Đông Phong
06/02/2020
Những ngày vừa qua, đại dịch viêm đường hô hấp xuất
phát từ Vũ Hán do virus Corona gây ra đã làm cho người dân Việt Nam lo lắng và
hoang mang đến tột độ. Thế nhưng, nhà cầm quyền Việt Nam lại đang loay hoay và
gần như không thể tự đóng được cửa biên giới với Trung Quốc để ngăn chặn đại dịch,
vì cần phải có sự chấp thuận từ phía nhà cầm quyền Trung Quốc.
Điều đó vô tình giống lên một hồi chuông cảnh tỉnh,
rằng Việt Nam liệu hoàn toàn độc lập sau ngần ấy năm chiến tranh, mồ hôi, nước
mắt và xương máu của cả dân tộc đã đổ xuống.
Con số người nhiễm bệnh tại Việt Nam ngày một tăng,
và có thể trở thành một ổ dịch lớn thứ hai trên thế giới sau Trung Quốc. Vậy nếu
khi để xảy ra hậu quả như thế thì trách nhiệm sẽ thuộc về ai? Hay sau đó cũng
chỉ là một vài cá nhân đăng đàn với những lời tự phê bình và rút kinh nghiệm đầy
sáo rỗng, mà người dân dường như đã quá chán ngán đến khinh miệt.
Bất công xã hội vẫn đang lan rộng, và không còn là vấn
đề giữa người dân với đảng viên, cán bộ nhà nước, mà nay còn là của những viên
chức với nhau. Khi người không năng lực được dọn đường để thăng quan tiến chức
một cách dể dàng, thần tốc, còn người có năng lực, có tài thì cho dù suốt đời
phấn đấu cũng không thể lột xác để thoát ra khỏi một anh viên chức quèn, mạt hạng.
Trong cùng một hệ thống giữa những đồng chí với nhau, khi “kẻ ăn không hết người
lần chẳng ra”. Đó là một bất công lớn đã và đang tồn tại.
Vấn nạn môi trường đang dần đẩy dân tộc đến chỗ suy
kiệt và diệt vong, khi đâu đâu cũng xả thải, đâu đâu cũng ô nhiễm, thức ăn, nước
uống đầy độc, bụi mịn bao trùm... Sức khỏe và mạng sống của người dân ngày một
bị đe doạ nghiêm trọng, nhưng những cơ quan chức năng thì luôn tỏ ra vô can.
Tham nhũng do bà mẹ cơ chế độc đảng sinh ra đã trở
thành một quốc nạn, mà ngày nay chỉ có đốt hết cả cánh rừng mới mong dọn sạch
được lượng củi cần đốt ấy. Đó là một quốc nạn mà lịch sử Việt Nam chưa có triều
đại nào để xảy ra nhiều với mức độ thiệt hại nghiêm trọng và rộng khắp đến vậy.
Và hàng nghìn loại ung nhọt khác đang phát tán trên
khắp "cơ thể" của guồng máy, một guồng máy đã hoàn toàn mất đi khả
năng đề kháng để tự bảo vệ mình, một "cơ thể" đang rệu rã chỉ chờ đến
ngày cáo chung.
Lên tiếng và bắt bớ
Nhìn lại nhiều năm trước, khi những vụ án mang tính
chính trị một thời từng gây chấn động dư luận, như vào năm 2007 vụ của luật sư
Nguyễn Văn Đài, luật sư Lê Thị Công Nhân; Năm 2009 vụ án của những người yêu nước
gồm: Doanh nhân Trần Huỳnh Duy Thức, luật sư Lê Công Định, thạc sĩ Nguyễn Tiến
Trung, hay vụ "2 bao cao su" vào năm 2010 của tiến sĩ luật Cù Huy Hà
Vũ...
Chấn động không phải vì mức độ quy mô, sự nguy hiểm
hay hậu quả của nó để lại, mà chấn động ở đây đơn giản chỉ vì tại thời điểm đó
không có mấy ai dám lên tiếng hoặc dám hành động.
Thế rồi liên tiếp những vụ án tương tự trong ngần ấy
năm, từ đó cho mãi đến hôm nay, đã có hàng loạt người đấu tranh bị bắt bớ tù tội,
người này ra người kia vào, dần dần làm cho độ hot của những vụ án chính trị ấy
cũng không còn nữa, bởi có quá nhiều người bị bắt, bị tù đày.
Điều đó đã lặp đi lặp lại một cách liên tục và ngày
càng trẻ hoá dần những con người bị tù đày đến độ không thể không cảm thấy bình
thường nhất có thể.
