Thuế
quan : Trump khai tử hệ thống toàn cầu hóa do Mỹ xây dựng
Chi Phương - RFI
Đăng
ngày: 09/04/2025 - 15:28 - Sửa đổi ngày: 09/04/2025 - 19:14
Hầu
hết các báo số ra hôm nay đều nói về cuộc chiến thương mại do Donald Trump khởi
xướng bằng thuế quan. Le Monde chạy tựa lớn : « Thuế quan, tối hội
thư của Donald Trump với Bắc Kinh ».
HÌNH
:
Nhãn
hiệu điện thoại iPhone của Apple tại một cửa hàng Apple Store trên đại lộ 5th
Avenue, New York, Hoa Kỳ. Ảnh chụp ngày 07/04/2025. AP - Yuki Iwamura
Hôm
07/04 tổng thống Hoa Kỳ, muốn Trung Quốc phải « đầu hàng », đã yêu cầu
Trung Quốc rút lại mức thuế 34 %, nếu không Mỹ sẽ nâng thuế thêm 50 % đối với
hàng hóa Trung Quốc, khiến tổng mức thuế đối với hàng Trung Quốc nhập vào Mỹ
lên đến 104%.
Theo
Le Monde, quyết định của Trung Quốc trả đũa Hoa Kỳ đã khiến căng thẳng leo
thang thêm một nấc. Điều đáng quan ngại là hậu quả kinh tế, cả hai sẽ phải
chịu tổn thất nghiêm trọng : sản xuất bị gián đoạn ở Trung Quốc, tiêu dùng
tại Mỹ bị ảnh hưởng.
Xã
luận Les Echos coi đây là cuộc chiến giữa hai đại cường Mỹ - Trung. Bắc Kinh là
nước duy nhất đã đáp trả mạnh mẽ các quy định thuế quan mới của Hoa Kỳ.
Washington mạnh tay, Trung Quốc tuyên bố chống đến cùng. Theo Les Echos, thực
ra Trung Quốc đã chuẩn bị cuộc chiến này từ lâu. Bắc Kinh sẽ chịu thiệt hại nặng
nề, nhưng sẽ chuyển hướng sang châu Á để bù đắp. Căng thẳng giữa hai nước không
chỉ giới hạn trong thương mại mà cả chính trị, công nghệ, quân sự.
Donald
Trump không được cố vấn một cách đúng đắn
Le
Monde cho rằng Trump hành xử không nhất quán và liều lĩnh, không có chiến lược
cụ thể, không có mục tiêu rõ ràng, mà dường như chỉ thể hiện sự áp đảo quyền lực.
Tờ báo mô tả Trump như là « người đang nhảy xuống vách đá mà không
chắc là có dù ». Điều này khiến lo lắng lan rộng trong giới đầu
tư !
Le
Monde nhắc lại thị trường tài chính đã bị chao đảo như thế nào trước những
thông báo thuế quan của ông Trump, đến mức mà nhiều nhà đầu tư lớn, những người
từng ủng hộ, bỏ phiếu cho Donald Trump, dần mất niềm tin. Tỷ phú Hoa Kỳ Bill
Achman, quản lý quỹ đầu tư Pershing Square, trên mạng xã hội X, nhận định rằng «
Hậu quả sẽ rất xấu cho nước Mỹ và cho hàng triệu người đã từng ủng hộ ông, đặc
biệt là những người tiêu dùng thu nhập thấp, hiện đang phải chịu áp lực kinh tế
lớn. Chúng tôi không bầu cho điều này ».
Le
Monde cũng ghi nhận nhiều lãnh đạo tài chính hàng đầu của Mỹ bày tỏ quan ngại
sâu sắc về chính sách thuế quan « cực đoan » của Donald Trump. Trong
thư gửi cho cổ đông, giám đốc của J.P Morgan và Blackrock đều đưa ra cảnh báo về
những rủi ro từ chính sách hiện tại. Ông Ken Langone, đồng sáng lập Home Depot,
nhận định Trump không được cố vấn đúng đắn và cho rằng việc áp mức thuế 46% lên
hàng hóa Việt Nam là hành động « ngu xuẩn », còn mức
thuế với Trung Quốc là « quá hung hăng, quá sớm ». « Nước
Mỹ trên hết thì tốt, miễn là không khiến nước Mỹ cuối cùng bị cô lập ».
