PHÁP TĂNG CƯỜNG SỨC MẠNH QUỐC PHÒNG TRƯỚC MỐI ĐE DỌA TỪ NGA (Thụy My - RFI)

 

Pháp tăng cường sức mạnh quốc phòng trước mối đe dọa từ Nga

 Thụy My  -  RFI

Đăng ngày: 15/07/2025 - 07:17

https://www.rfi.fr/vi/%C4%91i%E1%BB%83m-b%C3%A1o/20250715-ph%C3%A1p-t%C4%83ng-c%C6%B0%E1%BB%9Dng-s%E1%BB%A9c-m%E1%BA%A1nh-qu%E1%BB%91c-ph%C3%B2ng-tr%C6%B0%E1%BB%9Bc-m%E1%BB%91i-%C4%91e-d%E1%BB%8Da-t%E1%BB%AB-nga

 

Hôm nay nghỉ lễ Quốc khánh Pháp 14/07, chỉ có Le Figaro xuất bản, bên cạnh Le Monde ra từ cuối tuần trước. Vấn đề tăng cường quân đội, Tân Calédonie, thương chiến với Mỹ là các chủ đề được đề cập nhiều nhất.

 

HÌNH :

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và tổng tham mưu trưởng quân đội Pháp Thierry Burkhard trong cuộc diễn binh mừng Quốc khánh Pháp 14/07/2025. REUTERS - Gonzalo Fuentes

 

 

Pháp : Vai trò quân đội được nâng cao trong thời loạn

 

Xã luận của Le Figaro nói về « Quân đội Pháp và các điều kiện của sức mạnh ». Sáng nay 14 tháng Bảy diễn ra cuộc duyệt binh truyền thống trên đại lộ Champs-Élysées, là dịp để quân đội trình diễn các thiết bị, các quân nhân đủ các binh chủng. Công chúng luôn nồng nhiệt chào đón, đặc biệt là năm 2025 cứ 10 người Pháp đủ mọi lứa tuổi và tầng lớp, có 8 người bày tỏ lòng ái quốc. Một từ ngữ tưởng chừng đã rơi vào quá khứ trong thời hiện đại, « toàn cầu hóa hạnh phúc ». Họ yêu nước, nhất là cảm nhận được sự mong manh trước những mối đe dọa trong ngoài nước, đang đè nặng lên an ninh và tự do.

 

Đã qua rồi, thời kỳ mà trí thức và sinh viên coi thường quân đội. Đó là một thế hệ quá khích trong một đất nước thịnh vượng và hòa bình. Ngày 11/09/2001 đã gióng lên hồi chuông báo tử cho những người lý tưởng. Một phần tư thế kỷ sau, người Pháp yêu mến các quân nhân, sự hy sinh của họ ở Afghanistan, Liban, Mali. Thời sự quốc tế gây lo ngại : chiến tranh ở Ukraina, ở Trung Đông, ai trong chúng ta có thể nghĩ rằng được yên ổn trong một thế giới loạn lạc ?

 

Tướng Burkhard đã thẳng thừng tuyên bố Nga coi Pháp là « đối thủ chính », sử dụng nhiều phương tiện quân sự và kỹ thuật số để làm Pháp yếu đi trong nước cũng như lợi ích Pháp ở châu Phi. Và Matxcơva không phải là đối thủ duy nhất muốn phá hoại Pháp. Quyết định tăng ngân sách quốc phòng, tổng thống Macron đáp ứng ý hướng của gần ba phần tư người Pháp (72 %). Tất nhiên ngân sách rất eo hẹp, nợ công khổng lồ, nhưng giữa tăng cường quốc phòng, thích ứng với thời hiện đại và tiền chi ra để vận hành một Nhà nước cồng kềnh, người dân dễ dàng chọn lựa. Họ biết rằng cần tiết kiệm ở những khoản khác, và sức mạnh của một quốc gia không thể không dựa vào quân đội.

 

 

Nga, mối đe dọa thực sự của Pháp

 

Le Monde nhắc lại, tổng tham mưu trưởng quân đội Pháp, tướng Thierry Burkhard đã khẳng định « Nga là mối đe dọa thực sự từ nay đến 2030 ». Ông không phát biểu trước công chúng từ bốn năm qua, nhưng hôm thứ Sáu 11/07 đã xuất hiện trong cuộc họp báo hiếm hoi để trình bày « toàn cảnh những mối đe dọa » kể từ cuộc xâm lăng Ukraina. Vị tướng làm theo yêu cầu của tổng thống khi tháp tùng trong chuyến công du Luân Đôn.

