Thu Hằng – RFI
Đăng ngày 31-08-2018
Mỹ
sẽ tổ chức bầu lại Hạ Viện và một phần Thượng Viện vào ngày 06/11/2018. Cuộc bầu
cử giữa kỳ luôn được coi là bài trắc nghiệm điểm tín nhiệm của tổng thống và
chính phủ.
Đảng Dân Chủ hy vọng huy động đông đảo cử tri, đặc
biệt là số cử tri nữ, và tập trung vào các ứng cử viên nữ. Phía đảng Cộng Hòa,
do bị đe dọa mất đa số ghế ở Hạ Viện, nên đích thân tổng thống Trump liên tục đến
vận động ở các bang chủ chốt cho tới ngày bầu cử để ngăn làn sóng Dân Chủ. Nhật
báo Le Monde (31/08/2018) đặt câu hỏi lớn trên trang nhất : “Đâu là những
rủi ro cho Trump trong cuộc bầu cử giữa kỳ?”
Ở Hạ Viện, đảng Dân Chủ hy vọng có thêm được 23 ghế
để chiếm đa số. Tuy nhiên, tình hình ở Thượng Viện lại phức tạp hơn vì có 26
thượng nghị sĩ Dân Chủ rời Thượng Viện, trong khi bên phía đảng Cộng Hòa chỉ có
9 thượng nghị sĩ hết nhiệm kỳ. Điều đáng nói là trong số này, có khoảng 10 bang
đã bỏ phiếu bầu ông Donald Trump trong kỳ bầu cử tổng thống năm 2016.
Lợi
thế
Vậy đâu là những lợi thế của tổng thống Mỹ trong kỳ
bầu cử sắp tới? Thứ nhất, phải nhắc đến nền kinh tế Mỹ vững mạnh, tỉ lệ thất
nghiệp thấp và tăng trưởng chắc chắn. Thứ hai, những tiếng nói chỉ trích tổng
thống trong nội bộ đảng Cộng Hòa giờ im lặng : ngoài thượng nghị sĩ John McCain
qua đời, rất nhiều thượng nghị sĩ khác quyết định “nghỉ hưu”.
Ngoài ra, trong nội bộ người ủng hộ thuộc đảng Cộng
Hòa, chủ nhân Nhà Trắng đang có điểm tín nhiệm thuộc top chưa
từng có tính đến thời điểm hiện tại của nhiệm kỳ đầu. Số cử tri bảo thủ này
không quan tâm đến các vụ điều tra liên quan đến Nhà Trắng : vụ Nga can thiệp bầu
cử Mỹ 2016, dùng tiền mua sự im lặng của hai người tình của nhà tỉ phú địa ốc,
trước khi trở thành tổng thống...
Bất
lợi
Tuy nhiên, tổng thống Donald Trump phải đối mặt với
một số bất lợi. Đầu tiên phải nhắc đến lượng cử tri nữ, tiếp theo là giới viên
chức ở các khu dân cư ven đô các thành phố lớn mà ứng viên Cộng Hòa phải thuyết
phục, kể cả tại những thành trì cũ như bang Texas, Virginia hoặc Bắc Carolina.
Khó khăn thứ hai, chính là khả năng tập hợp lớn của
đảng Dân Chủ, trái với trước đây, khi họ chỉ chú tâm vận động cho kỳ bầu cử tổng
thống. Vào tháng 12/2017, đảng Dân Chủ đã chiếm được một ghế thượng nghị sĩ
bang Alabama, vẫn được cho là không thể lấy được từ tay đảng Cộng Hòa.
Theo một thống kê được công bố vào tháng 07/2018 của
đại học Marist, 78% cử tri Dân Chủ đánh giá cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ là “rất
quan trọng”, trong khi 68% cử tri Cộng Hòa có cùng quan điểm. Nhờ chiến dịch
vận động nhiệt thành hơn, đảng Dân Chủ hy vọng lấy lại được những bang mà nhà tỉ
phú địa ốc bất ngờ giành được năm 2016, như Wisconsin, Michigan và
Pennsylvania.
Tương tự, theo phân tích của trang Cook Political
Report, đảng Dân Chủ có thể có lợi thế lấy lại ghế Hạ Viện ở ba bang
California, Texas và New Jersey. Bên cạnh đó, sự xuất hiện của nhiều ứng viên
trung lập trong kỳ bầu cử ngày 06/11 cũng là một cản trở cho đảng Cộng Hòa.
Với đảng Dân Chủ, chiếm lại đa số ở Hạ Viện là điều
quan trọng để có thể “phục thù” Donald Trump vào năm 2020 bằng
cách ngăn cản chương trình của tổng thống. Ngược lại, nếu đảng Cộng Hòa tiếp tục
giữ được vị trí chủ tịch Hạ Viện, tổng thống Trump sẽ có lợi thế nhắm đến nhiệm
kỳ hai.
