TIN TỔNG HỢP VIỆT NAM & QUỐC TẾ NGÀY 21-22/05/2025

 

TIN TỔNG HỢP VIỆT NAM & QUỐC TẾ

NGÀY 21-22/05/2025 

 

------------------------

 

Một công dân Việt Nam bị Mỹ trục xuất sang Nam Sudan

BBC News Tiếng Việt

22 tháng 5 năm 2025

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cn8469vl5v7o

 

Một thẩm phán liên bang Mỹ nói rằng việc trục xuất 8 người đàn ông đến Nam Sudan, trong đó có một công dân Việt Nam, đã vi phạm lệnh của tòa đưa ra trước đó rằng những người nhập cư phải được phép kháng cáo lệnh trục xuất đến các nước thứ ba, theo hồ sơ tòa án mà BBC News Tiếng Việt tiếp cận được.

 

Phán quyết này được đưa ra vào ngày 21/5 giờ địa phương.

 

Tại phiên điều trần diễn ra cùng ngày, Thẩm phán Brian Murphy tại Tòa án sơ thẩm liên bang cho biết các nhà chức trách đã vi phạm lệnh của toà án trong vụ kiện này do không cung cấp cho sáu trong tám người người nhập cư một "cơ hội có ý nghĩa" để đưa ra các yêu cầu được bảo vệ trước khi họ bị bắt đầu trục xuất sang một nước thứ ba.

 

"Tôi không hiểu làm thế nào bất kỳ ai có thể nói rằng những cá nhân này đã có cơ hội phản đối có ý nghĩa," CBS, đối tác tin tức của BBC, dẫn lại lời của Thẩm phán Murphy tại phiên điều trần.

 

Các luật sư của Bộ Tư pháp Mỹ cho rằng các lệnh của ông Murphy không rõ ràng và đã dẫn đến "hiểu lầm".

 

Theo hãng tin Reuters, tại phiên điều trần, Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ (DHS) cho biết tám người đàn ông đến từ Cuba, Lào, Mexico, Myanmar, Việt Nam và Nam Sudan đã bị trục xuất.

 

Những người này bị kết án về tội giết người, cướp có vũ khí và các tội nghiêm trọng khác, cũng theo DHS.

 

Sáu trong số họ nằm trong diện lệnh của Thẩm phán Murphy.

 

Người phát ngôn DHS, bà Tricia McLaughlin, nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo trước phiên điều trần: "Đây là những con quái vật mà thẩm phán quận đang cố gắng bảo vệ."

 

Thẩm phán nói gì trong hồ sơ tòa án?

 

https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/721/cpsprodpb/7cfb/live/563d82f0-36f3-11f0-8519-3b5a01ebe413.png.webp

Hình ảnh Thẩm phán Brian Murphy vào tháng 4/2024

 

Trong hồ sơ tòa án mà BBC tiếp cận được, ông Murphy cho biết dù có ghi nhận mọi lời giải thích của các quan chức, bao gồm DHS, những người nhập cư này đã nhận được thông báo chưa đầy 24 giờ trước khi bị đưa lên máy bay để đến một quốc gia mà Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã cảnh báo khuyên công dân Mỹ "không nên đến" vì "tội phạm, bắt cóc và xung đột vũ trang."

 

Một ngày trước khi có thông tin họ bị trục xuất, thẩm phán Murphy đã ra lệnh cho các quan chức giữ những người đàn ông này lại, vì lo ngại giới chức Hoa Kỳ đã vi phạm lệnh cấm của ông về việc đưa người nhập cư đến các quốc gia không phải quê hương của họ mà không cho phép họ nêu lên những lo ngại.

 

Luật sư của những người nhập cư nói gì?

 

Theo một văn bản các luật sư của nhóm người nhập cư này gửi đến tòa hôm 20/5 mà BBC News Tiếng Việt tiếp cận được, một người mang quốc tịch Myanmar và một người khác mang quốc tịch Việt Nam lần lượt được nhắc đến là N.M và T.T.P, đã không được các nhà chức trách cho cơ hội xin bảo hộ theo Công ước Chống Tra tấn của Liên Hợp Quốc (CAT) đối với Nam Sudan.

 

N.M., với khả năng tiếng Anh hạn chế, đã từ chối ký thông báo trục xuất đến Nam Sudan, vốn chỉ được cung cấp cho ông bằng tiếng Anh.

 

Ông T.T.P. cũng từ chối ký. Thông báo của Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ gửi đến ông không bao gồm bất kỳ thông tin nào về việc liệu hoặc làm thế nào ông có thể được luật pháp bảo vệ vì những lo sợ bị ngược đãi khi bị trục xuất đến Nam Sudan.

 

Sáng 20/5 giờ Mỹ, một nhân viên trại giam nói với các luật sư qua email rằng N.M. đã bị trục xuất sáng cùng ngày đến Nam Sudan.

 

Cùng thời điểm, nhóm luật sư cũng đã nhận được thông báo rằng T.T.P dường như đã chịu chung số phận giống N.M., cũng như thông tin rằng có khả năng có ít nhất 10 thành viên khác trên chuyến bay đến Nam Sudan.

 

Các luật sư cho rằng hai ông N.M. và T.T.P. "đối mặt với những khó khăn nghiêm trọng" là bị tước đoạt các quyền đã được luật định và bị trục xuất đến một quốc gia nơi họ có khả năng phải đối mặt với án tù, tra tấn hoặc thậm chí là cái chết.

 

Vì T.T.P và các thành viên khác trong nhóm sẽ bị hoặc đã bị trục xuất đến Nam Sudan, các luật sư hôm 20/5 yêu cầu tòa án ra phán quyết ngay lập tức để đưa những người này trở lại Mỹ và chặn tất cả các chuyến bay đưa thân chủ của họ đến Nam Sudan hay bất kỳ đất nước thứ ba nào cho đến khi các nhà chức trách đưa ra bằng chứng chứng minh họ đã làm theo yêu cầu đề ra trong lệnh của tòa.

 

Theo Reuters, trước khi bị trục xuất, T.T.P đã bị giam giữ tại Trung tâm giam giữ Port Isabel ở bang Texas. Người này bị kết tội giết người, Elianis Perez, luật sư của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ nói trong phiên điều trần hôm thứ Ba 20/5.

 

BBC News Tiếng Việt đang liên hệ với các luật sư để xác định tình hình của ông T.T.P.

 

Tính đến chiều ngày 22/5, Bộ Ngoại giao Việt Nam chưa có đưa ra bất kỳ tuyên bố nào về việc công dân của mình bị Mỹ trục xuất sang Nam Sudan.

 

Trước đó, vào tháng 2/2025, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng khẳng định Việt Nam sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với Mỹ về nhận trở lại công dân trên tinh thần các thỏa thuận đã ký.

 

https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/e65f/live/121bccd0-36f3-11f0-96c3-cf669419a2b0.png.webp

Trung tâm giam giữ Port Isabel ở bang Texas chụp vào 6/2024

 

 

Thẩm phán yêu cầu chính quyền làm gì?

 

Trong khi đó, theo phán quyết của tòa hôm 21/5 mà BBC News Tiếng Việt tiếp cận được, thẩm phán Murphy đã yêu cầu các quan chức cho những người đàn ông này phỏng vấn sau khi có thông báo đến họ ít nhất 72 giờ để đánh giá xem họ có bất kỳ nỗi lo sợ chính đáng nào khi đến Nam Sudan hay không.

 

Mọi trường hợp trục xuất sang nước thứ ba phải được thông báo bằng văn bản cho cả người nhập cư và luật sư của họ bằng ngôn ngữ mà họ hiểu.

 

Sau khi nhận được thông báo, họ phải có cơ hội hợp lý, ít nhất là 10 ngày, để đưa ra yêu cầu bảo vệ theo Công ước Chống Tra tấn trước khi bị trục xuất.

 

Nếu người nhập cư chứng minh được lo sợ của họ về trục xuất sang nước thứ ba là hợp lý, chính quyền phải tiến hành mở lại hồ sơ nhập cư của họ.

 

Nếu họ không chứng minh được lo sợ của họ là hợp lý thì chính quyền phải tạo cơ hội hợp lý, ít nhất là 15 ngày, để những người này có thể yêu cầu mở lại hồ sơ nhập cư của mình.

 

Theo Reuters, Thẩm phán Murphy nói với các luật sư rằng mặc dù ông có quyền đưa những người đàn ông này trở lại Mỹ, nhưng Bộ An ninh Nội địa có quyền tự quyết để giữ họ ở nước ngoài.

 

''Mặc dù tòa án không ra lệnh [cho họ] quay lại, nhưng tòa án đã yêu cầu chính phủ tạo cơ hội cho các thành viên trong nhóm nguyên đơn của chúng tôi bày tỏ nỗi lo sợ bị tra tấn ở Nam Sudan - một quốc gia mà những cá nhân này không có bất kỳ mối liên hệ nào, đang trong tình trạng hỗn loạn và trên bờ vực nội chiến," bà Trina Realmuto, luật sư đã bảo vệ cho các kiến nghị của những người nhập cư trong vụ việc này, nói trong một tuyên bố.

 

https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/c17a/live/dd6c9900-36f3-11f0-8519-3b5a01ebe413.png.webp

Hai luật sư Anwen Hughes (trái) và Trina Realmuto phát biểu với các phóng viên bên ngoài tòa án liên bang tại thành phố Boston sau khi một thẩm phán phán quyết vào ngày 21/5/2025 rằng chính quyền Trump đã vi phạm lệnh của tòa án khi cố gắng trục xuất người nhập cư đến Nam Sudan

 

Trước đó, vợ của ông T.T.P. đã gửi email cho luật sư của ông và cho biết một nhóm khoảng 11 người, trong đó có ông T.T.P., được cho là đã bị trục xuất. Nhóm này bao gồm công dân Lào, Thái Lan, Pakistan và Mexico.

 

"Xin hãy giúp đỡ!" người vợ viết trong email. "Họ không thể được phép làm điều này."

 

Thẩm phán Murphy cho biết ông sẽ quyết định vào một ngày khác liệu ông có buộc các quan chức Bộ An ninh Nội địa tội coi thường tòa án hay không.

 

Phán quyết của ông là một trong những lời phản bác mạnh mẽ nhất từ trước đến nay đối với chính quyền Trump kể từ khi tổng thống bước vào nhiệm sở hồi đầu năm nay.

 

Khi tranh cử vào Nhà Trắng lần hai, ông Trump đã cam kết trấn áp tình trạng nhập cư bất hợp pháp. Tuy nhiên, nhiều nỗ lực đẩy mạnh trục xuất của ông đã bị các tòa án ngăn cản.

 

Nam Sudan, quốc gia non trẻ nhất thế giới, đã trải qua một cuộc nội chiến đẫm máu ngay sau khi giành độc lập vào năm 2011.

 

Trước đó, chính quyền Trump đã yêu cầu một số quốc gia chấp nhận việc trục xuất người nhập cư đến Mỹ.

 

Đầu tháng 5/2025, Rwanda xác nhận họ đang tiến hành các cuộc đàm phán như vậy với Mỹ, trong khi các nước Benin, Angola, Equatorial Guinea, Eswatini và Moldova cũng đều đã được truyền thông nhắc đến.

 

Đây không phải lần đầu tiên công dân Việt Nam nằm trong nhóm người bị trục xuất sang một nước thứ ba tại châu Phi khi đang cố nhập cư vào điểm đến phương Tây.

 

Năm 2024, người Việt Nam cũng nằm trong nhóm công dân nước ngoài có thể bị Anh trục xuất sang Rwanda ở Châu Phi, theo Dự luật Rwanda.

 

Theo đó, bất kỳ ai "vào Vương quốc Anh bất hợp pháp" sau ngày 1/1/2022 đều có thể bị đưa đến Rwanda, không giới hạn số lượng.

 

 

 

 

 

-------------------------------------------

 

 

 

 

 

Khả năng Việt Nam mua F-16: 'Thoát Nga' hay con bài mặc cả thuế quan với Mỹ?

Thương Lê

BBC News Tiếng Việt

một giờ trước

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cg712vngmggo

 

 

 

------------------------------------

 

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thăm Việt Nam từ 25/05 đến 27/05

 

 

---------------------------------------

 

 

 

Tổng thống Macron thăm Việt Nam: Bàn về vấn đề gì?

21 tháng 5 năm 2025

 

 

 

---------------------------------

 

 

Tin tặc đánh cắp dữ liệu từ cố vấn ông Trump và nhiều cơ quan chính phủ Mỹ

22 tháng 5 năm 2025

 

 

 

 

-----------------------------------

 

 

Chiến đấu cơ F-16: Đứa con ra đời từ Chiến tranh Việt Nam vì sao vẫn được săn đón?

22 tháng 5 năm 2025

 

 

 

---------------------------------

 

 

Thù lao cho một năm chiến đấu với Nga và quy trình tuyển mộ người trẻ Ukraine

22 tháng 5 năm 2025

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c628gxvg3lwo

 

 

--------------------------------------

 

 

Não trạng “hòa bình” và “ổn định” sẽ dẫn tới mất nước

Trần Trung Đạo

May 21, 2025

https://diendantheky.net/tran-trung-dao-nao-trang-hoa-binh-va-on-dinh-se-dan-toi-mat-nuoc-2/

 

(Nhân cuộc tập trận lớn “chưa từng có” giữa Trung Cộng và Campuchia tháng 5, 2025)

 

Như người viết đã phân tích trước đây, “Hội chứng Ếch Luộc” (Boiling frog syndrome) là một ẩn dụ để chứng minh sự sai lầm của những người chỉ thấy sự ổn định trước mắt mà không lo cho hiểm họa lâu dài. “Hội chứng Ếch Luộc” được dùng nhiều trong tâm lý học nhưng về sau được dùng trong các lãnh vực khác nhất là chính trị.

https://diendantheky.net/wp-content/uploads/2025/05/Hinh-cho-bai-TTD.jpg

Hình minh họa: AI generated

 

Hội chứng này được giải thích như sau: Nếu bạn đặt một con ếch vào nồi nước nóng đương nhiên ếch sẽ nhảy ra ngay, nhưng nếu đặt ếch vào nồi nước ấm và đun nóng từ từ trong điều kiện nhiệt độ được kiểm soát, ếch ta sẽ rất lấy làm khoan khoái và cảm thấy đời sống rất là ổn định. Khi nóng tăng cao chút xíu cũng không sao vì ếch giống như con người có thể “tự diễn biến” cơ thể để thích nghi với thay đổi nhiệt độ. Nhưng khi nóng tăng cao tới độ sôi thì than ôi đã quá trễ rồi, độ nóng vượt giới hạn chịu đựng làm cho ếch ngất xỉu và hậu quả là bị luộc chết.

