BỊ MỸ ĐÁNH THUẾ 46% : VIỆT NAM TRẢ GIÁ VÌ LÀM "SÂN SAU" CHO TRUNG QUỐC? (Thu Hằng / RFI)

 

Bị Mỹ đánh thuế 46% : Việt Nam trả giá vì làm “sân sau” cho Trung Quốc ?

Thu Hằng  -  RFI

Đăng ngày: 09/04/2025 - 14:29  -  Sửa đổi ngày: 09/04/2025 - 16:40

https://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A2n-t%C3%ADch/20250409-b%E1%BB%8B-m%E1%BB%B9-%C4%91%C3%A1nh-thu%E1%BA%BF-46-vi%E1%BB%87t-nam-tr%E1%BA%A3-gi%C3%A1-v%C3%AC-l%C3%A0m-s%C3%A2n-sau-cho-trung-qu%E1%BB%91c

 

Phó thủ tướng Việt Nam Hồ Đức Phớc có lịch họp với bộ trưởng Tài Chính Mỹ Scott Bessent ngày 09/04/2025 (giờ Washington), đúng vào ngày thuế đối ứng của Hoa Kỳ có hiệu lực, với mức cao đến 46% đối với Việt Nam. Một số chuyên gia dự báo Việt Nam nằm trong số các nước « có khả năng đạt thỏa thuận về thuế với Mỹ nhanh nhất ».

 

HÌNH :

Ảnh minh họa : Một cửa hàng bán giầy Nike tại New York, Mỹ, ngày 14/05/2029. Đa số giầy Nike bán tại Mỹ được sản xuất và nhập từ Việt Nam. REUTERS - Mike Segar

 

Tuy nhiên, thách thức với phái đoàn Việt Nam là rất lớn, vì chính quyền Mỹ muốn chặt những « chân rết » xuất khẩu của Trung Quốc, trong đó có rất nhiều nước châu Á, đặc biệt trong bối cảnh hai siêu cường quốc có vẻ kiên quyết « đánh đến cùng » trong cuộc chiến thương mại.

 

Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc đến Washington mang theo hàng loạt đề xuất thiện chí : giảm thuế xuống còn 0% đối với hàng nhập từ Mỹ và đề nghị Washington áp dụng mức tương tự đối với hàng nhập từ Việt Nam, tăng cường nhập khẩu từ Hoa Kỳ để giảm thặng dư thương mại song phương và khuyến khích các công ty Mỹ tăng cường đầu tư vào Việt Nam. Theo VnExpress, phó thủ tướng Hồ Đức Phớc sẽ dự lễ ký kết giữa hãng hàng không Vietjet và quỹ đầu tư KKR về thỏa thuận tài chính 200 triệu đô la để mua thêm máy bay; tiếp đến sẽ gặp lãnh đạo các doanh nghiệp Mỹ, gồm Boeing, SpaceX và Apple. 

 

 

Mỹ trừng phạt các nước « sân sau » của Trung Quốc 

 

Tuy nhiên, đề xuất giảm thuế về 0% đã bị ông Peter Navarro, cố vấn thương mại và là kiến trúc sư kế hoạch thuế quan của tổng thống Trump, trả lời đài Fox News ngày 07/04, đánh giá là « là chẳng có ý nghĩa gì », tuy sau đó ông nhìn nhận đề xuất của phía Việt Nam là « bước khởi đầu nhỏ ». Trong một diễn đàn đăng trên Financial Times ngày 08/04, ông Navarro cáo buộc Việt Nam, cũng như Cam Bốt và Mêhicô, là « sân sau » của Bắc Kinh, giúp hàng hóa Trung Quốc tránh thuế quan của Mỹ. Ông yêu cầu những nước này cần chấm dứt làm « trung gian ». 

