Nghị quyết về tình
hình khủng hoảng, giải quyết khủng hoảng và xây dựng hòa bình trong Cộng đồng
Khối Pháp Ngữ Thế Giới
Điện
Elysee
Tường
An chuyển
ngữ
11/10/2024
https://baotiengdan.com/2024/10/11/nghi-quyet-ve-tinh-hinh-khung-hoang-giai-quyet-khung-hoang-va-xay-dung-hoa-binh-trong-cong-dong-khoi-phap-ngu-the-gioi/
1.
Chúng tôi, những người đứng đầu nhà nước và chính phủ các nước dùng chung tiếng
Pháp, đã họp mặt vào ngày 4 và 5 tháng 10 năm 2024, nhân Hội nghị thượng đỉnh
Pháp ngữ lần thứ 19 tại Cộng hòa Pháp với chủ đề “Sáng tạo, đổi mới và dùng
chung tiếng Pháp”;
2.
Khẳng định lại sự gắn bó của chúng ta với các giá trị hòa bình và đoàn kết, các
quyền và tự do cơ bản cũng như các nguyên tắc phổ quát của luật pháp quốc tế và
đặc biệt là các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hiệp quốc;
3.
Nhắc lại sự cần thiết phải tôn trọng Hiến chương của Cộng Đồng Pháp Ngữ, Tuyên
bố Bamako (2000) và Tuyên bố Saint Boniface (2006), làm nền tảng cho hoạt động
của Tổ chức Quốc tế Pháp ngữ (OIF) trong các lĩnh vực hòa bình và an ninh , củng
cố và tăng cường dân chủ, ngăn ngừa, quản lý và giải quyết khủng hoảng và xung
đột, cũng như nhân quyền;
4.
Lên án mạnh mẽ chủ nghĩa khủng bố và chủ nghĩa cực đoan bạo lực, đồng thời bày
tỏ lòng thương cảm và đoàn kết sâu sắc với tất cả các nạn nhân; hoan nghênh các
hành động phòng ngừa do Cộng đồng Pháp ngữ thực hiện, đặc biệt thông qua mạng
lưới FrancoPrev;
5.
Khẳng định lại quyết tâm ngăn chặn các tình huống khủng hoảng và xung đột, đồng
thời góp phần giải quyết chúng một cách hòa bình, nhằm duy trì hòa bình, dân chủ
và tôn trọng nhân quyền, thúc đẩy sự phát triển bền vững của các quốc gia và bảo
đảm lợi ích của các quốc gia chúng ta. quần thể;
6.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của tính liêm chính của các quy trình bầu cử nhằm tổ
chức các cuộc bầu cử tự do, đáng tin cậy và minh bạch cũng như đời sống chính
trị hòa bình, đồng thời hỗ trợ các hành động kèm theo các quy trình do OIF thực
hiện;
7.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo quyền truy cập của người dân vào
thông tin miễn phí, đáng tin cậy, độc lập và đa nguyên, không bị thao túng và
ngôn từ kích động thù địch, kể cả trong không gian kỹ thuật số thông qua luật
pháp phù hợp; báo động trước sự lây lan của tình trạng rối loạn thông tin và
tác động của nó đối với hòa bình và ổn định trong Cộng đồng Khối Pháp Ngữ Thế
Giới, kêu gọi OIF tăng cường nỗ lực giúp ngăn chặn và đấu tranh với hiện tượng
này;
8.
Ghi nhận tầm quan trọng của việc tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực công
nghệ số và trí tuệ nhân tạo vì hòa bình và an ninh; hoan nghênh sự đóng góp của
OIF cho Hiệp ước Kỹ thuật số Toàn cầu và kêu gọi thực hiện nó;
9.
Cam kết tiếp tục nỗ lực xây dựng và phát triển việc thực hiện các kế hoạch hành
động quốc gia thực hiện Nghị quyết 1325 “Phụ nữ, Hòa bình và An ninh” của Hội đồng
Bảo an Liên Hiệp quốc, phù hợp với Chiến lược của Khối Pháp Ngữ nhằm thúc đẩy
bình đẳng giữa phụ nữ và nam giới, quyền và trao quyền cho phụ nữ và trẻ em được
Hội nghị thượng đỉnh Yerevan thông qua năm 2018;
10.
Xem xét sự đóng góp cho hòa bình và ổn định quốc tế của các Hoạt động Hòa bình
được hưởng lợi từ sự ủy nhiệm của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp quốc, cũng như những
thách thức an ninh của đội ngũ và nhân sự trong đó; lên án mọi lời nói căm thù,
thông tin sai lệch và tuyên truyền chống lại họ; hoan nghênh và khuyến khích sự
đóng góp của Cộng đồng Pháp ngữ cho các Hoạt động Hòa bình;
11.
