Sunday, May 18, 2025

NHỮNG CẢI CÁCH NÀY CÓ CHÂN THÀNH HAY KHÔNG? (Nguyễn Đắc Kiên / Facebook)

 



NHỮNG CẢI CÁCH NÀY CÓ CHÂN THÀNH HAY KHÔNG?  

Nguyễn Đắc Kiên

18-5-2025  01:44   

https://www.facebook.com/nguyendackien/posts/pfbid0D1zoUtFMJ9faa1mZWuDgMvVfU8hoEA9jRgeEMjQ83jXL9hMkmhZ4F6VTjC3CKe8Hl?locale=vi_VN

 

“Thể chế, pháp luật là động lực, nền tảng phát triển đất nước, “ai cũng phải làm việc theo pháp luật mới có sức mạnh””

 

Phát biểu trên của TBT Tô Lâm tại phiên họp tổ Quốc hội chiều 17/5 (được báo chí dẫn lại) có thể đã hàm chứa ý tưởng định hướng phát triển đất nước trong vòng 100 năm tới.

 

Trong các thảo luận về Nghị quyết 68 (về phát triển kinh tế tư nhân), có hai câu hỏi được giới chuyên gia và doanh nhân trở đi trở lại đó là: “Nhà nước chân thành đến đâu với kinh tế thị trường?”; và “Những chính sách này bền vững đến đâu, có khi nào lại “quay xe” nữa không?”

 

Nhìn lại lịch sử, những băn khoăn của giới chuyên gia, doanh nghiệp và người dân trong hai câu hỏi trên là hoàn toàn chính đáng. Nhưng, đó là một cách đặt vấn đề có phần “phiến diện”, mà một câu trả lời đầy đủ, một cách nhìn toàn diện hơn, có thể tìm thấy được ngay trong lời TBT Tô Lâm tôi vừa trích dẫn ở trên.

 

“Ai cũng phải làm việc theo pháp luật mới có sức mạnh”.

 

Khi đặt câu hỏi về độ chân thành của Nhà nước với kinh tế tư nhân, và khả năng “quay xe chính sách” là chúng ta đang đặt toàn bộ gánh nặng quyết định lên vai Nhà nước mà quên đi quyền hạn và nghĩa vụ của chính bản thân mình. Rằng chính chúng ta cũng phải tham dự vào quá trình thay đổi này. Rằng chính chúng ta cũng phải kề vai gánh vác quá trình thay đổi này để biến sự “thiếu chân thành” (nếu có) thành “chân thành”, biến việc “quay xe” (nếu có) thành “không thể đảo ngược”.

 

Tôi sẽ đặt hai câu hỏi ngược lại: “Chính bản thân các bạn có nghĩ mình đã thực sự chân thành với kinh tế thị trường chưa?”; và “Chính bản thân các bạn có nghĩ mình sẽ đủ sức chịu được được kỷ luật sắt lạnh lùng của pháp luật hay không?”

 

Hai câu hỏi này dành cho giới doanh nhân và tất cả người dân.

 

Để một thay đổi thành công, đó phải là quá trình hai mặt, cả Nhà nước và Xã hội cùng song hành. Chúng ta không thể vừa giữ thói “sân sau-đút lót-quan hệ”, vừa giữ thói “vượt đèn đỏ-leo lề-lấn làn-nhậu xỉn lái xe”, vừa đòi hỏi một thay đổi căn cốt.

 

Không thể có thứ gì dễ dãi đến vô lý như vậy được, nhất là với một xã hội vốn đã từ lâu quen với “lệ” hơn là “luật” như xã hội Việt Nam.

 

Muốn thay đổi phải có sức mạnh, mà sức mạnh hàng đầu nằm ở kỷ cương, mà kỷ cương hàng đầu là kỷ cương pháp luật.

 

Ý tưởng về một “Xã hội đóng - Kinh tế mở” như mô hình Singapore, theo tôi, dù có thể sẽ có rất nhiều tranh cãi, nhưng cần thiết và phù hợp với Việt Nam (có lẽ trong ít nhất là vài thập kỷ tới).

 

Câu nói “Ai cũng phải làm việc theo pháp luật mới có sức mạnh”, của TBT Tô Lâm có thể hàm chứa ý tưởng này.

 

Mọi quá trình cải cách, dù từ trên xuống, hay từ dưới lên, không bao giờ là một quá trình một chiều. Đó luôn phải là một quá trình hai chiều, mà ở đó Xã hội phải đáp ứng được các cải cách của Nhà nước (từ trên xuống) và ngược lại Nhà nước cũng phải đáp ứng được các đòi hỏi thay đổi của Xã hội (từ dưới lên).

 

Xã hội cần sức mạnh cải cách từ Nhà nước, nhưng ngược lại Nhà nước cũng cần sức mạnh đáp ứng thay đổi của Xã hội. Đó là một cuộc chạy đua, vừa để sinh tồn, vừa để vươn tới thịnh vượng, tự do. Và đó, tất nhiên, không bao giờ là một quá trình dễ dàng - êm ái, và thường khi, nó là một quá trình khó khăn, thậm chí đau đớn. (Nếu cần các dữ liệu thực tiễn và lịch sử chứng minh, xin mời các bạn tìm đọc cuốn “Hành lang hẹp - The Narrow Corridor” của hai tác giả: Daron Acemoglu và James A. Robinson).

 

Nếu tất cả chúng ta (người dân) sẵn sàng nhận thức, tham gia một cách tích cực và có trách nhiệm vào toàn bộ quá trình cải cách đang diễn ra (từ phía Nhà nước), thì tôi tin rằng, sẽ đến lúc câu hỏi về “sự chân thành” hay khả năng “quay xe” trở nên vô nghĩa, vì khi đó có thể chúng ta đã ở một “hoàn cảnh cơ bản mới” mà mọi thứ là “không thể đảo ngược”. (Nhưng như tôi nói ở trên, quá trình này có thể mất vài thập kỷ, trước khi chúng ta có thể tiến tới một “Xã hội mở” đúng nghĩa).