 

Trong chính trị học, hội chứng giải thích cách Trung Cộng với tham vọng và ưu thế tài chánh đang đun sôi thế giới. Khó có thể trả lời khi nào số phận của 8.2 tỷ người trên thế giới sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp từ xung đột võ trang do Trung Cộng gây ra.

 

Nhưng sẽ xảy ra.

 

Việt Nam, về địa lý, nằm trong vị trí “núi liền núi, sông liền sông” sẽ là nạn nhân trực tiếp, gần nhất, sớm nhất của mọi tai họa.

 

Một quy luật dù sinh học, thực vật học, vật lý hay xã hội học cho thấy mọi vật chất hay cơ cấu xã hội nếu chứa đựng các mâu thuẫn đối kháng vật đó hay xã hội đó sẽ dẫn tới ung thối và tan vỡ. Trung Cộng, một chế độ chính trị đi ngược với mọi nhu cầu, ước vọng và quyền căn bản của con người, sẽ phải sụp đổ.

 

Liệu các mâu thuẫn đối kháng trong nội bộ cơ chế Trung Cộng dẫn tới một sự sụp đổ êm thấm như trường hợp Liên Xô hay qua bạo động hiện chưa biết được.

 

Năm 1988 là năm ổn định nhất tại Trung Cộng với Tổng Sản Lượng Nội Địa (GDP) tăng 11.3%, thất nghiệp giảm, mức lạm phát không tăng so với năm trước. Không ai nghĩ đến một sự kiện nào có thể gây bất lợi cho đảng CSTQ. Nhưng ngày 15 tháng 4, 1989, biến cố Thiên An Môn bùng nổ. Điều đó cho thấy các mâu thuẫn đối kháng ngấm ngầm từ chế độ đã đến thời điểm bộc phát. (China’s Economic Rise: History, Trends, Challenges, and Implications for the United States, The Congressional Research Service (CRS) June 25, 2019)

 

Sau biến cố Thiên An Môn, Đặng Tiểu Bình và giới cầm quyền Trung Cộng áp dụng ba chính sách: (1) ngu dân bằng cách ngăn chặn mọi nguồn thông tin từ thế giới bên ngoài, (2) đun sôi lò lửa ái quốc cực đoan Đại Hán, đồng thời, (3) tìm mọi cách để không ngừng phát triển kinh tế để người dân quên đi thân phận nô lệ thời đại mới của họ.

 

Một ví dụ ngu dân cụ thể trong lãnh vực tin học. Một người tham gia WeChat, diễn đàn trao đổi tin nhắn phổ biến nhất tại Trung Cộng, vốn đã bị cô lập bên trong Bức Tường Lửa Vĩ Đại Của Trung Quốc (Great Firewall of China), vẫn phải dùng tên thật và mọi trao đổi đều được cơ quan an ninh mạng thu thập, phân tích, kiểm duyệt và nếu vi phạm luật an ninh mạng sẽ bị trừng phạt.

 

Nhưng Đặng Tiểu Bình phải biết khi cánh cửa kinh tế mở cùng lúc ánh sáng văn minh theo đó soi vào, mọi quan điểm cực đoan đều dẫn đến tai họa và không một nền kinh tế nào có thể phát triển mãi mãi.

 

Theo UNESCO, hiện có trên một triệu sinh viên Trung Quốc đang theo học các đại học nước ngoài. Trung Quốc đã có một Lưu Hiểu Ba sẽ có nhiều Lưu Hiểu Ba khác.

 

Mọi mâu thuẫn triệt tiêu sẽ dẫn đến điểm vỡ. Chính Mao Trạch Đông chứ không ai khác trong bài giảng “Bàn Về Mâu Thuẫn” nổi tiếng tại Trường Đại học Quân Chính Kháng Nhật ở Diên An năm 1937 cũng thừa nhận trong lúc các mâu thuẫn giữa những người trong cùng giai cấp có thể hòa giải nhưng mâu thuẫn đối kháng giữa các tầng lớp con người thù địch sẽ dẫn đến cách mạng.

 

Mao phát biểu: Trong lịch sử loài người, sự đối kháng giữa các giai cấp tồn tại như một biểu hiện cụ thể của cuộc đấu tranh giữa các mặt đối lập. Hãy nhận xét mâu thuẫn giữa giai cấp bóc lột và giai cấp bị bóc lột. Những giai cấp mâu thuẫn như vậy cùng tồn tại lâu dài trong cùng một xã hội, dù là xã hội nô lệ, xã hội phong kiến hay xã hội tư bản, và chúng đấu tranh với nhau; nhưng phải đến khi mâu thuẫn giữa hai giai cấp phát triển đến một giai đoạn nhất định thì nó mới chuyển sang hình thức đối kháng công khai và phát triển thành cách mạng. Điều tương tự cũng xảy ra đối với việc biến hoà bình thành chiến tranh trong xã hội có giai cấp.” (Mao Tse-tung, On Contradiction, Selected Works of Mao Tse-tung, August 1937)

 

Bản chất đích thực của chế độ Cộng Sản tại Trung Cộng ngày nay là một biến thể của chủ nghĩa nô lệ trong thời đại toàn cầu, qua đó giai cấp chủ nô sở hữu toàn bộ tài sản xã hội và giai cấp nô lệ được ban phát theo nhu cầu sống trong từng thời điểm. Do đó, không ngạc nhiên khi Trung Tâm Vì Giá Trị Hoa Kỳ

 

(Center for American Values) kết án chế độ Cộng Sản tại Trung Quốc ngày nay là Chế Độ Nô Lệ Thời Hiện Đại (Modern Day Slavery).

 

Dĩ nhiên con người không phải là nô lệ và càng không phải một động vật. Nhu cầu sống của con người không chỉ là nhu cầu vật chất. Do đó, cuộc cách mạng giữa các tầng lớp cùng giai cấp trở nên thù địch tại Trung Cộng sẽ phải được giải quyết bằng một cuộc cách mạng khác, vấn đề chỉ là thời gian và hình thức. Lịch sử của các triều đại Trung Quốc cho thấy, sụp đổ bằng máu có xác suất cao hơn sự sụp đổ trong hòa bình.

 

Các lãnh đạo một nước nhỏ láng giềng của Trung Cộng phải chuẩn bị cho một sự sụp đổ bạo động tại Trung Cộng.

 

Những bài học từ hai cuộc thế chiến cho thấy, nếu có chuẩn bị, một quốc gia có thể thoát ra hay ít bị ảnh hưởng hơn các quốc gia khác. Ngược lại, nếu các nhà lãnh đạo chỉ vì tham vọng quyền lực, vì nồi cơm chén gạo của cá nhân và gia đình, vì quyền lợi đảng phái mà không thực hiện các thay đổi cấp bách, đất nước sẽ rơi vào vực thẳm.

 

Các nhà phân tích thời sự thường dùng Thế Chiến Thứ Hai để phân tích các xung đột thế giới nhưng đúng ra nên dùng Thế Chiến Thứ Nhất. Thế Chiến Thứ Hai chỉ là hậu quả của những nguyên nhân bắt nguồn từ Thế Chiến Thứ Nhất chưa được giải quyết rốt ráo. Biến cố ám sát Quận Công Franz Ferdinand ngày 28 tháng 6, 1914 chỉ là giọt nước tràn ly của các mâu thuẫn đối kháng. Thế Chiến Thứ Nhất là cuộc chiến giữa các liên minh quân sự và được hâm nóng từ lâu. Đức bị bao vây trước liên minh thù địch Anh, Pháp, Nga (Triple Entente).

 

Trung Cộng ngày nay cũng thế. Mối lo lớn nhất của Tập Cận Bình giống như các lãnh đạo Trung Cộng trước đây và sau này là mối lo bị bao vây. Họ Tập tân dụng mọi cơ hội để xây dựng các liên minh quân sự để làm đối lực.

 

Nhưng Tập Cận Bình phải hiểu rằng các xung đột tương tự trong tương lai không còn là mạnh hiếp yếu mà sẽ được giải quyết trên cơ sở luật pháp quốc tế, và dù mạnh bao nhiêu, lớn bao nhiêu, một nước cũng không thể đương đầu với cả thế giới.

 

Tập Cận Bình phải hiểu rằng nếu một cuộc xung đột võ trang xảy ra, các nước dân chủ dù thiệt hại nhiều hơn vẫn có cơ hội phục hồi, trong khi đó chế độ Cộng Sản tại Trung Quốc vốn xây dựng trên những mâu thuẫn đối kháng bên trong một cơ cấu mong manh dễ vỡ sẽ phải sụp đổ.

 

Thượng đỉnh BRICS vừa qua cho thấy thâm ý của Tập Cận Bình quá rõ. Nhưng mỗi nước tham gia có nghị trình riêng và có nước còn giấu dao trong túi. Putin muốn chấm dứt chiến tranh trong danh dự và có lợi. Trung Cộng muốn duy trì bất ổn thêm một thời gian để tạo thêm vây cánh.

 

Sự có mặt của Ấn Độ, một nước dân chủ, trong buổi họp của đám “độc tài quốc tế” này là một sự kiện đang được bàn cãi.

 

Theo quan điểm Chính Trị Thực Dụng (Realpolitik), Ấn không thể đứng ngoài BRICS trong lúc này vì (1) Ấn cần giữ quan hệ tốt truyền thống với Nga tận từ thời Liên Xô còn tồn tại dù trải qua nhiều thay đổi trong các chính sách đối ngoại của hai nước, (2) trong suốt 20 năm tính đến 2024 Nga là nguồn cung cấp vũ khí lớn nhất, 65%, cho Ấn Độ, (3) Nga dùng quyền phủ quyết tại Hội Đồng An Ninh LHQ để ủng hộ các chính sách đối ngoại lớn của Ấn trong khi Ấn không có quyền này, (4) trong đường dài, Ấn có thể khai thác xung đột biên giới đang có giữa Nga và Trung Cộng có lợi cho các chính sách an ninh của Ấn. Đó là chưa nói đến các mối lợi ngắn hạn nhưng cần thiết khác như việc mua dầu thô của Nga với giá rẻ để sau đó lọc và xuất cảng xăng với giá cao, đẩy mạnh phát triển kinh tế để chạy đua với Trung Cộng hay ngăn chặn Pakistan tham gia BRICS.

 

Sự có mặt của một nước dân chủ lớn khác là Ba Tây trong khối BRICS cũng không phải là một thuận lợi cho Trung Cộng. Theo South China Morning Post, vào ngày 29 tháng 10 2024, Ba Tây từ chối tham gia vào sáng kiến Vành Đai và Con Đường (Belt and Road Initiative) của Trung Cộng. Trước đây Trung Cộng muốn đưa vấn đề này thành một viên đá tảng đánh dấu quan hệ tốt đẹp giữa hai nước trước khi Tập Cận Bình chính thức viếng thăm Ba Tây vào tháng sau.

 

Phân tích để thấy mọi thay đổi đều cần thời gian và với điều kiện kinh tế chính trị thế giới hiện nay sự thay đổi sẽ diễn ra rất chậm. Nhưng đó lại là một điều may mắn hiếm hoi cho các nước nhỏ như Việt Nam. Việt Nam vẫn còn có thời gian để thay đổi chính mình trước khi đương đầu với những đổi thay của thế giới, đừng đợi đến khi chảo dầu Á Châu phát hỏa mới nhúng tay vào.

 

https://diendantheky.net/wp-content/uploads/2025/05/Hinh-cho-bai-TTD-2.jpg

 Căn cứ quân sự Ream, Campuchia bị nghi là căn cứ hải quân Trung Quốc

 

Trong thời điểm này, những người Việt Nam có ý thức, biết quan tâm về tiền đồ dân tộc dù đang ở đâu cũng phải làm mọi cách trong điều kiện của mình để góp phần thay đổi hướng đi của đất nước.

 

Não trạng “ếch luộc”, cho rằng đất nước chưa bao giờ sống trong “hòa bình” và “ổn định” như ngày nay, sẽ dẫn tới mất nước.

 

Trần Trung Đạo

 

(Trích trong Chính Luận 1 “Hiểm Họa Trung Cộng”)

 

 

 

-------------------------------------------------------

 

 

Ngu Yên: Tóm lược 50 năm văn học Việt nhập cư 1975-2025. (Phần I)

Ngu Yên

May 19, 2025

 

 

Ngu Yên: Tóm lược 50 năm văn học Việt nhập cư 1975-2025. (Phần II)

Mai Luong

May 20, 2025

 

 

 

--------------------------------------

 

 

Trump Tower Thủ Thiêm và sân golf Trump Hưng Yên giữa đàm phán thuế quan

BBC News Tiếng Việt

21 tháng 5 2025, 10:45 +07

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c3v59vvy675o

 

Khi đoàn đàm phán về thuế quan do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên có mặt tại Mỹ, thì tại Việt Nam, tập đoàn Trump Organization rục rịch động thổ dự án sân golf ở Hưng Yên và muốn xây một tòa tháp ở TP HCM.

 

Thông báo của Bộ Công thương Việt Nam phát đi hôm 20/5 cho thấy vòng đàm phán thứ hai diễn ra từ hôm 19-22/5 (giờ Mỹ) tại thủ đô Washington DC liên quan đến mức thuế đối ứng 46%.

 

Đoàn Việt Nam do Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên dẫn đầu, đi cùng các đại diện nhiều bộ, ngành quan trọng khác.

 

Vòng đàm phán đầu tiên đã diễn ra vào hôm 7/5.

 

Bản tin ngày 20/5 trên trang web của Bộ Công thương cũng cho biết hôm 19/5 (giờ Mỹ), ông Diên đã làm việc với Tập đoàn Westinghouse về công nghệ điện hạt nhân, nói rằng Việt Nam có nhiều địa điểm tiềm năng và mong muốn hợp tác với Westinghouse trong cả dự án điện hạt nhân quy mô lớn và nhỏ.

 

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố hoãn mức thuế 46% - một trong những mức cao nhất - đối với hàng hóa từ Việt Nam trong 90 ngày vào hôm 10/4.

