế của khu vực. Tôi nghĩ Tổng thống Trump sẽ giúp các quốc gia Đông Bắc Á đoàn
kết lại.”
-----------------
LIÊN
QUAN
Liệu Trump có gây ra “sự sụp
đổ” thứ tám?
Việt
Nam sẽ ứng phó thế nào với mức thuế quan gây sốc của Trump?
No comments:
Post a Comment