An Bình (Theo Politico)
Thứ Tư, 16/01/2019
Việc chính phủ Mỹ đóng cửa dài chưa từng có trong lịch sử đã khiến
các cơ quan ngoại giao của nước này trên khắp toàn cầu rơi vào tình trạng tê
liệt. Các nhà ngoại giao lo ngại không có lương để thanh toán các loại hóa đơn
nếu tình trạng đóng cửa kéo dài thêm.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo mới đây tuyên bố rằng các nhà ngoại
giao Mỹ vẫn "có tinh thần tốt" dù chính phủ đóng cửa, nhưng nhiều
trong số các cấp dưới của ông lại kể một câu chuyện khác.
Tại Bộ Ngoại giao Mỹ và các đại sứ quán Mỹ khắp thế giới, các nhân
viên Bộ Ngoại giao Mỹ đang ngày càng lo ngại về ảnh hưởng của việc đóng cửa
chính phủ đối với nguồn tài chính, cuộc sống của họ, và các chương trình ngoại
giao mà họ đã và đang nỗ lực thúc đẩy.
Không giống nhiều nhân viên chính phủ tại Mỹ, các nhân viên ngoại
giao công tác ở nước ngoài gặp khó khăn trong việc tìm kiếm các thu nhập phụ.
Tinh thần sụt giảm
Và một số nhà ngoại giao đã buồn lòng khi Ngoại trưởng Pompeo,
người đứng đầu một bộ có nhiệm vụ thúc đẩy các quan hệ trên khắp thế giới, lại bảo
vệ quan điểm của Tổng thống Donald Trump nhằm tiếp tục đóng cửa chính phủ, trừ
khi ông nhận được chi phí cho bức tường biên giới giữa Mỹ và Mexico.
Tâm lý không thoải mái sẽ được thể hiện trong tuần này tại thủ đô
Washington, nơi Ngoại trưởng Pompeo quyết định vẫn tiến hành một cuộc họp với
các đại sứ Mỹ khắp thế giới.
Hàng chục nhà ngoại giao sẽ bay về Mỹ từ các đại sứ quán khắp thế
giới để tham gia hội nghị kéo dài 2 ngày, gây ra sự cằn nhằn từ các nhân viên
văn phòng và cấp bậc thấp vốn lo ngại rằng hội nghị sẽ làm khó cho một cơ quan
hiện nhân sự làm việc còn rất mỏng do chính phủ đóng cửa.
"Nó diễn ra vào một thời điểm rất lạ", một nhà ngoại
giao tiết lộ. "Không được trả lương đồng nghĩa với việc tinh thần sẽ giảm
sút".
Tiền lương trả vào ngày 17/1 đối với nhiều nhân viên ngoại giao Mỹ
nhiều khả năng là con số 0.
Ngoại trưởng Pompeo trở lại Mỹ sau chuyến đi kéo dài 1 tuần tới
Trung Đông. Trong chuyến đi, ông Pompeo đã nói về việc các nhà ngoại giao Mỹ xử
lý tình trạng đóng cửa kéo dài kỷ lục, hiện đã bước sang ngày thứ 25, như thế
nào.
"Họ hiểu rằng có những tranh cãi tại Washington, nhưng sứ
mệnh và nhiệm vụ của họ vẫn tiếp tục", ông Pompeo phát biểu tại Abu Dhabi.
Ông cũng đã viết thư cho các nhân viên của Bộ Ngoại giao, bày tỏ lòng biết ơn
về sự cống hiến của họ: "Những đóng góp của các bạn cho đất nước không
phải là không được chú ý".
Chuyến đi Trung Đông gây tranh cãi của Ngoại trưởng
Ông Pompeo có thể đã cố gắng chứng tỏ các hoạt động diễn ra bình
thường, nhưng một số nhà ngoại giao và cựu quan chức cho rằng một số quyết định
của ông đang làm giảm sự nhiệt huyết thay vì thúc đẩy nó.
Ví dụ, một số người có thể ngụy biết về quyết định của ông Pompeo
vẫn thực hiện chuyến thăm Trung Đông do các lợi ích lớn của Mỹ trong khu vực,
nhưng nhiều người không hài lòng khi ông đưa cả vợ đi cùng.
"Việc đưa cả phu nhân đi là không phù hợp, vì điều đó cần đội
ngũ lớn hơn", Dana Shell Smith, cựu đại sứ Mỹ tại Qatar, nhận định.
"Bà ấy đáng nhẽ không nên tham gia chuyến đi khi chính phủ Mỹ đóng
cửa".
Tuy nhiên, ông Pompeo đã bảo vệ quyết định đưa vợ theo, bởi bà từ
lâu là một thành viên trong nhóm nội bộ của ông. Ông cho biết, khi gặp gỡ một
loạt các nhà ngoại giao và các quan chức nước ngoài, bà Susan Pompeo đóng vai
trò là "người nhân lên sức mạnh".
Việc Ngoại trưởng Mỹ quyết định vẫn tổ chức hội nghị với các đại
sứ, diễn ra trong 2 ngày 16 và 17/1 tại Washington, cũng vấp phải nhiều chỉ
trích. Một nhân viên ngoại giao giấu tên tại Washington cho rằng ông Pompeo
hoàn toàn có thể hoãn hoặc hủy sự kiện này.
"Chúng tôi không có đủ nhân viên để hỗ trợ đại sứ của
mình", nhân viên ngoại giao nói. "Ông ấy muốn thực hiện tất cả những
các cuộc họp bên ngoài. Thật lố bịch".