 

Nói thêm một chút về những thay đổi, cải cách đang diễn ra. Mỗi người sẽ có một góc nhìn riêng, riêng tôi, tôi nhìn những thay đổi, cải cách này ở ba trụ cột, đó là: Hành chính, Giáo dục và Tư pháp (sẽ nói cụ thể ở dưới). Tôi cho rằng, những cải cách có hiệu quả sớm thấy nhất sẽ đến từ cải cách hành chính. Những cải cách mang đến hiệu quả thấy được trong 10-20 năm sẽ đến từ giáo dục. Nhưng những cải cách quan trọng nhất, nền tảng nhất, căn bản nhất có thể mang đến sự phát triển bền vững trăm năm, ngàn năm phải đến từ tư pháp.

 

BA TRỤ CỘT THAY ĐỔI

 

HÀNH CHÍNH: Mọi chính sách, pháp luật tốt sẽ chỉ nằm trên giấy nếu không được thực thi, mà bộ phận thực thi hàng đầu, tiếp xúc hàng ngày, hàng giờ, mọi lúc, mọi nơi với người dân, doanh nghiệp chính là bộ máy hành chính. Do đó, câu trả lời cho câu hỏi “cải cách có chân thành hay không”, rất thường khi được người dân, doanh nghiệp lập tức trả lời ngay khi họ vừa đụng đến “bộ máy hành chính”. Mọi chính sách, pháp luật tốt, mọi sự thành tâm của lãnh đạo ở trên có thể bị “đổ sông đổ biển” chỉ với một sự tắc trách, thậm chí chỉ một cái lườm nguýt của một anh/chị cán bộ hành chính cấp xã. Một bộ máy hành chính chuyên nghiệp với tinh thần phục vụ (thay vì quản lý), thông suốt từ cấp trung ương đến cấp xã, vì thế phải là nhiệm vụ cấp thiết hàng đầu. Bởi chính nơi đây, người dân, doanh nghiệp sẽ cảm nhận thấy rõ rệt nhất, tức thời nhất, những cải cách và thay đổi đang diễn ra.

 

GIÁO DỤC: Dù chưa có nhiều dấu ấn nhưng nền giáo dục của chúng ta cũng đang thay đổi. Tự chủ và nghiên cứu ứng dụng thực tiễn đang là hai xu hướng rõ nét với các trường đại học. Đây là bước đi cần thiết phù hợp với nhu cầu chuyển đổi nền kinh tế, tuy nhiên, đây chỉ là phần ngọn. Phần gốc rễ căn bản vẫn phải là giáo dục phổ thông, giáo dục đại trà. Đất nước trong kỷ nguyên mới thì cũng cần những con người mới, đó chính là nhiệm vụ của giáo dục. Những chính sách như miễn học phí, miễn ăn trưa (ở một số địa phương) rất thực tiễn, rất tốt, nhưng chưa đủ. Giáo dục cần hơn thế, đầu tiên phải thay đổi từ triết lý. Muốn có đất nước tự lực, tự cường thì từng người dân và mỗi người dân phải là những con người tự cường, tự trị. Đó chính là con người mới mà giáo dục phải tạo nên. Nhưng để đạt được điều này thì phải thay đổi nhận thức, đầu tiên và trên hết là từ những người làm giáo dục, những nhà quản lý, và quan trọng hơn cả là chính đội ngũ giáo viên. Phải làm sao để chính những nhà quản lý giáo dục, đội ngũ giáo viên cũng phải nhận thức và tham gia tích cực vào quá trình cải cách đang diễn ra. Để họ có thể nhận thức về nhiệm vụ mới của mình, không phải là tạo nên những con người công cụ như trước nữa, mà những con người tự cường, tự trị, những chủ nhân tương lai, những người sẽ giữ thành quả và đến lượt mình, tiếp tục công cuộc cải cách đất nước bây giờ.

 

TƯ PHÁP: Trong “bộ tứ chiến lược” Nghị quyết 57-59-66-68, chỉ có hai nghị quyết mà TBT trực tiếp làm trưởng ban chỉ đạo là Nghị quyết 57 về đổi mới công nghệ và Nghị quyết 66 về đổi mới pháp luật. Đây là chỉ dấu cho thấy tầm quan trọng của việc xây dựng pháp luật trong tiến trình cải cách. Muốn có chính sách, pháp luật tốt phải có đội ngũ làm luật, làm chính sách tốt. Nghị quyết 66 đã đưa ra những cơ chế, phương thức mới được giới chuyên gia cho rằng đã thay đổi căn bản cách xây dựng, chính sách, pháp luật. Đặc biệt, Nghị quyết 66 cũng có những sửa đổi thể hiện cái nhìn rất “thực tiễn” chẳng hạn như cơ chế “thuê khoán chuyên gia” tham gia vào việc xây dựng pháp luật, bỏ hẳn cơ chế hành chính trước đây. Tăng lương gấp đôi, ưu tiên thăng tiến cho đội ngũ làm chính sách, pháp luật ở các cơ quan, bộ-ngành. Hàng loạt luật, chính sách được ra đời, sửa đổi với tốc độ chóng mặt và được đánh giá cao, trong thời gian qua có thể là hệ quả của chính những cải cách, sửa đổi trong chính khâu xây dựng pháp luật này. Tuy nhiên, có được chính sách, pháp luật tốt mới chỉ là bước sơ khởi, thực thi mới là khâu then chốt, quyết định. Tức là hệ thống tòa án, kiểm sát cũng phải thay đổi tương ứng, mà thay đổi quan trọng nhất với tòa án đó là làm sao để có được sự độc lập tư pháp. Tức là đội ngũ bảo vệ, thực thi pháp luật ở bên dưới cũng phải thay đổi tương ứng, mà thay đổi đầu tiên phải là giữ vững kỷ cương và tuân thủ pháp luật. Không thể nào nói đến kỷ cương khi chưa có kỷ cương ở trong chính đội ngũ bảo vệ, thực thi pháp luật. Họ cũng như những người trong bộ máy hành chính, những người tiếp xúc thường xuyên, hàng ngày, hàng giờ với người dân, sẽ là những người thay mặt Nhà nước trực tiếp trả lời cho câu hỏi “những cải cách này có chân thành hay không?”.

