Có gì đáng chú ý từ
'cuộc gặp đáng yêu' của ông Tập Cận Bình ở Việt Nam?
BBC News Tiếng Việt
5
giờ trước
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cr4nekxzv2xo
Vốn
vay đường sắt và duy trì chuỗi cung ứng trong bối cảnh thương chiến Mỹ-Trung
leo thang. Máy bay COMAC của Trung Quốc cũng sẽ cất cánh tại Việt Nam.
Đó
chỉ là một số trong hàng loạt các kết quả đạt được trong chuyến thăm.
Tổng
cộng, hai bên đã ký với nhau 45 văn kiện hợp tác trong chuyến thăm của ông Tập
Cận Bình đến Việt Nam và hội đàm với Tổng bí thư Tô Lâm.
Chuyến
thăm của ông Tập Cận Bình diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đang chuẩn bị cho kỷ
niệm 50 năm "Ngày giải phóng" miền Nam, và cũng trong căng thẳng
"Ngày Giải phóng" mà Tổng thống Mỹ Donald Trump kích hoạt cuộc chiến
tranh thương mại.
Kết
quả là lãnh đạo hai quốc gia đã ra Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc về việc
tiếp tục làm sâu sắc quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, thúc đẩy xây
dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược.
Một
số điểm đáng chú ý trong tuyên bố chung này có thể kể đến như: nhất trí cần
kiên định thúc đẩy sự nghiệp hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc, đồng thời tái khẳng
định cần kiên định ủng hộ lẫn nhau trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.
Hai
bên nâng tin cậy chiến lược lên mức cao hơn, nhất trí coi việc Trung Quốc phát
triển lực lượng sản xuất chất lượng mới, Việt Nam phát triển lực lượng sản xuất
mới là cơ hội để xây dựng cấu trúc hợp tác toàn diện và sâu rộng hơn.
Việt
Nam và Trung Quốc cùng nhất trí kiểm soát và giải quyết thỏa đáng bất đồng, giữ
gìn đại cục hữu nghị Việt - Trung;...
Trong
khi báo chí Việt Nam đồng loạt đưa tin về các thành quả, Tổng thống Mỹ lại có một
cái nhìn khác về cuộc gặp gỡ này.
"Cuộc
gặp đáng yêu" và "cuộc gặp tìm cách chơi lại Mỹ" là những câu từ
mà Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với phóng viên tại Nhà Trắng về chuyến thăm của
Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Việt Nam vào hôm 14/4.
"Tôi
không trách Trung Quốc. Tôi cũng không trách Việt Nam. Không hề. Tôi thấy họ
đang họp hôm nay. Tuyệt vời phải không? Đó là một cuộc gặp đáng yêu. Một cuộc gặp
kiểu như đang tìm cách 'làm thế nào để 'chơi' Hoa Kỳ?'," ông Trump nói với
phóng viên trong Phòng Bầu dục.
Tổng
thống Mỹ cũng không quên cáo buộc người tiền nhiệm Joe Biden đã làm thất thoát
"hàng ngàn tỷ đô la" trong thương mại với Trung Quốc.
"Tôi
không trách Chủ tịch Tập [Cận Bình]," Tổng thống Trump nói trong Phòng Bầu
dục trong buổi họp báo chung với Tổng thống El Salvador Nayib Bukele.
"Tôi
quý ông ấy. Ông ấy quý tôi. Ý tôi là, biết đâu được?"
Ông
Tập công du Việt Nam trong hai hôm 14-15/4, trong thời điểm Việt Nam đang chuẩn
bị tổ chức kỷ niệm 50 năm ngày 30 tháng 4.
Trước
chuyến đi, ông Tập đã có bài viết đăng trên báo Nhân Dân của Việt Nam, trong đó
nhấn mạnh tới mối quan hệ "chia sẻ tương lai" của hai nước.
Ông
Tập không quên nhắc lại việc Trung Quốc và Việt Nam 'cùng phe' trong các cuộc
chiến chống Pháp và Mỹ trong quá khứ.
Bài
viết có đoạn: "Phía Trung Quốc đã cử Đoàn cố vấn quân sự, Đoàn cố vấn
chính trị giúp đỡ nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp. Đảng, Nhà nước và
nhân dân Trung Quốc đã làm hết mình ủng hộ sự nghiệp chính nghĩa chống Mỹ cứu
nước của Việt Nam. 'Mối tình thắm thiết Việt - Hoa, vừa là đồng chí, vừa là anh
em', đã trở thành ký ức đỏ không bao giờ phai nhạt."