Khẳng định lại nhu cầu cấp thiết phải áp dụng luật pháp quốc tế, các nghị quyết
của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp quốc, các phán quyết của Tòa án Công lý Quốc tế
và, khi thích hợp, theo dõi các ý kiến tư vấn của mình, liên
quan đến các tình huống khủng hoảng và xung đột ảnh hưởng đến khu vực nói tiếng
Pháp;
12.
Nhắc lại nghĩa vụ tôn trọng nghiêm ngặt các nguyên tắc liên quan đến việc tiến
hành chiến sự và kêu gọi những kẻ phạm tội theo luật pháp quốc tế phải bị trừng
phạt;
13.
Đồng thời lên án, về vấn đề này, tất cả các tội ác chiến tranh và các hành vi
vi phạm luật pháp quốc tế khác được thực hiện trong bối cảnh xung đột ở Gaza,
các cuộc tấn công chết người nhằm vào dân thường và bất kỳ hành vi kích động bạo
lực nào; Đồng thời lên án mạnh mẽ việc mở rộng, phá hủy và trục xuất khu định
cư; khu bảo tồn của Albania, Bulgaria, Hy Lạp, Moldova và Romania.
14.
Yêu cầu bảo vệ dân thường và nhân viên nhân đạo, cũng như tôn trọng luật nhân đạo
quốc tế; bày tỏ mối quan ngại sâu sắc của chúng tôi trước tình hình nhân đạo thảm
khốc đang diễn ra ở Gaza, nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải đạt được lệnh ngừng
bắn ngay lập tức và lâu dài cũng như thả ngay lập tức tất cả các con tin, tăng
cường viện trợ nhân đạo và bảo đảm việc vận chuyển và phân phối trên khắp Dải
Gaza, loại bỏ tất cả các chướng ngại vật tại các điểm giao nhau khôn ngoan, phù
hợp với luật nhân đạo quốc tế cũng như các nghị quyết 2712, 2720, 2728 và 2735
của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp quốc, đánh giá cao về vấn đề này những nỗ lực hòa
giải liên tục của Ai Cập và Qatar, các thành viên của Tổ chức chúng tôi;
15.
Kêu gọi chấm dứt các nguyên nhân gây ra tình trạng nhân đạo ngày càng đáng báo
động ảnh hưởng đến dân thường ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của người
Palestine và nhắc nhở Israel với tư cách là Thế lực chiếm đóng về nghĩa vụ của
mình phải thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ người dân Palestine và
cho phép tiếp cận hàng cứu trợ và tự do đi lại; bảo đảm việc giam giữ hành
chính tuân thủ các nghĩa vụ được quy định bởi các công ước quốc tế, đặc biệt là
Công ước Geneva ngày 12 tháng 8 năm 1949; và về vấn đề này, hãy kêu gọi trả tự
do ngay lập tức cho tất cả những người Palestine bị giam giữ một cách tùy tiện;
khu bảo tồn Albania;
16.
Lấy làm tiếc về những hậu quả tai hại của cuộc xung đột này đối với nhiều Quốc
gia thành viên và chính phủ trong Tổ chức của chúng ta;
17.
Nhắc lại sự ủng hộ của chúng tôi đối với các nỗ lực quốc tế nhằm thiết lập nền
hòa bình công bằng, lâu dài và toàn diện ở Trung Đông, chấm dứt sự chiếm đóng
và công nhận các quyền tự quyết hợp pháp của người dân Palestine, tạo điều kiện
cho việc thực hiện giải pháp hai nhà nước và thành lập của một nhà nước
Palestine độc lập, có chủ quyền, tồn
tại và tiếp giáp trên cơ sở đường biên giới ngày 4 tháng 6 năm 1967 cũng như
trên cơ sở các nghị quyết 242, 338, 1397, 1515, 2334 và 2735 của Hội đồng Bảo
an. 1991 và Sáng kiến Hòa
bình được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh Ả Rập ở
Beirut năm 2002; khu bảo tồn Tunisia;
18.
Kêu gọi cộng đồng quốc tế duy trì, cho đến khi tìm được giải pháp công bằng và
đồng thuận cho vấn đề người tị nạn, sự hỗ trợ công bằng dành cho Cơ quan Cứu trợ
và Việc làm của Liên Hiệp quốc dành cho Người tị nạn Palestine ở Trung Đông
(UNRWA), góp phần vào sự ổn định của khu vực bằng cách thực hiện sứ mệnh của
mình đối với người tị nạn Palestine tại năm trung tâm hoạt động khu vực;
19.
