Trump và điều gì đã
tiếp sức cho sự trỗi dậy của phe cực hữu ở Nhật Bản?
Shaimaa Khalil, Phóng viên Nhật Bản
BBC News
29 tháng 7 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c0kzjxm5vjeo
Chính trị Nhật Bản từ lâu vốn luôn ổn định,
thậm chí bị cho là nhàm chán.
Nhưng điều này không còn đúng nữa.
Vào ngày 20/7, Sanseito - một đảng cực hữu vốn
ít được biết tới - đã bất ngờ có số ghế trong Quốc hội tăng vọt từ 1 lên 15, biến
họ thành một ứng cử viên đáng gờm trên chính trường Nhật Bản.
Với khẩu hiệu "Người Nhật trên hết",
lấy cảm hứng từ "America First" (tức Nước Mỹ trên hết) của Tổng thống
Mỹ Donald Trump – Sanseito đã
khiến đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền và ông Shigeru Ishiba, thủ tướng
đang gặp khó khăn chính trị, thực sự lo lắng.
Đối với ông Ishiba, tuần vừa rồi là một chuyến
tàu lượn chính trị.
Trong cuộc bầu cử, liên minh LDP cầm quyền của
ông đã mất đa số tại Thượng viện Nhật Bản – sau khi đã mất quyền kiểm soát Hạ
viện vào năm ngoái – dấy lên những lời kêu gọi ông từ chức ngay từ nội bộ đảng.
Sanseito, một đảng cực hữu từng ít được biết
đến, đã có thêm 14 ghế trong Quốc hội, nâng tổng số lên 15 ghế
Đến thứ Tư 23/7, ông đã đạt được một thỏa thuận
thuế quan với Mỹ - thứ mà ông Trump mô tả là "to lớn".
Dù mang lại một chút sự ổn định mà nền kinh tế
Nhật Bản đang rất cần, điều này vẫn không thể cứu vãn chính trường Nhật Bản khỏi
hỗn loạn.
Nhật Bản là một trong những nền dân chủ ổn định
nhất thế giới; các cuộc bầu cử của họ hiếm khi gây ra bất ngờ.
LDP đã cầm quyền gần như liên tục từ năm 1955
(ngoại trừ một số đứt quãng ngắn). Dường như họ miễn nhiễm với chủ nghĩa dân
túy xuất hiện ở một số quốc gia khác.
Nhưng giờ đây, đảng này phải đối mặt với một
trong những thách thức khó nhằn nhất thời hậu chiến.
Vậy điều gì đã biến đất nước của nền chính trị
đơn điệu này thành một chiến trường chính trị khốc liệt – và thu hút được nhiều
người đến với phe cực hữu?
Chiến tranh gạo: sự phẫn nộ ở siêu thị
Vài năm qua tương đối khó khăn cho các gia
đình Nhật Bản. Họ phải vật lộn với lạm phát, giá cả đắt đỏ, tiền lương trì trệ
và nền kinh tế tăng trưởng thấp.
Lấy gạo làm ví dụ. Giá gạo đã tăng gấp đôi kể
từ năm ngoái và một túi gạo 5kg loại thường hiện có giá trên 4.000 yên (khoảng
hơn 700.000 VND) tại các siêu thị.
Điều này một phần là do vụ mùa thất bát vào
năm 2023 gây thiếu hụt nguồn cung.
Sau đó, một cơn động đất đã khiến mọi việc trở
nên trầm trọng hơn, làm dấy lên cảnh báo một "siêu động đất" – khiến
người dân hoảng loạn mua hàng tích trữ.
Hình ảnh trên các kênh truyền hình địa phương
và trên mạng xã hội cho thấy những hàng dài người xếp hàng mua gạo.
Người mua sắm xếp hàng để mua gạo dự trữ của
chính phủ tại một cửa hàng tạp hóa ở Tokyo vào tháng 5/2025
"Đối với chúng tôi, gạo là thực phẩm thiết
yếu. Từ trước đến nay, chúng tôi gần như luôn coi việc có gạo là điều đương
nhiên – [nhưng] lần này thì mọi người đều bị tác động, không chỉ riêng về việc
tôi hay con tôi ăn gì, mà còn cả công việc kinh doanh của nhiều người nữa,"
bà Momoko Abe, 36 tuổi, chia sẻ khi đang mua sắm cùng con gái 4 tháng tuổi tại
một siêu thị ở phía bắc Tokyo.
"Tôi thật sự sốc khi thấy giá gạo có thể
tăng nhanh đến vậy trong thời gian ngắn như thế."
Một người mua hàng khác, ông Watanabe
Takeshi, 65 tuổi, nói rằng ông gần như không có lựa chọn nào khác.
"Đắt đấy, nhưng vẫn phải mua thôi. Giá gạo
là do chính phủ kiểm soát mà," ông nói.
Bộ trưởng Nông nghiệp Shinjiro Koizumi đã khẳng
định sẽ khiến giá gạo giảm và điều chỉnh lại chuỗi cung ứng. Đã có nhiều gạo
hơn trên thị trường, nhưng giá thì vẫn cao.
Đó là một biểu hiện cho thấy chính phủ đang
chật vật trong việc vực dậy nền kinh tế và kiểm soát lạm phát.
Từ 'Nước Mỹ trên hết' tới 'Nhật Bản trên hết'
Giới trẻ Nhật Bản là những người đặc biệt cảm
thấy bức xúc.
"Chúng tôi quá mệt mỏi với tình trạng
chính trị hiện tại," một cử tri trẻ tên Eriko Harada chia sẻ với truyền
thông tại một buổi vận động của Đảng Sanseito.
Một cử tri trẻ khác, Uta Kato, nói ngắn gọn:
"Dễ hiểu thôi. Sanseito được ủng hộ nhiều
như vậy vì họ nói thay tiếng lòng của chúng tôi."
No comments:
Post a Comment