New
York Times : Nước Mỹ của Trump đang bắt đầu giống Trung Quốc hơn
Cù
Tuấn
biên dịch
Bạn còn
nhớ câu chuyện cổ tích về toàn cầu hóa không?
Ngày
xửa ngày xưa, nhiều người Mỹ tin rằng Trung Quốc chắc chắn sẽ trở nên giống
chúng ta hơn chỉ bằng việc họ tham gia vào trật tự thương mại thế giới mà chúng
ta đã thiết lập và có thể, như Tổng thống Bill Clinton từng đề xuất, thậm chí
là dân chủ hóa. Chiến thắng cuối cùng của chủ nghĩa tân tự do do Mỹ lãnh đạo đã
gần kề.
Ông
Clinton và những người khác nghĩ giống ông không hoàn toàn sai. Trung Quốc đã
dành nhiều thập kỷ để noi theo các yếu tố chính của mô hình kinh doanh, chủ
nghĩa tiêu dùng và hội nhập với thị trường toàn cầu của Mỹ. Điều này đã biến
Trung Quốc thành một cường quốc công nghiệp, với tầng lớp trung lưu đông đảo,
khoa học và công nghệ tiên tiến, cùng các thương hiệu toàn cầu như Huawei,
Lenovo và Alibaba. 1,4 tỷ người dân Trung Quốc có lối sống đa dạng và thịnh vượng
hơn bao giờ hết. Trong suốt quá trình đó, nước Mỹ chính là hình mẫu.
Điều
mà cả người Mỹ và người Trung Quốc đều không ngờ đến là con đường này sẽ trở
thành một con đường hai chiều.
Trong
cuộc cạnh tranh lớn về ý tưởng và ảnh hưởng giữa hai quốc gia, con lắc dường
như đang quay ngược lại theo hướng ngược lại. Sự trở lại của Donald Trump đã chứng
minh rõ ràng rằng ở những khía cạnh quan trọng — sự xói mòn dân chủ, sự ám ảnh
về biên giới vững chắc, sự hạn chế quyền tự do ngôn luận và nhiều ví dụ khác —
nước Mỹ đang bắt đầu trở nên giống Trung Quốc hơn một chút.
Tôi
đã sống ở Thượng Hải từ năm 2008, chứng kiến đỉnh cao của sự trỗi dậy
của Trung Quốc. Thực sự có nhiều điều mà nước Mỹ có thể học hỏi từ Trung Quốc.
Nhưng có lẽ bài học quan trọng nhất là hãy trung thành với con người của chúng
ta như một quốc gia. Đó chính là những gì Trung Quốc đã làm. Họ đã áp dụng những
khía cạnh của cách thức của người Mỹ để trở nên hùng mạnh trở lại, trong khi vẫn
bám sát hệ thống cốt lõi của mình là sự thống trị chính trị của Đảng Cộng sản
và sự can thiệp mạnh mẽ của nhà nước vào mọi thứ. Và họ đã thành công một cách
ngoạn mục.
Ngược
lại, nước Mỹ của Trump đang bắt đầu có vẻ như đang học hỏi từ mô hình chính trị
của Trung Quốc. Đó không phải là con người của chúng ta.
Phong
trào MAGA và các nhà lãnh đạo của nó đã coi Đảng Cộng sản Trung Quốc thành như
ma quỷ. Nhưng một số hành động của họ lại chứng minh cho cách làm của đảng này,
cho thấy rằng trên thực tế, họ dường như muốn những điều tương tự.
Cả
hai đều thúc đẩy chủ nghĩa dân tộc mạnh mẽ, bị ám ảnh bởi sản xuất trong nước
và sự thù địch với người nhập cư. Cả hai đều muốn một đất nước mà các nhóm dân
tộc thiểu số phải cúi đầu trước nhóm thống trị và các vai trò giới tính truyền
thống được thực thi. Và tất cả những điều này đều do một đảng cầm quyền chuyên
quyền lãnh đạo, mà tự tâng bốc mình bằng các cuộc diễu hành quân sự. Bắt chước
thực sự là hình thức tâng bốc cao nhất.
Các
bằng chứng ngày càng nhiều lên.
Trung
Quốc biến nền kinh tế của mình thành vũ khí để trừng phạt các đối tác thương mại
vì nhiều tranh chấp hoặc chỉ là sự coi thường; chính quyền Trump gây sức ép với
các đồng minh của Mỹ bằng các mức thuế tùy tiện hoặc các biện pháp trả đũa khác
về các vấn đề như fentanyl và chính trị.
Về
mặt địa chính trị, Trung Quốc ưu tiên các mối quan hệ vì lợi ích, chẳng hạn như
quan hệ với Nga, hơn là các liên minh chính thức. Trung Quốc bắt nạt các nước
láng giềng, kích động các tranh chấp lãnh thổ bằng một tâm lý được cựu Bộ trưởng
Ngoại giao Dương Khiết Trì tóm tắt, người đã thẳng thắn nói với các quan chức
Đông Nam Á vào năm 2010 rằng "Trung Quốc là một quốc gia lớn và các quốc
gia khác là các quốc gia nhỏ, và đó đơn giản là sự thật". Ông Trump cũng
không thấy giá trị gì trong các liên minh và có vẻ như muốn xa lánh bạn bè và
hàng xóm bằng lời đe dọa sáp nhập Canada và Greenland và đổi tên vịnh Mexico.
Về
mặt kinh tế, người Mỹ từ lâu đã chỉ trích Trung Quốc vì quá chú trọng vào sản
xuất và tràn ngập thị trường thế giới bằng hàng hóa Trung Quốc trong khi lại bỏ
bê việc thúc đẩy tiêu dùng trong nước để cân bằng nền kinh tế và thương mại của
mình. Nhưng cũng giống như ông Tập, các nhà lãnh đạo MAGA coi việc sản xuất là
cao quý và toàn cầu hóa là việc biến người Mỹ thành người tiêu dùng thụ động.