Khẳng định quan ngại của chúng tôi về thảm họa nhân đạo đang diễn ra ở Sudan do
xung đột giữa lực lượng vũ trang Sudan và Lực lượng Hỗ trợ Khẩn cấp, dẫn đến
tình hình an ninh, kinh tế và nhân đạo ngày càng xấu đi, buộc hàng triệu người
phải di dời trong nước và hướng tới các nước láng giềng, trong đó có các nước
thành viên Cộng đồng Pháp ngữ; và khẳng định tầm quan trọng của việc thực hiện
lệnh ngừng bắn ngay lập tức và đảm bảo khả năng tiếp cận viện trợ nhân đạo
không bị cản trở;
20.
Kêu gọi các quốc gia và tổ chức tài trợ tăng cường hỗ trợ cho kế hoạch ứng phó
nhân đạo cho Sudan tiếp tục các cam kết đã đưa ra tại các hội nghị Geneva vào
tháng 6 năm 2023 và tại Paris vào tháng 4 năm 2024; hoan nghênh việc tổ chức Hội
nghị các lực lượng chính trị và dân sự Sudan vào tháng 7 năm 2024 tại Cairo
cũng như cam kết của Ai Cập và Djibouti trong việc tăng cường hợp tác khu vực
và quốc tế; kêu gọi tăng cường sự tham gia của dân thường vào tiến trình hòa
bình hướng tới một quá trình chuyển đổi dân chủ và phối hợp các sáng kiến khác
nhau;
21.
Lên án một cách cương quyết nhất những rạn nứt trong trật tự hiến pháp và dân
chủ đã xảy ra, đặc biệt là hậu quả của các cuộc đảo chính quân sự;
22.
Hoan nghênh việc thông qua phiên họp thứ 127 của Hội đồng Thường trực Cộng đồng
Pháp ngữ (CPF) tổ chức vào ngày 19 tháng 6 năm 2024 về “Cơ chế giám sát và đánh
giá tình hình của các Quốc gia và chính phủ phải chịu các biện pháp của chính
quyền Cộng đồng Pháp ngữ”, thể hiện mong muốn của OIF ủng hộ cách tiếp cận đối
thoại với các quốc gia đã trải qua sự rạn nứt của nền dân chủ, thay vì đình chỉ
có hệ thống, đồng thời liên tục bảo đảm lợi ích của người dân;
ARMENIA
23.
Chúng ta hãy ủng hộ sự tiến bộ mà Armenia và Azerbaijan đạt được trong quá
trình bình thường hóa quan hệ giữa họ và đạt được hòa bình lâu dài và công bằng
trong khu vực, đồng thời tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của hai nước và trên cơ sở
Tuyên bố Alma Ata năm 1991; hoan nghênh tiến bộ đạt được trong quá trình phân định
và khôi phục tuyến đường biên giới giữa các quốc gia trên cơ sở các nguyên tắc
được tái khẳng định trong Nghị định thư ngày 19 tháng 4 năm 2024; khuyến khích
tiếp tục quá trình này và mở lại các tuyến liên lạc khu vực, đồng thời tôn trọng
chủ quyền, quyền tài phán quốc gia và các nguyên tắc bình đẳng và có đi có lại;
24.
Về mặt này, chúng tôi hoan nghênh vai trò và mục tiêu của Phái bộ Dân sự Liên
minh Châu Âu tại Armenia (EUMA) và sự đóng góp của cơ quan này vào sự ổn định ở
các khu vực biên giới nhằm tạo ra một môi trường thuận lợi cho các nỗ lực bình
thường hóa giữa Armenia và Armenia, Azerbaijan;
25.
Nhấn mạnh việc không thể chấp nhận việc sử dụng vũ lực và kêu gọi kiềm chế mọi
lời lẽ hiếu chiến và lời nói căm thù gây bất lợi cho tiến trình hòa bình;
26.
Chúng ta hãy nhắc lại lời kêu gọi giải quyết các vấn đề nhân đạo, bao gồm số phận
của các tù nhân chiến tranh và những người vẫn bị giam giữ, cũng như những người
mất tích; vẫn lo ngại về việc phá hủy tài sản văn hóa ở Nagorno-Karabakh, kêu gọi
tuân thủ đầy đủ Công ước La Hay 1954 về Bảo vệ Tài sản Văn hóa trong Trường hợp
Xung đột Vũ trang và tái khẳng định của chúng tôi về việc thực hiện sứ mệnh của
UNESCO trong và chung quanh Haut -Karabakh; khu bảo tồn Albania;
27.