NĐK

 

.

4 BÌNH LUẬN   

 

Nguyen Dac Kien

Xin giới thiệu một ngôi nhà mới của tôi. Tôi không chắc là có thể viết thường xuyên, nhưng những bài dài như thế này thì đọc trên đây chắc sẽ tiện hơn :

https://kiennd.substack.com/.../nhung-cai-cach-nay-co...

KIENND.SUBSTACK.COM

Những cải cách này có chân thành hay không?

Những cải cách này có chân thành hay không?






NHÂN PHÁT BIỂU CỦA MỘT NỮ THIẾU TƯỜNG Ở ĐẮK LẮK (Thái Hạo / Báo Tiếng Dân)

 



Nhân phát biểu của một nữ thiếu tướng ở Đắk Lắk

Thái Hạo

18/05/2025

https://baotiengdan.com/2025/05/18/nhan-phat-bieu-cua-mot-nu-thieu-tuong-o-dak-lak/

 

Về mức phạt vi phạm hành chính về giao thông, tôi đã viết nhiều. Nhân phát biểu của một nữ thiếu tướng ở Đắk Lắk, đề nghị nâng mức phạt từ 75 triệu lên 200 triệu đồng, xin nói thêm vài điều.

 

1. Tham khảo trên mạng thì được biết, nếu so với thu nhập bình quân mỗi năm của người dân thì một số nước có mức phạt như sau: Phần Lan 5–10%, Singapore 0,5–1%, Nhật Bản 0,3–1%, Mỹ 0,3–1%. Riêng Việt Nam, với mức phạt hiện tại là 75 triệu – tức là chiếm tới 70% thu nhập. Có lẽ cao nhất thế giới và bỏ xa các nước khác.

 

Nếu bây giờ tăng lên 200 triệu đồng thì mức phạt tối đa cho một lần vi phạm sẽ là gần 200% so với thu nhập, một con số không tưởng và sẽ đẩy người dân vào tình trạng nghèo đói không có lối ra, các doanh nghiệp cũng sẽ gặp khó khăn và dẫn đến kìm hãm kinh tế xã hội.

 

2. Vi phạm giao thông có nhiều loại, như nặng – nhẹ, khách quan – chủ quan, cố ý – không cố ý…, đó là chưa kể tới các vấn đề về hạ tầng giao thông như chất lượng đường sá, biển báo, đèn tín hiệu, phân bố dân cư…

 

Vì thế, cần song song thực hiện việc cải thiện hạ tầng và nâng cao nhận thức người đi đường, không thể cực đoan dồn hết lý do và gánh nặng lên vai người dân khi quy tất cả cho “ý thức tham gia giao thông”.

 

Chỉ cần gõ lên facebook “mua bằng lái xe” hoặc “làm bằng lái xe có hồ sơ gốc”, là thấy nhan nhản các trang đang công khai quảng cáo rầm rộ trên mạng. Đó là chưa kể công tác đào tạo và cấp bằng của Việt Nam thuộc loại lỏng lẻo bậc nhất thế giới.

 

3. Pháp luật cần nghiêm khắc chứ không thể hà khắc. Nghiêm khắc là một thái độ, cách ứng xử kiên quyết, có nguyên tắc, công bằng và hợp lý nhằm duy trì kỷ luật, trật tự và sự phát triển tích cực; nhằm mục đích giáo dục, điều chỉnh hành vi, xây dựng nề nếp; có lý do rõ ràng, gắn với sự tôn trọng và công bằng, người bị xử lý vẫn cảm thấy được lắng nghe, được đối xử đúng mực.

 

Còn hà khắc là sự áp đặt, trừng phạt hoặc kiểm soát quá mức, không tính đến hoàn cảnh, cảm xúc hoặc quyền lợi chính đáng của người khác; mục đích của nó thường là áp chế, giữ quyền lực, gây sợ hãi, đôi khi vì thành tích hoặc hình thức; nó thiếu linh hoạt, cảm thông, thường gây ức chế, phản kháng hoặc cam chịu, và dễ tạo ra tâm lý sợ hãi, mất niềm tin, phản ứng tiêu cực.

 

4. Pháp luật phải đảm bảo tính công bằng. Công bằng khác với “bình đẳng máy móc”. Ví dụ trong trường hợp phạt người chạy xe máy không đội mũ bảo hiểm thì “bình đẳng máy móc” là mọi người bị phạt như nhau, còn công bằng là xem xét người đó có bị ép buộc, bị bệnh hay có lý do đặc biệt không.

 

Sự công bằng chỉ đúng và có ý nghĩa khi xét đến hoàn cảnh cụ thể, thực tế. Ví dụ, cùng một hành vi vi phạm, nhưng mức độ lỗi, ý thức chủ quan, điều kiện hoàn cảnh phải được cân nhắc để định ra hình phạt phù hợp. Với hoàn cảnh là thu nhập cả năm chỉ khoảng một trăm triệu đồng mà mỗi lần vi phạm giao thông phạt tới 200 triệu tức là không có sự công bằng.

