Anh Vũ
– RFI
Đăng ngày 16-09-2019
Châu Á với cuộc đọ sức giữa phòng trào dân chủ Hồng
Kông và chính quyền vẫn tiếp tục căng thẳng. Trung Cận Đông có « Syria
hậu chiến trong bóng của những người cha đỡ đầu Nga và Iran » và vụ tấn
công vào cơ sở sản xuất dầu của Ả Rập Xê Út khiến thế giới lo ngại giá dầu
tăng… Đó là những chủ đề quốc tế lớn của các báo Pháp ra hôm nay.
Hồng Kông: Phương
Tây né tránh vì lợi ích kinh tế
Trước hết đến với Hồng Kông. Vùng nhượng địa cũ của
Anh Quốc từ hơn ba tháng qua lâm vào một cuộc khủng hoảng trầm trọng chưa từng
có kể từ khi được trả lại cho Trung Quốc dưới quy chế đặc khu hành chính. Cuộc
đọ sức giữa phong trào biểu tình đòi dân chủ và chính quyền địa phương vẫn
không có lối thoát và bạo lực vẫn không chấm dứt. Dư luận báo chí cả thế giới đều
quan tâm theo dõi những diễn biến ở Hồng Kông trong những ngày qua.
Nhật báo Công giáo La Croix ghi nhận : « Đã
hơn ba tháng từ khi phong trào phản kháng đòi dân chủ và phổ thông đầu phiếu,
khởi phát ở Hồng Kông, cộng đồng quốc tế không thấy huy động ủng hộ phong trào
này ». Tờ báo đặt câu hỏi : « Tại sao phương Tây lại
lặng thinh về Hồng Kông ? ».
Để tìm câu trả lời, tờ báo đăng bài viết của ông
Hervé Goulletquer, phó giám đốc nghiên cứu của Ngân hàng Bưu điện Asset
Management.
Tác giả cho rằng chính xung đột thương mại với Trung
Quốc mà tâm điểm là cuộc thương chiến Mỹ -Trung là nguyên nhân ngăn cản phương
Tây đi quá xa, dù các nước này không phải không quan tâm đến những gì đang diễn
ra ở Hồng Kông.
Theo tác giả, xung đột thương mại có nguy cơ mở ra
cuộc khủng hoảng rộng hơn. Cả hai bên Mỹ và Trung Quốc đều hiểu không có lợi gì
khi đi quá xa. Mỗi bên đều muốn tránh để cuộc khủng hoảng Hồng Kông làm rắc rối
thêm cuộc thương lượng vốn đã quá phức tạp. « Trung Quốc biết mình có
thể đi tới đâu trong việc trấn áp Hồng Kông còn Hoa Kỳ thì cũng biết giới hạn
phản ứng của mình ». Tất cả đều vì lợi ích kinh tế, hai bên lệ thuộc
vào nhau quá lớn.
Tác giả phân tích thêm: « Nhiều công ty nước
ngoài đang làm ăn ở Trung Quốc, doanh thu của các công ty Mỹ trên thị trường
Trung Quốc cao hơn 100 tỷ đô la. Nếu chính quyền Trung Quốc muốn gây rắc rối
cho chúng ta (phương Tây) thì họ biết sẽ phải làm thế nào ».
Bên cạnh đó
Trung Quốc đang nắm giữ hơn 1000 tỷ đô la nợ của Mỹ dưới dạng trái phiếu. Bắc Kinh mà bán ra ồ ạt số nợ này thì sẽ gây không ít phiền toái cho
kinh tế Mỹ cũng như có thể đảo lộn thị trường tài chính thế giới. Theo tác giả
đây là vũ khí cuối cùng của Trung Quốc. Tuy nhiên họ cũng không dễ gì sử dụng
vì sẽ gây tác động tiêu cực đến mô hình Trung Quốc vốn đang cần sự ổn định.
Tác giả kết luận : « Không ai ham gì khi thấy tăng trưởng
kinh tế Trung Quốc đổ sụp vì quốc gia này đóng góp từ 30 đến 40% tăng trưởng
kinh tế thế giới. Quan hệ phương Tây và Trung Quốc như Đặng Tiểu
Bình trong những năm 1970 đã đúc kết là « đồng sàng dị mộng ». Đúng là các
nước phương Tây và Trung Quốc gắn với nhau về kinh tế nhưng những khát vọng của
họ thì lại mang tính chất khác nhau. »
Ít ra cũng phải tỏ
lo ngại
Cùng chủ đề này, La Croix còn có một bài viết khác của
chuyên gia Antoine Bondaz, giám đốc chương trình Triều Tiên thuộc Quỹ Nghiên cứu
Chiến lược (FRS), cho rằng « cần phải bày tỏ lo ngại của chúng ta (Liên
Hiệp Châu Âu) với Trung Quốc » về tình hình Hồng Kông.
Riêng với nước Pháp, chuyên gia Bondaz cho rằng
« thách thức ở Hồng Kông không phải chỉ là vấn đề nhân quyền. 20 nghìn
kiều dân chúng ta có mặt tại đó và rất nhiều lợi ích kinh tế khiến các nhà
chính trị Pháp phải lên tiếng. Không phải để tấn công Bắc Kinh mà là để bảo vệ
lợi ích của chúng ta. Liên Hiệp Châu Âu bày tỏ lập trường là một chuyện, điều
đó không ngăn cản các nước thành viên làm như vậy ». Tác giả bài viết
ghi nhận mới chỉ có Đức là mạnh dạn hơn cả . Trong chuyến thăm Bắc Kinh,
thủ tướng Đức Angela Merkel đã nhắc đến tình hình Hồng Kông. Hoàng Chi Phong
gương mặt tiêu biểu của phong trào phản kháng Hồng Kông liền sau đó tới Đức, được
ngoại trưởng Đức tiếp.