Tuy nhiên, những người khác thì cho rằng hội nghị là một sự kiện
có ích, đặc biệt là với các đại sứ mới, dù một số người đặt câu hỏi rằng liệu
hội nghị có thật sự phải diễn ra trong bối cảnh chính phủ đóng cửa. Các đại sứ
tham gia hội nghị sẽ có cơ hội thiết lập mạng lưới, nắm bắt về những chính sách
mới nhất của Tổng thống Donald Trump, lắng nghe các phát biểu những quan chức
hàng đầu như Phó Tổng thống Mike Pence, người dự kiến có bài phát biểu vào ngày
16/1.
"Việc đưa tất cả các trưởng phái đoàn ngoại giao tới thủ đô
là một vấn đề lớn, không dễ để lên kế hoạch lại. Nhưng tổ chức sự kiện này là
một vấn đề lớn và nhiều người phải làm thêm giờ, vì các văn phòng của họ thiếu
nhân sự", một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao cho hay.
75.000 nhân viên khắp toàn cầu
Tình trạng chính phủ Mỹ đóng cửa ảnh hưởng rất lớn tới Bộ Ngoại
giao Mỹ, cơ quan có tổng cộng 75.000 nhân viên trên khắp thế giới từ các bộ
phận khác nhau. Ví dụ, các công dân của một quốc gia làm việc cho Bộ Ngoại giao
Mỹ thì gọi là nhân viên địa phương và họ vẫn được trả lương theo luật lao động
địa phương.
Nhưng nếu chính phủ tiếp tục đóng cửa, có những lo ngại rằng các
quỹ dành cho các nhân viên địa phương cũng cạn kiệt. Điều đó có thể gây ảnh
hưởng to lớn do các quan chức Mỹ phải phụ thuộc nhiều vào nhân viên địa phương
để hoạt động tại một số quốc gia.
"Tại nhiều nơi, đóng cửa chính phủ có nghĩa là chúng tôi
không có họ. Họ đơn giản là không thể tải được nếu không có lương trong nhiều
tuần", một nhà ngoại giao ở nước ngoài cho biết.
Khoảng 26% nhân viên của Bộ ngoại giao Mỹ làm việc ở nước ngoài và
khoảng 42% tại Mỹ phải nghỉ không lương. Bộ Ngoại giao vẫn cung cấp các dịch vụ
thị thực và hộ chiếu, phần lớn là do các dịch vụ này được trả phí.
Và bản chất công việc ngoại giao, trong đó có việc tham gia ngoại
giao tại các khu vực chiến sự, đồng nghĩa với việc nhiều công việc rất quan
trọng và không thể dừng hoạt động, dù các nhân viên không được trả lương.
Tuy nhiên, các công việc rất quan trọng đó cũng bị ảnh hưởng tiêu
cực. Việc đưa ra các quyết định cũng khó khăn một phần vì không dễ để biết ai
đang làm việc, ai đang nghỉ.
"Chúng tôi gặp phải một mê cung tin nhắn "không có mặt
tại văn phòng" và được đề nghị liên lạc với nhân viên hỗ trợ dự
phòng", một nhân viên Bộ Ngoại giao tại Washington cho biết.
Một viễn cảnh như vậy giờ đây đang được nói đến nhiều, trong bối
cảnh đảng Cộng hòa và Dân chủ vẫn giằng co về đề xuất của Tổng thống Trump cấp
5,7 tỷ USD cho bức tường biên giới ở phía nam nước Mỹ với Mexico. Không bên nào
xuống nước và chưa có giải pháp tiềm tàng nào, bất chấp các cuộc đàm phán kéo
dài nhiều tuần.
Danh tiếng của Mỹ trên thế giới
Các nhà ngoại giao ở nước ngoài cũng chỉ ra rằng rất khó để họ đề
nghị trợ cấp thất nghiệp - như một số quan chức chính phủ tại Mỹ đã làm - hoặc
cố gắng kiếm thu nhập phụ trợ bằng công việc khác, nhất là khi các quy định địa
phương lại cấm họ làm vậy.
Một số nhân viên ngoại giao ở nước ngoài phụ thuộc vào một nguồn
thu nhập vì người vợ hoặc chồng của họ thường không đi làm.
Nhưng một số nhà ngoại giao cho rằng thiệt hại lớn nhất có thể là
danh tiếng quốc tế của nước Mỹ.
"Các chương trình mà chúng tôi đã làm trong nhiều tháng, thậm
chí nhiều ngày nay, lại đột ngột bị dừng", một
nhà ngoại giao Mỹ tại châu Phi cho biết. "Từ các chương trình
ngoại giao quyền lực mềm nhưng trao đổi học giả Fulbright và trao đổi văn hóa,
tới các dự án quan trọng hơn tại các vùng xung đột… tất cả đều bị dừng".
Nhà ngoại giao trển nói thêm, rất bối rối khi phải nói với các đối
tác địa phương rằng: "Xin lỗi, chúng tôi tạm ngừng mọi thứ do đóng cửa
chính phủ cho tới khi có thông báo tiếp theo".
Một số nhà ngoại giao rất không vui khi Ngoại trưởng Pompeo, trong
lá thư của ông viết về tình trạng chính phủ đóng cửa, lại bảo vệ quyết định của
Tổng thống Trump nhằm thúc đẩy xây dựng bức tường biên giới.
Các nhà ngoại giao "có khuynh hướng tập trung vào việc xây
những cầu nối, chứ không phải những bức tường. Bức tường như một sự biện minh
cho việc đóng cửa chính phủ là một chính sách tồi tệ", một quan chức ngoại
giao nói.
An Bình
Theo Politico
----------------------------
No comments:
Post a Comment