Vì sao Vatican không
trao cơ hội cho người Việt?
Nguyễn Văn Thọ
08/05/2025
https://baotiengdan.com/2025/05/08/vi-sao-vatican-khong-trao-co-hoi-cho-nguoi-viet/
“Chúa ơi, nhìn xuống mà xem…”
Gần
đây, khi danh sách các vị hồng y “papabili” – tức là những người có khả năng trở
thành Giáo hoàng tương lai – được các kênh truyền thông Công giáo quốc tế đưa
ra, tôi không khỏi chạnh lòng. Trong đó có những cái tên đến từ Ghana, Congo,
Myanmar, Philippines…, nhưng tuyệt nhiên không có Việt Nam, dù chúng ta là một
trong những quốc gia có số tín hữu Công giáo đông nhất châu Á.
Việt
Nam có gì?
Chúng
ta có gần 7 triệu người Công giáo, chiếm khoảng 7% dân số – con số đáng kể
trong khu vực. Giáo hội Việt Nam có nhiều dòng tu lâu đời, hệ thống nhà thờ trải
dài khắp ba miền và đặc biệt là một truyền thống đức tin vững chắc đã được thử
thách qua máu lửa, lao tù và cấm cách. Từ thời cha Alexandre de Rhodes đến các
vị tử đạo, đến những năm dài chịu kiểm soát khắt khe, người Công giáo Việt Nam
chưa bao giờ quay lưng với Hội Thánh.
Chúng
ta có hồng y. Hiện nay, Việt Nam có Đức Hồng y Nguyễn Năng, một mục tử đạo
hạnh, uy tín, được phong chức năm 2023. Trước đó là Đức Hồng y Phạm Minh Mẫn.
Nhưng cả hai vị đều không được Vatican trao vai trò trong Giáo triều Rôma,
không có ảnh hưởng quốc tế, và tất nhiên không thể lọt vào danh sách ứng viên
Giáo hoàng.
Trong
khi đó, Ghana có Peter Turkson, từng là Tổng trưởng Bộ Công lý và Hòa bình, rồi
Bộ Phát triển Toàn diện – giữ các vị trí quan trọng tại Vatican gần 20 năm.
Congo
có Fridolin Ambongo, nổi bật với các phát biểu về môi trường và công bằng xã hội.
Myanmar
có Charles Maung Bo, Chủ tịch Liên Hội đồng Giám mục Á châu (FABC), một tiếng
nói mạnh mẽ về tự do tôn giáo và hòa bình.
Philippines
có Luis Antonio Tagle, đang làm Tổng trưởng Bộ Loan báo Tin mừng – một vị trí đầy
ảnh hưởng tại Vatican.
Vậy sự
khác biệt nằm ở đâu? Câu trả lời đau lòng nhưng thực tế: Vatican không
trao cơ hội cho người Việt.
Việc
phong hồng y chỉ là một bước. Để có ảnh hưởng thực sự, cần được Vatican cử giữ
chức vụ trong Giáo triều – như Tổng trưởng, Phó Tổng trưởng, Chủ tịch một hội đồng,
hoặc đại diện ngoại giao. Nhưng từ trước đến nay, chưa một giáo sĩ Việt Nam nào
được Vatican giao cho chức vụ tầm cỡ ấy.
Phải
chăng vì Giáo hội Việt Nam không đủ năng lực? Không. Nhiều linh mục, giám mục của
ta có học vị tiến sĩ, giỏi nhiều ngôn ngữ, đạo hạnh và gần gũi giáo dân. Nhưng
họ không nằm trong mạng lưới quyền lực của Vatican, không có mặt tại các vị trí
then chốt.
Vì
sao? Vì chúng ta không có “bánh quy lại”!
Vatican
chưa thiết lập Sứ thần Tòa Thánh thường trú tại Việt Nam – chỉ có đặc phái viên
không thường trú từ năm 2011. Còn việc bổ nhiệm giám mục vẫn phải xin ý kiến
chính quyền Việt Nam, vốn dĩ rất nhạy cảm về tôn giáo. Ngược lại, Vatican cũng
chưa sẵn sàng đặt người Việt vào trung tâm quyền lực. Cả hai bên như đang chơi
một ván cờ ngoại giao:
“Anh
cho tôi một ghế ở Hà Nội, tôi cân nhắc cho anh một ghế ở Vatican”.
Câu
nói dân gian “bánh ít đi, bánh quy lại” tưởng chỉ áp dụng trong quan hệ đời thường,
hóa ra cũng hiện hữu trong cách thức Vatican phân bổ quyền lực.
Thế
là bao thế hệ linh mục, giám mục Việt Nam cứ âm thầm phục vụ nơi đồng ruộng,
vùng núi, giáo xứ nhỏ, dù có tài đức cách mấy cũng khó vươn ra thế giới. Chưa
nói đến làm Giáo hoàng – mà chỉ cần được Vatican tin cậy giao một chức vụ quốc
tế cũng đã là ước mơ xa vời.
Chúa
ơi, nhìn xuống mà xem. Một dân tộc yêu mến Ngài. Một Giáo hội đã chịu đau
khổ và hy sinh trọn vẹn. Một cộng đoàn thầm lặng mà kiên trung.
Và
giờ đây, chúng con vẫn phải đứng bên lề trong chính mái nhà Hội Thánh của mình.
No comments:
Post a Comment