 

Vẫn chưa có thông tin nào về việc Mỹ có giảm thuế cho Việt Nam hay không, và nếu có thì giảm bao nhiêu sau khi thời hạn trên kết thúc.

 

Thời hạn này cũng đặt nhiều công ty ở Việt Nam rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan khi họ buộc phải chọn giữa gia tăng sản xuất để tranh thủ đưa hàng sang Mỹ trong thời gian giải lao hay phải cắt giảm giờ làm, nhân công để quen với bình thường mới nếu mức thuế được giữ nguyên hoặc giảm không đáng kể.

 

Để vừa đạt mục tiêu tăng trưởng 8% vừa để giải cứu hàng loạt doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu đang bấp bênh giữa cơn bão thuế quan, Chính phủ Việt Nam đang khẩn trương đàm phán giảm thuế ở mức tối đa.

 

Phía Việt Nam trong những ngày gần đây cũng đã liên tục có những động thái mà giới quan sát đánh giá là nhằm xoa dịu chính quyền Mỹ, và việc chào đón Trump Organization, công ty thuộc gia đình Tổng thống Donald Trump, dường như là một cách tiếp cận đó.

 

Phái đoàn đàm phán do Bộ trưởng Diên dẫn đầu ở Washington DC, MỹNguồn hình ảnh,Bộ Công thương

Chụp lại hình ảnh,Phái đoàn đàm phán do Bộ trưởng Diên dẫn đầu ở Washington DC, Mỹ

Sân golf Trump và Trump Tower

Không lâu trước khi vòng đàm phán thứ hai diễn ra, truyền thông trong nước lẫn quốc tế đều đưa tin về việc Tập đoàn Trump Organization đến khu vực Thủ Thiêm ở TP HCM để khảo sát vị trí xây dựng tòa nhà Trump Tower.

 

Thủ Thiêm được xem là khu đất vàng của TP HCM với vị trí đắc địa - nằm đối diện trung tâm quận 1 qua sông Sài Gòn - và có tiềm năng phát triển thành trung tâm tài chính, thương mại và khu đô thị hiện đại.

 

Phó Chủ tịch UBND TP HCM Võ Văn Hoan đã tiếp và làm việc thực địa với lãnh đạo Trump Organization hôm 19/5.

 

Ông Hoan đã cùng ông Charles James Boyd Bowman - Giám đốc dự án Trump International Hưng Yên và ông Đặng Thành Tâm - Chủ tịch Tổng công ty Phát triển đô thị Kinh Bắc - đã khảo sát thực địa một số vị trí tại TP HCM, đặc biệt là khu vực phía đông thành phố Thủ Đức.

 

Đây là đoàn công tác đầu tiên từ Trump Organization. Đoàn thứ hai do con trai của Tổng thống Donald Trump - Eric Trump, Phó Chủ tịch cấp cao Tập đoàn Trump Organization - dẫn đầu, sẽ đến thăm TP HCM từ ngày 22/5.

 

Tổng công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc (KBC) và Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn (SGI) - đều thuộc hệ sinh thái của ông Đặng Thành Tâm - đang thúc đẩy dự án Trump Việt Nam tại TP HCM, sau cuộc gặp với lãnh đạo thành phố vào tháng 3/2025.

 

Trước đó vào hôm 16/5, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư khu phức hợp đô thị, du lịch sinh thái, sân golf Khoái Châu, Hưng Yên, do Trump Organization đề xuất đầu tư với vốn hơn 1,5 tỷ USD.

 

Một nguồn tin trực tiếp xác nhận với Reuters rằng lễ khởi công dự án golf ở Hưng Yên đã được ấn định diễn ra vào ngày 21/5.

 

Vào tháng 10/2024, không lâu trước cuộc bầu cử Mỹ năm 2024, KBC thông báo rằng Trump Organization sẽ tham gia phát triển dự án khách sạn, sân golf và khu dân cư tại Hưng Yên thông qua hợp tác với Công ty Cổ phần Dịch vụ khách sạn Hưng Yên - một công ty con của KBC.

 

Hoạt động kinh doanh sân golf và khu nghỉ dưỡng là động lực tạo ra dòng tiền lớn nhất cho Trump Organization, theo một nghiên cứu hồi tháng 8/2024 của Reuters.

 

Hãng tin này cũng từng nhận định "ngoại giao sân golf" là một trong những biện pháp mà Việt Nam có thể tiếp cận để né thuế quan của ông Trump, dù đến nay vẫn chưa có tài liệu chính thức nào cho thấy sân golf hay Trump Tower nằm trong các thỏa thuận giữa Việt Nam và Mỹ trong khuôn khổ Hiệp định song phương về Thương mại đối ứng của hai quốc gia.

 

Nhà nghiên cứu David Hutt - có nhiều năm theo dõi chính trường Việt Nam - từng nhận định về dự án sân golf vào cuối năm 2024 rằng công ty gia đình Trump đang "gắn kết với một phe cánh đang lên trong nội bộ Đảng Cộng sản Việt Nam" khi Hưng Yên là tỉnh quê nhà của ông Tô Lâm cũng như Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang và tân Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh.

 

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định ông "chơi golf cũng được" nếu mang lại lợi ích cho quốc gia - khi được hỏi Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos hồi tháng 1/2025.

 

Sân golf được nhiều người xem là một trong những biện pháp mà Việt Nam có thể tiếp cận để hạ nhiệt thuế quan của ông TrumpNguồn hình ảnh,Getty Images

Chụp lại hình ảnh,Sân golf được nhiều người xem là một trong những biện pháp mà Việt Nam có thể tiếp cận để hạ nhiệt thuế quan của ông Trump

Thâm hụt thương mại 'không bền vững'

Như đã đề cập ở trên, các diễn biến liên quan đến Tập đoàn Trump Organization xảy ra trong bối cảnh Việt Nam đang gấp rút tung ra các biện pháp nhằm tối thiểu hóa mức thuế 46% mà ông Trump đưa ra trước đó và đến nay vẫn chưa có hiệu quả rõ rệt.

 

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng chỉ phát biểu tại cuộc họp báo thường kỳ vào 15/5 rằng Việt Nam đang tích cực thúc đẩy mối quan hệ thương mại cân bằng và bền vững với Mỹ và rằng các cuộc đàm phán giữa Việt Nam và Mỹ về mức thuế đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam đang được thực hiện, thông tin cụ thể sẽ được cung cấp sau.

 

Nếu mức thuế này được giữ nguyên, tăng trưởng ở Việt Nam - vốn phụ thuộc rất nhiều vào doanh số bán hàng sang Mỹ, thị trường xuất khẩu lớn nhất của nước này và các khoản đầu tư nước ngoài đáng kể vào sản xuất hàng hóa để xuất khẩu - sẽ bị gián đoạn nặng nề.

 

Hôm 16/5, Reuters đưa tin rằng Mỹ đã thẳng thắn nói với Việt Nam rằng thâm hụt thương mại của họ với quốc gia Đông Nam Á này là "không bền vững" và là một mối quan ngại lớn.

 

Ông Robert Kaproth, một quan chức cấp cao của Bộ Tài chính Mỹ, trong cuộc gặp với Thứ trưởng Bộ Tài chính Việt Nam Cao Anh Tuấn vào ngày 15/5, đã nhấn mạnh rằng Việt Nam phải thực hiện các biện pháp để chống lại nạn trung chuyển bất hợp pháp và các loại gian lận thương mại khác.

 

Việt Nam đã tăng cường chống hàng giả và vi phạm bản quyền kỹ thuật số sau khi bị Mỹ cáo buộc là một trung tâm lớn về các hoạt động bất hợp pháp về các vấn đề này và đe dọa áp thuế nặng nề. Tuy vậy, cuộc xử lý này tập trung vào hàng nhái nhập khẩu từ Trung Quốc, chứ không phải hàng sản xuất tại Việt Nam dù chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng lo ngại về hàng trong nước.

 

Quốc gia Đông Nam Á này cũng tăng cường xử lý nghiêm hàng hóa Trung Quốc được vận chuyển sang Mỹ bằng cách trung chuyển qua lãnh thổ Việt Nam.

 

Thế nhưng dữ liệu mới của Hải quan Việt Nam càng khiến phía Mỹ có cơ sở lo lắng.

 

Lượng hàng Việt Nam trong tháng 4/2025 xuất khẩu sang Mỹ đã vượt quá 12 tỷ đô la, cao hơn 34% so với cùng kỳ năm trước và là giá trị lớn nhất được ghi nhận kể từ sau đại dịch Covid-19. Cùng lúc đó, Việt Nam tăng cường nhập khẩu từ Trung Quốc, và lượng nhập khẩu này cũng đạt mức cao kỷ lục thời hậu đại dịch trong tháng Tư, vượt quá 15 tỷ đô la.

 

Không chỉ riêng tháng Tư năm nay mà trong những năm gần đây, số liệu Hải quan Việt Nam cho thấy có sự tỷ lệ thuận giữa việc nhập khẩu từ Trung Quốc và xuất khẩu sang Mỹ.

 

Nhà nghiên cứu Joshua Kurlantzick chuyên về Đông Nam Á và Nam Á đã đăng tải bài viết trên trang web của tổ chức Council on Foreign Relations vào hôm 12/5 chỉ ra rắc rối thuế quan của Việt Nam ngày càng tệ hơn.

 

Ông nhận định Việt Nam không có đòn bẩy đủ mạnh như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Liên minh châu Âu để đàm phán với Mỹ và nước này cần thị trường Mỹ để duy trì mô hình phát triển kinh tế của mình.

 

Tuy đánh giá Việt Nam có thể tìm thị trường mới nhưng ông Kurlantzick cho rằng nước này không chuẩn bị tốt bằng các nước như Úc, Hàn Quốc, Nhật Bản hay Trung Quốc trong việc khai phá các thị trường mới lớn ở Mỹ Latinh, châu Phi hoặc các khu vực khác của châu Á.

 

 

 

 

-------------------------------

 

 

Đảo Thị Tứ: Hòn đảo Hy Vọng nơi Philippines đối đầu Trung Quốc ở Biển Đông

Jonathan Head

Phóng viên chuyên về Đông Nam Á

21 tháng 5 năm 2025

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c7877xg5e5eo

 

Với diện tích chỉ 37 hécta, hòn đảo do Philippines kiểm soát có tên Pagasa (nghĩa là "hy vọng") - mà Việt Nam gọi là đảo Thị Tứ – chỉ vừa đủ lớn để cư dân sinh sống. Gần như không có gì ở đó.

 

https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/7f53/live/d1fecb60-3608-11f0-8947-7d6241f9fce9.png.webp

Ngư dân Larry Hugo (phải) suýt bị tàu tuần duyên Trung Quốc húc vào năm 2021

 

Khoảng 300 cư dân sống trong một cụm nhà gỗ nhỏ. Họ đánh cá ở vùng nước trong xanh màu ngọc lam và trồng bất kỳ loại rau nào có thể sống trên đất cát.

 

Nhưng họ không đơn độc trong vùng biển tranh chấp trên Biển Đông này: ngay ngoài khơi, về phía tây, có một đội tàu.

 

Tất cả đều là tàu của Trung Quốc, từ hải quân, cảnh sát biển hoặc lực lượng gọi là dân quân biển – tức những tàu cá lớn được tái sử dụng để duy trì sự thống trị của Trung Quốc trên vùng biển này. Khi máy bay của chúng tôi tiếp cận hòn đảo, chúng tôi đếm được ít nhất có 20 tàu.

 

Trong 10 năm qua, Trung Quốc đã mở rộng sự hiện diện ở Biển Đông bằng cách chiếm các rạn san hô ngầm, xây dựng ba căn cứ không quân lớn và triển khai hàng trăm con tàu để củng cố yêu sách đối với gần như toàn bộ các tuyến hàng hải chiến lược chạy xuống phía nam từ các thành phố xuất khẩu lớn dọc theo bờ biển Trung Quốc.

 

Một số ít quốc gia Đông Nam Á có tuyên bố chủ quyền đối với các đảo trong vùng biển này đã dám phản kháng lại Trung Quốc; chỉ có Việt Nam và Philippines làm vậy.

 

Quân đội của cả Hà Nội và Manila đều nhỏ hơn nhiều so với Bắc Kinh, nhưng vẫn giữ một số ít rạn san hô và đảo.

 

Hòn đảo Pagasa – mà Việt Nam gọi là đảo Thị Tứ và các bên tuyên bố chủ quyền khác gọi bằng những tên khác – là đảo lớn nhất trong cụm này (cụm Thị Tứ thuộc quần đảo Trường Sa).

 

Tuy nhiên, thứ khiến cho nơi này trở nên đặc biệt là có dân thường sinh sống, điều hiếm thấy trong số các đảo ở khu vực này của Biển Đông.

 

Theo quan điểm của Philippines, điều này cùng với thực tế rằng Pagasa là vùng đảo nổi cố định, không phải là một rạn san hô chìm một phần hoặc bãi cát, càng làm tăng tính hợp pháp của các yêu sách chủ quyền của họ trong khu vực.

 

"Pagasa rất quan trọng đối với chúng tôi," ông Jonathan Malaya, trợ lý tổng giám đốc Hội đồng An ninh Quốc gia Philippines, nói với BBC.

 

"Nó (hòn đảo) có đường băng. Nó có thể hỗ trợ sự sống – nó có cộng đồng người Philippines và ngư dân sinh sống ở đó."

 

"Và xét đến diện tích của hòn đảo - một trong số ít đảo không cần phải bồi đắp từ biển - theo luật pháp quốc tế, nó tạo ra vùng lãnh hải riêng rộng 12 hải lý."

 

"Vì vậy, theo một cách nào đó, nó là điểm then chốt cho sự hiện diện của Philippines."

 

Để đến Pagasa, bạn phải đi thuyền từ đảo Palawan của Philippines trong hai đến ba ngày, hoặc đi máy bay mất khoảng một giờ, nhưng cả hai cách đều phụ thuộc vào thời tiết vốn giông bão thường xuyên.

 

XEM TIẾP >>>>>  

 

 

 

----------------------------------------------

Tai nạn khi hạ thủy tàu chiến của Bắc Triều Tiên : Kim Jong Un lên án sai phạm không thể dung thứ

 

 

---------------------------------

 

Trung Quốc hưởng lợi gì từ xung đột giữa Ấn Độ và Pakistan ?