 

Công bằng còn là xét trong tương quan với các loại hình phạt khác nhau. Một tướng công an như Đỗ Hữu Ca không thể nhận 35 tỉ đồng để chạy án cho một vụ mà chỉ bị xử 7 năm tù và sau hai năm thì được đặc xá; trong khi người dân ăn cắp một con vịt thì ngồi tù 7 năm. Công bằng không thể là người vượt ẩu và cán chết em học sinh thì không bị khởi tố, trong khi nạn nhân thì bị coi là “người nguy hiểm cho xã hội”. Nó làm cho người ta có cảm giác rằng, luật pháp chỉ “nghiêm khắc” với dân, còn cán bộ và những kẻ có tiền chạy chọt thì áp dụng luật riêng.

 

Một điều nữa là, việc thực thi pháp luật về giao thông quan trọng hơn mức phạt. Tình trạng mãi lộ, “bánh mì”, “tiếp thị sữa”… mà chúng ta có thể gặp và thấy nhan nhản trên mạng không thể coi là bình thường được. Luật pháp nghiêm minh không thể để tình trạng ấy tiếp tục tồn tại. Nó làm nhờn pháp luật, gây mất niềm tin và làm sa đọa các giá trị xã hội. Nếu bây giờ đi trên đường và gặp các xe tải lớn, gọi là “xe hổ vồ” chắc các đại biểu mới hiểu cảm giác đáng sợ là thế nào: họ chạy bạt mạng, ai tránh thì tránh, không tránh ráng chịu!

 

Các đại biểu quốc hội cần thấy tất cả những điều này và yêu cầu kiện toàn, chấn chỉnh, hoàn thiện thể chế, chứ không phải chỉ nhắm vào túi người dân và coi đó là thuốc bách bệnh để giải quyết vấn đề an toàn giao thông.

 

.

456 BÌNH LUẬN  






CAI TRỊ BẰNG CÔNG LÝ HAY BẰNG SỢ HÃI? (Khanh Nguyen / Facebook)

 



Cai trị bằng công lý hay bằng sợ hãi?

Khanh Nguyen

18-5-2025   04:14   

https://www.facebook.com/khanhtuanng/posts/pfbid02fP9zcBWR4MdfiKSu5mNhwpwTarCVfrEM2QEun4Eyk1T33xFUAA9xVhZFqtNqEk7cl

 

Thỉnh thoảng những đề xuất của các đại biểu ở Quốc hội Việt Nam vẫn làm người dân ngỡ ngàng. Bởi những tuyên bố hay giới thiệu ý tưởng của họ thường xa rời đời sống, xa con người… mà các đại biểu “không dân cử” này, lên tiếng chủ yếu như tìm chỗ đứng gần với chính sách hơn, bày tỏ sự nhiệt thành với hệ thống, chứ không phải đại diện cho con người Việt Nam.

 

Tháng Năm 2025, Đại biểu Nguyễn Thị Xuân (đoàn Đắk Lắk) đề xuất rằng nên tăng mức phạt giao thông lên đến 200 triệu đồng, vì bà cho rằng mức xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực giao thông đường bộ theo luật hiện hành chưa đủ mạnh để răn đe.

 

Hiện mức phạt tối đa của việc vi phạm giao thông là 75 triệu đồng. Tức gần bằng một năm tiền lương trung bình của một người lao động Việt Nam. Bà Xuân nói cần nâng lên mức 200 triệu đồng, hơn gấp đôi, với lý do mà bà Xuân đưa ra là phạt nặng như vậy mới đủ mức "răn đe", và phạt nặng thì mới "nâng cao ý thức" của người dân.

 

Dĩ nhiên, tuyên bố này của bà Xuân gây nhiều tranh luận. Chẳng hạn, có không ít thắc mắc là dựa trên nghiên cứu nào mà bà Thiếu tướng công an, Phó Giám đốc công an Đắk Lắk khẳng định là chính xác mức phạt 200 triệu sẽ đủ răn đe? Và “xây dựng ý thức” trong dân bằng tiền phạt nặng không tưởng, có phải tên gọi khác của nó là cai trị bằng sợ hãi, chứ không coi nhân dân là đối tượng để đối thoại và xây dựng một chính sách văn hóa đời sống quốc gia lâu dài?

 

Không có giải pháp đúng, hợp lòng dân, đồng nghĩa là quan trường lập pháp bất lực và thất bại. Và thất bại, thì không thể chọn thay thế bằng biện pháp khắc nghiệt vô luân.

 

Dùng roi vọt, hình phạt hà khắc để tạo “ý thức”, là hành động dễ thấy của tầng lớp quan lại thời hiện đại hôm nay, vốn êm ấm trong vị trí và chọn quay lưng lại với nhân dân. Họ thích lên giọng vỗ về chính sách, hay nói trắng là trơ trẽn xu nịnh để làm lộ sáng chỗ đứng như tự giới thiệu về một bầy tôi trung thành và quyết liệt.

 

Một chính quyền thật sự vì dân, thì sẽ chẳng để tâm hay lắng nghe những ngôn luận xuôi chiều rác rưởi không có gương mặt con người đó. Vì loại ngôn luận thuần bợ đỡ đó, là thuốc độc của một quốc gia, và có thể là nền tảng khởi đầu của mọi sụp đổ trong một thời đại, nếu được trọng dụng.

