Việt Nam đang bị ép giữa
hai trung tâm quyền lực
Người Việt
April 10,
2025 : 3:37 PM
*Chuyện
Vỉa Hè
*Tư Ngộ
Tân
Hoa Xã ngày Thứ Tư mùng 9 Tháng Tư cho hay, Chủ tịch Tập Cận Bình họp Bộ Chính
trị thảo luận về chuyến công du sắp tới khi tình hình thương mại với Mỹ đang rất
căng thẳng.
Chưa
thấy có tin tức chính thức được loan báo nhưng những gì được xì ra thì ông Tập
Cận Bình sẽ công du 3 nước ASEAN gồm Việt Nam, Cam Bốt và Malaysia. Ông dự trù
đến Hà Nội ngày 14 Tháng Tư với trọng tâm về các vấn đề thương mại và đầu tư giữa
hai nước.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/04/VN-Lego-packaging-BinhDuong-STR-AFP-040925-1536x1024.jpg
Nhân
viên đóng gói đồ chơi nhựa Lego trên dây chuyền sản xuất. Công ty Lego khánh
thành ngày 9 Tháng Tư 2025 cơ sở sản xuất ở Bình Dương với vốn đầu tư lên tới 1
tỉ USD. (Hình: STR/AFP/Getty Images)
Chuyến
công du các nước láng diềng của ông diễn ra khi cuộc thương chiến giữa Bắc Kinh
và Washington đang lên căng như dây đàn. Bị Tổng thống Mỹ áp đặt thuế quan đối ứng
34% cộng với 20% trước đó lên thành 54%, Bắc Kinh trả đòn liền với 34% thuế
quan cho hàng Mỹ. Các nước không đánh trả thì đều được Mỹ hạ xuống chỉ còn 10%
và đồng thời hoãn 90 ngày để các đối tác đàm phán. Riêng Trung Quốc lại bị nhấn
thêm 50% nữa thành 104% thuế quan. Bắc Kinh lại đáp lại với 50% “đối ứng” thành
84% cho hàng Mỹ. Đến ngày 10 Tháng Tư thì Washington đã đè thuế quan đối ứng với
hàng Trung Quốc nhập khẩu là 145%, coi như hết cửa cho Hoa Lục kiếm ăn.
Trước
các đòn thương mại liên tiếp của ông Trump, Bắc Kinh đánh trả mạnh mẽ để chứng
tỏ cho thế giới chứ không riêng gì ba nước ông sắp công du là họ không ngán gì
Mỹ. Ông Tập Cận Bình muốn nói với thế giới là Trung Quốc không còn là con cọp
giấy để có thể hiếp đáp. Chơi kiểu nào họ cũng có võ thù tiếp.
Trong
cuộc họp Bộ Chính trị ở Bắc Kinh, Tân Hoa Xã thuật lại lời ông Tập Cận Bình nói
ông sẽ kêu gọi các nước láng diềng “cùng nhau xây dựng một cộng đồng chia sẻ
tương lai. Đồng thời chuyến thăm viếng mở ra cánh cửa mới cho Trung Quốc hợp
tác với các lân bang.”
Cái
bánh vẽ “cộng đồng cùng chung vận mệnh” hay “cộng đồng cùng nhau chia sẻ tương
lai” ấy không phải mới mẻ gì. Tập Cận Bình đã từng hò đi hò lại suốt mấy năm
qua, nay ông ấy lại lôi ra hò tiếp. Ông Nguyễn Phú Trọng đã nghe đầy lỗ tai khi
còn sống nay tới lần ông Tô Lâm lên thay thì lại hân hạnh nghe tiếp.
Tin
cho hay tại Hà Nội, ông Tập Cận Bình sẽ chứng kiến buổi ký kết “hiệp định
khung” cho Hà Nội vay hơn $8 tỉ USD để làm đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng.
Bắc Kinh cũng đang chèo kéo bán máy bay vận chuyển hành khách cỡ nhỏ cho một
công ty Việt Nam. Lại còn dự án làm đường sắt tốc độ cao bắc nam dự trù hơn $80
tỉ đô nữa. Toàn những dự án béo bở, khổng lồ không nằm ngoài cái khung chiến lược
“vành đai và con đường” mà Bắc Kinh cổ võ lâu nay.