Một số lãnh đạo còn cho rằng nền kinh tế Mỹ đang suy yếu và có thể đã bước vào
suy thoái.
Các
doanh nghiệp cố gắng bình tĩnh trước thị trường chao đảo
Về
chủ đề này Libération chạy tựa lớn trên trang nhất : « Ai sẽ
phải trả giá cho cuộc chiến thương mại ? » Nhìn từ Pháp, các
doanh nghiệp xuất khẩu đang chuẩn bị đón nhận những tác động từ quy định thuế
quan mới của Trump, chính thức có hiệu lực hôm nay, 09/04/2025.
Theo
ghi nhận của Libération, doanh nghiệp xuất khẩu vải cao cấp Garnier Thiebaut
cho biết không thay đổi tuyến vận chuyển hay giá cả, mà chuyển chi phí thuế cho
khách hàng từ Mỹ. Trong khi đó, doanh nghiệp về đồ nội thất, kim loại Fermob
(phải chịu 25% thuế) đã tạm thời tăng giá, và cân nhắc khả năng sản xuất tại Mỹ
để tránh thuế, nhưng chưa vội vàng ra quyết định.
Đối
với Pháp, tác động từ thuế của Mỹ không đáng kể, xuất khẩu sang Mỹ chỉ chiếm
1,6 % GDP, trong khi trung bình của châu Âu là 2,8 %. Tuy nhiên, các rủi ro có
thể gián tiếp, như lạm phát, hỗn loạn chuỗi cung ứng.
Khối
27 nước hôm nay, theo Libération, sẽ thông qua các biện pháp trả đũa Hoa Kỳ đầu
tiên, dù Liên Hiệp Châu Âu vẫn mong đợi Trump « có lý trí trở lại »,
trái ngược với Trung Quốc và Canada ngay lập tức đáp trả Washington. Liên Hiệp
Châu Âu có thể đánh thuế 25 % kể từ giữa tháng Năm đối với một số hàng nhập từ
Hoa Kỳ, như Harley Davidson, thiết bị điện tử, mỹ phẩm, đậu nành, thịt gà, hay
hoa quả. Tuy nhiên, rượu bourbon không nằm trong danh sách này, theo đề nghị từ
phía Pháp, sau khi ông Trump đe dọa đánh thuế 200 % các loại rượu vang và rượu
mạnh của Pháp nhập vào Mỹ.
Doanh
nghiệp Mỹ phải trả giá đầu tiên
Trong
bài đăng cùng hồ sơ này, Libération nêu ra tác động đối với chính doanh nghiệp
Mỹ, đa phần đã di dời sản xuất đến châu Á để tận dụng chi phí nhân công rẻ.
Đáng chú ý nhất là Nike, với một nửa số giày bày bán ở các cửa hàng tại Mỹ là
được sản xuất ở Việt Nam. Cổ phiếu của Nike vào tuần trước đã sụt giảm 13 %
trên thị trường Wall Street ngay sau thông báo của Trump.
Về
phần mình, Le Figaro nêu ra tác động đối với tập đoàn Apple của Hoa Kỳ, đang
tìm cách giảm thiểu các thiệt hại, đặc biệt là liên quan đến giá của iPhone.
Nhà sản xuất điện tử hàng đầu thế giới phụ thuộc vào châu Á để sản xuất iPhone,
Macbook, Airpods…, nên sẽ phải chịu tác động lớn.