 

Luật quốc phòng thông qua năm 2023 dự kiến 400 tỉ euro cho quân đội từ nay đến 2030 đã là con số kỷ lục, nhưng nay tỏ ra eo hẹp so với nhu cầu, lại càng ít so với cam kết dành 3,5 % GDP cho quốc phòng của NATO trong khi mức trần của Pháp hiện nay là 2 %. Người chỉ huy cao cấp nhất của quân đội Pháp nhắc nhở những cuộc « khủng hoảng » ngày nay « nhân lên và chồng chéo với nhau ». Không có chuyện quay lại như xưa, nghĩ rằng mọi việc sẽ tốt đẹp. Tướng Burkhard nêu ra một loạt thách thức, từ khủng bố đến tội phạm có tổ chức, tấn công tin học, tin giả. Nhưng ông đặc biệt nhấn mạnh đến mối đe dọa từ Nga.

 

Quân đội Nga là một mô hình hoàn chỉnh, không thiếu một thứ gì, từ khả năng gây nhiễu trong chiến tranh điện tử, đến hệ thống hỏa tiễn địa-không hay đại pháo, vũ khí nguyên tử ; và cuộc chiến tranh ở Ukraina mang tính quyết định đối với Vladimir Putin. Làm châu Âu yếu đi và giải thể NATO là mục tiêu của Nga - vị tướng nhấn mạnh. Dù bị thiệt hại khủng khiếp, Matxcơva vẫn tiếp tục tái vũ trang và theo nhịp độ hiện nay, trước 2030, quân Nga sẽ là mối đe dọa thực sự ở biên giới phía đông châu Âu. Lực lượng Mỹ tại châu lục sẽ giảm đi, trong khi Nga theo đuổi chính sách bành trướng do Putin muốn lưu lại dấu ấn trong lịch sử.

 

 

Thích ứng quốc phòng trước ván cờ chiến lược mới

 

Le Figaro cho biết thêm, Đan Mạch kể từ ngày 01/07 là nước châu Âu thứ ba buộc phụ nữ phải đi quân dịch, sau Na Uy và Thụy Điển. Trước mối đe dọa Nga, nữ giới phải thực hiện nghĩa vụ quân sự trong 11 tháng, và chủ trương này được 50,6% dân chúng ủng hộ, 31,2 % phản đối. Nhật báo thiên hữu kêu gọi « Thích ứng chính sách quốc phòng trước thế trận chiến lược mới ». Lịch sử thế kỷ 21 bị đảo lộn một cách thô bạo với cuộc xâm lăng Ukraina của Nga, dẫn đến một chuỗi xung đột mới. Hòa bình trở thành bất khả và chiến tranh hiện diện khắp nơi. Toàn cầu hóa tan vỡ, thành những khối thù địch.

 

Các đế quốc độc tài mà nay Donald Trump có cùng nguyên tắc, lao vào tấn công các chế độ dân chủ. Bạo lực không thể kiểm soát và sức mạnh đứng trên luật pháp, hủy hoại trật tự quốc tế. Châu Âu bị kẹt giữa mối đe dọa tồn vong từ Nga, chủ nghĩa bảo hộ và phi tự do của Hoa Kỳ, bán phá giá của Trung Quốc, tham vọng của Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng những nước chính như Anh, Thụy Điển, Ba Lan đã tăng chi quốc phòng 30 % và nay là Đức.

 

Đặc thù của Pháp là sở hữu lực lượng răn đe hạt nhân độc lập, quân đội nhiều kinh nghiệm viễn chinh. Tuy nhiên không đáp ứng được yêu cầu của ván cờ chiến lược mới và những thay đổi của chiến tranh kiểu mới, do chủ thuyết cũ đã ăn sâu, những khiếm khuyết của các quân đội quy ước, khó khăn gia tăng sản xuất của kỹ nghệ, và thường xuyên thiếu ngân sách. Ngày nay, đóng vai một cường quốc quân bình không còn ý nghĩa gì trong một thế giới chiến chinh, các nền dân chủ bị độc tài đe dọa, các nước phương Nam thù nghịch với phương Tây. Pháp cần hiện đại hóa năng lực răn đe nguyên tử, chỉnh đốn mô hình viễn chinh, đuổi kịp cuộc cách mạng công nghệ liên quan đến robot hóa và trí thông minh nhân tạo vốn đang đóng vai trò quyết định ở Ukraina và Trung Đông.

 

 

Tái vũ trang đồng thời thúc đẩy công nghệ

 

Le Figaro cho rằng có thể tham khảo Anh quốc : An ninh và quốc phòng là ưu tiên cho mọi chính sách, xác định châu Âu-Đại Tây Dương là khu vực hoạt động chính, củng cố lực lượng nguyên tử và không quân. Anh cam kết chuyển đổi lực lượng quy ước theo công thức 20-40-40 : 20 % nhân lực kiểm soát 40 % drone và robot có thể tái sử dụng, 40 % đạn dược (gồm cả hỏa tiễn, drone và robot cảm tử), với sự đóng góp của xã hội.