Le Monde kết luận, nhiều hồ sơ phức tạp như cải cách
bảo hiểm xã hội, di trú có lẽ sẽ khó đạt được đồng thuận trong thời gian tới,
khi chỉ còn hai năm nữa là đến kỳ bầu cử tổng thống mới.
*
Cam Bốt : 17 nhà đối lập được thả
Thời sự châu Á được chú ý trên nhật báo Le Monde với
hai chủ đề nhân quyền và tự do ngôn luận ở Ấn Độ và Cam Bốt.
Trong bài viết “17 nhà đối lập được ân xá ở
Cam Bốt”, nhật báo Le Monde đánh giá ông Hun Sen đang cố thể hiện trước những
lời chỉ trích gay gắt của phương Tây về chế độ chuyên quyền của thủ tướng Cam Bốt.
Sau khi triệt hết đối thủ trước kỳ bầu cử Quốc Hội
Cam Bốt và biến đảng Nhân Dân Cam Bốt thành độc đảng điều hành đất nước, thủ tướng
Hun Sen tỏ ra hào hiệp khi quyết định ngày 28/08 trả tự do cho 14 nhà đối lập bị
cầm tù từ 4 năm qua vì tội “nổi dậy” khi tham gia các cuộc biểu
tình bạo lực vào năm 2014, hai nhà báo của ban tiếng Khmer đài phát thanh Châu
Á Tự Do (Radio Free Asia, RFA), bị bắt giam từ năm 2017. Trước đó, bà Tep
Vanny, một tù nhân lương tâm, người bảo vệ quyền lợi của người dân Phnom Penh bị
trưng thu đất đai, đã được thả vào tuần trước. Nhưng để được tự do, họ đã phải
gửi thư xin lỗi lên thủ tướng Hun Sen.
Cựu lãnh đạo đảng Cứu Nguy Dân Tộc Cam Bốt Sam
Rainsy, hiện sống lưu vong tại Pháp, cáo buộc chế độ “đã bắt người dân
Cam Bốt làm con tin, kể cả quốc vương. Từ giờ trở đi, tù nhân buộc phải rạp
mình trước Hun Sen để được tự do”.
*
Ấn Độ bắt luật sư bảo vệ tầng lớp tiện
dân
Ngày 28/08, năm nhà báo, luật sư và bảo vệ nhân quyền
cho tầng lớp tiện dân Ấn Độ (Dalit). Họ bị bắt vì bị cáo buộc liên quan đến phe
nổi dậy Maoist, âm mưu “lật đổ nền dân chủ”. Nơi ở của 9 nhà đấu
tranh thiên tả khác bị khám xét ở nhiều thành phố trên cả nước.
Cảnh sát viện một đạo luật (UAPA) cho phép tạm giam
6 tháng mọi nghi phạm khủng bố mà không cần lệnh. Hiện những người này đang bị
quản thúc tại gia cho đến phiên xử ngày 06/09.
Chính phủ của thủ tướng Modi đang đi theo hướng
chuyên chế, bóp nghẹt các tiếng nói chỉ trích trong nước, chỉ vài tháng trước
khi diễn ra bầu cử vào tháng 05/2019 là những lời tố cáo của nhiều tổ chức phi
chính phủ và được nhật báo Le Monde trích trong bài viết : “Các nhà bảo
vệ tầng lớp tiện dân bị bắt ở Ấn Độ”.
*
Nghi ngờ lên cao giữa Mỹ và Bắc Triều
Tiên
La Croix trở lại quyết định hủy chuyến công du đến
Bình Nhưỡng của ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Theo nhật báo Công Giáo, quyết định
bất ngờ này cho thấy “nghi ngờ trỗi dậy giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên”.
Trong bức thư gửi tổng thống Trump, chính quyền Bình
Nhưỡng nêu nguy cơ hủy các cuộc đàm phán nếu Mỹ không thể hiện thiện chí. Lý do
được Alex Ward, một chuyên gia của bộ Quốc Phòng Mỹ, nêu ra là tại Singapore, tổng
thống Trump đã hứa với Kim Jong Un nhanh chóng “ký một tuyên bố hòa
bình” chấm dứt chiến tranh Triều Tiên.
Theo đánh giá của giáo sư Vipin Narang, thuộc Viện
Công nghệ Massachusetts tại Boston, “đây là mảnh ghép còn thiếu và giải
thích tình trạng bế tắc hiện nay, vì ngoại trưởng Pompeo nhấn mạnh đến giải trừ
hạt nhân” sau đó mới ký tuyên bố hòa bình. Vì vậy, Bình Nhưỡng có cảm
giác bị lừa và “không thể tin vào Mỹ”.
Trong khi đó, tổng thống Donald Trump vẫn ca ngợi mối
quan hệ tốt đẹp với lãnh đạo Bắc Triều Tiên và muốn gặp lại ông. Chính vì vậy,
theo một chuyên gia thuộc đại học Stanford, “các quan chức Mỹ, phụ
trách hồ sơ này, muốn ngăn ông Trump gặp Kim Jong Un lần nữa”.
