Elon Musk ra lệnh
ngắt dịch vụ Starlink khi Ukraine giành lại lãnh thổ từ Nga?
BBC News Tiếng Việt
26
tháng 7 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cn437yxw7mxo
Vào
cuối tháng 9/2022, trong một chiến dịch phản công quan trọng của Ukraine, tỷ
phú Elon Musk đã đưa ra một yêu cầu làm gián đoạn chiến dịch này và làm suy giảm
niềm tin của Kyiv đối với hệ thống Starlink, theo cuộc điều tra của hãng thông
tấn Reuters.
Các
nguồn tin nói với Reuters rằng mệnh lệnh của ông Musk có thể xuất phát từ mối
lo ngại của ông rằng Moscow có thể trả đũa bằng vũ khí hạt nhân
Dẫn
ba nguồn tin am hiểu vấn đề, Reuters cho biết ông Musk đã yêu
cầu một kỹ sư cấp cao tại văn phòng SpaceX ở California ngắt kết nối dịch vụ
internet vệ tinh Starlink tại các khu vực trong đó có Kherson, một
vùng chiến lược phía bắc Biển Đen mà Ukraine đang tìm cách tái chiếm từ Nga.
"Chúng
ta phải làm việc này", Michael Nicolls, kỹ sư Starlink, nói với các đồng
nghiệp khi nhận lệnh, một trong những nguồn tin cho biết.
Các
nhân viên đã làm theo lệnh, vô hiệu hóa ít nhất hàng trăm thiết bị đầu cuối
Starlink, khiến các biểu tượng hình lục giác của các thiết bị này chuyển sang
màu đen trên bản đồ nội bộ của công ty. Động thái đó cũng ảnh hưởng đến các khu
vực khác bị Nga chiếm đóng, gồm cả một phần tỉnh Donetsk ở phía đông.
Theo
một quan chức quân sự Ukraine, một cố vấn quân sự, và hai nhân chứng tại hiện
trường, quân đội Ukraine đột ngột rơi vào tình trạng mất kết nối sau mệnh lệnh
của ông Musk.
Binh
lính hoảng loạn, thiết bị bay không người lái có chức năng giám sát quân Nga bị
mất tín hiệu, và các đơn vị pháo binh tầm xa, vốn phụ thuộc vào Starlink để định
vị mục tiêu, đã gặp khó khăn trong việc khai hỏa.
Kết
quả là, theo quan chức quân sự Ukraine và cố vấn quân sự nói trên, quân đội
Ukraine đã không thể bao vây lực lượng Nga tại thị trấn Beryslav, phía đông
Kherson.
"Cuộc
bao vây đã hoàn toàn bị đình trệ", vị quan chức quân sự này cho biết trong
một cuộc phỏng vấn. "Nó đã thất bại."
Sau
đó, Ukraine vẫn giành lại được Beryslav, thành phố Kherson và một số vùng lãnh
thổ khác bị Nga chiếm đóng.
Nhưng
mệnh lệnh của ông Elon Musk, chưa từng được công bố trước đó, là lần đầu tiên
(được biết đến) vị tỷ phú giàu nhất thế giới chủ động tắt dịch vụ internet tại
một khu vực đang xảy ra chiến sự.
Quyết
định này đã gây sốc cho một số nhân viên Starlink và thay đổi đáng kể cục diện
tiền tuyến, cho phép ông Musk "tự mình quyết định kết quả của một cuộc chiến,"
theo một trong ba nguồn tin nhận định.
Câu
chuyện này trái ngược với những gì ông Musk từng tuyên bố về cách ông xử lý dịch
vụ Starlink trong chiến tranh Ukraine. Gần đây nhất, vào tháng 3/2025, ông viết
trên X (mạng xã hội do ông sở hữu): "Chúng tôi sẽ không bao giờ làm điều
như vậy."
Một
người phát ngôn của SpaceX gửi email cho Reuters cho rằng thông tin trên là
"không chính xác" và dẫn lại bài đăng trên X của công ty đầu năm nay
rằng: "Starlink hoàn toàn cam kết cung cấp dịch vụ cho Ukraine."
