Carl
Pope, Salon - Commentary
10 Jan 2019 at 15:34 ET
Thạch
Đạt Lang biên dịch
13/01/2019
Việc đóng cửa chính phủ là một hành động có thể bị
luận tội nếu ông Donald Trump phủ quyết việc mở cửa chính phủ trở lại của quốc
hội.
Một trong những trò chơi tập thể cũ được ưa chuộng
đang được bàn luận sôi nổi ở Washington D.C: -Thế nào là một hành vi phạm pháp?
Donald Trump đã hành động như vậy chưa? Rõ ràng không ai nhận ra yếu tố phạm tội
của Trump khi đóng cửa chính phủ.
Khác hẳn với những tổng thống trước đây khi chính phủ
đóng cửa, Trump không phủ quyết những dự luật mà ông phản đối, một hành động rất
rõ ràng trong quyền hạn của mình. Ngược lại, Trump cam đoan sẽ bác bỏ một sắc
luật mà ông không hề lên tiếng phủ quyết khi hạ viện không chuẩn chi ngân sách
5,7 triệu $ cho việc xây dựng bức tường ở phía Nam giữa Mỹ-Mễ. Trump muốn đóng
cửa một phần chính phủ hàng tháng hoặc hàng năm cho đến khi nhận được ngân sách
này.
Theo hiến pháp, Trump không có quyền đòi hỏi vô lý
như vậy. Tệ hại hơn nữa, Trump không có quyền nắm giữ việc điều hành đất nước
như một con tin để đòi tiền chuộc. Tổng thống không có quyền lực như quốc hội.
Quyền lực dự trù, soạn thảo và chi tiêu ngân sách quốc gia nằm ở lập pháp tức
là quốc hội, không phải hành pháp.
Tổng thống James Madison đã nói rõ ràng trong đề mục
số 58 trong bản dự thảo liên bang (Federalists) năm 1787-1788 phổ biến cho dân
chúng biết rằng: – “Chỉ có ngành lập pháp mới có quyền hạn sử dụng ngân sách quốc
gia”.
Donald Trump đã lạm quyền khi tuyên bố ông có quyền
xây dựng bức tường mà không vi phạm hiến pháp. Hiến pháp, điều khoản thứ nhất
(Artical 1) nói rõ: – Không có ngân sách chi tiếu nào không được bàn thảo và
quyết định theo luật.
Trump đòi hỏi quốc hội chuẩn thuận ngân sách xây tường
với lý do an ninh quốc gia đã bị hạ viện cương quyết bác bỏ. Họ không chấp nhận
việc kết hợp chi tiêu ngân sách với quyền lực của tư lệnh tối cao quân đội.
Hơn thế nữa, trong việc đóng cửa chính phủ, Trump
không có quyền gây sức ép lên quốc hội để quyết đòi cho bằng được ngân sách xây
tường. Điều đó đã vi phạm lời tuyên thệ khi nhậm chức và phản bội một trong những
nhiệm vụ chính yếu của minh.
Việc Trump đóng cửa một phần ba chính phủ vài tháng
hay hàng năm rõ ràng gây ra trở ngại cho việc điều hành đất nước, nhiều cơ quan
không làm việc, nhiều luật lệ không thể thi hành trong đó phải kể là bộ tư pháp
không làm việc. Trump không thể nói rằng ông không đóng cửa bộ tư pháp.
Đảng Dân Chủ đã thông qua một quyết định thích hợp
cho bộ tư pháp mà Trump không hề lên tiếng phản đối. Trump chỉ sử dụng việc
đóng cửa chính phủ như một phuong tiện uy hiếp quốc hội chuẩn thuận ngân sách
xây tường cho mình.
Những việc làm của Trump có thể đánh giá là vi phạm
nghĩa vụ trung thành với nước Mỹ khi tuyên thệ, vi phạm hiến pháp với các tội
hình sự, những tội phạm có thể dùng làm nền tảng để truất phế Trump.