 

 

-----------------------------

Trung Quốc lo lắng trước sự gắn bó của quan hệ Nga – Triều

 

 

--------------------------

 

 

Trump công bố kế hoạch hệ thống phòng thủ Golden Dome, chống Trung Quốc và Nga?

BBC News Tiếng Việt

21 tháng 5 2025, 16:15 +07

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cvg77p477z1o

 

Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, Hoa Kỳ đã lựa chọn thiết kế cho hệ thống phòng thủ tên lửa tương lai mang tên Golden Dome (Vòm Vàng), đồng thời khẳng định hệ thống này sẽ đi vào hoạt động trước khi nhiệm kỳ của ông kết thúc.

 

Chỉ vài ngày sau khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025, ông Trump đã công bố ý định triển khai hệ thống nhằm đối phó với các mối đe dọa trên không "thế hệ tiếp theo" đối với nước Mỹ, bao gồm tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình.

 

Một khoản ngân sách ban đầu trị giá 25 tỷ USD đã được dành riêng trong một dự luật ngân sách mới – dù chính phủ ước tính rằng chi phí thực tế trong nhiều thập kỷ tới sẽ còn cao hơn nhiều.

 

Ông Trump cũng thông báo rằng Tướng Michael Guetlein thuộc Lực lượng Không gian sẽ phụ trách dự án này. Hiện tại, ông Guetlein đang giữ chức phó tư lệnh các hoạt động không gian của Lực lượng Không gian Mỹ.

 

Bảy ngày sau khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump đã ra lệnh cho Bộ Quốc phòng trình kế hoạch cho một hệ thống có thể ngăn cản và bảo vệ Mỹ trước các cuộc tấn công từ trên không – mà theo Nhà Trắng, vẫn là "mối đe dọa thảm khốc nhất" mà nước Mỹ đang đối mặt.

 

Tại Phòng Bầu dục vào hôm 20/5, ông Trump cho biết hệ thống này sẽ sử dụng các công nghệ "thế hệ tiếp theo" trên cả ba mặt trận: đất liền, trên biển và không gian – bao gồm cảm biến và thiết bị đánh chặn đặt trên quỹ đạo.

 

Ông cũng cho biết Canada đã đề nghị được tham gia vào dự án này.

 

Trong chuyến thăm tới Washington trước đó trong năm, Bộ trưởng Quốc phòng Canada, khi ấy là ông Bill Blair, đã xác nhận rằng Canada quan tâm tới việc tham gia dự án này của Mỹ, cho rằng điều đó là "hợp lý" và phục vụ "lợi ích quốc gia" của Canada.

 

Ông Blair nói thêm: "Canada cần phải biết những gì đang diễn ra trong khu vực" và phải nhận diện được các mối đe dọa đang đến gần, bao gồm cả ở Bắc Cực.

 

Ông Trump nói thêm rằng hệ thống này sẽ "có khả năng đánh chặn cả những tên lửa được phóng từ phía bên kia địa cầu hoặc từ ngoài không gian".

 

Hệ thống này một phần được lấy cảm hứng từ hệ thống Iron Dome (Vòm Sắt) của Israel – vốn để Tel Aviv sử dụng để đánh chặn tên lửa và rocket từ năm 2011.

 

Tuy nhiên, Golden Dome sẽ có quy mô lớn hơn nhiều và được thiết kế để đối phó với phạm vi đe dọa rộng hơn – bao gồm cả vũ khí siêu vượt âm (hypersonic) có tốc độ vượt qua tốc độ âm thanh, và các hệ thống oanh tạc quỹ đạo phân đoạn (fractional orbital bombardment systems – gọi tắt là FOBS) có thể thả đầu đạn từ không gian.

 

"Tất cả chúng sẽ bị đánh chặn ngay trên không," ông Trump nói. "Tỷ lệ thành công gần như tuyệt đối."

 

Các quan chức Mỹ trước đó từng nói rằng Golden Dome sẽ cho phép Mỹ ngăn chặn tên lửa ở nhiều giai đoạn khác nhau của quá trình triển khai – bao gồm cả trước khi phóng và khi tên lửa đang bay trên không.

 

Toàn bộ các cấu phần của hệ thống sẽ do một hệ thống chỉ huy tập trung điều hành, theo các quan chức quốc phòng Mỹ.

 

Cũng vào hôm 20/5, ông Trump cho biết dự án sẽ cần một khoản đầu tư ban đầu là 25 tỷ USD, với tổng chi phí dự kiến lên tới 175 tỷ USD theo thời gian. Khoản 25 tỷ USD ban đầu được xác định là sẽ nằm trong dự luật điều chỉnh thuế "lớn và tuyệt đẹp" của ông.

 

 

XEM TIẾP >>>>>  

 

 

 

 

---------------------------------------------

 

 

 

 

Vì sao ngày càng khó nhìn thấy dãy Himalaya hùng vĩ?

Navin Singh Khadka

Phóng viên môi trường, BBC World Service

20 tháng 5 2025

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c3650r7y82yo

 

Lớn lên ở thủ đô Kathmandu của Nepal, tôi luôn thân thuộc với khung cảnh của dãy Himalaya. Kể từ khi rời nơi này, tôi luôn nhớ về khung cảnh rộng khắp của những đỉnh núi cao nhất thế giới.

 

Mỗi lần trở lại Kathmandu, tôi lại mong thoáng chút thấy được dãy núi hùng vĩ ấy. Nhưng dạo gần đây, điều đó gần như bất khả thi.

 

"Thủ phạm" chính là tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng, khiến một lớp sương mù lơ lửng trên bầu trời của khu vực này.

 

Hiện tượng ấy đang diễn ra ngay cả trong những tháng mùa xuân và mùa thu – giai đoạn từng là thời điểm trời quang đãng trong năm.

 

Vừa tháng Tư năm ngoái, thời tiết mù sương đã khiến tầm nhìn ở sân bay hạn chế nên chuyến bay quốc tế của tôi phải bay vòng trên trời gần 20 lần mới có thể hạ cánh xuống Kathmandu.

 

Khách sạn tôi ở nằm ở độ cao vừa phải. Từ đó, tôi có thể nhìn thấy núi non khi trời quang, nhưng thời tiết không như vậy suốt hai tuần tôi ở đây.

 

Ngay cả từ điểm quan sát nổi tiếng Nagarkot cách Kathmandu không xa vẫn chỉ có thể thấy một màn sương mù dày đặc, như thể dãy núi chưa từng tồn tại.

 

"Tôi không quảng bá nơi này với hình ảnh 'bình minh, hoàng hôn và dãy Himalaya' nữa," ông Yogendra Shakya, người đã điều hành một khách sạn ở Nagarkot từ năm 1996, cho biết.

 

"Vì giờ hiếm khi thấy được những cảnh kiểu đó nên tôi đã đổi cách quảng cáo, [giờ tôi] nhấn mạnh vào lịch sử và văn hoá vì nơi này cũng có những sản phẩm du lịch như vậy."

 

Trong chuyến đi một năm trước đó, tôi đã hy vọng có thể chiêm ngưỡng những đỉnh núi hùng vĩ của dãy Himalaya khi đi bộ đường dài trên núi (trekking) ở vùng Annapurna mê hoặc – nhưng hầu như tôi cũng chẳng gặp may lần nào.

 

Các nhà khoa học cho biết tình trạng sương mù ở khu vực này ngày càng nghiêm trọng với thời gian ngày càng dài, khiến tầm nhìn suy giảm đáng kể.

 

Sương mù là hỗn hợp của các hạt ô nhiễm như bụi và khói từ các đám cháy, khiến tầm nhìn giảm xuống dưới 5.000m. Chúng cứ lơ lửng trên không trong mùa khô - vốn cũng đã kéo dài do biến đổi khí hậu.

 

Ở khu vực này, từ tháng Sáu đến tháng Chín là mùa mưa, khi những đám mây gió mùa – không phải sương mù – bao phủ các ngọn núi và làm giảm tầm nhìn.

 

Trước đây, khoảng thời gian từ tháng Ba đến tháng Năm và từ tháng Mười đến tháng Mười Một là mùa kinh doanh tốt nhất vì khi đó bầu trời thường trong xanh và tầm nhìn xa nhất.

 

Nhưng do nhiệt độ ngày càng tăng, lượng mưa giảm và tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng hơn, những lớp sương mù dày đặc khiến tầm nhìn kém hình thành ngay cả trong những tháng mùa xuân.

 

Thậm chí, sương mù có lúc còn kéo tới từ tháng Mười Hai.

 

XEM TIẾP >>>>>

 

 

 

 

-------------------------------------------

 

 

 

 

Trump chọn khuôn mẫu cho hệ thống phòng thủ hỏa tiễn ‘Golden Dome’ trị giá 175 tỷ đô-la

Người Việt

May 21, 2025 : 3:26 PM

https://www.nguoi-viet.com/hoa-ky/trump-chon-khuon-mau-cho-he-thong-phong-thu-hoa-tien-golden-dome-tri-gia-175-ty-do-la/

 

WASHINGTON, DC (NV) — Tổng Thống Donald Trump đã công bố ý niệm mà ông muốn được thực hiện cho chương trình phòng thủ hỏa tiễn Golden Dome (Vòm Vàng) tương lai, một hệ thống phòng thủ không gian gồm nhiều lớp chống hỏa tiễn trị giá 175 tỷ đô-la sẽ, lần đầu tiên, được đưa vào kho võ khí của Mỹ, thông tấn xã AP loan tin hôm Thứ Ba, 20 Tháng Năm.

 

Hôm Thứ Ba, lên tiếng tại Phòng Bầu Dục của Tòa Bạch Ốc, Tổng Thống Trump cho biết ông trông đợi hệ thống phòng thủ không gian này sẽ “hoạt động hoàn toàn trước khi kết thúc nhiệm kỳ của tôi,” tức là vào năm 2029, và có khả năng ngăn chặn các hỏa tiễn “ngay cả khi chúng được phóng lên không gian.”

 

Rất có thể hệ thống phức tạp này sẽ có một số hiệu quả ban đầu vào thời điểm đó, một giới chức Mỹ quen thuộc với chương trình cho biết. Tổng Thống Trump, ngồi cạnh một bức tranh cho thấy lục địa Mỹ được sơn vàng kèm theo những hình ảnh nghệ thuật minh họa hoạt động đánh chặn hỏa tiễn, thông báo rằng Tướng Michael Guetlein, hiện đang giữ chức vụ tư lệnh phó các hoạt động không gian, sẽ chịu trách nhiệm giám sát tiến trình phát triển của Golden Dome.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/GettyImages-2216140266-1536x1033.jpg

Tổng Thống Donald Trump cùng Bộ Trưởng Quốc Phòng Pete Hegseth thông báo về kế hoạch quốc phòng mới tại Tòa Bạch Ốc ngày 20 Tháng Năm, 2025 ở Washington, DC. (Hình: Chip Somodevilla/Getty Images)

 

Hệ thống Vòm Vàng, được dự trù sẽ bao gồm các khả năng trên mặt đất và trên không gian có khả năng phát hiện và ngăn chặn hỏa tiễn tấn công trong tất cả bốn giai đoạn chính của một cuộc tấn công có thể diễn ra: Đó là phát hiện và tiêu diệt chúng trước lúc được phóng đi, ngăn chúng ở giai đoạn bay sớm nhất, chặn đứng chúng nữa chừng trên không gian, hoặc chặn đứng chúng trong những giây phút cuối cùng khi chúng đánh xuống mục tiêu.

 

Trong mấy tháng qua, các nhà lập định kế hoạch tại Ngũ Giác Đài đã phát triển các giải pháp được lựa chọn được một giới chức Mỹ mô tả là các lựa chọn trung bình, cao và “hết sức cao,” dựa trên chi phí thực hiện chúng, bao gồm luôn các hỏa tiễn đánh chặn trong không gian.

 

Văn Phòng Ngân Sách Quốc Hội đã ước tính trong tháng này rằng chỉ nội các thành phần trong không gian của Vòm Vàng có thể tốn tới 542 tỷ đô-la để thực hiện trong 20 năm tới. Tổng Thống Trump đã yêu cầu một khoản chi tiêu ban đầu là 25 tỷ đô-la cho chương trình này trong dự luật giảm thuế được đề nghị và hiện đang được Quốc Hội cứu xét.

 

Từ nhiều năm qua, Ngũ Giác Đài đã cảnh cáo rằng những hỏa tiễn mới nhất được Trung Quốc và Nga phát triển tân tiến đến mức cần thiết phải có biện pháp đối phó một cách đúng lúc, đúng thời điểm. Các vệ tinh và hệ thống hỏa tiễn đánh chặn bổ sung của Golden Dome, chiếm phần lớn chi phí của chương trình phòng thủ này, sẽ tập trung vào việc ngăn chặn những hỏa tiễn tân tiến đó từ giai đoạn thật sớm hoặc ở giữa quỹ đạo bay của chúng.

 

Tướng Chance Saltzman, người cầm đầu Lực Lượng Không Gian Hoa Kỳ, đã nói với các nhà lập pháp tại một phiên điều trần vào hôm Thứ Ba rằng những võ khí không gian mà Golden Dome được giao phó nhiệm vụ vô hiệu hóa “đại diện cho các đòi hỏi kỹ thuật mới và các nhiệm vụ mới chưa từng được các cơ sở quân sự không gian đề ra trước đó.”

 

Cả Trung Quốc lẫn Nga đã đưa các võ khí tấn công của họ vào không gian, chẳng hạn như các vệ tinh có khả năng vô hiệu hóa các vệ tinh thiết yếu của Mỹ, khiến cho nước Mỹ trở nên dễ bị tấn công hơn. (TTHN)

 

 

 

 

 

 

---------------------------------------------

 

Vatican sẵn sàng đón tiếp các cuộc đàm phán giữa Ukraina và Nga

Duy Anh  -  RFI

Đăng ngày: 21/05/2025 - 12:29  -  Sửa đổi ngày: 21/05/2025 - 14:39

https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20250521-vatican-s%E1%BA%B5n-s%C3%A0ng-%C4%91%C3%B3n-ti%E1%BA%BFp-c%C3%A1c-cu%E1%BB%99c-%C4%91%C3%A0m-ph%C3%A1n-gi%E1%BB%AFa-ukraina-v%C3%A0-nga

 

Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, hôm qua, 20/05/2025, cho biết đã điện đàm với giáo hoàng Lêô XIV và người đứng đầu Tòa Thánh khẳng định sẵn sàng đón tiếp các cuộc đàm phán về hòa bình cho Ukraina. Hôm Chủ Nhật, 18/05, trong lễ nhậm chức, giáo hoàng cũng đã đề xuất đứng ra làm trung gian cho tất cả các bên tham chiến trên toàn thế giới.