Tuy
nhiên, vị này không nêu rõ chi tiết nào là không chính xác, cũng như không trả
lời một loạt câu hỏi về vụ việc, vai trò của Starlink trong chiến tranh
Ukraine, hay các vấn đề kinh doanh liên quan.
Văn
phòng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Bộ Quốc phòng nước này đã
không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.
Starlink
vẫn đang cung cấp dịch vụ internet cho Ukraine, và một phần liên lạc của quân đội
nước này vẫn phụ thuộc vào dịch vụ của ông Musk. Gần đây, Tổng thống Zelensky vẫn
công khai bày tỏ lòng biết ơn ông Musk về Starlink.
Mới
đây nhất, hôm 24/7, dịch vụ internet vệ tinh Starlink của SpaceX gặp sự cố mất
kết nối trên toàn cầu. Đặc biệt, sự gián đoạn này cũng được ghi nhận ở tiền tuyến
Ukraine.
Phó
Chủ tịch của Starlink Michael Nicolls thông báo trên mạng xã hội X vào sáng
25/7: "Mạng lưới Starlink đã gần như khôi phục hoàn toàn sau khoảng 2,5 giờ
ngừng hoạt động. Sự cố gián đoạn này là do lỗi của các dịch vụ phần mềm nội bộ".
Starlink
đã trở thành một hệ thống liên lạc quan trọng đối với Ukraine sau khi Nga phát
động cuộc xâm lược toàn diện vào nước này hồi năm 2022
Hiện
chưa rõ điều gì đã thúc đẩy ông Musk ra lệnh ngắt dịch vụ Starlink vào khoảng
thời gian đó, hay chính xác ngày giờ nào ông đưa ra yêu cầu, hay sự gián đoạn
kéo dài bao lâu.
Ba
nguồn tin cho rằng ông Musk đưa ra quyết định đó vì lo ngại rằng đà tiến công của
Ukraine có thể khiến Nga phản ứng bằng vũ khí hạt nhân - một điều mà ông chủ
SpaceX đã bày tỏ sau này.
Theo
lời một người, vụ ngắt kết nối diễn ra ngày 30/9/2022, hai người còn lại cũng
nhớ là vào thời điểm gần đó, nhưng không rõ chính xác ngày nào.
Một
cựu nhân viên Nhà Trắng cho biết, một số quan chức cấp cao của Mỹ cũng chia sẻ
mối lo ngại của ông Musk rằng Nga có thể thực hiện lời đe dọa leo thang chiến
tranh.
Mệnh
lệnh này cho thấy quyền lực ngày càng lớn của ông Musk trong địa chính trị và
an ninh toàn cầu, nhờ vào Starlink - dịch vụ internet vệ tinh đang phát triển
nhanh chóng. Từng gần như không tồn tại vào đầu thập niên này, Starlink giờ đây
đã cung cấp kết nối ở cả những nơi xa xôi nhất trên thế giới.
Ngay
cả trước khi ông Musk trở thành cố vấn tài chính và chính trị ngắn hạn cho Tổng
thống Donald Trump, thành công của Starlink, cùng với sức ảnh hưởng ngày càng
tăng của SpaceX trong các vụ phóng tàu vũ trụ không gian, đã giúp ông Musk có ảnh
hưởng lớn hơn với các nhà lãnh đạo, chính phủ và quân đội trên toàn cầu.
Kể
từ khi rút khỏi vai trò cố vấn cho ôngTrump, tỷ phú Musk đã công khai tranh cãi
với nhà lãnh đạo Mỹ, tuyên bố sẽ thành lập một đảng
chính trị mới, và chỉ trích một đạo luật chi tiêu trọng yếu mà ông cho là sẽ
gây thâm hụt ngân sách và khiến nhiều người mất việc làm.
Về
phần mình, ông Trump đe dọa sẽ chấm dứt các hợp đồng và khoản trợ cấp nhà nước
cho các công ty của ông Musk, kể cả các dự án quốc phòng mới đầy tiềm năng.
No comments:
Post a Comment