Quan
thuế của Trump là đòn giáng mạnh vào tham vọng kinh tế của Việt Nam
Jonathan Head | BBC
DCVOnline
dịch thuật
Posted
on April
13, 2025
Quan
thuế của Trump là một đòn giáng mạnh vào những quốc gia như Việt Nam phụ thuộc
nhiều vào xuất cảng.
Những
mức quan thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhắm vào hầu hết những quốc gia
trên thế giới hiện đã có hiệu lực – và ngoài Trung Hoa, không có khu vực nào bị
ảnh hưởng nặng nề như Đông Nam Á.
https://ichef.bbci.co.uk/news/1536/cpsprodpb/e745/live/830759a0-14f7-11f0-ba96-0365b9afcd46.jpg.webp
Công
nhân xưởng may Việt Nam đang may trang phục tại một xưởng may ở Thành phố Hồ
Chí Minh vào ngày 3 tháng 4 năm 2025. Họ ngồi làm việc trên những chiếc áo sơ
mi xanh nhạt và những chiếc máy khâu màu trắng. Getty Images
Đúng
gần đầu danh sách là Việt Nam và Campuchia, hai quốc gia phải chịu mức thuế cao
nhất: 46% và 49%. Xếp hạng thấp hơn nữa là Thái Lan (36%), Indonesia (32%) và
Malaysia (24%). Philippines phải chịu mức thuế 17% và Singapore là 10%.
Đây
là một đòn giáng mạnh vào một khu vực phụ thuộc rất nhiều vào hàng hóa xuất cảng.
Sự phát triển kinh tế đáng ngưỡng mộ của những quốc gia này trong ba thập niên
qua phần lớn là nhờ vào thành công trong việc bán sản phẩm cho những nước khác
trên thế giới, đặc biệt là Mỹ.
Hàng
xuất cảng sang Mỹ góp khoảng 30% GDP của Việt Nam và 25% GDP của Campuchia.
Câu
chuyện tăng trưởng đó hiện đang bị đe dọa vì những biện pháp trừng phạt đang được
áp dụng tại Washington.
Ảnh
hưởng dài hạn của những mức quan thuế này, giả sử chúng vẫn được duy trì, sẽ
khác nhau, nhưng chắc chắn sẽ đặt ra những thách thức lớn đối với chính phủ Việt
Nam, Thái Lan và Campuchia nói riêng.
Quan
thuế của Trump. Tiếp theo là gì?
“Ngoại
giao tre” của Việt Nam, nghĩa là cố gắng làm bạn với tất cả mọi người và cân bằng
quan hệ với cả Trung Hoa và Mỹ, giờ đây sẽ bị thử thách.
Dưới
sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Tô Lâm, Việt Nam đã bắt tay vào một kế
hoạch đầy tham vọng nhằm xây dựng một nền kinh tế thu nhập cao, dựa trên tri thức
và kỹ thuật cao vào năm 2045. Nước này đặt mục tiêu đạt tốc độ tăng trưởng hàng
năm vượt quá 8%.
Xuất
cảng nhiều hơn sang Mỹ, vốn đã là thị trường lớn nhất của nước này, giữ vai trò
trọng tâm trong kế hoạch đó.
Đây
cũng là lý do chính khiến Việt Nam đồng ý nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược
toàn diện với Mỹ vào năm 2023.
Đảng
Cộng sản Việt Nam, vốn không dung thứ cho bất đồng chính kiến và
không có phe đối
lập chính thức, phụ thuộc vào những cam kết kinh tế để duy trì tính chính danh
của họ. Nhiều kinh tế gia cho rằng mục tiêu này là một tham vọng quá cao và giờ
đây lại càng khó đạt được.
https://ichef.bbci.co.uk/news/1536/cpsprodpb/b12c/live/75d50de0-14f7-11f0-ba96-0365b9afcd46.jpg.webp
Tổng
Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, Tô Lâm trong buổi họp báo tại Trung tâm Hội nghị
Quốc gia ở Hà Nội vào ngày 3 tháng 8 năm 2024. Getty Images
Lãnh
đạo Việt Nam Tô Lâm đang đặt mục tiêu tăng trưởng hàng năm trên 8%.
Thái
Lan phụ thuộc ít hơn vào hàng hóa xuất cảng sang Mỹ so với Việt Nam – dưới 10%
GDP – nhưng nền kinh tế Thái Lan lại ở trong tình trạng tệ hơn nhiều, hoạt động
kém hiệu quả trong thập niên qua. Chính phủ Thái Lan đang cố gắng tìm cách thúc
đẩy tăng trưởng kinh tế, gần đây nhất là nỗ lực hợp pháp hóa cờ bạc nhưng không
thành công, và những mức quan thuế này là một đòn giáng kinh tế nữa mà họ khó
thể gánh chịu được.
Đối
với Campuchia, quan thuế có lẽ là mối đe dọa chính trị lớn nhất trong khu vực.
Chính
phủ của Hun Manet tỏ ra độc đoán như chính phủ của cha ông là Hun Sen, người mà
ông kế nhiệm cách đây hai năm, nhưng cũng dễ bị thiệt hại
Để
duy trì quyền lực cho gia đình Hun, Manet cần phải để cho những gia tộc đối thủ
ở Campuchia những đặc quyền kinh tế như độc quyền hoặc nhượng bộ đất đai, nhưng
điều này đã tạo ra tình trạng dư thừa những dự án bất động sản không còn bán được
nữa và vô số khiếu nại về việc tịch thu đất đai.
