KHÁM PHÁ MỚI : ROBOT 'NUỐT CHỬNG ĐỒNG LOẠI (Sam Nguyễn – Saigon Nhỏ)

 

Khám phá mới: Robot 'nuốt chửng đồng loại'

Sam Nguyễn  –   Saigon Nhỏ

30 tháng 7, 2025

https://saigonnhonews.com/doi-song/cong-nghe/kham-pha-moi-robot-nuot-chung-dong-loai/

 

https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2025/01/DS-Robot-Andy-Kelly-Unsplash-1024x683.jpg

(Hình minh họa: Andy Kelly/Unsplash)

 

Hãy tưởng tượng một thế giới nơi robot không chỉ thực hiện nhiệm vụ mà còn phát triển, tự chữa lành và cải thiện bản thân bằng cách “dung nạp” các bộ phận từ môi trường xung quanh, kể cả các robot khác.

 

Khái niệm này, bước ra từ khoa học viễn tưởng, đang nhanh chóng trở thành hiện thực nhờ nghiên cứu đột phá của Columbia Engineering và University of Washington. Phương pháp tiếp cận mới của họ, “Robot Metabolism” (Sự trao đổi chất của robot), đánh dấu một bước phát triển đáng kể so với robot truyền thống, đưa máy móc tiến gần hơn đến khả năng thích nghi của các sinh vật sống.

 

Không giống như các hệ thống khép kín, cố định đặc trưng của hầu hết các robot ngày nay, những cỗ máy mới này được thiết kế để thay đổi và thích nghi về mặt vật lý. Cốt lõi của sự đổi mới này nằm ở một thành phần robot dạng module, hay Truss Link. Mỗi Truss Link là một khối hình thanh đơn giản, được trang bị các đầu nối từ tính cho phép nó mở rộng, co lại và gắn vào các module khác. Từng khối này khá cơ bản, nhưng khi được kết hợp lại, sẽ có thể tự lắp ráp thành những robot phức tạp, có chức năng.

 

 

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances cho thấy các liên kết Truss này có khả năng tạo thành các hình dạng phẳng, sau đó biến đổi thành các robot 3D phức tạp.

 

Điều mang tính đột phá là khả năng kết hợp các bộ phận mới của những robot này – dù lấy từ môi trường xung quanh hay các robot khác – để nâng cao khả năng của từng robot. Ví dụ như một robot ban đầu có hình dạng giống khối tứ diện có thể gắn thêm một bộ phận để hoạt động như một cây gậy chống, giúp tăng đáng kể tốc độ xuống dốc lên hơn 66.5%. Điều này minh họa một bước tiến quan trọng hướng việc tới những robot có khả năng thích nghi về mặt thể chất với những thử thách mới và tối ưu hóa hiệu suất mà không cần sự can thiệp của con người.

 

Tác giả chính Philippe Martin Wyder, một nhà nghiên cứu của dự án, nhấn mạnh rằng sự tự chủ có nghĩa là robot không chỉ phải tự suy nghĩ mà còn phải duy trì về mặt thể chất. Quan điểm này nhấn mạnh một hạn chế quan trọng của robot hiện tại: sự phụ thuộc của robot vào việc bảo trì và sửa chữa của con người.

 

Cũng giống như các cơ thể sinh học thích nghi thông qua quá trình tăng trưởng và chữa lành, thường tái sử dụng các module (như axit amin) từ các dạng sống khác, cuối cùng, robot cũng sẽ cần phải làm điều tương tự. Lĩnh vực “sự trao đổi chất của máy móc” (machine metabolism) mới ra đời này nhằm mục đích cho phép robot sử dụng và tái sử dụng các bộ phận từ các robot khác, thúc đẩy một hệ sinh thái máy móc tự duy trì.

 

Tầm nhìn dài hạn của Robot Metabolism là một tương lai nơi robot được tích hợp vào môi trường, nơi máy móc phát triển mạnh mẽ và thông minh hơn bằng cách kết hợp các vật liệu sẵn có, giống như cách các sinh vật sống hấp thụ chất dinh dưỡng. Wyder giải thích rằng Robot Metabolism cung cấp một giao diện kỹ thuật số với thế giới vật lý và cho phép AI không chỉ phát triển về mặt nhận thức mà còn về mặt thể chất – tạo ra một chiều hướng tự chủ hoàn toàn mới.

 

Ban đầu, những cỗ máy thích nghi như vậy là vô giá trong những môi trường đầy thách thức và xa xôi, chẳng hạn như khu vực thảm họa nơi con người không thể tiếp cận, hoặc trong không gian rộng lớn, hạn chế về tài nguyên của không gian vũ trụ. Trong những trường hợp này, robot sẽ tự sửa chữa và thích nghi sẽ giảm đáng kể nhu cầu bảo trì phức tạp và tốn kém do con người thực hiện.

 

Mặc dù ý tưởng về robot tự sinh sản gợi lên những cảnh báo mang tính khoa học viễn tưởng, nhưng những tác động của nó lại thực tế hơn nhiều. Khi ngày càng nhiều khía cạnh trong cuộc sống của chúng ta được tự động hóa – từ xe tự lái và sản xuất đến quốc phòng và thám hiểm không gian – câu hỏi ai sẽ bảo trì những cỗ máy phức tạp này ngày càng trở nên cấp bách.

 

Như Wyder và nhóm của ông chỉ ra, việc chỉ dựa vào sự can thiệp của con người để duy trì lực lượng lao động robot ngày càng đông đảo là không bền vững. Cuối cùng, robot sẽ cần phải học cách tự chăm sóc bản thân, mở ra một kỷ nguyên của những cỗ máy biết tự chủ, tồn tại và phát triển độc lập.