Ông
Tập Cận Bình đến Việt Nam cũng trong bối cảnh đặc biệt: cuộc chiến thuế quan giữa
Mỹ và Trung Quốc đang leo thang.
Trong
khi Việt Nam và hầu hết các quốc gia đang được Mỹ tạm hoãn mức thuế đối ứng, giảm
xuống còn 10% trong thời gian 90 ngày, Trung Quốc không chỉ là ngoại lệ mà còn
bị áp mức thuế 145%.
Vậy
cuộc gặp gỡ giữa các lãnh đạo Trung Quốc và Việt Nam hôm 14/4 bao gồm những gì
mà khiến ông Donald Trump khẳng định hai nước này đang tìm cách
"chơi" Mỹ?
Ký
kết hàng chục thỏa thuận
Sau
khi Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì lễ đón ông Tập Cận Bình ở Phủ Chủ tịch theo nghi
thức cao nhất dành cho nguyên thủ quốc gia, hai bên tiến hành hội đàm tại trụ sở
Trung ương Đảng vào ngày 14/4.
Tân
Hoa Xã thông
tin rằng ông Tập đề nghị hai quốc gia duy trì sự ổn định của hệ thống thương mại
tự do toàn cầu cũng như hoạt động công nghiệp và chuỗi cung ứng.
Cũng
ngày hôm đó, ông Tập đã gặp Thủ tướng Phạm Minh Chính và nhấn mạnh rằng Trung
Quốc và Việt Nam cần tăng cường tập trung chiến lược và cùng nhau phản đối hành
vi bắt nạt đơn phương, Tân Hoa Xã đưa tin nhưng không nhắc đến
Mỹ.
Lời
kêu gọi diễn ra trong bối cảnh thương chiến Mỹ-Trung leo
thang dữ dội và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Mỹ
đã tăng mức thuế áp vào hàng hóa Trung Quốc lên 145%, trong khi Trung Quốc đáp
trả bằng mức 125%.
Việt
Nam và Trung Quốc được cho là đã ký 45 thỏa thuận vào hôm 14/4.
Theo
hình ảnh tư liệu mà Reuters tiếp cận, các văn bản bao gồm các thỏa thuận về việc
tăng cường chuỗi cung ứng và hợp tác về đường sắt.
Tổng
Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh việc duy trì trao đổi chiến lược thường xuyên giữa hai
bên. Ông đề xuất tăng cường hợp tác giữa hai Đảng và trong các lĩnh vực trọng yếu
như ngoại giao, quốc phòng và an ninh, báo chí Việt Nam đưa tin.
Ông
cũng đề nghị thúc đẩy kết nối hạ tầng giao thông chiến lược, đặc biệt là dự án
đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, với các ưu đãi về vốn vay, chuyển giao
công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực.
Nhân
chuyến thăm này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đã ký kết tổng cộng 7 văn
kiện hợp tác quan trọng với các đối tác Trung Quốc, tập trung vào lĩnh vực phát
triển đường sắt và đường bộ, trong đó có các văn kiện liên quan đến các tuyến
Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Đồng Đăng - Hà Nội và Móng Cái - Hạ Long - Hải
Phòng.
Theo
Reuters, nội dung của các thỏa thuận không được tiết lộ và không rõ liệu có
liên quan đến bất kỳ cam kết tài chính hoặc ràng buộc nào hay không.
Việt
Nam đã đồng ý sử dụng các khoản vay của Trung Quốc để xây dựng các tuyến đường
sắt mới giữa hai nước - điều Reuters cho rằng là một bước đi quan trọng nhằm
xây dựng lòng tin, giúp thúc đẩy thương mại song phương và kết nối.
Theo
tài liệu hợp tác dài hai trang vào ngày 14/4 mà Reuters tiếp cận được, hai bên
đã nhất trí rằng Trung Quốc sẽ thực hiện nghiên cứu tính khả thi cho hai tuyến
đường sắt theo kế hoạch, với chi phí 9,95 triệu nhân dân tệ (khoảng 35 tỷ đồng).
Thỏa
thuận liên quan đến tuyến đường sắt nối khu vực Quảng Tây, miền Nam Trung Quốc
với thủ đô Hà Nội của Việt Nam và một tuyến mới khác nối các thành phố cảng
Thâm Quyến và Hải Phòng.
Hiện
đã có tuyến đường sắt từ Nam Ninh, tỉnh Quảng Tây đến Hà Nội, nhưng hành khách
và hàng hóa hiện phải chuyển tàu ở biên giới vì khổ đường ray của Việt Nam - có
từ thời thuộc địa Pháp - không tương thích với đường ray cao tốc hiện đại của
Trung Quốc.