 

HÌNH :

Tân giáo hoàng Lêô 14 tiếp tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky và phu nhân tại Vatican, ngày 18/05/2025. AFP – HANDOUT

 

Từ Liege, Bỉ, thông tín viên Duy An cho biết thêm thông tin về tuyên bố của phủ thủ tướng Ý liên quan đến việc Vatican có thể đón tiếp các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraina :

 

« Tối muộn hôm qua, 20 tháng 5, phủ thủ tướng Ý ra một thông báo chính thức xác nhận các cuộc đàm phán giữa Ukraine và Nga có thể diễn ra tại Vatican.

 

Thông báo cho biết, xin trích, ''thủ tướng Giorgia Meloni đã có cuộc điện đàm ngày hôm nay với Đức Thánh Cha về các bước tiếp theo cần thực hiện để xây dựng một nền hòa bình công bằng và lâu dài tại Ukraine. Cuộc điện đàm diễn ra sau những cuộc điện đàm khác trong ngày hôm qua, với tổng thống Trump và các nhà lãnh đạo châu Âu khác, trong đó thủ tướng Ý được yêu cầu xác minh khả năng của Tòa thánh tổ chức các cuộc đàm phán''.

 

Ý tưởng đón nhận và tổ chức các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraina tại Tòa Thánh nhận được sự đồng thuận rộng rãi trong số các nước đang nỗ lực vận động để đạt được lệnh ngừng bắn ở Ukraina, và cũng nhận được sự ủng hộ của tổng thống Zelensky. Tuy nhiên, tổng thống Nga Vladimir Putin chưa có phản ứng về đề xuất này.

 

Cho đến nay, tân giáo hoàng Lêô XIV chưa bổ nhiệm chính thức các vị trí quan trọng như quốc vụ khanh Tòa Thánh hay chức vụ ngoại trưởng sau thời gian Trống Tòa. Nhưng ngài đã có cuộc gặp riêng hôm thứ Bảy 17/5 với hồng y Matteo Zuppi, người đã làm con thoi trung gian giữa các bên về các vấn đề nhân đạo trong cuộc chiến Nga - Ukraina, hồi hương các trẻ em Ukraina bị bắt cóc sang Nga và các cuộc trao đổi tù binh chiến tranh. Đáng chú ý là tổng thống Ukraina Zelensky là một trong số ít nguyên thủ quốc gia được giáo hoàng Lêô XIV tiếp riêng sau buổi lễ nhậm chức của ngài hôm 18/5. »

 

 

Mỹ trông đợi Nga nhanh chóng đưa ra các điều kiện

 

Trước Ủy ban Thượng viện Hoa Kỳ, hôm qua 20/05/ ngoại trưởng Marco Rubio, được AFP trích dẫn, cho biết ông hy vọng Nga sẽ đưa ra các điều kiện về một lệnh ngưng bắn tại Ukraina « trong những ngày sắp tới, có thể là trong tuần này ». Theo ông, điều này sẽ cho phép « khởi động các cuộc đàm phán chi tiết nhằm chấm dứt xung đột ». Về phía Kiev, hôm qua, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky hôm qua tố cáo « Nga đang tìm cách kéo dài thời gian để có thể tiếp tục cuộc chiến và chiếm đóng lãnh thổ ». Tuy nhiên, hôm nay, Matxcơva đã bác bỏ cáo buộc trên của Kiev.

 

----------------------------

Các nội dung liên quan

 

VATICAN - GIÁO TRIỀU LÊÔ XIV -THÁNH LỄ

Thánh lễ khai mạc triều đại mới: Giáo hoàng Lêô XIV chỉ trích sự thái quá chủ nghĩa tư bản, kêu gọi hòa bình cho Ukraina

 

HOA KỲ - NGA - UKRAINA

Điện đàm Trump–Putin : TT Mỹ khẳng định Nga và Ukraina bắt đầu « ngay lập tức » đàm phán ngừng bắn

 

MỸ - NGA - UKRAINA

Trước điện đàm Trump – Putin: Nga khẳng định muốn giải quyết xung đột tại Ukraina qua ngoại giao

 

 

 

 

-------------------------------------

 

 

 

Thích Nhật Từ, hình tượng đầy thị phi của Giáo Hội PGVN

Đặng Đình Mạnh

May 22, 2025 : 10:12 AM

https://www.nguoi-viet.com/tin-chinh/thich-nhat-tu-hinh-tuong-day-thi-phi-cua-giao-hoi-pgvn/

 

Tuy chưa phải là người đứng đầu Giáo hội Phật giáo Việt Nam, thế nhưng, Thích Nhật Từ, pháp danh tu hành của ông Trần Ngọc Thảo lại là cái tên nổi bật nhất của giáo hội, một giáo hội được chế độ tạo dựng.

 

Sự nổi bật của ông không xuất phát từ tư cách đạo cao, đức trọng như một nhà sư, mà từ những thị phi ông tự khoác lên mình. Thật vậy, từ lâu, ông Thích Nhật Từ đã trở thành tâm điểm của những tranh cãi không ngừng về đời tư, cách tu hành, và hành xử trong xã hội.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/VN-Thich-Nhat-Tu-DaoPhatNgayNay.jpg

Nhà sư Thích Nhật Từ, nhân vật thuyết giảng bá đạo kiểu Thích Trúc Thái Minh, Thích Chân Quang, nên lại được giáo hội Phật giáo quốc doanh tin dùng. (Hình: Đạo Phật Ngày Nay)

 

Dù mang danh là một nhà sư với tầm ảnh hưởng lớn trong giáo hội mà ông là một trong các chức sắc, ông lại bị công chúng chỉ trích vì những lùm xùm liên quan đến đạo đức, lối sống, và cách ứng xử trái với tinh thần Phật giáo. Những câu chuyện xoay quanh Thích Nhật Từ không chỉ làm dấy lên nghi vấn về cá nhân ông, mà còn đặt ra câu hỏi lớn về sự quản lý và định hướng của Giáo hội Phật giáo Việt Nam dưới sự kiểm soát của chế độ cộng sản.

 

Từ sự phủ nhận chế độ Cộng Sản

 

Một trong những điểm khá gây chú ý về Thích Nhật Từ, là phát ngôn công khai của ông về việc từng 16 lần vượt biên trái phép để tìm cách rời khỏi Việt Nam trong những năm tháng trước đây. Những lời chia sẻ này, dù muốn hay không, cũng đã cho thấy sự phản kháng, phủ nhận chế độ Cộng Sản với tư cách đang là thực thể chính trị đang quản lý đất nước Việt Nam.

 

Việc ông không thành công trong các nỗ lực vượt biên và sau đó vẫn được chế độ dung dưỡng, thậm chí cất nhắc vào các vị trí cao trong Giáo hội, càng làm dấy lên nghi ngờ về mối quan hệ khó hiểu giữa Thích Nhật Từ và chế độ Cộng Sản.

 

Từ thuyết pháp lệch lạc đến kêu gọi cúng dường

 

Về mặt tu hành, Thích Nhật Từ bị công chúng chỉ trích nặng nề vì những bài thuyết pháp đi ngược lại giáo lý Phật giáo truyền thống. Thay vì nhấn mạnh sự buông bỏ và thanh tịnh, ông thường xuyên kêu gọi công chúng cúng dường cho chùa để “tích phước báu”, một hành động bị xem là lợi dụng lòng tin của Phật tử để trục lợi.

 

Những bài thuyết pháp của ông còn gây sốc khi đề cập đến các chủ đề trần tục như tần suất quan hệ tình dục, khuyến khích sử dụng các dụng cụ hỗ trợ tình dục, hay thậm chí ca ngợi việc ăn thịt chó – những điều hoàn toàn xa lạ với tinh thần từ bi và vô ngã của đạo Phật.

 

Những phát ngôn này không chỉ làm tổn hại hình ảnh cá nhân Thích Nhật Từ mà còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

 

Hơn nữa, Thích Nhật Từ còn bị cáo buộc lợi dụng danh nghĩa xây dựng chùa chiền và các sự kiện xã hội để kêu gọi quyên góp từ thiện, qua đó làm giàu cho chính mình. Những hoạt động này, dù được ngụy trang dưới danh nghĩa từ thiện, lại thiếu minh bạch và khiến công chúng nghi ngờ về động cơ thực sự của ông.

 

Trong bối cảnh nhiều người dân Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với khó khăn kinh tế, những lời kêu gọi cúng dường liên tục của Thích Nhật Từ bị xem là thiếu lòng từ bi và không phù hợp với vai trò của một nhà tu hành.

 

Thị phi kéo dài từ vụ án Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ đến hành giả Minh Tuệ

 

Một trong những vụ việc gây tranh cãi nhất liên quan đến Thích Nhật Từ là hành xử của ông trong vụ án Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ. Ban đầu, ông từng công khai bênh vực cơ sở tu tại gia này, thậm chí ca ngợi và tặng quà.

 

Tuy nhiên, sau khi không thuyết phục được Thiền Am theo mình, Thích Nhật Từ nhanh chóng trở mặt, cáo buộc nơi đây là “giả chùa, giả tu, giả sư”. Ông còn sử dụng diễn đàn thuyết pháp tại chùa để công kích, hạ nhục Thiền Am, đồng thời tố cáo hình sự cơ sở này – một hành động bị xem là trái với tinh thần khoan dung và từ bi của Phật giáo. Vụ việc không chỉ làm tổn hại danh dự của Thiền Am mà còn khiến công chúng phẫn nộ trước sự bất nhất và toan tính của Thích Nhật Từ.

 

Gần đây hơn, sự xuất hiện của hành giả Minh Tuệ, người tu theo Hạnh Đầu Đà với lối sống tối giản, chỉ một bát, ba y, không chùa, không tượng, không đệ tử, không thuyết pháp, đã tạo nên một làn sóng ngưỡng mộ trong công chúng và theo đó, cũng tạo nên hình ảnh đối lập với cách tu hành đầy vật chất của các tu sỹ thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

 

Điều này khiến cho Thích Nhật Từ cảm thấy bị đe dọa. Ông đăng đàn công khai phủ nhận tư cách tu sĩ của hành giả Minh Tuệ, chê bai cách tu bộ hành khất thực và thậm chí gửi văn bản đến các tổ chức Phật giáo tại Thái Lan và Sri Lanka để gây khó khăn cho hành trình tu học Phật pháp của hành giả Minh Tuệ.

 

Những hành động này bị xem là biểu hiện của sự sân si, trái ngược hoàn toàn với hình ảnh một nhà sư hướng đến buông bỏ và giác ngộ. Công chúng, vốn đang ngưỡng mộ lối tu chân chính của Minh Tuệ, đã bày tỏ sự phẫn nộ trước thái độ của Thích Nhật Từ, xem ông như một trở ngại cho sự lan tỏa của những giá trị Phật giáo chân thực.

 

Chế độ Cộng Sản đang ở đâu trong các thị phi của Thích Nhật Từ

 

Những lùm xùm quanh Thích Nhật Từ không thể tách rời bối cảnh chính trị tại Việt Nam, nơi Giáo hội Phật giáo Việt Nam hoạt động dưới sự quản lý chặt chẽ của chế độ cộng sản. Mọi sự cất nhắc chức sắc trong Giáo hội đều cần có sự chấp thuận của chính quyền và việc Thích Nhật Từ, một nhân vật đầy thị phi vừa được quyết định giữ thêm chức vụ cao cấp đã làm dấy lên nhiều nghi vấn.

 

Công chúng cho rằng chế độ cố tình dung dưỡng và nâng đỡ những nhân vật như Thích Nhật Từ để củng cố quyền kiểm soát dư luận xã hội, bất chấp sự phản đối từ công chúng. Điều này phản ánh một thông điệp rõ ràng từ phía chế độ, quyết định nhân sự như thế nào là quyền lực độc tôn của “ý Đảng”, điều đó không phụ thuộc vào “lòng dân”.

 

Cho thấy, sự bất mãn của công chúng đối với Thích Nhật Từ và Giáo hội Phật giáo Việt Nam không chỉ dừng lại ở các vụ việc cá nhân. Nó còn phản ánh một mâu thuẫn sâu sắc hơn giữa lòng dân và ý đảng, giữa những giá trị tinh thần truyền thống và sự kiểm soát chính trị.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/VN-Thich-Minh-Tue-Thailand-greeting-RFA-021425.jpg

Hành giả Thích Minh Tuệ đi đến đâu cũng được bá tánh kính ngưỡng là bậc chân tu, dù ở Việt Nam hay nước ngoài, nên bị những kẻ cầm đầu Giáo hội Phật giáo quốc doanh phủ nhận. (Hình: Pimuk Rakkanam/RFA)

 

Trong bối cảnh xã hội ngày càng đề cao tính minh bạch và chân thực, những hành vi thiếu đạo đức của Thích Nhật Từ và sự dung túng của chế độ đang trở thành một thách thức lớn đối với niềm tin của người dân vào tôn giáo và chế độ.

 

Tóm lại, Thích Nhật Từ, với những lùm xùm về đời tư, tu hành và hành xử, đã trở thành biểu tượng cho sự xuống cấp của một bộ phận chức sắc trong Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Từ những phát ngôn gây sốc, những bài thuyết pháp lệch lạc, đến hành vi bất nhất và đầy toan tính, ông đã làm tổn hại không chỉ hình ảnh cá nhân mà còn uy tín của Phật giáo Việt Nam.

 

Việc dung dưỡng, cất nhắc những nhân vật như Thích Nhật Từ của chế độ Cộng Sản, cho thấy sự mâu thuẫn giữa ý đảng và lòng dân, đồng thời đặt ra câu hỏi lớn về tương lai của Phật giáo trong một xã hội đang thay đổi. Trong khi công chúng tiếp tục ngưỡng mộ những tấm gương tu hành chân chính như hành giả Minh Tuệ, thì hình ảnh của Thích Nhật Từ, có lẽ sẽ còn là tâm điểm của những tranh cãi và sự phẫn nộ kéo dài.