Việc khủng hoảng an ninh quốc gia tưởng tượng mà
Trump luôn đề cập khi xin tiền cũng không thể là một lý do để biện minh cho việc
đóng cửa chính phủ, làm sức ép lên quốc hội. Thực trạng sẽ nguy hiểm hơn khi
Trump đe dọa đóng cửa luôn bộ an ninh nội địa (Department of Homeland
Security).
Nội các của Trump nói rằng tình trạng an ninh tại
biên giới đang rất nguy kịch, trong thời gian qua cơ quan di trú ở biên giới đã
bắt giữ hơn 3.000 di dân bất hợp pháp có dấu hiệu khủng bố và tội phạm.
Tuy nhiên tất cả những người bị bắt này không ai là
khủng bố. Trên thực tế không hề có quân khủng bố nào được nhìn thấy ở biên giới
phía Nam Mỹ-Mễ. Con số 3.700 người bị tình nghi là khủng bố là do bộ an ninh nội
địa bắt giữ ở các phi trường và ở các cửa khẩu hợp pháp khác, hoàn toàn không
phải ở biên giới như Trump và nội các rêu rao.
Hiện tại người dân Mỹ phải đối diện với một tổng thống
đang tìm cách tước bỏ quyền quyết định chi tiêu ngân sách của hạ viện. Để đạt
được mục đích này, Trump sẽ không ngần ngại dùng quyền lực đóng cửa bộ tư pháp
– có thể kéo dài cả năm – Trump cũng rất sẵn sàng đóng cửa luôn cả bộ an ninh nội
địa, cơ quan đã bảo vệ nước Mỹ hữu hiệu, ngăn chận sự xâm nhập của khủng bố từ
sau biến cố 9th Nov 2001.
Những hành động của Donald Trump cho thấy sự lạm dụng
quyền lực, vi phạm nặng nề những lời tuyên thệ trung thành với tổ quốc của ông
ta với những mục đích rõ ràng là thỏa mãn lòng tự kiêu, đầu óc hoang tưởng, bệnh
hoạn của một con người quá ái kỷ.
Trường hợp hạ viện quyết định truất phế Trump vi
chính phủ đóng cửa quá lâu, Trump được bảo vệ bởi một quyền lực mạnh mẽ phát
sinh từ một hệ thống phân quyền rắc rối – Một sắc luật chỉ được ban hành khi có
đồng thuận ở hạ viện và thượng viện.
Trump không hề lên tiếng phản đối dự luật mở cửa
chính phủ trở lại do hạ viện đưa ra, nhưng Trump sẽ không thể ký cũng như không
có quyền mở cửa chính phủ khi thượng viện không đệ trình dư luật này. Thượng viện
cũng không cần chữ ký của Trump trong trường hợp họ quyết định bỏ phiếu mở cửa
chính phủ trở lại. Chính những phức tạp này khiến cho việc đóng cửa chính phủ của
Trump có thể sẽ làm hại ông.
Để giải quyết việc đóng cửa chính phủ mà không luận
tội Trump cũng đơn giản, chỉ cần có đủ số thượng nghị sĩ của cả 2 đảng gây sức
ép bắt TNS Mitch McConnel đưa dự luật mở cửa chính phủ ra bỏ phiếu.
Nếu sau khi thượng viện đã thông qua việc mở cửa
chính phủ trở lại nhưng Trump vẫn tiếp tục đóng cửa chính phủ thì những người
muốn luận tội Trump sẽ có những lý do vững chắc để thực hiện ý định của họ.
Ngược lại, nếu McConnel gọi chuyện đóng cửa chính phủ
của Trump chỉ là hành động ăn vạ thì không những việc chấm dứt đóng cửa sẽ thực
hiện dễ dàng mà việc luận tội Trump được nói đến trước đây cũng sẽ qua đi.
No comments:
Post a Comment