 

Thời Chiến Quốc, khi các quốc gia tranh đoạt, nhà Tần muốn xây dựng một chính quyền trung ương mạnh, cai trị dân bằng kỷ luật thép, đã dễ dàng thuận theo các đề xuất của lớp quan lại xu nịnh, luôn đưa ra những hình luật gây hoảng sợ trong dân chúng. Từ đó hình thành Pháp gia, do Hàn Phi Tử, Thương Ưởng… luôn chọn quỳ gối, hô to đề xuất dùng pháp luật nghiêm khắc để cai trị, bất cần nhân nghĩa. Quan điểm cốt lõi là: "Dân ngu dễ trị, người trung là kẻ đáng nghi."

 

Trích dẫn từ Hàn Phi Tử, loại ngôn từ “nâng cao ý thức’ cho người dân, có viết: “Bề tôi chỉ cần biết phục tùng, chứ không cần tranh luận đúng sai với quân vương.” Hình phạt càng nặng, dân càng sợ thì quan và vua mới oai phong lẫm liệt trong cai trị hồ đồ.

 

Hệ quả thì đã thấy bằng giá trị lịch sử: Triều đại nhà Tần với Tần Thủy Hoàng – được coi là hùng mạnh vô song - đã áp dụng triệt để sự áp đặt, dẫn đến chính sách hà khắc, nghe lời tấu của các loại quan lại khinh dân, dẫn đến đốt sách chôn nho, làm bá tánh oán thán, và rồi sụp đổ nhanh chóng chỉ sau 15 năm.

 

Thời đại mông muội và mạt vận bắt đầu, khi trí thức và quan lại giỏi biến triết lý thành công cụ phục vụ quyền lực thay vì phục vụ chân lý, đánh mất đi giá trị của trí thức soi sáng xã hội. Thay vào đó, tranh nhau nói xuôi chiều, họ trở thành "bồi bút của bạo lực", khiến nhân dân bị áp bức kéo dài dưới danh nghĩa chính danh, đạo đức, và ý chí của lãnh đạo.

 

Pháp luật tốt nhất để “nâng cao ý thức”, là pháp luật để người dân tâm phục, chứ không phải để quy chụp và gây sợ hãi trong quốc gia. Nền văn minh thế giới đã chỉ rõ hai con đường quản lý xã hội: trị dân bằng công lý, hoặc trị dân bằng sợ hãi. Và bất cứ khi nào cán cân nghiêng về phía sau – tức khi quyền lực chọn con đường trừng phạt thay vì giáo dục, răn đe thay vì cải hóa – thì chính quyền ấy sớm muộn cũng đánh mất lòng dân, dẫn tới suy vong.

 

Việc cường quyền, đề nghị tăng mức phạt vi phạm giao thông lên đến 200 triệu đồng, không chỉ là một con số vô lý với người dân, mà còn phản ánh một loại tư duy quản lý hà khắc, xa rời đời sống thực tế, nguy hiểm hơn: có khả năng đẩy luật pháp trở thành công cụ gây oán chứ không tạo được tâm phục.

 

Nếu mức phạt 200 triệu đồng được áp dụng, có thể thấy rõ là cùng một lỗi vi phạm, người nghèo gánh hậu quả nặng gấp nhiều lần người giàu. Pháp luật lúc này không còn là công cụ công lý, mà là một gánh nặng bất công. Nhiều quốc gia văn minh – như Thụy Sĩ, Phần Lan – đã phạt giao thông theo thu nhập cá nhân, để đảm bảo công bằng thực chất. Một triệu phú Thụy Sĩ từng bị phạt gần 300.000 USD vì chạy quá tốc độ – không phải vì nhà nước muốn tịch thu tiền cho ngân sách, mà vì pháp luật phải có giá trị răn đe công bằng cho mọi tầng lớp.

 

Quốc hội - không cần nói ra – thì ai cũng biết là nơi để thể hiện sức sống, khó khăn và nguyện vọng của người dân, chứ không phải lớp người như bà Nguyễn Thị Xuân, chỉ đến Quốc hội và đánh trống thổi kèn theo nghị quyết, tốn kém cho tiền thuế dân mà không có giải pháp nào xứng đáng hơn là chỉ tái hiện một tư duy của tầng lớp quan lại xa dân, từng xuất hiện trong lịch sử, với đầy rẫy những sụp đổ và oán thán.

 

Bất chợt ngẫm nghĩ, bà Nguyễn Thị Xuân đã từng có đề xuất nào răn đe, nâng cao ý thức cho giới quan chức tham nhũng, sai phạm đang được giảm án ngày càng nhiều, so với dân thường? Hay cụ thể, bà đã có ý kiến gì chính trực trong chuyện ông đồng nghiệp tướng công an Đỗ Hữu Ca được đặc xá, về nhà khi chưa ngồi tù được 1/3 bản án đã tuyên?

 

https://www.facebook.com/photo?fbid=10161567187778181&set=a.416766308180

Thiếu tướng Nguyễn Thị Xuân

 

.

179 BÌNH LUẬN   

 

 

 




CÓ MỘT NICK ÚT MÀ TÔI BIẾT (Tuấn Khanh / Báo Tiếng Dân)

 


Có một Nick Út mà tôi biết

Tuấn Khanh

17/05/2025

https://baotiengdan.com/2025/05/17/co-mot-nick-ut-ma-toi-biet/

 

Câu chuyện về nhà nhiếp ảnh Nick Út và bức ảnh “Em bé Napalm”, trước khi bị đưa ra ánh sáng, đã có nhiều bài viết khẳng định rằng bức ảnh này không phải của ông ta. Năm 2015, nhà bình luận Đức Hồng viết trên BBC tiếng Việt, đã khởi đi rất nhiều tranh luận của người Việt trong và ngoài nước về sự thật ai là tác giả của bức ảnh này. Bằng giọng văn thuyết phục và quả quyết, ông Đức Hồng cho thấy sau bức ảnh “Em bé Napalm” đó còn nhiều điều chưa nói hết, khiến lâu nay nhiều người Việt Nam vẫn lầm tưởng.