 

Hoa Thịnh Đốn, ngày 15 Tháng Năm 2025

Đặng Đình Mạnh

 

 

                                                           *****

 

 

Phía sau hương khói là chiếc áo cà sa chính trị

Trúc Phương/Người Việt

May 18, 2025 : 5:56 PM

https://www.nguoi-viet.com/binh-luan/phia-sau-huong-khoi-la-chiec-ao-ca-sa-chinh-tri/#google_vignette    

 

Khi tôn giáo bị thương mại hóa, chính trị hóa và kiểm soát một chiều, nó không còn là tôn giáo mà chỉ là tàn dư của quyền lực khoác áo thiêng liêng. Trong một xã hội lý tưởng, tôn giáo có thể là liều thuốc chữa lành. Nhưng trong xã hội bị thao túng, nó lại là thuốc mê liều cao, giúp duy trì sự phục tùng và im lặng.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/Vesak-2025-BL-scaled.jpg

Đại lễ như Vesak 2025 vừa được tổ chức rình rang tại Việt Nam vào đầu Tháng Năm, 2025. (Hình minh họa: Nhac Nguyen/AFP via Getty Images)

 

Tôn giáo như một công cụ cai trị tinh thần

 

Lễ Phật Đản năm nay (ngày 12 Tháng Năm), hàng vạn người vẫn chen chúc tại các ngôi chùa lộng lẫy. Cảnh tượng ấy không hề xa lạ. Nó lặp đi lặp lại hàng năm ở hàng trăm ngôi chùa, đền, điện trên khắp Việt Nam. Điều khiến người ta giật mình không chỉ là sự mê tín lan rộng, mà là cách nó được khuyến khích một cách ngầm định, nếu không muốn nói là tổ chức bài bản, bởi chính quyền.

 

Xét về “luật,” Việt Nam cấm mê tín dị đoan, nhưng thực tế xã hội đang dung dưỡng nó. Điều trớ trêu là xã hội càng hiện đại, càng đô thị hóa, càng nhiều người có học thức… thì nhu cầu tìm đến “tâm linh” càng cao. Giữa thời đại kỹ trị và công nghệ, người Việt vẫn đổ xô đi “xin lộc,” “giải nghiệp,” “hầu đồng,” đánh nhau đổ máu để giành “lộc”…

 

Đằng sau những tượng Phật dát vàng và chuỗi lễ hội tôn giáo rình rang là một sự thật không người dân nào dám nói thẳng: Chính quyền đang tích cực sử dụng tôn giáo như công cụ cai trị tinh thần. Khi pháp luật không còn đáng tin, khi công lý bị bóp méo, khi giáo dục biến thành công cụ tuyên truyền, thì tôn giáo – đặc biệt là thứ “tâm linh dân gian hóa, thần quyền hóa” – trở thành lựa chọn lý tưởng để giữ dân chúng trong vòng kiểm soát bằng niềm tin siêu hình.

 

Ở đây không còn là vấn đề tôn giáo đúng nghĩa. Nó là một hệ thống thần quyền lai tạp, được chính trị hóa và thương mại hóa, nơi thần thánh không còn là biểu tượng của từ bi mà trở thành công cụ điều khiển đám đông. Cỗ máy đó vận hành trơn tru vì nó được chính quyền bảo kê, được giới thương lái tâm linh đầu tư, và được xã hội vô thức tiếp nhận.

 

Báo Tuổi Trẻ ngày 12 Tháng Năm viết: “Trưởng Ban Dân Vận và Tuyên Giáo Thành Ủy TP.HCM cho biết ‘TP.HCM được giáo hội chọn đăng cai và tổ chức thành công của Đại Lễ Phật Đản Vesak Liên Hợp Quốc 2025 khẳng định vị thế, uy tín của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.’ Tuy nhiên, trong thực tế, chẳng có “cộng đồng quốc tế” nào “khẳng định vị thế, uy tín của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam.”

 

Chẳng có “cộng đồng quốc tế” nào có thể “khẳng định vị thế, uy tín của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam” trong khi tôn giáo chưa bao giờ được tự do. Một linh mục Công Giáo (giấu tên) chia sẻ: “Nếu anh rao giảng đạo đức, anh được ủng hộ. Nhưng nếu anh nói về công bằng, nhân quyền, hoặc giáo lý về phản kháng bất công – lập tức anh bị ‘nhắc nhở.’ Nhà thờ bị theo dõi. Giáo dân bị gọi làm việc.”

 

Tình trạng tương tự diễn ra đối với các hội thánh Tin Lành độc lập, Phật Giáo Hòa Hảo chân truyền, Cao Đài không theo “nhà nước.” Họ bị coi là “tà đạo,” bị ngăn cản sinh hoạt tôn giáo, thậm chí bị bắt giam hoặc truy tố. Trong khi đó, các “giáo hội quốc doanh” như Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam lại được hậu thuẫn, rình rang thực hiện những đại lễ, như Vesak 2025 vừa được tổ chức.

 

Những chiếc cà sa màu đỏ

 

Một cách tổng quát, chính quyền sử dụng tôn giáo như một công cụ để trấn an xã hội, đặc biệt trong bối cảnh niềm tin vào thể chế suy giảm, các kênh phản biện chính thức bị thu hẹp và đời sống tinh thần người dân ngày càng bất định.

 

Thực tế cho thấy có một sự phân định rõ rệt giữa các tôn giáo và dòng tu được “ưu ái” – thường là những tổ chức thân thiện với chính quyền, không có yếu tố phản kháng – và những tôn giáo bị giám sát chặt chẽ, thậm chí bị cấm hoạt động. Cơ chế kiểm soát tôn giáo không hề lỏng lẻo: Mọi tổ chức tôn giáo phải đăng ký với Ban Tôn Giáo Chính Phủ, chịu sự giám sát của Mặt Trận Tổ quốc. Nhân sự cấp cao trong các giáo hội thường có quan hệ với chính quyền, thậm chí là đảng viên.

 

Điều đáng lưu tâm là, cùng với sự mở rộng của những cơ sở tôn giáo “thuận quy trình,” là sự trỗi dậy của các thực hành tín ngưỡng mang tính bản địa, dân gian – và không ít trong số đó là mê tín. Từ lễ hội khai ấn Đền Trần, chùa Tam Chúc, đến các khóa “lễ căn,” “hầu đồng,” “giải nghiệp” công khai thu tiền hàng triệu đồng, tất cả đều diễn ra rầm rộ – mà không bị coi là vi phạm pháp luật.

 

Trong khi các đền phủ, điện thờ, chùa lớn phát triển không khác gì những dự án du lịch tâm linh có doanh thu khổng lồ, thì nhiều cá nhân tôn giáo mang tinh thần khai sáng – những vị tu sĩ dấn thân, những nhóm thờ phượng độc lập – lại bị xếp vào diện “phức tạp,” “tiềm ẩn nguy cơ.” Thậm chí một nhà tu vô hại như Thích Minh Tuệ cũng được đẩy ra khỏi Việt Nam để giảm sức ảnh hưởng.

 

Mối quan hệ giữa chính trị và tôn giáo tại Việt Nam từ lâu đã được điều tiết theo hướng kiểm soát. Nhưng điều đang diễn ra gần đây là sự chuyển hóa vai trò của tôn giáo – từ một không gian thiêng liêng, tự trị, sang một công cụ trấn an xã hội về mặt tinh thần. Ở đó, người dân không được khuyến khích chất vấn thực tại, mà được dẫn dắt để tìm kiếm sự “an bài” thông qua các lễ nghi siêu hình. Đó là lý do vì sao, trong khi người dân bị siết chặt về quyền biểu đạt, thì các “trung tâm tâm linh” vẫn được mở rộng không ngừng.

 

Trái ngược với sự ưu ái dành cho các tổ chức tôn giáo chính thức, những tổ chức độc lập thường gặp rất nhiều khó khăn. Linh Mục Nguyễn Văn Lý – người từng tổ chức phong trào Khối 8406 đấu tranh cho dân chủ – nhiều lần bị bắt giữ, quản chế, đánh đập. Mục Sư Nguyễn Công Chính (Tin Lành độc lập) bị kết án 11 năm tù vì “phá hoại chính sách đoàn kết dân tộc” (ông được 27 dân biểu liên bang Hoa Kỳ bảo trợ sang Mỹ tị nạn năm 2011).

 

Đó là vài trường hợp điển hình trong quá khứ. Cập nhật mới hơn: Ngày 25 Tháng Ba, 2025, Ủy Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế Hoa Kỳ (USCIRF) đã công bố bản phúc trình hàng năm, chỉ định 16 quốc gia phải quan tâm đặc biệt vì đàn áp tôn giáo cách nghiêm trọng, có hệ thống và lâu dài. Việt Nam là một trong số đó.

 

Trong phần báo cáo về Việt Nam, bản phúc trình USCIRF cho biết, trong năm 2024, chính quyền Việt Nam tiếp tục gia tăng kiểm soát mọi hoạt động tôn giáo thông qua các tổ chức tôn giáo bị nhà nước điều khiển; cùng với đó là họ vẫn bắt bớ, giam giữ, bỏ tù và tra tấn những tín hữu quyết tâm hoạt động độc lập. Những tín đồ Hòa Hảo truyền thống ở An Giang liên tục phản ánh việc bị ngăn cản hành lễ, bị đe dọa, thậm chí đánh đập. Sự kiểm soát này không chỉ diễn ra về mặt hành chính mà còn len lỏi vào đời sống tín ngưỡng thường nhật.

 

Kỹ thuật cai trị bằng lớp áo tôn giáo

 

Tôn giáo là một thế lực mềm có khả năng ảnh hưởng mạnh đến xã hội. Một nhà thờ, một ngôi chùa, một vị tu sĩ có thể gây ảnh hưởng mạnh mẽ thậm chí hơn cán bộ tuyên giáo. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nhà nước độc đảng, nơi chính quyền luôn muốn kiểm soát toàn bộ không gian tư tưởng.

 

Chính vì thế, thay vì đối đầu, nhà nước Cộng Sản Việt Nam chọn cách thỏa hiệp có kiểm soát. Họ tìm cách thiết lập một hệ thống tôn giáo chính thống, được nhà nước hậu thuẫn, và loại bỏ các mầm mống phản kháng. Những ai hợp tác sẽ được tạo điều kiện phát triển, kể cả xây chùa hàng ngàn tỷ, tổ chức đại lễ quốc tế. Những ai bất hợp tác, dù chỉ đơn thuần giữ lập trường trung lập, sẽ bị gạt khỏi đời sống tôn giáo chính thức.

 

Việc chính trị hóa tôn giáo mang đến nhiều hậu quả lâu dài. Trước hết, nó làm mất đi tinh thần đạo đức và phản tỉnh vốn là cốt lõi của tôn giáo. Khi một nhà sư trở thành công cụ tuyên truyền, khi một ngôi chùa biến thành doanh nghiệp, khi lễ hội tâm linh trở thành lễ hội đầu tư, thì tôn giáo không còn là nơi thanh lọc tâm hồn, mà chỉ là hình thức.

 

Chính sách này tạo ra một lớp tu sĩ cơ hội – những người khoác áo cà sa nhưng sống bằng quyền lực, tiền bạc và quan hệ chính trị. Từ đó, đạo đức giả và mê tín dị đoan nảy sinh, khiến người dân mất phương hướng. Những hiện tượng như “vong báo oán,” “cúng sao giải hạn,” “xem bói online”… không ngừng phát triển trong một xã hội mà niềm tin chân chính bị thao túng.

 

Còn nữa, chính trị hóa tôn giáo làm nghèo đi đời sống tinh thần của cả xã hội. Người dân không còn nơi để đối thoại về đạo đức, không còn không gian để nuôi dưỡng các giá trị siêu hình vượt lên trên đời sống vật chất. Tôn giáo, thay vì soi sáng lương tri, lại trở thành chiếc bóng khổng lồ che mờ hiện thực, khi nó bị buộc phải mặc chiếc áo chính trị. Xã hội không thể tiến bộ nếu mỗi khi gặp bất công, con người chỉ biết đi chùa. Một đất nước không thể trưởng thành nếu người dân tìm kiếm vận may từ lễ cúng, thay vì đòi hỏi trách nhiệm từ nhà nước. Và dân chủ không thể tồn tại nếu chính quyền tiếp tục dùng tôn giáo như vũ khí để trì hoãn thức tỉnh xã hội. [kn]

 

 

 

 

------------------------------------

 

 

 

 

 

Các hoạt động giải trí ở Việt Nam bị hủy do quốc tang Trần Đức Lương

Người Việt Online

May 22, 2025 : 11:32 AM

https://www.nguoi-viet.com/viet-nam/cac-su-kien-giai-tri-bi-huy-do-quoc-tang-tran-duc-luong-vao-cuoi-tuan/

 

HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Một loạt hoạt động giải trí tại Việt Nam bị hủy vào giờ chót khi đảng CSVN thông báo tổ chức quốc tang dành cho ông Trần Đức Lương, cựu chủ tịch nước, trong hai ngày 24 và 25 Tháng Năm.

 

Ông Lương qua đời vào đêm 20 Tháng Năm, hưởng thọ 88 tuổi, nhưng tin về cái chết của ông chỉ được công bố một ngày sau.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/VN-Quoc-tang-Tran-Duc-Luong-1-1536x1024.png

Ông Trần Đức Lương (nằm), cựu chủ tịch nước, nhận huy hiệu tuổi đảng do ông Lương Cường, chủ tịch nước, trao hồi đầu Tháng Hai. (Hình: Chính Phủ)

 

Hồi đầu Tháng Hai, ông Lương được nhìn thấy nằm trên giường với vẻ yếu ớt, được ông Lương Cường, chủ tịch nước, trao huy hiệu 65 năm tuổi đảng.

 

Trước lúc qua đời, ông Lương được ghi nhận giúp con trai, Trần Tuấn Anh, cựu trưởng Ban Kinh Tế Trung Ương, cựu bộ trưởng Công Thương, thoát tội.

 

Hồi Tháng Giêng, ông Tuấn Anh, một trong các “thái tử đỏ,” bị Bộ Công An quy kết khi còn làm bộ trưởng, đã ký sáu tờ trình, báo cáo liên quan sai phạm gây thiệt hại hơn 1,000 tỷ đồng ($39.2 triệu) tại các nhà máy điện mặt trời, nhưng “không có động cơ vụ lợi nên không bị xử lý hình sự.”