Chúng tôi hoan nghênh những nỗ lực của Armenia, với sự hỗ trợ của cộng đồng quốc
tế, nhằm đáp ứng những nhu cầu thiết yếu về nhân đạo của 115.000 người tị nạn bị
buộc phải di dời khỏi Nagorno-Karabakh; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp
tục hỗ trợ nhân đạo và bảo vệ các quyền cơ bản của họ; khu bảo tồn Albania
28.
Chúng ta hãy thể hiện tình đoàn kết với Cộng hòa Armenia; tái khẳng định cam kết
của chúng tôi cùng với người dân Armenia trong việc tiếp tục động lực do Tổng
thư ký thúc đẩy trong chuyến thăm của bà tới Yerevan vào tháng 10 năm 2023;
FASO
BURKINA
29.
Chúng tôi lấy làm tiếc về tình hình an ninh ngày càng xấu đi ở Faso Burkina;
chúng tôi lên án các cuộc tấn công khủng bố được thực hiện trong nước và các
hành vi lạm dụng đối với dân thường; kêu gọi tất cả các bên liên quan tôn trọng
nhân quyền và luật nhân đạo quốc tế;
30.
Chúng tôi ghi nhận sự thiếu tiến bộ rõ rệt trong quá trình quay trở lại trật tự
hiến pháp và dân chủ, đồng thời lấy làm tiếc về việc kéo dài thời gian chuyển đổi
thêm 5 năm;
31.
Chúng ta hãy kêu gọi các chính quyền chuyển tiếp làm mọi thứ có thể để tạo điều
kiện cho sự trở lại trật tự hiến pháp và dân chủ nhanh chóng hơn, đồng thời kêu
gọi các chính quyền này tôn trọng các quyền tự do công cộng; chúng ta hãy nhắc
lại rằng Tổ chức của chúng ta sẵn sàng đối thoại nhằm hỗ trợ Faso Burkina trên
con đường này;
SÍP
32.
Chúng tôi hỗ trợ nối lại các cuộc đàm phán dưới sự bảo trợ của Liên Hiệp quốc
nhằm tìm ra giải pháp phù hợp với các nghị quyết của Liên Hiệp quốc, lâu dài,
toàn diện và công bằng đối với vấn đề Síp và thống nhất Síp, người dân và các
thể chế của Síp; kêu gọi áp dụng các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an
Liên Hiệp quốc và đặc biệt là Nghị quyết 1251 (29 tháng 6 năm 1999), nhằm đạt
được một Nhà nước Síp có chủ quyền, tư cách quốc tế và quyền công dân độc nhất,
được đảm bảo toàn vẹn lãnh thổ và độc lập , bao gồm hai cộng đồng bình đẳng về
mặt chính trị, như được mô tả trong các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo
an, trong một liên bang hai cộng đồng và hai khu vực, không bao gồm bất kỳ hình
thức phân chia hoặc liên minh nào với một quốc gia khác theo một quy định tương
thích với Cộng đồng được chấp nhận của Liên minh Châu Âu mà Síp là thành viên một
Quốc gia Thành viên;
CỘNG
HÒA DÂN CHỦ CONGO
33.
Chúng tôi kiên quyết lên án các hành vi vi phạm luật pháp quốc tế, toàn vẹn
lãnh thổ và chủ quyền của Cộng hòa Dân chủ Congo, bạo lực chống lại dân thường,
các thể chế quốc gia, Phái đoàn của Tổ chức Liên Hiệp quốc vì sự ổn định ở DRC
(MONUSCO) , Phái đoàn Cộng đồng Phát triển Nam Phi tại DRC (SAMIRDC) của các
nhóm vũ trang, coi thường mọi nỗ lực hòa bình được thực hiện trong tiểu vùng;
34.
Chúng tôi vô cùng quan ngại trước tình hình an ninh và nhân đạo tiếp tục xấu đi
ở phía đông Cộng hòa Dân chủ Congo (RDC); chúng tôi lên án tất cả các vụ thảm
sát dân cư và đánh bom các trại của người di tản, được thực hiện trên lãnh thổ
RDC, khuếch đại sự di dời hàng loạt của dân số lên tới hàng triệu người và kêu
gọi tất cả các bên liên quan tôn trọng luật nhân đạo quốc tế;
35.
Lên án tất cả các nhóm vũ trang hoạt động tại Cộng hòa Dân chủ Congo và bất kỳ
sự hỗ trợ từ bên ngoài nào dành cho các nhóm này, đặc biệt là bất kỳ sự hỗ trợ
quân sự nào từ bên ngoài; Chúng tôi cũng lên án bất kỳ sự can thiệp quân sự
trái phép nào của nước ngoài và yêu cầu rút ngay lập tức các lực lượng quân sự
trái phép của chính phủ Cộng hòa Dân chủ Congo trên lãnh thổ của mình; không được
Rwanda xác nhận;
36.