Cho dù từ tháng 6 năm nay, Nghị Viện Châu Âu đã
thông qua một nghị quyết về Hồng Kông. Trong khi đó ở Pháp các nghị sĩ cũng như
các đảng phái chính trị không hề nói gì. Không cần phải đặt lại vấn đề về quyền
hạn của Bắc Kinh với Hồng Kông mà chỉ là bày tỏ hy vọng đối thoại và hòa dịu
thôi cũng không có.
Nhìn sang Mỹ, tác giả thấy Hồng Kông là chủ đề ngày
càng được đưa vào trong các tranh luận của các Thượng và Hạ nghị sĩ về Trung Quốc
và về cuộc chiến thương mại cũng như là trong các cuộc tranh luận giữa các ứng
viên ra tranh cử tổng thống. Ở bên Anh Quốc các dân biểu vẫn thường xuyên chất
vấn chính phủ về vấn đề Hồng Kông.
Chuyên gia Antoine Bondaz nhấn mạnh : « Ý
nghĩ tránh chỉ trích trực tiếp Trung Quốc là một chiến lược tồi. Ngoan ngoãn dễ
bảo không giúp có được sự tôn trọng của Bắc Kinh ».
Cuộc chiến thương
mại Mỹ -Trung : Hòa hoãn chỉ là tạm thời
Liên quan đến Trung Quốc, nhưng trong cuộc chiến
thương mại Mỹ -Trung dằng dai từ 18 tháng, qua lúc bùng lên dữ dội, khi thì lại
dịu xuống đầy hy vọng, báo Le Monde có bài « Bắc Kinh và Washington cố
giảm căng thẳng » đề cập đến những diễn biến mới nhất của cuộc đọ sức
Mỹ -Trung trên mặt trận kinh tế. Vài ngày qua, cả Bắc Kinh và Washington liên
tiếp đưa ra các cử chỉ thiện chí như hoãn áp thuế với nhau, mua lại sản phẩm của
nhau… Tổng thống Donald Trump thậm chí hôm 12/9 còn cho biết ông không loại trừ
khả năng ký một hiệp định thương mại tạm thời với Trung Quốc.
Le Monde đặt câu hỏi, liệu các cử chỉ như vậy có đủ
để làm dịu lâu dài các căng thẳng Trung-Mỹ ? Tờ báo khẳng định: Dù một
thỏa thuận từng phần hay tạm thời được ký thì cũng chẳng có gì chắc chắn hết.
Các vấn đề cốt lõi vẫn còn. Đó là mô hình phát triển kinh tế của Trung Quốc và
Mỹ vẫn xung đột với nhau. Trên vấn đề này, không có gì cho thấy Bắc Kinh sẵn
sàng nhượng bộ dù chỉ là một chút, Le Monde kết luận.
Trung Cận Đông
căng thẳng thường trực
Trung Cận Đông nơi căng thẳng, xung đột và khủng hoảng
thường trực, vài ngày qua lại trở thành tâm điểm chú ý của dư luận quốc tế.
Hôm 14/9 tổ hợp dầu lửa khổng lồ của Ả Rập Xê Út
Ramco bất ngờ bị các máy bay không người lái tấn công. Lực lượng nổi dậy người
Houthi, Yemen đã nhận trách nhiệm. Tuy nhiên vụ tấn công này có bóng dáng của
cuộc xung đột gián tiếp giữa Riyad và Teheran. Một lần nữa Hoa Kỳ lên án Iran đứng
đằng sau vụ tấn công để tạo thanh thế, gây ảnh hưởng trong khu vực. Libération
nhận xét : « Dầu lửa : Ả Rập Xê Út bị đánh vào túi tiền ».
Les Echos chạy tựa lớn trang nhất : « Dầu lửa: Ả Rập Xê Út bị đánh
vào giữa tim ». Sau vụ tấn công, Ả Rập Xê Út, nước xuất khẩu dầu lớn
nhất thế giới, thông báo giảm phân nửa sản xuất dầu. Điều này sẽ khiến giá dầu
thế giới sẽ biến động căng thẳng trong thời gian tới.
Syria :
Bachar al Assad trả giá đắt cho sự sống còn của chế độ
Vẫn là thời sự trong khu vực Trung Đông, chuyển qua
Syria. Cuộc chiến tranh kéo dài 8 năm ở đất nước này gần như sắp kết thúc. Chế
độ Assad đã vượt qua được cuộc chiến đẫm máu dân này để tồn tại. Tổng thống các
nước Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran hôm nay gặp nhau tại Ankara để bàn về vấn đề người
tị nạn và tương lai của đất nước này.
Nhật báo Le Figaro chạy tựa trang nhất :
« Assad : thời hậu chiến trong bóng các cha đỡ đầu Nga và
Iran ». Le Figaro
cũng ghi nhận chế độ Damas sống sót nhưng đó là một chiến thắng cay đắng của
Bachar al Assad. Cái giá phải trả cho sự tồn tại chế độ này là hơn 500 nghìn
người chết, 5 triệu người phải bỏ nhà cửa phiêu bạt trong nước, 6 triệu người
ra nước ngoài lánh nạn và một đất nước trong đổ nát hoang tàn.
Cũng như cuộc vật lộn vì sự sống sót 8 năm qua, chế
độ Assad sẽ tiếp tục thỏa hiệp và dựa vào những người bảo trợ Nga và Iran trong
thời kỳ hậu chiến đầy khó khăn.
No comments:
Post a Comment