 

Do quốc tang ông Trần Đức Lương diễn ra vào cuối tuần này nên một số hoạt động đã lên kế hoạch tổ chức vào thời điểm này đều bị “tuýt còi.”

 

Đáng lưu ý trong số này là đại nhạc hội của thẩm mỹ viện Mailisa dự trù tổ chức vào đêm 24 Tháng Năm tại thành phố Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng.

 

Đêm nhạc quy tụ những gương mặt nổi bật của nền giải trí Việt Nam gồm ca sĩ Hòa Minzy, Quang Anh Rhyder, Quang Hùng MasterD, Dương Domic…

 

Cùng thời điểm, trang Facebook “Himawari Artist Fiesta” thông báo hủy tổ chức hoạt động ban đầu dự kiến diễn ra ngày 25 Tháng Năm tại phố đi bộ cầu Long Biên ở Hà Nội.

 

Đây là hoạt động mỹ thuật bao gồm diễn hành cosplay và Việt phục, trải nghiệm văn hóa, gian hàng artist, minigame…

 

Lần gần nhất tại Việt Nam có quốc tang là dành cho ông Khamtay Siphandone, cố chủ tịch nước Lào, hồi đầu tháng trước.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/VN-Quoc-tang-Tran-Duc-Luong-2.jpg

Poster quảng cáo đại nhạc hội của một thẩm mỹ viện dự trù tổ chức vào đêm 24 Tháng Năm tại thành phố Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng. (Hình: Mailisa)

 

Hồi trung tuần Tháng Bảy năm ngoái, quốc tang dành cho ông Nguyễn Phú Trọng, cố tổng bí thư đảng CSVN, kéo dài suốt một tuần, khiến hàng loạt hoạt động giải trí, biểu diễn văn nghệ, rạp phim… tê liệt.

 

Thời điểm đó, ngoại trừ những ý kiến bày tỏ sự bất mãn trên mạng xã hội, các nhà tổ chức sự kiện không dám công khai lên tiếng về thiệt hại do sự kiện bị hủy.

 

Đến nay, quốc tang là thông lệ của đảng CSVN dành cho quan chức thuộc hàng “tứ trụ” khi những người này qua đời.

 

Tuy vậy, không rõ khi những quan chức “tứ trụ” bị kỷ luật như các ông Nguyễn Xuân Phúc, Võ Văn Thưởng, Vương Đình Huệ qua đời thì họ có được tổ chức quốc tang hay không. (N.H.K) [qd]

 

 

 

 

 

 

 

---------------------------------

 

 

 

Hạ Viện thông qua ‘dự luật lớn, đẹp’ của Trump sau cả đêm tranh luận

Người Việt Online

May 22, 2025 : 10:45 AM

https://www.nguoi-viet.com/hoa-ky/ha-vien-thong-qua-du-luat-lon-dep-cua-trump-sau-ca-dem-tranh-luan/#google_vignette

 

WASHINGTON, DC (NV) – Hạ Viện thông qua dự luật giảm thuế và chi tiêu bằng tỉ số phiếu sát sao sáng sớm Thứ Năm, 22 Tháng Năm, sau nhiều tuần thương lượng căng thẳng trong đảng Cộng Hòa và một số điểm thay đổi vào phút chót, theo NBC News.

 

Đây là thắng lợi lớn cho Tổng Thống Donald Trump và Dân Biểu Mike Johnson (Cộng Hòa-Louisiana), chủ tịch Hạ Viện. Dự luật trị giá hàng ngàn tỉ đô la này nay được chuyển qua Thượng Viện. Phía Cộng Hòa Thượng Viện từng tuyên bố sẽ điều chỉnh dự luật này.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/TS-ha-vien-thong-qua-1536x1031.jpg

Dân Biểu Mike Johnson (Cộng Hòa-Louisiana), chủ tịch Hạ Viện, phát biểu trước báo giới sau khi Hạ Viện thông qua dự luật giảm thuế và chi tiêu hôm Thứ Năm, 22 Tháng Năm. (Hình: Kevin Dietsch/Getty Images)

 

Sau nhiều tiếng tranh luận suốt đêm, Hạ Viện thông qua dự luật này bằng tỉ số phiếu 215-214. Hai dân biểu Cộng Hòa – ông Thomas Massie của Kentucky và ông Warren Davidson của Ohio – cùng với toàn bộ dân biểu Dân Chủ bỏ phiếu chống.

 

Dân Biểu Andy Harris (Cộng Hòa-Maryland), trưởng nhóm cực hữu House Freedom Caucus, bỏ phiếu trắng. Hai dân biểu Cộng Hòa khác – ông Andrew Garbarino của New York và ông David Schweikert của Arizona – vô tình lỡ cuộc bỏ phiếu, nhưng cho hay họ sẽ bỏ phiếu thuận.

 

Ông Garbarino “ngủ gục ở phía sau. Tôi không nói đùa. Tôi sẽ bóp cổ ông,” ông Johnson nói đùa với phóng viên, cho biết thêm rằng ông Schweikert cố bỏ phiếu nhưng bị lỡ vài giây.

 

Được Tổng Thống Trump gọi là “dự luật lớn, đẹp,” dự luật này sẽ gia hạn chính sách giảm thuế của ông Trump được thông qua năm 2017 nhưng sắp hết hạn, và sẽ chi thêm tiền mở rộng quân đội, tăng cường an ninh biên giới và thực hiện kế hoạch trục xuất hàng loạt của ông. Dự luật này cũng sẽ thực hiện hai lời hứa của ông Trump lúc vận động tranh cử: Không đánh thuế “tiền tip” và tiền làm thêm ngoài giờ.

 

Dự luật này sẽ cắt giảm chi tiêu ở nhiều lĩnh vực khác, bao gồm cắt giảm hàng trăm tỷ đô la cho Medicaid, chương trình trợ cấp bảo hiểm y tế chủ yếu cho người nghèo, và Supplemental Nutrition Assistance Program (SNAP), thường gọi là “food stamp” (phiếu trợ cấp mua thực phẩm).

 

Dự luật này sẽ hủy bỏ một loạt chương trình ưu đãi thuế cho cá nhân hoặc doanh nghiệp sử dụng năng lượng sạch được phía Dân Chủ thông qua năm 2022.

 

Đáng chú ý, dự luật này sẽ tăng trần nợ của Mỹ thêm  $4,000 tỷ. (Th.Long)

 

 

 

 

 

-------------------------------------

 

 

 

 

Trump tiếp tục làm Hoa Kỳ nợ thêm, khốn khổ cho dân Mỹ

Đỗ Dzũng & Nguyễn Văn Khanh 

May 22, 2025 : 4:00 PM

https://www.nguoi-viet.com/nvtv-tin-tuc/tu-thu-do-toi-nguyen-van-khanh/trump-tiep-tuc-lam-hoa-ky-no-them-khon-kho-cho-dan-my/#google_vignette

 

Trump tiếp tục làm Hoa Kỳ nợ thêm, khốn khổ cho dân Mỹ

 

Dự luật “lớn và đẹp” của Tổng Thống Donald Trump vừa được Hạ Viện thông qua sẽ làm Hoa Kỳ nợ thêm gần $4 ngàn tỷ, làm tương lai dân Mỹ khốn khổ.

 

VIDEO :

NGHE & XEM >>>>>   

 

 

 

-------------------------------------------

 

 

Bộ Tài Chính Mỹ sẽ ngưng sản xuất đồng xu một cent

May 22, 2025 : 4:38 PM

 

 

 

 

------------------------------------

 

Lần đầu tiên, một người gốc Việt được bổ nhiệm giám mục chính tòa tại Mỹ

Người Việt Online

May 22, 2025 : 12:33 PM

https://www.nguoi-viet.com/little-saigon/lan-dau-tien-mot-nguoi-goc-viet-duoc-bo-nhiem-giam-muc-chinh-toa-tai-my/

 

SAN DIEGO, California (NV) – Giám Mục Michael Phạm, giám quản tông tòa Giáo Phận San Diego, vừa được Đức Giáo Hoàng Leo XIV bổ nhiệm làm giám mục chính tòa giáo phận này hôm Thứ Năm, 22 Tháng Năm, trở thành người gốc Việt đầu tiên đảm nhận một chức vụ như vậy tại Hoa Kỳ.

 

Giám mục chính tòa là người giữ chức vụ cao nhất trong một giáo phận Công Giáo.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/DP-Giam-Muc-Michael-Pham-1.jpg

Giám Mục Michael Phạm, người vừa được Đức Giáo Hoàng Leo XIV bổ nhiệm làm giám mục chính tòa Giáo Phận San Diego. (Hình: Giáo Phận San Diego)

 

Theo bản tin của Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ, sự bổ nhiệm này được Đức Ông Veceslav Tunir, phó sứ thần và là quyền sứ thần Tòa Thánh Vatican ở Washington, DC, thông báo.

 

 

Từ trước tới nay, có bốn giám mục gốc Việt tại Hoa Kỳ, nhưng đều giữ vai trò giám mục phụ tá của giáo phận.

 

Người đầu tiên là Đức Ông Mai Thanh Lương, chánh xứ giáo xứ Maria Nữ Vương Việt Nam, New Orleans, Louisiana, được Đức Giáo Hoàng John Paul II bổ nhiệm làm giám mục phụ tá Giáo Phận Orange, California, ngày 25 Tháng Tư, 2003. Giám mục qua đời ngày 6 Tháng Mười Hai, 2017.

 

Ngày 6 Tháng Mười, 2017, Linh Mục Nguyễn Thái Thành, chánh xứ giáo xứ Thánh Giuse, Jacksonville, Florida, được Đức Giáo Hoàng Benedict XVI bổ nhiệm làm giám mục phụ tá Giáo Phận Orange.

 

Ngày 25 Tháng Mười, 2022, Linh Mục John-Nhàn Trần, chánh xứ giáo xứ Mary, Queen of Peace Catholic Church tại Mandeville, Louisiana, được Đức Giáo Hoàng Francis bổ nhiệm làm giám mục phụ tá Tổng Giáo Phận Atlanta, Georgia.

 

Ngày 6 Tháng Sáu, 2023, Linh Mục Michael Phạm, tổng đại diện Giáo Phận San Diego kiêm chánh xứ giáo xứ Chúa Chiên Lành (Good Shepherd Catholic Church) ở Mira Mesa, San Diego, được Đức Giáo Hoàng Francis bổ nhiệm làm giám mục phụ tá giáo phận.

 

Ngày 17 Tháng Ba, Giám Mục Michael Phạm được Hội Đồng Tư Vấn Giáo Phận San Diego (College of Consultors), bao gồm ba giám mục và tám linh mục, bầu làm giám quản tông tòa. Đây cũng là lần đầu tiên có một giám mục gốc Việt giữ chức vụ này ở Mỹ.

 

Trước đó, ngoài giáo xứ Chúa Chiên Lành, ông từng là chánh xứ giáo xứ Saint Therese và giáo xứ Thánh Gia.

 

Theo trang web Giáo Phận San Diego, Giám Mục Michael Phạm, tên Việt Nam là Phạm Minh Cường, sinh ngày 22 Tháng Giêng, 1967 tại Đà Nẵng, Việt Nam.

 

Ông chịu chức linh mục tại Giáo Phận San Diego ngày 25 Tháng Sáu, 1999 khi mới 32 tuổi.

 

Theo Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ, Giáo Phận San Diego có diện tích 8,852 dặm vuông, bao gồm San Diego County và Imperial County ở miền Nam California, với dân số gần 3.5 triệu người, trong đó có gần 1.4 triệu giáo dân Công Giáo.

 

Giáo phận có tổng cộng 99 giáo xứ và 16 nhà nguyện, cùng 45 trường tiểu học, năm trường trung học, và hai trường đại học.

 

Tính tới năm 2023, Giáo Phận San Diego có hơn 5,000 gia đình giáo dân Việt Nam, có năm cộng đoàn Việt Nam, và có bảy linh mục gốc Việt, trong đó có ba người làm chánh xứ tại hai giáo xứ Việt Nam và một giáo xứ Mỹ. (Đ.D.)

 

 

 

 

============================

 

 

 

Đàm phán thương mại Việt - Mỹ còn phải nhiều vòng nữa

Người Việt Online

May 22, 2025 : 12:36 PM

https://www.nguoi-viet.com/tin-chinh/dam-phan-thuong-mai-viet-my-con-phai-nhieu-vong-nua/

 

HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Việt Nam mới kết thúc vòng đàm phán thứ nhì với Mỹ nhằm đạt một thỏa hiệp thương mại song phương và sẽ còn phải họp nhiều kỳ nữa mới hy vọng kết thúc.

 

Báo mạng của Bộ Công thương CSVN ngày 22 Tháng Năm khoe rằng vòng đàm phán vừa xong đã “xác định các nhóm vấn đề đạt được đồng thuận hoặc quan điểm đã gần nhau, các nhóm vấn đề cần tiếp tục thảo luận để đi đến thống nhất trong thời gian tới.”

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/VN-may-xuat-khau-tho-hanoi-FrederikBalfour-AFP-101506-1536x1026.jpg

Thợ may tại một xưởng may xuất khẩu khu vực ngoại thành Hà Nội cắm cúi làm việc. Công sức của họ chỉ là những đồng lương nhỏ bé cho một cuộc sống kham khổ. (Hình: Frederik Balfour/AFP/Getty Images)

 

Vòng kế tiếp dự trù họp lại vào đầu Tháng Sáu nhưng chưa thấy xác định ngày. Không thấy Washington loan báo gì nhưng Hà Nội nói “hai bên cũng đặt ra các khung thời gian để phản hồi về dự thảo Hiệp định, đề xuất lời văn cũng như tổ chức các cuộc họp trực tuyến nhằm chuẩn bị cho phiên đàm phán tiếp theo.”

 

 

Không thấy bên nào nêu ra chi tiết các “nhóm vấn đề” đã thảo luận hoặc cần thảo luận để Việt Nam có thể thoát cái vạ “thuế quan đối ứng” 46% dự trù hết hạn tạm hoãn thi hành vào tuần lễ đầu Tháng Bảy. Từ đây tới đó chỉ hơn một tháng nên hai bên có thể đạt được một thỏa hiệp thương mại nào không vẫn là dấu hỏi, hay Hà Nội lại phải nài nỉ hoãn áp dụng thêm lần nữa chờ kết thúc đàm phán.