Chúng ta hãy khuyến khích những nỗ lực nhằm đạt được hòa bình lâu dài trong tiểu
vùng thông qua các cuộc đàm phán được thực hiện trong khuôn khổ tiến trình
Luanda và Nairobi, với sự trung gian hòa giải do Liên minh châu Phi lựa chọn;
37.
Chúng ta hãy tái khẳng định cam kết tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và
tính phi vật thể của biên giới Cộng hòa Dân chủ Congo;
38.
Chúng ta hãy bày tỏ tình liên đới với những người dân Congo đang bị ảnh hưởng nặng
nề và phải đối mặt với hoàn cảnh khó khăn.
Sửa
đổi việc sử dụng có hệ thống các mạng lưới tội phạm và các nhóm vũ trang hiếp
dâm, làm vũ khí chiến tranh, trong đó phụ nữ và trẻ em là nạn nhân đầu tiên, việc
tuyển dụng và sử dụng binh lính trẻ em, phá hủy các khu vực được bảo vệ ở Lưu vực
Congo, một thế giới được UNESCO công nhận khu di sản, cũng như việc khai thác
và xuất khẩu trái phép tài nguyên thiên nhiên sang các nước láng giềng và các
điểm đến khác; khu bảo tồn Rwanda
39.
Chúng ta hãy ủng hộ những nỗ lực của OIF trong khuôn khổ nhiệm vụ và chương
trình của tổ chức này, phù hợp với sự hỗ trợ dành cho các sáng kiến hòa
giải khu vực đang diễn ra nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng ở phía Đông RDC;
chúng tôi hoan nghênh bà Tổng thư ký về một phái đoàn thông tin đáp lại lời kêu
gọi đoàn kết với Cộng đồng Pháp ngữ của
RDC;
GABON
40.
Chúng tôi lấy làm tiếc về sự phá vỡ trật tự hiến pháp xảy ra ở Gabon vào ngày
30 tháng
8
năm 2023; Chúng ta hãy khuyến khích việc tiếp tục quá trình chuyển đổi do Ủy
ban Chuyển tiếp và Phục hồi Thể chế (CTRI) khởi xướng, tuân thủ lịch trình dự
kiến do chính
quyền đưa ra vào ngày 4 tháng 9 năm 2023;
41.
Khuyến khích các cơ quan chuyển tiếp của Gabon bảo đảm rằng tất cả những người
bị bắt liên quan đến những sự kiện này đều được xét xử một cách công bằng, minh
bạch và phù hợp với các tiêu chuẩn pháp lý quốc gia và quốc tế;
42.
Chúng ta hãy lưu ý đến các biện pháp mà các cơ quan chuyển tiếp thực hiện ngay
lập tức để đảm bảo tính liên tục của dịch vụ công và hoạt động của các thể chế
quốc gia;
43.
Chúng tôi hoan nghênh việc tổ chức đối thoại quốc gia toàn diện vào tháng 4 năm
2024 tại Libreville và ủng hộ những nỗ lực hướng tới việc quay trở lại trật tự
hiến pháp;
44.
Khuyến khích các cơ quan có thẩm quyền của Chuyển đổi tổ chức, trong thời hạn
quy định, các cuộc bầu cử kết thúc quá trình chuyển đổi phù hợp với các tiêu
chuẩn quốc tế; lưu ý chú ý đến sự tham gia hiệu quả của phụ nữ và thanh niên;
45.
Đề nghị Tổng thư ký Cộng đồng Pháp ngữ tiếp tục hỗ trợ quá trình chuyển đổi;
GUINEA
46.
Chúng
tôi chúc mừng sự trở lại/tái
hòa nhập hoàn toàn của Guinea vào Cộng đồng Pháp ngữ;
47.
Chúng tôi hoan nghênh các hành động được thực hiện bởi các cơ quan chuyển tiếp ở
Cộng hòa Guinea, đặc biệt là việc công bố dự thảo hiến pháp và các cam kết của
họ nhằm mục đích đưa quá trình chuyển đổi đi đến hồi kết; và kêu gọi chính quyền
Guinea đảm bảo tổ chức các cuộc bầu cử rút lui khỏi quá trình chuyển đổi trong
thời hạn quy định;
48.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo tôn trọng các quyền tự do công cộng
và nhân quyền cũng như việc tiến hành toàn diện và đồng thuận trong quá trình bầu
cử;
49.