 

Bài viết đặt một câu hỏi – rất hiển nhiên – mà cũng rất cay đắng, vì sao cái gọi là nạn nhân chiến tranh xâm lược của Đế Quốc Mỹ, cô Kim Phúc, cuối cùng đã tìm cách đào thoát và được giúp tỵ nạn ở phương Tây, chứ không ở lại Việt Nam. Nạn nhân đó cũng không muốn được hưởng vinh quang như một biểu tượng chống chiến tranh. Câu hỏi đặt ra là cô Kim Phúc, nhân vật chính trong bức ảnh đó, có hài lòng cho cuộc đời trở thành điểm tựa đẹp nhất về tuyên truyền cho quân đội miền Bắc Việt Nam hay không?

 

Sự thật là năm 1992, cô Kim Phúc đã thoát khỏi Việt Nam, tỵ nạn ở Canada để không biến mình thành công cụ truyên truyền cho một phía, cũng như tác giả Đức Hồng đặt lên một câu hỏi rất đáng chú ý rằng năm 1972, những người lính Cộng sản Bắc Việt đang làm gì ở đất của miền Nam trong một hiệp định phân chia đất nước vẫn còn hiệu lực. Và vì sao “các em nhỏ ấy lại chạy về phía lính Việt Nam Cộng hòa để kêu cứu mà không một chút sợ sệt, sao các em không chọn những người lính Cộng sản Bắc Việt cũng đang lẩn trốn ở ngay gần đó?”.

 

Sự thật ít người biết là gia đình cô Kim Phúc cũng bị đánh tư sản vào năm 1975. Cả nhà sống rất khó khăn. Năm 1982 khi một phóng viên người Đức đến Việt Nam để tìm lại nhân vật lịch sử trong bức ảnh “em bé Napalm” thì Kim Phúc bị đẩy thành một nhân vật tuyên truyền cho giai đoạn sau chiến tranh. Mọi thời gian sinh hoạt của cô Kim Phúc lúc bấy giờ đều bị công an kiểm soát chặt chẽ. Thậm chí Kim Phúc bị buộc thôi học trường đại học Y khoa ở Sài Gòn, về sống ở quê Trảng Bàng để tiện dễ kiểm soát ngôn ngữ tuyên truyền.

 

Sau đó, khi lấy chồng là một du học sinh sống ở Cuba, nhân một chuyến đi, máy bay ngừng chặng ở Gander, Newfoundland (Canada), Kim Phúc cùng chồng trốn khỏi sự kiểm soát của công an viên đi kèm và xin tị nạn. Mọi sự kiện này không là lời kể miệng, mà được bày tỏ công khai trên trang web riêng của Kim Phúc tên là Kim Foundation, quỹ từ thiện do cô sáng lập và cũng như trong quyền hồi ký The Girl in the Picture, hiện vẫn còn bán online trên các nhà sách lớn, như Amazon.

 

Cùng với những câu hỏi của tác giả Đức Hồng, cũng có một câu hỏi khác được đặt ra, là một người phóng viên của AP, vì sao từ vị trí là một nhiếp ảnh gia ghi chép sự kiện một cách trung dung, ông Nick Út dần dần biến mình thành một người quảng bá sai ý nghĩa của bức ảnh, biến mình thành một nhân vật tuyên truyền hơn cả cô Kim Phúc?

 

Trong cuộc tranh cãi về sự kiện ông Nick Út trở lại Việt Nam hồi Tháng Sáu 2015, họa sĩ Trịnh Cung nêu một ý kiến khác. “Nếu là một phóng viên có đạo đức, Nick Út đã phải có một thái độ khác. Trái lại, ông Út đã biến cơ hội giữ lại khoảng khắc thương đau của một sinh mệnh, tạo hào quang cho mình, mà không đứng về sự thật của nạn nhân trong suốt nhiều năm liền”, họa sĩ Trịnh Cung nói, “giả sử khi được trao giải Pulitzer, ông Nick từ chối và trao tặng cho nạn nhân mà ông chụp được, có lẽ ông đã giải bày được một cách khiêm tốn về cơ may – hơn là tài năng – và tỏa sáng gấp bội lần hơn lúc này”.

 

Nhưng điều quan trọng là bên cạnh sự thật ít ai biết về cô Kim Phúc khi phải đào thoát sang Canada – trong số ít đó có ông Nick – thì dường như ông cũng tảng lờ việc đứng về phía nỗi khổ và khó khăn của cô Kim Phúc, và chỉ bám chặt vào bề mặt bức ảnh, lấy câu chuyện để nuôi ánh hào quang cho mình, phản bội lại đạo đức nghề nghiệp báo chí, là phải nói thật về điều mình thấy, trình bày sự thật mà mình biết.

 

Đạo đức nghề nghiệp đó, đã từng được chứng minh như chuyện nhà nhiếp ảnh Eddie Adams với bức ảnh chấn động thế giới về tướng Nguyễn Ngọc Loan khi bắn phục binh Bắc Việt Bảy Lốp vào năm 1968. Sau khi biết được sự thật, nhất là khi nghe tin tướng Loan qua đời, Eddie Adamas đã nói với báo chí rằng ông đã rất hối hận vì bức ảnh đó làm hại một tướng quân và làm hại một chế độ.

 

Đạo đức con người cũng đã được thể hiện, khi diễn viên Jane Fonda đi ra miền Bắc Việt Nam cổ vũ cho cuộc chiến tranh tương tàn vào năm 1972. Nhiều năm sau, nhiều lần, người diễn viên này đã bày tỏ sự hối hận vô bờ bến về hành động của mình khi biết rõ tác hại từ chuyến đi của mình. Bà Jane Fonda vẫn lập lại lời xin lỗi đến các cựu chiến binh Mỹ, mỗi khi có dịp.