Sự
nghi kỵ giữa hai nước cộng sản - từng giao tranh trong một cuộc chiến tranh
biên giới ngắn ngủi vào năm 1979 và thường xuyên xung đột về vấn đề Biển Đông -
từ lâu đã cản trở tiến độ phát triển các tuyến đường sắt.
Tuy
nhiên trong những tháng gần đây tại Việt Nam, những cân nhắc về kinh tế dường
như đã lấn át các lo ngại về an ninh.
Cho
đến nay, chưa có thông báo nào về khoản vay trong chuyến thăm của ông Tập Cận
Bình - chuyến đi kết thúc vào ngày 15/4 sau khi khởi động cơ chế hợp tác đường
sắt Việt Nam - Trung Quốc trong cùng ngày.
Những
thỏa thuận khác có thể thấy trong tư liệu mà Reuters xem được bao gồm các thỏa
thuận được ký kết giữa các bộ phụ trách thương mại, quốc phòng của hai nước và
giữa các phòng thương mại của hai bên.
Theo
hãng tin này, một biên bản ghi nhớ đã được ký kết vào hôm 14/4 nhằm thúc đẩy hợp
tác giữa Hội đồng Xúc tiến Thương mại Quốc tế Trung Quốc và Liên đoàn Thương mại
và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - đơn vị cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa.
Liên
quan đến biên bản này, trước đó Reuters cũng đã tiếp cận được với một tài liệu
của Bộ Công Thương cho thấy Việt Nam đã yêu cầu các doanh nghiệp thắt chặt kiểm
soát nguồn gốc hàng hóa và vật liệu đồng thời xử lý gian lận thương mại.
Văn
bản do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên ký vào ngày 10/4 cũng yêu cầu các doanh nghiệp
đa dạng hóa nguồn cung vật liệu, tránh phụ thuộc vào một nguồn duy nhất.
Việt
Nam từ lâu bị nghi ngờ là điểm trung chuyển cho hàng hóa Trung Quốc lách thuế Mỹ.
Rủi ro này càng tăng cao khi ông Peter Navarro - cố vấn thương mại của Tổng thống
Donald Trump - khẳng định "Trung Quốc dùng Việt Nam làm điểm trung chuyển
để né thuế" vào hôm 6/4.
Dù
Tổng thống Trump đã tuyên bố tạm hoãn thuế đối ứng 46% với hàng hóa Việt Nam
trong 90 ngày, thay vào đó là mức 10%, nhưng rủi ro vẫn treo lơ lửng trên đầu
quốc gia Đông Nam Á này.
"Kết
cục vẫn đang là ẩn số," ông Adam Sitkoff, Giám đốc điều hành Phòng Thương
mại Hoa Kỳ tại Việt Nam, trả lời BBC.
Dưới
áp lực từ Washington, Việt Nam đang siết chặt kiểm soát một số hoạt động thương
mại với Trung Quốc, nhằm đảm bảo hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ mang nhãn "Sản
xuất tại Việt Nam" phải có giá trị gia tăng đủ lớn tại Việt Nam để xứng
đáng với nhãn mác đó.
Dữ
liệu hải quan Việt Nam cho thấy trong ba tháng đầu năm nay, Hà Nội nhập khẩu
hàng hóa trị giá khoảng 30 tỷ USD từ Bắc Kinh, trong khi xuất khẩu sang
Washington đạt 31,4 tỷ USD.
Máy
bay COMAC do Trung Quốc sản xuất - một nỗ lực mong muốn phá vỡ sự thống trị của
hai gã khổng lồ Boeing và Airbus - cũng là một đề tài được quan tâm.
Sau
thời gian dài chịu áp lực, Bắc Kinh đã nhận được sự chấp thuận của Việt Nam đối
với các máy bay được cơ quan quản lý hàng không Trung Quốc cấp phép, mở đường
cho việc sử dụng máy bay chở khách COMAC tại quốc gia Đông Nam Á này.
Ngày
13/4, trước thềm chuyến thăm của ông Tập, Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị định
89/2025 sửa đổi, theo đó các máy bay nhập khẩu vào Việt Nam sẽ bao gồm máy bay
được nhà chức trách hàng không Trung Quốc cấp hoặc công nhận.
Máy
bay COMAC được nhiều công ty Trung Quốc vận hành nhưng cho đến nay vẫn gặp khó
khăn trong việc tìm kiếm người mua nước ngoài hoặc được phê duyệt ở nước ngoài.
Cũng
trong ngày 13/4, hãng hàng không giá rẻ Vietjet của Việt Nam và COMAC đã ký một
biên bản ghi nhớ tại Hà Nội, theo Reuters.