Vì
cả nhu cầu địa chính trị và kinh tế, Bắc Kinh tới giờ này vẫn tảng lờ để Hà Nội
cơi nới một số đảo và bồi đắp một số bãi đá ngầm ở Trường Sa, gồm cả phi đạo
cho máy bay quân sự cỡ lớn ở đảo nhân tạo Thuyền Chài hiện đang được hoàn tất.
Việt
Nam, Cam Bốt và Malaysia đều đang bị Mỹ vật “thuế quan đối ứng” đến nghẹt thở
nên đã vội hạ thấp hàng rào thuế quan đồng thời xin điều đình nhằm giải quyết tất
cả những vấn đề thương mại mà Washington kêu là mình bị “lừa gạt”. Trong đó, cả
ba nước đều bị Washington lên án là sân sau để Hoa Lục tuồn hàng trốn thuế sang
Mỹ.
Hàng
trăm công ty Trung Quốc chạy sang Cam Bốt, Việt Nam và Malaysia thiết lập hãng
xưởng, lắp ráp hoàn chỉnh các bộ phận rời hay nguyên liệu nhập cảng từ Hoa Lục
rồi xuất cảng sang Mỹ. Cố vấn thương mại của ông Trump nói thẳng ra điều này
nên người ta hiểu tình trạng này khổng thể kéo dài mãi được.
Để
thỏa mãn yêu sách của Mỹ, ông Thủ tướng Phạm Minh Chính ngày 5 Tháng Tư bắn tiếng
sẽ thi hành các biện pháp “hài hòa chia sẻ” với Washington gồm cả chuyện phải
mua võ khí của Mỹ. Trang bị an ninh quốc phòng của Mỹ thì nổi tiếng tốt hơn của
thiên hạ nhưng đồng thời rất đắt đỏ. Nhưng Bắc Kinh có để yên cho Hà Nội sắm những
thứ “hàng nóng” hay không? Chắc là không.
Tài
xế xe tải chở nông sản và thủy sản ngồi vạ vật trên đất tại bãi đậu xe ở cửa khẩu
Lạng Sơn hồi đầu năm 2022 vì Trung Quốc đổi thủ tục kiểm soát thực phẩm nhập khẩu.
(Hình: STR/AFP/Getty Images)
Bắc
Kinh có nhiều lá bài từ sức ép kinh tế đến áp lực quân sự, thứ nào cũng có thể
gây khốn đốn cho Hà Nội. Chỉ cần Trung quốc cản trở không bán nguyên vật liệu
và phụ tùng để các công ty ở Việt Nam lắp ráp sản xuất, cũng như ngăn trở các
đoàn xe tải chở sản phẩm nông nghiệp tại các cửa khẩu giữa hai nước, cũng đủ
làm Hà Nội xính vính, chưa nói tới dọa đánh.
Cuối
năm 2024, có tin Việt Nam với Mỹ đang tiến hành thủ tục mua bán 3 máy bay vận tải
quân sự C-130J Super Hercules. Chúng không phải là máy bay tấn công nên không
thấy Bắc Kinh nói gì. Tuy nhiên, Tháng Chín 2023, khi thấy hãng tin Reuters cho
hay Việt Nam tính mua máy bay khu trục F-16 Fighting Falcon của Mỹ, Bắc Kinh liền
gằn giọng nói rằng chuyên mua sắm võ khí của Hà Nội “không được ảnh hưởng đến
nước thứ ba”.
Một
mặt, Washington muốn đẩy ảnh hưởng của Bắc Kinh ra khỏi Việt Nam từ kinh tế đến
chính trị, quân sự nếu muốn giữ lấy thị trường Mỹ để bán hàng. Một mặt, Tập Cận
Bình muốn kéo thầy trò Tô Lâm vào sâu hơn cái quỹ đạo “cùng chung vận mệnh”,
“chia sẻ tương lai” nhằm đánh bật Mỹ ra ngoài. Một số nhà phân tích thì cho rằng
CSVN cố duy trì cái thế đu dây để vừa tồn tại vừa hưởng lợi. Một số nhà phân
tích khác thì cho rằng nếu bị Washington ép quá đáng thì cũng có thể Hà Nội phải
ra dấu hiệu chọn bên.
Chuyến
đi của Tập Cận Bình tới Hà Nội tuần sau và chuyến đi của Tô Lâm đến Washington
có thể khoảng cuối Tháng Năm hay sang Tháng Sáu cho người ta hiểu biết rõ hơn
phần nào.
No comments:
Post a Comment