 

Nhưng Nick Út thì khác. Ông quay lại Việt Nam để làm triển lãm riêng, ra sách, chụp hình với các quan chức và đặc biệt là tảng lờ về cuộc đời thật của cô Kim Phúc mà ông lúc nào cũng quảng bá là thương mến và thân thiết.

 

Trong các buổi ra sách, và ký tặng, ông Nick cũng chưa bao giờ nói về sự thật của cuộc đời cô Kim Phúc, cũng như luôn mỉm cười im lặng, như một sự tán đồng với hệ thống truyên truyền Nhà nước rằng đó chính là bức ảnh ông chụp như để tố cáo tội ác xâm lược của đế quốc Mỹ.

 

Khi được hỏi về việc bị thế giới phát hiện ông là “kẻ cắp” của bức ảnh lừng danh, Nick Út nói ông sẽ đòi công lý “với nỗi đau của mình”. Nhưng có nỗi đau nào bằng chuyện công sức của một người bị cưỡng đoạt suốt nửa thể kỷ, và ông Nick Út thì bao giờ cũng cười tươi che hết ống kính khi nghe nhắc về bức ảnh này. Cũng như có nỗi đau nào diễn đạt được thành lời, khi cô Kim Phúc luôn bị ông giấu trong bóng tối, để làm sáng lòa hơn gương mặt của ông trước báo chí và ống kính truyền thông Việt Nam.

 

 

 

 

 


BÀI MỚI NGÀY 18/05/2025 (Bauxite Việt Nam)

 



 

Bauxite Việt Nam

NGÀY 18/05/2025

https://boxitvn.online/

 

BÀI MỚI

 

Sự thật của nó thì mãi bất tử… 

Trần Hồng Phúc  -  18/05/2025

.

“Tiền cơ chế”: thêm một khái niệm mới về tiền tham nhũng 

Cảnh Chân  -  18/05/2025

.

Hạt giống đỏ và đồng tiền dễ đến trên tay! 

Lê Thiếu Nhơn  -  18/05/2025

.

Tiền vàng trong dân còn nhiều lắm 

Nguyễn Thông  -  18/05/2025

.

Tại sao chúng ta cần thảo luận về “phương Nam toàn cầu”? 

Ân Chi Quang  -  Sina Finance  -  18/05/2025

.

Thấy gì qua việc VinSpeed xin làm chủ đầu tư dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam 

Dương Quốc Chính  -  17/05/2025

.

Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam 

Lưu Trọng Văn  -  17/05/2025

.

Thi sĩ máy Ba con nhất 

Phạm Xuân Cần   -  17/05/2025

.

Vì sao có đông người Việt ủng hộ Putin? 

Thiếu tướng Công an Đặng Văn Dũng  -  17/05/2025

.

Vì sao Đảng muốn rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15? 

BBC News Tiếng Việt  -  16/05/2025

.

Trở lực lớn nhất của kinh tế tư nhân là công an 

Dư Lan / RFA  -  16/05/2025

.

Khởi tố vì “Đả Đảo Cộng Sản”: Hài hước! 

Đỗ Thành Nhân  -  16/05/2025

.

Lạy các bố! 

Mạc Văn Trang  -  15/05/2025

.

Nền tư pháp không công lý 

Phạm Đình Trọng  -  15/05/2025

.

Vợ Tù 

S.T.T.D Tưởng Năng Tiến  -  15/05/2025

.

Tương lai của một quốc gia? 

Nguyễn Ngọc Chu  -  15/05/2025

.

Làm thế nào để thêm hiệu quả trong lấy ý kiến cử tri? 

Nguyễn Ngc Chu  -  14/05/2025

.

Điểm sách: Thế giới quá khứ của cựu Thủ tướng Đức Angela Merkel   -  Helmut K. Anheier  -  Project – Syndicate  -  14/05/2025

.

Nghịch lý phân cực công nghệ 

Ian Bremmer   -  Foreign Affairs   -   14/05/2025

.

Sandy Cay: Một điểm nóng mới ở Biển Đông và mối liên quan với Việt Nam 

Dự án Đại Sự Ký Biển Đông  -  13/05/2025

.

50 năm kết thúc chiến tranh: Nhìn lại quan hệ Việt-Mỹ thời hậu chiến 

Zachery Tayler  -  BBC News  -  13/05/2025

.

Tháng 3/1975, cuộc di tản kinh hoàng trên con đường máu tỉnh lộ 7B (Phần 9 và hết) 

Nguyễn Đình Nguyên  -  13/05/2025






BÀI MỚI NGÀY 18/05/2025 (Báo Tiếng Dân)

 



Báo Tiếng Dân

Ngày 18/03/2025

https://baotiengdan.com/

 

BÀI MỚI

 

Cai trị bằng công lý hay bằng sợ hãi?

Tuấn Khanh  -  18/05/2025

.

Nhân phát biểu của một nữ thiếu tướng ở Đắk Lắk

Thái Hạo  -  18/05/2025

.

Những cải cách này có chân thành hay không?

Nguyễn Đắc Kiên  -  18/05/2025

.

Đoàn Viết Hoạt: Người thực hiện sứ mạng xương rồng

Đỗ Thái Nhiên  -  17/05/2025

.

Có một Nick Út mà tôi biết

Tuấn Khanh  -  17/05/2025

.

Hạt giống đỏ và đồng tiền dễ đến trên tay!

Lê Thiếu Nhơn  -  17/05/2025

.

Sự thật của nó thì mãi bất tử…

Trần Hồng Phúc  -  17/05/2025

.