Hệ
thống chính trị của Mỹ và Trung Quốc tất nhiên về cơ bản là khác nhau về cốt
lõi. Nhưng chính trị trong nước của chúng ta ngày càng gần với Trung Quốc hơn
khi chính quyền Trump làm suy yếu các quyền hiến định cơ bản và quy trình tư
pháp, đồng thời làm lạnh nhạt quyền tự do ngôn luận và phản đối.
Mặc
dù Mỹ và Trung Quốc khác nhau, nhưng các điều kiện quốc gia rất giống nhau đang
thúc đẩy sự hội tụ này.
Trung
Quốc dựa vào mô hình của Mỹ để tái thiết công nghiệp và bắt kịp phương Tây.
Ngày nay, chính nước Mỹ đang lo lắng về việc tụt hậu. Người dân ở cả hai quốc
gia đều lo lắng về việc trí tuệ nhân tạo và tự động hóa sẽ lấy đi việc làm và
thay đổi cách chúng ta làm việc, sinh sống và tương tác như một xã hội. Nhiều
người trẻ thất vọng ở cả hai quốc gia cảm thấy bị bỏ rơi khỏi nền kinh tế của
quốc gia mình và tự hỏi mục đích theo đuổi sự nghiệp là gì.
Những
thách thức chung này, không có gì đáng ngạc nhiên, dẫn đến các giải pháp chính
trị dân túy tương tự. Đối với ông Tập, đó là Giấc mơ Trung Hoa, tầm nhìn yêu nước
của ông về một Trung Quốc được khôi phục lại sự thịnh vượng và quyền lực cổ
xưa. Ông Trump đã đưa người em của mình, "Make America Great Again",
đến với hai chiến thắng trong cuộc bầu cử.
Phần
lớn những gì Trung Quốc làm đều đáng được tôn trọng. Chính phủ của họ tạo ra
chính sách công nghiệp có tầm nhìn xa như một thói quen. Họ chủ động giới thiệu
các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo cho người dân như những động lực tích cực,
giới thiệu chúng theo những cách có lợi cho công chúng, chẳng hạn như trong
giáo dục và chăm sóc sức khỏe. Trung Quốc đang chuyển đổi mạnh mẽ sang năng lượng
tái tạo và các ước tính mới cho thấy lượng khí thải nhà kính của họ — cao nhất
thế giới — đã bắt đầu giảm lần đầu tiên. Trung Quốc có các thành phố sạch sẽ,
an toàn, hiệu quả và công nghệ cao, được kết nối với nhau bằng những xa lộ sạch
sẽ và mạng lưới đường sắt hiện đại. Nguồn tài trợ và đầu tư của chính phủ đang
đổ vào giáo dục, khoa học và công nghệ.
Thật
tự nhiên khi người Mỹ muốn có một tương lai tốt đẹp hơn khi nhìn vào những gì
Trung Quốc đã đạt được, mặc dù có phần miễn cưỡng. Chắc chắn, các nhà lãnh đạo ở
Bắc Kinh không có một nền dân chủ hỗn loạn cản trở các kế hoạch của họ, nhưng
đó không phải là lý do duy nhất cho thành công của Trung Quốc. Nó cũng xuất
phát từ tầm nhìn chiến lược, đầu tư vào tương lai, ý thức tập trung và thống nhất
quốc gia — không phải chia rẽ — xuất phát từ cấp cao nhất và hàng triệu cá nhân
đang làm việc chăm chỉ để xây dựng đất nước. Trung Quốc đã noi gương Mỹ, nhưng
vẫn trung thành với hệ thống của riêng mình và tập trung vào việc đáp ứng các
nhu cầu cơ bản của người dân.
Mỹ
có thể và nên cân nhắc áp dụng một số biện pháp đã chứng tỏ hiệu quả với Trung
Quốc, chẳng hạn như chuyển sang năng lượng tái tạo; tái thiết chính sách công
nghiệp; hỗ trợ khoa học, nghiên cứu và giáo dục; tái đầu tư vào cơ sở hạ tầng,
nhà ở và thành phố an toàn; và trên hết là có ý thức về mục đích chung dẫn đến
sức mạnh quốc gia.
Thay
vào đó, chính quyền của ông Trump đang làm suy yếu hoặc cắt giảm nguồn tài trợ
cho những thứ quan trọng như an toàn công cộng, cơ sở hạ tầng, giáo dục, nghiên
cứu khoa học, năng lượng sạch và sản xuất chất bán dẫn, đồng thời thổi bùng các
chia rẽ chính trị.
Chúng
ta có thể học hỏi từ Trung Quốc, nhưng chúng ta phải tìm cách để làm cho nó hiệu
quả trong khi vẫn trung thành với các nguyên tắc sáng lập của nước Mỹ. Nếu
không, khi khói bụi chính trị của thời Trump tan dần đi, nước Mỹ có thể không
"vĩ đại trở lại" mà sẽ trở nên yếu hơn. Và chúng ta sẽ thấy rằng cậu
học sinh đã vươn mình trở thành ông thầy.
#Trump
#Trump2025
#trungquoc
#phantichchinhtri
#phantichdiachinhtri
#GeopoliticalAnalysis
#PoliticalAnalysis
.
.
Bài gốc https://www.nytimes.com/.../america-china-similarities...
NYTIMES.COM
Opinion |
China Used to Emulate America. Now the Reverse Is True.
Opinion | China Used to Emulate America. Now the Reverse Is
True.
No comments:
Post a Comment