Yêu cầu OIF chú ý theo dõi việc khôi phục trật tự hiến pháp và dân chủ ở Cộng
hòa Guinea, trên cơ sở các nghị quyết của Hội đồng thường trực Cộng đồng Pháp
ngữ ngày 26 tháng 6 và ngày 24 tháng 9 năm 2024, bao gồm cả việc thông qua các
biện pháp hạn chế. ban cố vấn đặc biệt và tiếp tục hỗ trợ cho quá trình này;
HAITI
50.
Tiếp tục quan ngại, đặc biệt trước sự kéo dài của cuộc khủng hoảng đa chiều ở
Haiti; đặc biệt là bạo lực và vi phạm nhân quyền do các băng nhóm vũ trang gây
ra cho phụ nữ và trẻ em;
51.Chúng
tôi kiên quyết lên án hành vi bạo lực chống lại người dân của các băng nhóm vũ
trang đang làm tê liệt thủ đô và một số khu vực khác trên lãnh thổ quốc gia,
khiến hàng trăm nghìn công dân Haiti phải di dời;
52.
Chúng tôi hoan nghênh những nỗ lực của các bên liên quan trong nước và chúng
tôi chúc mừng những tiến bộ đạt được trong khuôn khổ đối thoại giữa Haiti nhằm
tạo điều kiện cho một quá trình chuyển đổi dân chủ, đặc biệt là việc thành lập
Hội đồng Chuyển tiếp Tổng thống, bổ nhiệm Thủ tướng chuyển tiếp, thành lập của
một chính phủ chuyển tiếp; về mặt này, hoan nghênh việc thành lập Hội đồng bầu
cử lâm thời và vai trò quan trọng của Cộng đồng Caribe (CARICOM) trong việc tạo
điều kiện cho đối thoại giữa người dân Haiti;
53.
Chúng tôi hoan nghênh những nỗ lực của Cảnh sát Quốc gia Haiti (PNH) và hỗ trợ
Phái bộ Hỗ trợ An ninh Đa quốc gia ở Haiti (MMAS) do Kenya dẫn đầu nhằm khôi phục
an ninh ở Haiti và tạo điều kiện an ninh có lợi cho việc tổ chức các cuộc bầu cử
tự do và công bằng; kêu gọi tất cả các quốc gia và chính phủ thành viên của La
Francophonie và cộng đồng quốc tế đóng góp vào hành động của họ thông qua hỗ trợ
tài chính, hậu cần, kỹ thuật và nguồn lực hoạt động;
54.
Kêu gọi sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế cho những nỗ lực của chính phủ và Hội đồng
chuyển tiếp của Tổng thống, đặc biệt bằng cách tăng cường năng lực hoạt động của
PNH để tổ chức các cuộc bầu cử minh bạch và đáng tin cậy vào tháng 2 năm 2026;
55.
Chúng ta hãy ủng hộ các sáng kiến của Tổng Bí thư giúp huy động cộng đồng quốc
tế
hỗ
trợ Haiti, với sự hỗ trợ của các quốc gia thành viên và chính phủ và về vấn đề
này, chúng tôi hoan nghênh kết quả của ủy ban cố vấn đặc biệt hạn chế về Haiti,
cuộc họp vào ngày 18 tháng 1 năm 2024 tại Paris, trong đó các đại diện của
chính phủ Haiti, các đối tác khu vực và quốc tế; chúng tôi cũng hỗ trợ các khóa
huấn luyện của OIF cho người Créole Haiti, người Pháp và nền đa văn hoá nhằm ủng
hộ các quốc gia thành viên MMAS;
LEBANON
56.
Chúng ta hãy ủng hộ nền độc lập và chủ quyền của Lebanon; chúng ta hãy mạnh mẽ
kêu gọi chấm dứt các cuộc tấn công vào chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của
Lebanon; Kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức và lâu dài cũng như thực hiện đầy đủ
Nghị quyết 1701 đồng thời tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của Lebanon phù hợp với
các biên giới được quốc tế công nhận; chúng ta hãy kêu gọi bảo vệ dân thường;
khu bảo tồn Romania;
57.
Chúng ta hãy bày tỏ tình liên đới với người dân Lebanon đang phải gánh chịu cuộc
khủng hoảng chính trị, kinh tế, tài chính và xã hội trầm trọng hơn do cuộc khủng
hoảng ở Trung Đông và các hoạt động quân sự ảnh hưởng đến đất nước này; nhắc lại
cam kết của chúng tôi trong việc hỗ trợ các nỗ lực phục hồi thể chế cần thiết để
có một hệ thống quản trị hiệu quả;
58.
Bày tỏ sự đánh giá cao của chúng tôi đối với mô hình chung sống và đa dạng của
Liban được thúc đẩy bởi văn hóa đối thoại và cởi mở như một nguồn hòa bình và ổn
định;
59.