 

Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung bắt đầu từ nhiệm kỳ thứ nhất của tổng thống Donald Trump và tiếp tục dưới thời Joe Biden cho đến nay. Việt Nam cùng nhiều nước được hưởng lợi từ làn sóng dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang các nước trong khu vực, còn được gọi là « Trung Quốc+1 ». Các nhà sản xuất Trung Quốc cũng chuyển một phần hoạt động sang Việt Nam để được dán nhãn « Hàng Việt Nam » sau đó xuất khẩu. Theo thống kê của Tổng Cục Hải Quan Việt Nam, tổng kim ngạch trao đổi hai chiều giữa Việt Nam và Trung Quốc năm 2024 đạt 205,2 tỷ đô la. Tuy nhiên, Việt Nam bị thâm hụt thương mại ngày càng lớn, với nhập siêu từ Trung Quốc trong năm 2024 lên đến 82,8 tỷ đô la, cao hơn rất nhiều so với mức nhập siêu 49,35 tỷ đô la của năm 2023. 

 

 

Việt Nam bị cáo buộc « gian lận »

 

Ngoài « gian lận phi thuế quan » để « thúc đẩy xuất khẩu sang Hoa Kỳ một cách không công bằng », Việt Nam cũng nằm trong danh sách các nước bị cố vấn thương mại Peter Navarro cáo buộc đánh cắp tài sản trí tuệ, thao túng tiền tệ, bán phá giá, hạn ngạch, thủ tục hải quan rườm rà, thu thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với sản phẩm mà theo chính quyền Trump là một loại thuế hải quan trá hình để « kìm hãm xuất khẩu của Hoa Kỳ ».

 

Theo ông Peter Navarro, cả thế giới đã « lợi dụng » Hoa Kỳ từ nhiều năm qua. Hơn 20.000 tỉ đô la tài sản Mỹ đã bị chuyển ra nước ngoài từ năm 1976 đến 2024 do thâm hụt thương mại, tương đương với 60% GDP của Mỹ năm 2024.  Mỹ đang trong « tình trạng khẩn cấp quốc gia do thâm hụt thương mại mất kiểm soát vì gian lận ». Cho nên, ông Peter Navarro khẳng định chính sách « thuế quan của Donald Trump sẽ sữa chữa hệ thống bị lỗi ».

 

Điều này đồng nghĩa với việc Việt Nam sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn lớn trong đàm phán với Mỹ. Và cho dù Việt Nam đạt được một thỏa thuận về thuế với Mỹ thì mức 0% cũng là điều bất khả thi, vì tổng thống Mỹ đã ấn định mức tối thiểu là 10%. Anh, Úc đã bị áp mức này. Đồng minh Israel thân cận của Mỹ cũng bị tổng thống Trump thẳng thừng từ chối xét lại mức thuế 17%. 

 

Theo ngân hàng OCBC, được CNBC trích dẫn ngày 08/04, mức thuế 46% có thể khiến tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Việt Nam bị cắt giảm tới 40% năm 2025 và có thể khiến GDP của Việt Nam bị giảm 1,2%. Ngân hàng Singapore hạ dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm 2025 xuống còn là 5%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu đầy tham vọng của Hà Nội là 8%. Những biện pháp thuế quan của chính quyền Mỹ cũng buộc chính phủ Việt Nam phải xem xét lại mô hình sản xuất và thương mại được cho là « khôn ngoan » và « thành công »  vì đã hưởng lợi từ cuộc thương chiến Mỹ-Trung. 

 

--------------------------

Các nội dung liên quan

 

Tạp chí Việt Nam

Việt Nam : “Bạn” hay “thù” trong chính sách đánh thuế của Trump ?

 

PHÂN TÍCH

Áp thuế nặng với Việt Nam, Trump làm rung chuyển ngành giày dép và may mặc thế giới

 

VIỆT NAM - MỸ - THUẾ QUAN

Lãnh đạo Việt Nam tuyên bố sẵn sàng giảm thuế xuống 0% đối với hàng nhập từ Mỹ