*
Cải cách thuế, tăng lương hưu, môi trường…
hồ sơ lớn của chính phủ Pháp
Trở lại thời sự nước Pháp, một loạt hồ sơ cải cách
đang chờ chính phủ ngay từ đầu tháng Chín.
Le Figaro chú ý đến “cuộc ly hôn giữa tổng
thống Macron và người nghỉ hưu”, vì tỉ lệ tăng lương hưu (0,3%) năm 2019 và
2020 không cao bằng tỉ lệ lạm phát (2,3%), trong khi năm 2017, họ đã phải trả
thêm phần đóng góp xã hội (CSG). Xã luận của Le Figaro cho rằng chính phủ yêu cầu
người nghỉ hưu “hy sinh” nhưng lại chưa công bố cắt giảm chi
tiêu công như từng hứa.
Nhật báo kinh tế Les Echos đề cập đến thuế thu nhập
khấu trừ từ lương, theo đó khoảng 60% người Pháp sẽ có lợi vì phải nộp thuế
hàng tháng, bớt “nặng” hơn so với thu thuế trên 10 tháng mỗi
năm như hiện nay. Cải cách được dự kiến áp dụng từ tháng 01/2019 nhưng có thể sẽ
bị tạm hoãn theo phát biểu tại Helsinki (Phần Lan) của tổng thống Macron vì ông
muốn chờ “những câu trả lời chính xác” của các bộ liên quan.
Le Figaro đánh giá hai phát biểu không đồng nhất giữa tổng thống Pháp và bộ trưởng
Ngân Sách Công Gérald Darmanin cho thấy “sự lộn xộn trên thượng tầng
Nhà nước về thu thuế khấu trừ từ lương”. Libération cho rằng “bộ
trưởng Darmanin trong vòng xoáy lần chần của tổng thống Macron”.
Chính phủ Pháp cũng đang đối mặt với cuộc khủng hoảng
tại bộ Môi Trường khi bộ trưởng Nicolas Hulot bất ngờ từ chức. Le Monde đặt câu
hỏi : “Phải chăng bộ Môi Trường là điều không thể ?” vì trước
ông Hulot, nhiều bộ trưởng tiền nhiệm đã bị hạn chế khi thi hành chức vụ. Trong
vòng 20 năm, bộ Môi Trường Pháp có khoảng 12 bộ trưởng và hầu hết đều từ chức
hoặc bị thuyên chuyển trước khi hết nhiệm kỳ. Họ lên tiếng về tình trạng vận động
hành lang trong chính phủ vì giữa các quan chức cao cấp chính phủ và chủ tập
đoàn thường có quan hệ bạn hữu, bạn học… Chính phủ ưu tiên phát triển kinh tế bất
chấp tác động đến môi trường.
Trước vấn đề môi trường, Libération dành trọn một phụ
san cho đại dương : tình trạng nước biển bị nhiễm axit đe dọa Trái đất, những
loài động vật bí hiểm dưới lòng đại dương…
*
Diễn viên Gérard Depardieu bị tố
cáo “cưỡng hiếp và xâm hại tình dục”
Vụ việc xảy ra tại biệt thự riêng ở quận 6 Paris của
Gérard Depardieu, hiện đang tham gia bộ phim Fahim, quay tại Pháp.
Người đệ đơn là một thiếu nữ, 20 tuổi, con gái của một người bạn của diễn viên
nổi tiếng người Pháp.
Nhật báo Le Figaro cho biết diễn viên “bác bỏ
hoàn toàn mọi cáo buộc cưỡng hiếp và xâm hại tình dục”. Vụ điều tra được
giao cho cảnh sát tư pháp Paris.
*
Trang nhất các nhật báo
Trang nhất các nhật báo Pháp số ra ngày 31/08/2018 tập
trung vào những hồ sơ cải cách lớn và khó khăn đang chờ chính phủ từ đầu tháng
Chín, sau thời gian nghỉ hè.
Le Figaro quan tâm “Vụ ly hôn giữa Macron và
người nghỉ hưu”. Les Echos đề cập : “Thuế thu nhập trích từ lương :
người được lợi và người chịu thiệt”. Libération dành trọn một phụ san cho hồ
sơ môi trường sinh thái, còn trang nhất chú ý đến những bất đồng tại hãng hàng
không Air France khi tổng giám đốc mới, người Canada, chuẩn bị nhậm chức. La
Croix thiên về giáo dục, với chủ đề hát hợp xướng trở lại trường học. Trang nhất
của Le Monde đề cập đến xáo trộn trong bộ Môi Trường Pháp với quyết định từ chức
bất ngờ của bộ trưởng Nicolas Hulot.
Về thời sự quốc tế, Le Monde dành một hồ sơ lớn cho
cuộc bầu cử Quốc Hội lưỡng viện giữa nhiệm kỳ tại Mỹ với câu hỏi : “Những
nguy cơ nào cho ông Trump ?”
No comments:
Post a Comment