Tiền vàng trong dân còn nhiều lắm

Nguyễn Thông   -  17/05/2025

.

Lời kêu cứu khẩn cấp!

Lê Đình Hiếu  -  16/05/2025

.

Hữu danh vô thực như Đại học Quốc gia

Nguyễn Thông  -  15/05/2025

.

Nền tư pháp không công lý

Phạm Đình Trọng  -  15/05/2025

.

Giấy phép giá tỷ đồng và cái chết được ‘hợp pháp hóa’

Nông Thôn Việt  -  Lê Huyền Ái Mỹ  -  14/05/2025

.

Blouse trắng sọc đen

Mai Bá Kiếm  -  14/05/2025

.

Lạy các bố!

Mạc Văn Trang  -  13/05/2025

.

Khởi tố vì “Đả Đảo Cộng Sản”: Hài hước!

Đỗ Thành Nhân  -  13/05/2025

.

Hành động bãi bỏ thuế quan vĩ đại của Trump

Wall Street Journal  -  Cù Tuấn, biên dịch  -  13/05/2025

.

Kiến nghị với Bộ Giáo dục về vấn đề giáo sư

Ngô Huy Cương   -  13/05/2025

.

For whom the bell tolls – Chuông nguyện hồn ai

Dương Quốc Chính  -  12/05/2025

.

Phạm Nhật Vượng đòi vay 49 tỷ đôla, lãi suất 0%, làm đường sắt cao tốc Bắc-Nam

Người Việt   -  12/05/2025

.

Giá điện tăng và chuyện những cỗ xe kỳ lạ trên đường

Nguyễn Danh Lam   -  12/05/2025

.

Về hòa giải, hòa hợp và những “cái bóng” của dân tộc

Vũ Hoàng Linh   -  12/05/2025

.

Lãnh đạo bề tôi

Nhã Duy  -  11/05/2025

 

 

 



Saturday, May 17, 2025

BÀI MỚI NGÀY 17/05/2025 (Bauxite Việt Nam)

 



Bauxite Việt Nam

NGÀY 17/05/2025

https://boxitvn.online/

 

BÀI MỚI

 

Thấy gì qua việc VinSpeed xin làm chủ đầu tư dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam 

Dương Quốc Chính  -  17/05/2025

.

Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam 

Lưu Trọng Văn  -  17/05/2025

.

Thi sĩ máy Ba con nhất 

Phạm Xuân Cần  -  17/05/2025

.

Vì sao có đông người Việt ủng hộ Putin? 

Thiếu tướng Công an Đặng Văn Dũng  -  17/05/2025

.

Vì sao Đảng muốn rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15? 

BBC News Tiếng Việt  -  16/05/2025

.

Trở lực lớn nhất của kinh tế tư nhân là công an 

Dư Lan / RFA  -  16/05/2025

.

Khởi tố vì “Đả Đảo Cộng Sản”: Hài hước! 

Đỗ Thành Nhân  -  16/05/2025

.

Lạy các bố! 

Mạc Văn Trang  -  15/05/2025

.

Nền tư pháp không công lý 

Phạm Đình Trọng  -  15/05/2025

.

Vợ Tù 

S.T.T.D Tưởng Năng Tiến  -  15/05/2025

.

Tương lai của một quốc gia? 

Nguyễn Ngọc Chu  -  15/05/2025

.

Làm thế nào để thêm hiệu quả trong lấy ý kiến cử tri? 

Nguyễn Ngc Chu  -  14/05/2025

.

Điểm sách: Thế giới quá khứ của cựu Thủ tướng Đức Angela Merkel   -  Helmut K. Anheier  -  Project – Syndicate  -  14/05/2025

.

Nghịch lý phân cực công nghệ 

Ian Bremmer   -  Foreign Affairs   -   14/05/2025

.

Sandy Cay: Một điểm nóng mới ở Biển Đông và mối liên quan với Việt Nam 

Dự án Đại Sự Ký Biển Đông  -  13/05/2025

.

50 năm kết thúc chiến tranh: Nhìn lại quan hệ Việt-Mỹ thời hậu chiến 

Zachery Tayler  -  BBC News  -  13/05/2025

.

Tháng 3/1975, cuộc di tản kinh hoàng trên con đường máu tỉnh lộ 7B (Phần 9 và hết) 

Nguyễn Đình Nguyên  -  13/05/2025

.

Giá điện tăng và chuyện những cỗ xe kỳ lạ trên đường 

Nguyễn Danh Lam  -  13/05/2025

.

Báo nhà nước gỡ bài Phạm Nhật Vượng muốn làm đường sắt cao tốc Bắc-Nam 

Trường Sơn / RFA   -   13/05/2025

.

Tân Phú – Đồng Nai: Vẫn câu chuyện luật pháp và đất đai 

Thái Hạo  -  12/05/2025

.

Mark Zuckerberg đang xây dựng một nhà nước giám sát mới 

John Mac Ghlionn  -  The Hill   - 12/05/2025

.

Washington có thể hối tiếc vì kiểm soát chip AI quá mức 

Ray Wang  -  Foreign Policy  -  12/05/2025

.

Chuyến tàu đêm đến Kyiv: Một châu Âu thức tỉnh và đoàn kết chưa từng có 

Trần Nam Anh   -  11/05/2025

.

Mối quan hệ Bắc Kinh và Moscow thực sự như thế nào? 

Hnb Tran và Phuc lai GB tổng hợp phân tích  -  11/05/2025

.

Ý nghĩa của việc tân Giáo hoàng là người Mỹ 

The Economist   -  11/05/2025

.

Việt Nam trong nỗ lực chạy về … điểm xuất phát 

Thái Hạo   -  10/05/2025

.