Chúng ta hãy nhớ lại sự cấp bách của việc tìm ra một giải pháp công bằng và lâu
dài cho sự hiện diện của những người tị nạn Syria và Palestine trên lãnh thổ
Lebanon; coi rằng giải pháp lâu dài duy nhất là sự trở lại đất nước của họ
trong sự an toàn và phẩm giá hoàn toàn và nhắc lại sự cần thiết phải tạo điều
kiện cho sự trở lại này, đồng thời tôn trọng chủ quyền và Hiến pháp của
Lebanon; trong bối cảnh này, chúng ta một lần nữa chào mừng lòng quảng đại và cống
hiến của các cộng đồng sở tại và nhấn mạnh sự cần thiết phải hỗ trợ họ trong những
điều kiện giống như các cộng đồng di cư; khu bảo tồn Canada;
60.
Cảm ơn Tổng thư ký của Cộng Đồng Khối Pháp Ngữ đã tiếp tục cam kết sát cánh
cùng Lebanon và hoan nghênh sự hỗ trợ của các đối tác quốc tế, đặc biệt là các
Bang và chính phủ của La Francophonie, cho sự phục hồi của đất nước;
MALI
61.
Chúng tôi lấy làm tiếc về tình hình an ninh ngày càng xấu đi ở Mali; lên án các
cuộc tấn công khủng bố được thực hiện trong nước và các hành vi lạm dụng đối với
dân thường; kêu gọi tất cả các bên liên quan tôn trọng nhân quyền và luật nhân
đạo quốc tế;
62.
Chúng tôi lấy làm tiếc về sự chậm trễ được ghi nhận trong quá trình quay trở lại
trật tự
hiến
pháp và dân chủ cũng như việc hoãn cuộc tổng tuyển cử để kết thúc quá trình
chuyển đổi; kêu gọi chính quyền Mali làm mọi cách có thể để tạo điều kiện nhanh
chóng trở lại trật tự hiến pháp và dân chủ; nhắc lại sự sẵn sàng của OIF để đối
thoại nhằm hỗ trợ Mali trong các giai đoạn tiếp theo của quá trình này;
BIỂN
NAM TRUNG HOA (Biển Đông: ND)
63.
Ghi nhận những quan ngại của một số quốc gia về những diễn biến gần đây ở Biển
Đông và thông cáo chung của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 57 vào
tháng 7 năm 2024 tại Viêng Chăn; một lần nữa chúng tôi kêu gọi các bên liên
quan giữ gìn sự tin cậy lẫn nhau, kiềm chế mọi hành động có thể làm phức tạp
tình hình, làm trầm trọng thêm căng thẳng và đi ngược lại các nỗ lực duy trì
hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực; kêu gọi giải quyết tranh chấp bằng
biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hiệp
quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982); tái khẳng định tầm quan trọng của việc đảm
bảo hòa bình, an ninh, ổn định và tự do hàng hải, hàng không trên vùng biển
này, đồng thời hoan nghênh những nỗ lực thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của
các bên ở Biển Đông (DOC) và thiết lập Bộ quy tắc ứng xử hiệu quả và thực chất.
(COC), phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982;
MOLDOVA
64.
Khẳng định lại sự ủng hộ của chúng tôi đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của
Cộng hòa Moldova trong phạm vi biên giới được quốc tế công nhận; Chúng ta hãy
nhắc lại rằng việc đóng quân của lực lượng quân sự Nga trên lãnh thổ Cộng hòa
Moldova mà không có sự đồng ý của nước này sẽ cấu thành sự vi phạm chủ quyền,
toàn vẹn lãnh thổ và tính trung lập được ghi trong Hiến pháp của nước này; do
đó yêu cầu rút quân hoàn toàn và vô điều kiện các lực lượng quân sự vũ trang và
thiết bị của Liên bang Nga đóng quân trái phép trong khu vực xuyên quốc gia của
Cộng hòa Moldova;
65.
Chúng ta hãy ủng hộ những cải cách dân chủ đang diễn ra ở Cộng hòa Moldova, đặc
biệt là ở trong cuộc chiến chống tham nhũng, kể cả trong bối cảnh tiến trình
gia nhập Liên minh Châu Âu;
NIGER
66.
Chúng tôi lấy làm tiếc về tình hình an ninh ngày càng xấu đi ở Niger; lên án
các cuộc tấn công khủng bố được thực hiện trong nước và các hành vi lạm dụng đối
với dân thường; kêu gọi tất cả các bên liên quan tôn trọng nhân quyền và luật
nhân đạo quốc tế;
67.