Những nhà tranh đấu - mà mười mấy năm về trước bị bỏ
tù còn là một hiện tượng kinh động xã hội, khiến mọi người sợ sệt xa lánh -
nhưng nay họ là lớp lớp những người yêu nước dũng cảm. Xung quanh họ giờ đã có
cả trăm, cả nghìn người dự bị và luôn dám cất lên tiếng nói của chính mình và sẵn
sàng chịu cảnh tù tội.
Trước đây việc ngồi chém gió vỉa hè, hay lên các
trang mạng bàn về chính trị hay phê phán chính phủ được xem là một hành vi
"ghê gớm" và động trời lắm, nhưng giờ gần như ai ai cũng có thể dám
"xổ toạc" nơi đông người. Chính tôi, đôi khi còn bụm miệng không kịp
cho những cậu đảng viên ngồi cạnh đang mắng đảng không một câu thương tiếc.
Điều đó đánh dấu một sự thay đổi rất lớn trong nhận
thức và tâm tư của nhiều người dân, trong dòng chảy chung của sự thay đổi tất yếu
và điều này đang diễn ra âm thầm từng ngày từng giờ trong lòng xã hội mà không
một ai có thể ngăn cản được.
Dòng người xuống đường
Tôi nhớ vào năm 2011, khi sự kiện tàu Bình Minh 02 của
Việt Nam bị các tàu Hải giám Trung Quốc cắt cáp thăm dò, những người bất bình
đã xuống đường, khi ấy đa số họ đều mặt áo đỏ, một số người trên tay cầm lá cờ
đỏ sao vàng, và số lượng của dòng người ấy không quá 200.
Rồi sau đó khi hàng loạt sự kiện xuống đường khác của
người dân như: Phản đối vụ hạ giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc vào năm
2014; Phản đối Tập Cận Bình sang thăm Việt Nam vào năm 2015; Bảo vệ cây xanh tại
2 thành phố lớn là Hà Nội và Sài Gòn, thì hình ảnh chiếc áo và lá cờ đỏ ấy cũng
thưa dần theo năm tháng, tỷ lệ thuận với mức độ đàn áp của nhà cầm quyền, nhưng
lại tỷ lệ nghịch với số lượng người tham gia ngày một tăng lên, mà đỉnh điểm của
nó là sự kiện xuống đường phản đối Formosa (sự kiện cá chết) từ Bắc chí Nam vào
năm 2016. Người ta đã không còn trông thấy bóng dáng của những chiếc áo và lá cờ
đỏ ấy trong dòng người khổng lồ xuống đường.
Đến năm 2018, một dấu mốc đã được tô lên, khi dòng
người ấy lại bước xuống đường để lần đầu tiên phản đối một chính sách của nhà cầm
quyền, cụ thể là dự Luật đặc khu. Khi ấy quy mô, số người tham gia và sự đồng
nhất từ Bắc đến Nam đáng để cho nhà cầm quyền phải lạnh gáy, và chắc chắn tại
những thành phố lớn như Sài Gòn và Hà Nội, người ta đã hoàn toàn không nhìn thấy
hình ảnh của lá cờ đỏ hay chiếc áo in hình cờ đỏ len lỏi vào dòng người kia.
Suối nguồn bất tận
Lịch sử của nhân loại luôn được vận hành theo đúng
quy luật nhất định của nó, với từng giai đoạn lịch sử mà loài người phải trải
qua: Thời kỳ nguyên thuỷ; Chiếm hữu nô lệ; Phong kiến; Tư bản... Mà Việt Nam
trong giai đoạn nửa phong kiến nửa tư bản ấy chắc chắn cũng không thể có một
ngoại lệ.
Nếu quan sát xã hội Việt Nam ở góc độ vĩ mô thì những
người có kiến thức thông thường cũng có thể dể dàng nhận thấy rất rõ trong lòng
xã hội đang có một sự chuyển dịch, một dòng chảy âm thầm, như một quy luật tất
yếu của lịch sử, đó là
dòng chảy của dân chủ.
Và khi nhìn lại những sự kiện đấu tranh liên tiếp của
người dân trong mười mấy năm qua có thể nhận định, dù vui hay buồn, muốn hay
không muốn thì tiến trình tự dân chủ hóa ấy vẫn đang diễn ra một cách nhanh
chóng và mạnh mẽ. Bởi nó là sự vận động của lịch sử, của toàn xã hội mà không một
thế lực nào có thể ngăn cản hay thay đổi được, đó là sự vận động của dòng chảy
dân chủ tất yếu, một suối nguồn bất tận.
---------------------------
Tác giả Đông Phong (Luật sư thuộc Đoàn Luật sư
TP HCM)
No comments:
Post a Comment