 

Pháp cần sửa đổi luật quân sự 2024-2030 đã trở nên lỗi thời, thay đổi hẳn chiến lược và bộ máy quốc phòng, nếu muốn tránh một cuộc chiến tổng lực ở châu Âu mà Nga có thể khởi động trong vòng 5 năm tới. Song song đó thúc đẩy kỹ nghệ quốc phòng, dỡ bỏ các rào cản từ hành chánh, tài chánh đến sáng tạo. Nỗ lực 3 % GDP đến 2030, tương đương 10 tỉ euro mỗi năm kể từ 2026, không thể thực hiện nếu không chuyển sang quốc phòng 1 % trong số 34 % GDP dành cho phúc lợi. Le Figaro kết luận, tái vũ trang và vực dậy kinh tế là hai mặt của tấm mề-đay tái lập chủ quyền.

 

 

Người tị nạn Ukraina và giấc mơ Mỹ

 

Le Monde chú ý đến « Giấc mơ Mỹ bị ngưng đọng của người Ukraina ». Chính sách nhập cư mới của ông Trump gây lo ngại cho những người chạy sang Hoa Kỳ tránh cuộc xâm lăng của Nga. Nhật báo kể lại câu chuyện của Ksenya Levchenko, 28 tuổi, sống ở Mariupol : một hỏa tiễn Nga xé toang ngôi nhà, thành phố bị phá hủy và bị quân Nga chiếm đóng. Chạy sang Đức tị nạn cùng với chồng, cô đăng lời kêu cứu lên mạng xã hội Facebook và Instagram. Một chủ trang trại Mỹ ở Bắc Dakota đã đáp lời « vì tình tương thân tương ái Thiên Chúa giáo ».

 

Đó là cách hoạt động của chương trình Uniting for Ukraine, được tổng thống Joe Biden lập ra từ tháng 4/2022 : Mọi công dân Mỹ có thể bảo trợ một gia đình Ukraina để họ tạm cư ở Hoa Kỳ trong hai năm và được cấp giấy phép lao động. Hơn 240.000 người tị nạn Ukraina đã được thụ hưởng chương trình này, họ sống chủ yếu ở Chicago, nơi có cộng đồng kiều dân Ukraina đông đảo thứ nhì nước Mỹ, chỉ sau New York.

 

Levchenko cư ngụ ở Làng Ukraina, khu phố lịch sử từng đón tiếp làn sóng người tị nạn Ukraina cuối thế kỷ 19, trở thành quản lý Bảo tàng Ukraina, còn người chồng làm trong một phòng thí nghiệm có hợp đồng với quân đội. Nhưng đó là một thế giới khác, trước Trump 2.0. Ngay từ khi nhậm chức, Donald Trump ký sắc lệnh chấm dứt chương trình này. Người tị nạn Ukraina đã chi ra rất nhiều để được sống tại Mỹ : 2.400 đô la cho giấy phép lao động, từ 12 đến 15.000 đô la để xin thẻ cư trú chưa kể phí luật sư. Nhưng nay tình trạng của họ trở nên bấp bênh khi giấy tờ sắp hết hạn, và thời gian chờ xin gia hạn mất từ 10 tháng đến 1 năm.

 

Trước tương lai u ám của đồng bào, Zoryana Smozhanyk sinh ở Lviv, lên 10 tuổi khi cha mẹ trúng số được thẻ xanh đến Mỹ, đã thành lập Ukrainian Daughters Foundation, quyên góp được 400.000 đô la trong ba năm qua, nhưng nay việc quyên tiền trở nên khó khăn. Cùng với các nhà hoạt động khác, cô chất vấn các dân biểu, nghị sĩ. Phía sau cánh cửa khép kín, các đại biểu Quốc Hội nói rằng « Chúng tôi đứng bên các bạn », nhưng sau đó không có hành động gì. Họ sợ gì ? « Trump ». Cô đã có quyết định : Trở về Ukraina chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

 

 

Bắc Kinh trấn áp các tác giả nữ viết truyện khiêu dâm đồng giới

 

Nhìn sang châu Á, trên lãnh vực xã hội, thông tín viên Le Monde tại Bắc Kinh đưa tin về cuộc đàn áp quy mô đối với những cây bút nữ viết truyện tình yêu giữa những người đàn ông đồng giới. Bắt chước xu hướng Boys Love của Nhật, các tiểu thuyết « danmei » (đam mỹ, yêu mến cái đẹp) nở rộ trên mạng, phải trả tiền mới đọc được. Từ một năm qua, khoảng năm chục tác giả, tất cả toàn là nữ, đã bị bắt và lãnh án tù hoặc bị phạt vạ, đã có mười mấy luật sư tình nguyện biện hộ miễn phí cho họ. Chính quyền không chấp nhận khuynh hướng bị coi là làm xã hội suy đồi, nhất là trong bối cảnh dân số giảm mạnh. Ngay từ 2018, một tác giả có bút danh Tianyi đã bị lãnh án 10 năm tù. Những người khác may mắn hơn bị buộc phải nộp lại tất cả số thu nhập cộng thêm tiền phạt.