Nội
dung của thỏa thuận chưa được công bố, nhưng Reuters đã đưa tin trong những tuần
qua rằng theo dự thảo thỏa thuận, Vietjet sẽ thuê hai máy bay COMAC C909, do
phi hành đoàn của Chengdu Airlines vận hành, trên hai tuyến bay nội địa: khứ hồi
Hà Nội - Côn Đảo và khứ hồi TP HCM - Côn Đảo.
Điều
này diễn ra trong bối cảnh cả Vietnam Airlines lẫn Vietjet Air đều đang tìm
cách mua thêm máy bay Boeing trong nỗ lực giảm thâm hụt thương mại với Mỹ để
"xoa dịu" mức thuế đối ứng 46% của ông Trump.
Hợp
tác công nghệ, giáo dục
Tổng
Bí thư Tô Lâm đề xuất biến hợp tác chuyển đổi số và khoa học công nghệ thành điểm
sáng mới trong quan hệ Việt - Trung. Ông kêu gọi tăng cường hợp tác trong các
lĩnh vực công nghệ then chốt, báo chí Việt Nam đưa tin.
Ông
Tô Lâm cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc thúc đẩy thương mại cân bằng và đầu
tư chất lượng cao, đồng thời chú trọng triển khai các dự án lớn tại Việt Nam và
hỗ trợ giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường tại các đô thị lớn.
Cả
Hà Nội lẫn Bắc Kinh đều thường xuyên nằm trong nhóm các thành phố ô nhiễm nhất
thế giới, theo đánh giá của IQAir - công ty công nghệ chất lượng không khí của
Thụy Sĩ.
Tổng
Bí thư Tô Lâm cũng đề nghị đẩy mạnh giao lưu nhân dân, khuyến khích tăng cường
du lịch giữa hai nước. Ông đặc biệt là hợp tác trong lĩnh vực giáo dục, nhấn mạnh
việc đào tạo nhân lực chất lượng cao trong các ngành khoa học cơ bản và công
nghệ cao.
Nhân
chuyến đi của ông Tập, Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Thanh Hoa đã ký kết
biên bản ghi nhớ, chính thức thành lập "Mạng lưới Đại học Việt Nam - Trung
Quốc" vào tối 14/4.
Hai
bên đã thống nhất xem xét thành lập Phòng thí nghiệm nghiên cứu và phát triển
trí tuệ nhân tạo Việt Nam - Trung Quốc.
Mục
tiêu của mạng lưới là tăng cường hợp tác giáo dục, khoa học và công nghệ giữa
hai quốc gia, đồng thời nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực kỹ thuật cao cho
Việt Nam.
Thanh
Hoa (Bắc Kinh) là một trong những trường đại học danh giá hàng đầu Trung Quốc,
hiện xếp thứ 20 trong các trường đại học tốt nhất thế giới theo đánh giá của QS
World University Rankings năm 2025.
Về
phía Trung Quốc, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình tán thành các đề xuất
của Tổng Bí thư Tô Lâm và đề nghị tăng cường tin cậy chiến lược, trao đổi kinh
nghiệm quản lý đất nước.
Ông
hoan nghênh hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc và khuyến
khích doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư vào Việt Nam, đồng thời khuyến khích tăng
cường hợp tác trong chuỗi sản xuất và cung ứng cũng như trong các lĩnh vực công
nghệ cao và phát triển xanh.
Trong
ngày 15/4 - ngày thứ hai và cũng là cuối cùng trong chuyến thăm Việt Nam - ông
Tập Cận Bình đã đến viếng lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, tham gia vào các hoạt động
giao lưu nhân văn nhân "Năm giao lưu nhân văn hữu nghị Việt - Trung
2025" và hội đàm với Chủ tịch nước Lương Cường tại Phủ Chủ tịch nhằm trao
đổi về các vấn đề hợp tác song phương.
Chiều
15-4, ông Tập Cận Bình và đoàn đại biểu cấp cao Trung Quốc đã rời Việt Nam.
-----------------
Tin
liên quan
·
Có phải Trung Quốc
luôn là mục tiêu thực sự trong cuộc chiến thuế quan của ông Trump?
14
tháng 4 năm 2025
·
Ông Hồ Đức Phớc
'hoàn thành nhiệm vụ' đi Mỹ, tiếp theo là gì?
15
tháng 4 năm 2025
·
Dự án golf Hưng Yên
của Tập đoàn Trump: Còn giá trị trong đàm phán thuế quan?
14
tháng 4 năm 2025
No comments:
Post a Comment