Ngành
may mặc, nơi tạo việc làm cho 750.000 người, là van an sinh xã hội quan trọng,
mang lại thu nhập ổn định cho những người nghèo nhất ở Campuchia. Hàng ngàn
công việc trong số đó có thể sẽ bị mất do chính sách quan thuế của Tổng thống
Trump.
https://ichef.bbci.co.uk/news/1536/cpsprodpb/d2b6/live/e5377560-14f7-11f0-8a1e-3ff815141b98.png.webp
Xuất
cảng sang Mỹ chiếm 25% GDP của Campuchia. BBC/ Xiqing Wang
Không
giống như Trung Hoa, quốc gia đã phản đòn bằng những biện pháp quan thuế của
riêng mình, thông điệp chính thức từ những chính phủ ở Đông Nam Á là đừng hoảng
sợ, đừng trả đũa mà hãy đàm phán.
Việt
Nam đã cử Phó thủ tướng Hồ Đức Phóc tới Washington để trình bày vấn đề của Việt
Nam và đề nghị xóa bỏ mọi mức thuế đối với hàng nhập cảng từ Mỹ. Thái Lan có kế
hoạch cử đại diện Bộ tài chính đến để đưa ra lời kêu gọi tương tự và đề nghị giảm
quan thuế và mua thêm những sản phẩm của Mỹ như thực phẩm và máy bay.
Thủ
tướng Malaysia Anwar Ibrahim cũng đang tới Washington, mặc dù kim ngạch xuất cảng
sang Mỹ chỉ chiếm 11% tổng kim ngạch xuất cảng của Malaysia, do đó đất nước của
ông ít bị ảnh hưởng hơn so với một số nước láng giềng.
Tuy
nhiên, chính quyền Trump dường như không buồn thỏa hiệp.
Peter
Navarro, cố vấn cao cấp về thương mại và sản xuất của Tổng thống Trump và là một
trong những lý thuyết gia chính đằng sau chính sách mới, cho biết trong những
cuộc phỏng vấn vào thứ Hai rằng lời đề nghị miễn quan thuế của Việt Nam là vô
nghĩa, bởi vì nó sẽ không giải quyết được thâm hụt thương mại khi Việt Nam bán
15 đô la hàng hóa cho Mỹ và chỉ mua vào 1 đô la sản phẩm của Mỹ.
Ông
cáo buộc Việt Nam duy trì nhiều rào cản phi quan thuế đối với hàng nhập cảng từ
Mỹ và cho biết 1/3 tổng lượng hàng xuất cảng của Việt Nam sang Mỹ thực chất là
sản phẩm của Trung Hoa, được trung chuyển qua Việt Nam.
Tỷ
lệ hàng xuất cảng của Việt Nam được sản xuất hoặc trung chuyển sang đó để tránh
quan thuế của Mỹ đối với Trung Hoa rất khó đánh giá, nhưng những nghiên cứu
thương mại chi tiết cho thấy con số này ở mức từ 7% đến 16%, chứ không phải
1/3.
https://ichef.bbci.co.uk/news/1536/cpsprodpb/0d20/live/b74bb880-1508-11f0-8195-451a0598cf9d.jpg.webp
Cổ phiếu Á châu lao dốc trong tuần này khi quan
thuế của Trump có hiệu lực. Getty Images
Giống
như Việt Nam, chính phủ Campuchia đã kêu gọi Mỹ hoãn áp thuế trong khi cố gắng
đàm phán.
Phòng
Thương mại Mỹ tại địa phương đã kêu gọi bãi bỏ mức Quan thuế 49%, nêu rõ rằng
ngành may mặc Campuchia, kỹ nghệ dùng nhiều công nhân nhất nước này, sẽ bị ảnh
hưởng nghiêm trọng, nhưng không có mức quan thuế nào, dù cao đến đâu, có thể
khiến hoạt động sản xuất quần áo và giày dép quay trở lại Mỹ.
Có
lẽ mức quan thuế kỳ quặc nhất là 44% áp dụng cho Myanmar, một quốc gia đang sa
lầy trong cuộc nội chiến và không có khả năng mua thêm hàng hóa của Mỹ.
Hàng
hóa xuất cảng sang Mỹ chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong GDP của Myanmar, dưới 1%.
Nhưng
giống như ở Campuchia, ngành này, phần lớn là hàng may mặc, là một trong số ít
kỹ nghệ mang lại thu nhập ổn định cho những gia đình nghèo ở những thành phố của
Myanmar.
Thật
trớ trêu thay, cho đến nay Trump vẫn là một nhân vật được yêu thích ở khu vực
này.
Ông
được nhiều người ở Việt Nam ngưỡng mộ vì có chính sách đối ngoại cứng rắn, thực
dụng, và cựu lãnh đạo Campuchia Hun Sen, hiện vẫn là người nắm quyền lực chính
đằng sau hậu trường, từ lâu đã tìm mối quan hệ cá nhân gần gũi với tổng thống Mỹ,
tự hào đăng ảnh tự chụp với Trump tại cuộc gặp đầu tiên của họ vào năm 2017.
Chỉ
tháng trước, Campuchia đã ca ngợi Trump vì đã đóng cửa những đài phát thanh của
Mỹ như Đài Tiếng nói Mỹ và Đài Âu Châu Tự do, thường phát thanh quan điểm của
những người bất đồng chính kiến Campuchia.
Hiện
nay, Campuchia, giống như nhiều nước láng giềng khác, đang xếp hàng dài xin
Trump giảm bớt gánh nặng quan thuế.
©
2025 DCVOnline
Nếu
đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
----------------------------
Nguồn: Trump’s tariffs are a huge blow to
Vietnam’s economic ambitions | Jonathan Head | BBC | Apr 8, 2025
No comments:
Post a Comment