Chúng tôi rất tiếc vì không có mốc thời gian chuyển tiếp thoát ra sau cuộc đảo
chính quân sự ngày 26 tháng 7 năm 2023; kêu gọi các cơ quan chuyển tiếp thiết lập
lịch bầu cử nhằm tổ chức, trong ngắn hạn, các cuộc bầu cử tự do, đáng tin cậy
và minh bạch nhằm đảm bảo quay trở lại trật tự hiến pháp và dân chủ; chúng ta
hãy nhắc lại rằng OIF sẵn sàng cho cuộc đối thoại nhằm hỗ trợ Niger về vấn này;
68.
Chúng ta hãy nhắc lại lời kêu gọi tôn trọng các quyền và tự do cơ bản ở Niger;
69.
Chúng tôi kết hợp với thông cáo của cuộc họp lần thứ 1212 của Hội đồng Hòa bình
và An ninh Liên minh Châu Phi để bày tỏ mối quan ngại sâu sắc của chúng tôi về
việc Tổng thống Mohamed Bazoum tiếp tục bị giam giữ và yêu cầu trả tự do ngay lập
tức và vô điều kiện cho ông cũng như những người bị giam giữ khác;
TÂN
CALEDONIA
70.
Chúng ta hãy ghi nhận bạo lực xảy ra vào tháng 5 năm 2024 ở New Caledonia kể từ
khi Quốc hội và Thượng viện thông qua một dự luật hiến pháp liên quan đến khu vực
bầu cử New Caledonia; hoan nghênh các biện pháp xoa dịu được chính quyền quốc
gia và địa phương thực hiện; Chúng ta hãy kêu gọi đối thoại giữa các bên khác
nhau theo tinh thần của Hiệp định Matignon (1988) và Nouméa (1998), vì một vận
mệnh chung;
ẤN
ĐỘ DƯƠNG
71.
Bày tỏ mối quan ngại của chúng tôi về sự gia tăng tình trạng mất an ninh hàng hải
ở Hồng Hải và Tây Ấn Độ Dương, đồng thời hoan nghênh vai trò và những nỗ lực
liên tục của Ủy ban Ấn Độ Dương, một tổ chức khu vực nói tiếng Pháp và đặc biệt
là vai trò của tổ chức này về vấn đề này. hai trung tâm khu vực ở Madagascar và
Seychelles;
CHAD
72.
Chúng ta hãy ghi nhận việc thông qua hiến pháp mới vào tháng 12 năm 2023 tại
Tchad, sau đó là việc tổ chức cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 6 tháng 5 và hoan
nghênh quyết định tổ chức các cuộc bầu cử lập pháp, cấp tỉnh và thành phố vào
ngày 29 tháng 12 năm 2024, như giai đoạn cuối cùng của quá trình chuyển đổi;
73.
Chúng tôi hoan nghênh hành động của Tổng thư ký trong việc hỗ trợ quá trình
chuyển đổi ở Chad; và nhắc lại sự sẵn sàng của OIF để tiếp tục hỗ trợ cho việc
củng cố hòa bình và dân chủ ở Bang này;
UKRAINE
74.
Khẳng định lại cam kết của chúng tôi đối với sự thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ
của Ukraine, chủ quyền và độc lập của Ukraine trong các biên giới được quốc tế
công nhận;
75.
Lên án mạnh mẽ những hành vi vi phạm luật pháp quốc tế, nhân quyền và luật nhân
đạo do Liên bang Nga gây ra bằng hành động xâm lược quân sự vào Ukraine; và lên
án các cuộc tấn công nhằm vào cơ sở hạ tầng dân sự gây ảnh hưởng tới an ninh
năng lượng trong khu vực và an ninh lương thực trên thế giới; chúng tôi cũng
lên án các cuộc tấn công vào tài sản văn hóa;
76.
Kêu gọi Liên bang Nga rút hoàn toàn và vô điều kiện các lực lượng quân sự của
mình khỏi Ukraina, trong các biên giới được quốc tế công nhận, và vì một nền
hòa bình công bằng và lâu dài phù hợp với luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên
Hiệp quốc;
77.
Chúng tôi hoan nghênh tình đoàn kết của nhiều quốc gia và chính phủ thành viên
OIF và quan sát viên đối với người dân Ukraina, đặc biệt là dân thường phải di
dời và người tị nạn;
78.
Chúng ta hãy khuyến khích Tổng thư ký Khối Pháp Ngữ tiếp tục theo dõi tình hình
khủng hoảng trong những quốc gia sử dụng Pháp ngữ và nỗ lực ngăn chặn hoặc giải
quyết một cách hòa bình, và chúng tôi cương quyết sẽ tiếp tục cố gắng.
