PHÁP : THỎA THUẬN "LỊCH SỬ" HƯỚNG TỚI THÀNH LẬP NHÀ NƯỚC NOUVELLE-CALEDONIE (Trọng Thành / RFI)

 

Pháp : Thỏa thuận « lịch sử » hướng tới thành lập Nhà nước Nouvelle-Calédonie

Trọng Thành  -  RFI

Đăng ngày: 12/07/2025 - 14:39  -  Sửa đổi ngày: 12/07/2025 - 16:16

https://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A1p/20250712-ph%C3%A1p-th%E1%BB%8Fa-thu%E1%BA%ADn-l%E1%BB%8Bch-s%E1%BB%AD-h%C6%B0%E1%BB%9Bng-t%E1%BB%9Bi-th%C3%A0nh-l%E1%BA%ADp-nh%C3%A0-n%C6%B0%E1%BB%9Bc-nouvelle-cal%C3%A9donie

 

Sau 10 ngày đàm phán tại một địa điểm gần Paris, ngày hôm nay, 12/07/2025, phe đòi độc lập cho vùng lãnh thổ Nouvelle-Calédonie thuộc Pháp ở Thái Bình Dương và phe chống đã đạt được một thỏa thuận « lịch sử », hướng đến thành lập một Nhà nước Nouvelle-Calédonie, có thể được cộng đồng quốc tế công nhận, nhưng vẫn không tách rời khỏi nước Pháp.

 

HÌNH :

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bắt tay các quan chức tham dự hội nghị về Nouvelle-Calédonie tại điện Elysée ở Paris, Pháp, ngày 02/07/2025. © Ludovic Marin / Reuters

 

Theo AFP, thỏa thuận được ký bởi bộ trưởng Hải Ngoại Pháp Manuel Valls cùng 18 đại diện của các lực lượng chính trị thuộc Hội đồng dân cử của vùng lãnh thổ Nouvelle-Calédonie. Các phong trào chính trị tại hòn đảo thuộc Pháp đã ca ngợi đây là một « thỏa thuận lịch sử » cho phép xác lập « một kỷ nguyên mới ổn định ». Trong một thông báo gửi đến AFP, bộ trưởng Hải Ngoại Pháp đã ca ngợi « một dự án lớn, kết quả của một nỗ lực đàm phán dài hơi, trong đó các đối tác Nouvelle-Calédonie đã khẳng định một sự lựa chọn dũng cảm và đầy trách nhiệm ».

 

Đối với phe chống độc lập, thỏa thuận nói trên một mặt « tôn trọng ý chí tối cao của người dân Nouvelle-Calédonie đã được bày tỏ » qua ba cuộc trưng cầu dân ý 2018, 2020, 2021, với kết quả là quyết định Nouvelle-Calédonie không độc lập với Pháp, mặt khác bao hàm « nhiều nhượng bộ » với việc « chuyển đơn vị lãnh thổ Nouvelle-Calédonie thành một Nhà nước nằm trong Cộng Hòa Pháp ».

 

Văn thảo thỏa thuận dài 13 trang, được chuyển đến AFP, dự kiến lập ra quốc tịch Nouvelle-Calédonie, và dân cư của hòn đảo có thể mang hai quốc tịch, Nouvelle-Calédonie và Pháp. Quy chế Nhà nước của Nouvelle-Calédonie sẽ được ghi vào Hiến pháp của Cộng Hòa Pháp. Chính quyền trung ương sẽ hỗ trợ Nhà nước Nouvelle-Calédonie  trong các lĩnh vực an ninh, quốc phòng… Thỏa thuận cũng dự kiến « một thỏa ước về chấn hưng kinh tế và tài chính », đặc biệt sẽ cho phép thúc đẩy việc khai thác nickel (kền), một nguồn tài nguyên chủ yếu của vùng lãnh thổ này.

 

Lưỡng viện Quốc Hội Pháp sẽ phải họp tại Versailles trong quý IV năm nay để ban hành luật về vấn đề này, trước khi một cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức tại Nouvelle-Calédonie vào tháng 02/2026, để cử tri phê chuẩn thỏa thuận.

 

---------------------------

Các nội dung liên quan

 

PHÁP - NOUVELLE-CALÉDONIE

Nouvelle-Calédonie : Bạo lực tái bùng phát sau khi nhiều nhà lãnh đạo đòi độc lập bị đưa về Pháp tạm giam

 

PHÁP - NOUVELLE-CALEDONIE - BẠO ĐỘNG

Nouvelle-Calédonie : TT. Macron sẵn sàng đưa dự luật cải cách tranh cãi ra trưng cầu dân ý