Điện
thoại iPhone dù được thiết kế ở California nhưng 90% được lắp ráp tại Trung Quốc,
trong khi hàng Trung Quốc nhập vào Mỹ sẽ phải chịu mức thuế khổng lồ. Các
chuyên gia kinh tế tính toán giá thành của iPhone tại Mỹ sẽ tăng thêm từ 30 đến
40 %. Tập đoàn công nghệ Mỹ có thể mất 40 tỷ đô la lợi nhuận chỉ vì chi phí thuế.
Tuy nhiên, tập đoàn này được cho là đã chủ động tích trữ Iphone, điều ít nhất 5
máy bay chở đầy Iphone rời khỏi Trung Quốc và Ấn Độ từ cuối tháng Ba để tránh
thuế.
Apple
cũng tính đến việc tăng cường sản xuất sang Ấn Độ, di dời sản xuất đến Brazil về
lâu dài, tại những nước chịu thuế thấp hơn. Giải pháp di dời sản xuất về Mỹ
theo mong muốn của Trump bị xem là phi thực tế vì có thể khiến giá iPhone tăng
gấp 3 lần so với hiện nay.
Các
doanh nghiệp nhìn chung cố gắng giữ bình tĩnh, không phản ứng quá vội vàng, trước
những thông báo gây chóng mặt của Donald Trump, như nhận định của Libération
trong bài xã luận, « để cơn sốt thị trường lắng xuống ». Theo
Libération, « dẫu sao, trong cơn bão Trump này, các doanh nghiệp
không cô đơn », họ không bị đối xử tệ hơn các đối thủ, vì tất cả
đều phải chịu mức thuế quan lớn, bất kể quốc gia nào. Trong bối cảnh hỗn loạn
này, Liên Hiệp Châu Âu có thể tận dụng vị thế là một thị trường khổng lồ để
thương lượng với các thị trường lớn khác như Ấn Độ hay Brazil. Nhật báo kinh tế
Les Echos thì kết luận rằng khi phải đối mặt với các đại cường như vậy, châu Âu
ở trong thế yếu, và cần phải xem lại cách hoạt động trong thị trường chung này.
Donald
Trump khai tử hệ thống toàn cầu hóa do Mỹ dẫn dắt
Trong
mục ý kiến, Les Echos cho rằng Trump đã khai tử hệ thống toàn cầu hóa do Mỹ xây
dựng để duy trì vị trí thống trị. Khi tăng thuế quan « một cách
tùy tiện », chính quyền Trump đã đưa nước Mỹ trở lại thời bảo hộ
mậu dịch chưa từng thấy từ năm 1909. Theo nhật báo kinh tế Pháp, trong kỷ
nguyên bất ổn này, các nước phải thay đổi luật chơi. Các công cụ kinh tế, từng
bị coi là lỗi thời, chẳng hạn như kiểm soát dòng vốn, hay các hỗ trợ trực tiếp
từ Ngân hàng Trung ương, nay trở thành phương án khả thi, để đối phó với các bất
ổn và rủi ro trong thị trường. Tờ báo kết luận rằng ông Trump lật bàn cờ, phá vỡ
các trật tự cũ, buộc các nước phải điều chỉnh cách tiếp cận kinh tế.
Miến
Điện : Quân đội cầm quyền bất lực, để xã hội dân sự tự xoay sở
Về
thời sự châu Á, Le Figaro quan tâm đến tình hình tại Miến Điện sau cơn động đất
kinh hoàng khiến hàng ngàn người thiệt mạng. Chính quyền của quân đội đảo chính
tìm cách giành lại quyền kiểm soát đất nước bằng việc ban hành quốc tang một
ngày sau thảm họa, tổ chức cuộc tuần hành tưởng niệm các nạn nhân vào cuối tuần
trước, thu gom gạo quyên góp để gửi cho người dân.
Thế
nhưng, theo phóng sự của Le Figaro, xã hội dân sự Miến Điện cố giữ khoảng cách
với quân đội cầm quyền, bởi từ nhiều năm qua họ phải tự thân vận động khi đối mặt
với bất cứ cuộc khủng hoảng nào, và không trông mong gì từ chính phủ.
Trong
những ngôi chùa tại Miến Điện, những người giàu có thì góp tiền, một số khác
mua gạo để quyên góp. Nhiều tổ chức hiệp hội chiếm được lòng tin từ người dân
hơn là chính quyền tham nhũng. Một số người thì tổ chức thu gom đồ cứu trợ, quần
áo, thực phẩm, thuốc men. Le Figaro nêu trường hợp một công ty xuất nhập khẩu
đã tạm ngưng hoạt động để chuyển sang vận chuyển hàng cứu trợ.
Nhật
báo Công Giáo La Croix thì cho biết những sinh viên Miến Điện tại Thái Lan gửi
tiền về hỗ trợ những người tị nạn, còn quân đội cầm quyền thì lại vắng mặt
trong những chuyến xe chở hàng cứu trợ, tiếp tục oanh tạc các nhóm phiến quân tại
những nơi là tâm chấn cách nay hai tuần, bất chấp thỏa thuận ngừng bắn.
Do
vậy, các hoạt động nhân đạo cần phải thận trọng, đặc biệt do khu vực tâm chấn vốn
là nơi hoạt động của các nhóm phiến quân chống quân đội. Nhiều người dân muốn
giúp đỡ nhưng không muốn tỏ ra quá nhiệt tình, vì sợ bị quy chụp là phiến quân.
Vụ
động đất hơn 7 độ Richter không làm rung chuyển quân đội, theo nhận định của La
Croix, mà khiến hàng ngàn người bỏ mạng, khoảng 20 triệu người bị ảnh hưởng.
Nhà cửa bị phá hủy, dịch bệnh đe dọa, thiếu điều trị, người dân mất nhà cửa phải
ngủ ngoài đường hoặc đồng ruộng.
Theo
La Croix, Miến Điện đang hỗn loạn, nhưng chính quyền quân sự không quan tâm.
Các cuộc không kích vẫn nhắm vào các khu vực bị ảnh hưởng bởi động đất. Quân đội
được khai thác tài nguyên của đất nước, nhưng lại không phân phối giá trị thu
được từ các tài nguyên đó. Trận động đất này vượt quá khả năng xử lý của quân đội.
Hiện các nhóm phiến quân đã kiểm soát hơn một nửa đất nước, nhưng lại bị chia rẽ,
quân đội đã phải chịu nhiều thất bại, và đang ngày càng suy yếu.
Macron
muốn xích lại các nước Ả Rập
Về
thời sự nước Pháp, các báo quan tâm đến chuyến công du Cairo của tổng thống
Emmanuel Macron. Le Monde cho rằng tổng thống Pháp tìm cách xích lại gần các nước
Ả Rập. Trong chuyến thăm chính thức Ai Cập, ông Macron muốn gây ảnh hưởng đối với
hồ sơ Palestine, đứng về phía Ai Cập và Jordanie, kêu gọi ngừng bắn ở Gaza, ủng
hộ giải pháp hai Nhà nước, kêu gọi thiết lập hòa bình, bảo đảm an ninh.
Theo
Le Figaro, trong chuyến thăm Ai Cập, ông Macron đã tiếp xúc với các tổ chức
nhân đạo vận chuyển hàng vào Gaza, đến bệnh viện ở vùng Sinai, thăm những người
Palestine bị thương, thúc đẩy cứu trợ…
Cả
Le Monde và Le Figaro đều cho rằng Macron đang cố tạo đối trọng với liên minh Mỹ
- Israel, khẳng định vị trí của châu Âu trong hồ sơ Palestine, trước một tổng
thống Trump khó lường, cố giành lại không gian ngoại giao, phản bác lập trường
của Hoa Kỳ.
---------------------------
Các
nội dung liên quan
PHÂN
TÍCH
Chiến
tranh thương mại Mỹ-Trung thật sự khai diễn
HOA
KỲ - THUẾ QUAN
Bị
Trump dọa áp thêm mức thuế 50%, Trung Quốc tuyên bố “sẽ chống đến cùng”
No comments:
Post a Comment