 

Chính phủ của ông Donald Trump cùng một lúc đàm phán thương mại và thuế quan đối ứng với cả trăm đối tác nên cái khung thời gian tạm hoãn áp dụng 3 tháng không thể đủ cho tất cả. Gần đây thấy ông loan báo sẽ chia ra hai nhóm đối tác. Một nhóm bị Mỹ áp đặt thuế đối ứng và không đàm phán, còn một nhóm được đàm phán.

 

Các nhà sản xuất cũng như đầu tư xuất cảng tại Việt Nam đang chờ kết quả tích cực để quyết định ở lại hay dọn đi khỏi xứ này. Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam nên Hà Nội bằng mọi giá phải giữ lấy cho bằng được vì nền kinh tế nước này phụ thuộc phần lớn vào xuất cảng của khu vực đầu tư ngoại quốc.

 

Chẳng vậy, khi Tổng thống Mỹ loan báo kế hoạch “thuế quan đối ứng” với đối tác thương mại thế giới mà Việt Nam là một trong những nước bị dập nặng nhất tới 46%, Tổng bí thư đảng CSVN Tô Lâm đã vội vã gọi cho ông Donald Trump đề nghị hạ thuế quan hai nước xuống bằng không, tức bãi bỏ hàng rào quan thuế cho hàng hóa hai nước.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/VN-may-xuatcang-Tshirt-tho-saigon-ngoinha-HuuKha-AFP-040225-1536x1024.jpg

Một số thợ may của một công ty may xuất khẩu ngồi ở nhà trọ tại Sài Gòn khi Tổng thống Mỹ loan báo “thuế quan đối ứng 46%” với Việt Nam. Việc làm của họ tùy thuộc cuộc đàm phán giữa hai nước. (Hình: Hữu Kha/AFP/Getty Images)

 

Tuy nhiên, chức sắc Washington lại chỉ ra những vấn đề khác gây hại cho nền kinh tế Mỹ nằm ở các vấn đề “phi thuế quan” và đòi Hà Nội phải giải quyết. Nạn ăn cắp bản quyền trí tuệ, hàng giả, hàng nhái, luật lệ CSVN tròng tréo phức tạp lại hay thay đổi, hàng Trung Quốc đội lốt hàng Việt để xuất đi Mỹ, là một sô trong những chuyện Hà Nội ra dấu hiệu đối phó.

 

Để giảm bớt mức thặng dư thương mại với Mỹ $123.5 tỉ USD năm ngoái dẫn đến 46% thuế quan đối ứng, chế độ Hà Nội đưa các công ty quốc doanh hàng đầu sang Mỹ mua từ khí hóa lỏng (LNG), máy bay, thậm chí đề nghị mua các võ khí Mỹ với số tiền có thể lên hàng chục tỉ USD. Những tin tức đó được guồng máy tuyên truyền của chế độ nhất loạt đăng tải, gây ấn tượng với ông chủ Tòa Bạch Ốc.

 

Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer, chỉ xuất hiện ở những giờ cuối của vòng đàm phán thứ hai. Tờ Công Thương khoe rằng ông “đánh giá cao những thiện chí và nỗ lực của Việt Nam trong việc xử lý các vấn đề mà Hoa Kỳ quan tâm và mong muốn hai bên tiếp tục đẩy mạnh trao đổi cấp kỹ thuật, kể cả cấp Bộ trưởng nhằm đạt được kết quả trong thời gian sớm nhất.”(NTB)

 

 

 

 

-------------------------------------

 

 

 

 

 

Cộng Hoà thông qua dự luật 'To-Đẹp' của Trump: Cắt Medicare lẫn Medicaid và Food Stamp  

Mai Phi Long  |  Người Việt Online

May 22, 2025 : 8:03 AM

https://www.nguoi-viet.com/nvtv-tin-tuc/nvtv-diem-tin-buoi-sang/cong-hoa-thong-qua-du-luat-to-dep-cua-trump-cat-medicare-lan-medicaid-va-food-stamp/

 

Cộng Hoà thông qua dự luật ‘To-Đẹp’ của Trump: Cắt Medicare lẫn Medicaid và Food Stamp

 

Hai nhân viên của toà đại sứ Israel bị bắn chết tại Washington D.C

 

Chính phủ Trump chấp thuận nhận quà máy bay của Qatar

 

Trump phục kích tổng thống nam phi: Màn kịch cho giới cực hữu và đánh lạc hướng dư luận?

 

 

-----------------------

 

Hạ Viện thông qua ‘dự luật lớn, đẹp’ của Trump sau cả đêm tranh luận

Người Việt Online

May 22, 2025 : 1:02 PM

https://www.nguoi-viet.com/hoa-ky/ha-vien-thong-qua-du-luat-lon-dep-cua-trump-sau-ca-dem-tranh-luan/

 

WASHINGTON, DC (NV) – Hạ Viện thông qua dự luật giảm thuế và chi tiêu bằng tỷ số phiếu sát sao sáng sớm Thứ Năm, 22 Tháng Năm, sau nhiều tuần thương lượng căng thẳng trong đảng Cộng Hòa và một số điểm thay đổi vào phút chót, theo NBC News.

 

Đây là thắng lợi lớn cho Tổng Thống Donald Trump và Dân Biểu Mike Johnson (Cộng Hòa-Louisiana), chủ tịch Hạ Viện. Dự luật trị giá hàng ngàn tỷ đô la này nay được chuyển qua Thượng Viện. Phía Cộng Hòa Thượng Viện từng tuyên bố sẽ điều chỉnh dự luật này.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/TS-ha-vien-thong-qua-1536x1031.jpg

Dân Biểu Mike Johnson (Cộng Hòa-Louisiana), chủ tịch Hạ Viện, phát biểu trước báo giới sau khi Hạ Viện thông qua dự luật giảm thuế và chi tiêu hôm Thứ Năm, 22 Tháng Năm. (Hình: Kevin Dietsch/Getty Images)

 

Sau nhiều tiếng tranh luận suốt đêm, Hạ Viện thông qua dự luật này bằng tỷ số phiếu 215-214. Hai dân biểu Cộng Hòa – ông Thomas Massie của Kentucky và ông Warren Davidson của Ohio – cùng với toàn bộ dân biểu Dân Chủ bỏ phiếu chống.

 

Dân Biểu Andy Harris (Cộng Hòa-Maryland), trưởng nhóm cực hữu House Freedom Caucus, bỏ phiếu trắng. Hai dân biểu Cộng Hòa khác – ông Andrew Garbarino của New York và ông David Schweikert của Arizona – vô tình lỡ cuộc bỏ phiếu, nhưng cho hay họ sẽ bỏ phiếu thuận.

 

Ông Garbarino “ngủ gục ở phía sau. Tôi không nói đùa. Tôi sẽ bóp cổ ông,” ông Johnson nói đùa với phóng viên, cho biết thêm rằng ông Schweikert cố bỏ phiếu nhưng bị lỡ vài giây.

 

Được Tổng Thống Trump gọi là “dự luật lớn, đẹp,” dự luật này sẽ gia hạn chính sách giảm thuế của ông Trump được thông qua năm 2017 nhưng sắp hết hạn, và sẽ chi thêm tiền mở rộng quân đội, tăng cường an ninh biên giới và thực hiện kế hoạch trục xuất hàng loạt của ông. Dự luật này cũng sẽ thực hiện hai lời hứa của ông Trump lúc vận động tranh cử: Không đánh thuế “tiền tip” và tiền làm thêm ngoài giờ.

 

Dự luật này sẽ cắt giảm chi tiêu ở nhiều lĩnh vực khác, bao gồm cắt giảm hàng trăm tỷ đô la cho Medicaid, chương trình trợ cấp bảo hiểm y tế chủ yếu cho người nghèo, và Supplemental Nutrition Assistance Program (SNAP), thường gọi là “food stamp” (phiếu trợ cấp mua thực phẩm).

 

Dự luật này sẽ hủy bỏ một loạt chương trình ưu đãi thuế cho cá nhân hoặc doanh nghiệp sử dụng năng lượng sạch được phía Dân Chủ thông qua năm 2022.

 

Đáng chú ý, dự luật này sẽ tăng trần nợ của Mỹ thêm $4,000 tỷ. (Th.Long) [qd]

 

 

 

 

-----------------

 

 

 

 

Hai nhân viên sứ quán Israel bị bắn hạ trước Bảo tàng Do Thái ở Washington

 

 

-------------

 

Gaza : Nhiều nước nước phương Tây lên án mạnh mẽ Israel, đòi nối lại viện trợ nhân đạo

 

 

--------------------

Liên Hiệp Châu Âu xem xét lại thỏa thuận liên kết với Israel do « thảm cảnh » ở Gaza

 

 

---------------------

 

 

Before the sea forgets : Dấu ấn Việt hiếm hoi tại LHP Cannes 2025

 

 

 

-------------------

 

 

Quân sự-An Ninh : Nga và « tầm nhìn xa hơn » cho giai đoạn hậu chiến tranh Ukraina

 

 

 

 

 -----------------------

 

 

 

Ukraine đánh dữ dội suốt đêm, đóng cửa 6 phi trường Moscow. Biệt kích ám sát 4 sĩ quan của Kadyrov

VietCatholicNews

May 22, 2025

https://www.youtube.com/watch?v=1ai_taI0UKw

 6,274 views   May 22, 2025

00:00:00 Đài Hiệu

00:00:20 Giới thiệu chương trình

00:00:35 Nga cáo buộc Ukraine tấn công ồ ạt vào Mạc Tư Khoa làm nhiều phi trường đóng cửa

00:02:43 Hoa Kỳ phản đối tuyên bố chung của G7 về việc tiếp tục hỗ trợ cho Ukraine, Politico đưa tin

00:05:07 4 sĩ quan Chechnya thiệt mạng trong vụ đánh bom xe ở khu vực Kherson bị Nga tạm chiếm

00:07:04 Tổng thống Trump khiến tổng thống Nam Phi phải vào thế phòng thủ vì những cáo buộc 'diệt chủng' chưa được chứng minh

00:13:47 Các quan chức Ukraine phủ nhận sự hiện diện của quân đội Nga ở Dnipropetrovsk

00:16:18 Con Tổng thống Donald Trump ám chỉ việc tranh cử tổng thống Hoa Kỳ 00:18:17 Tổng thống Trump tuyên bố 'tiến triển' trong việc chấm dứt chiến tranh Nga-Ukraine

00:21:44 Chính quyền Tổng thống Trump chấp nhận máy bay phản lực Qatar cho Không lực Một

00:25:05 'Tổng thống Trump không biết cách đối phó với bọn côn đồ' — Hoa Kỳ lại làm Ukraine thất vọng lần nữa

00:33:52 Kết thúc

 00:34:21 Closing Credits

 

 

 

              --------------------

 

 

 

 

Trump “bắt tay” Putin, bỏ rơi Ukraine – và cả trật tự thế giới

Trần Nam Anh

May 20, 2025

https://diendantheky.net/tran-nam-anh-trump-bat-tay-putin-bo-roi-ukraine-va-ca-trat-tu-the-gioi/

 

https://diendantheky.net/wp-content/uploads/2025/05/Hinh-cho-bai-TNA.jpg

Hình minh họa: AI generated

 

 

Sự kiện nổi bật:

 

Ngày 19/5/2025, Donald Trump – ứng viên tổng thống Mỹ và là chính khách đầy tranh cãi – đã có cuộc điện đàm dài 2 giờ với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Kết quả? Không có yêu cầu ngừng bắn. Không có áp lực nào lên Điện Kremlin. Không một lời đề cập đến các vụ tấn công vào dân thường. Thay vào đó là lời ca tụng một tương lai “thương mại quy mô lớn” với Nga sau chiến tranh.

 

Trump không chỉ rút Mỹ khỏi vai trò trung gian, mà còn ngỏ ý rằng Giáo hoàng (sai tên!) có thể thay Mỹ đứng ra hòa giải. Trong khi ông nhấn mạnh: “Đây là chuyện của châu Âu.”

 

Nhưng điều đó không đúng. Và Trump biết điều đó.

 

 

Ukraine bị bỏ rơi – Nga được chắp thêm cánh

 

Không chỉ thiếu ủng hộ từ phía Mỹ, Ukraine đang đối mặt với sự áp đảo chiến lược từ một trục trục tà ác đang hình thành: Nga – Trung Quốc – Bắc Triều Tiên.

 

• Trung Quốc đang viện trợ toàn diện cho Nga – từ thiết bị hàng không, linh kiện vũ khí, bán dẫn, thậm chí cả drone quân sự và thiết bị tác chiến điện tử. Báo cáo tình báo của NATO trong tháng 5/2025 khẳng định: các công ty quốc doanh Trung Quốc đang làm trung gian cung ứng các linh kiện bị cấm vận qua Kazakhstan và Uzbekistan. Một số tổ hợp công nghiệp quốc phòng của Nga tại Tula, Kaluga và Rostov hiện đang vận hành gần công suất tối đa – điều không thể có nếu không có hậu cần từ Trung Quốc.

 

• Bắc Triều Tiên không chỉ viện trợ đạn pháo, mà còn đưa ra thông điệp chính thức ủng hộ Nga trong cuộc chiến “giải phóng Donbas”. Họ đã gửi hơn 3 triệu quả đạn pháo 122mm và 152mm, cùng UAV tấn công kiểu kamikaze. Thậm chí, tình báo Hàn Quốc nghi ngờ đã có sự hiện diện kỹ thuật viên Bắc Triều Tiên trong các đơn vị tác chiến điện tử của Nga gần Kharkiv. Một quan chức Bình Nhưỡng từng tuyên bố sẵn sàng “chiến đấu cùng nước Nga trong bất kỳ mặt trận nào” – nếu được yêu cầu.

 

Trong khi đó, các trận đánh ác liệt tại Pokrovsk và Toretsk cho thấy Ukraine đang bị ép đến sát biên giới hành chính vùng Donetsk – nơi Putin từng tuyên bố “phải thuộc về nước Nga” dù có đàm phán hay không.

 

 

Châu Âu phản ứng – nhưng Mỹ thì đang trượt dài

 

Để phản ứng với tình hình, EU và Anh đã tung ra gói cấm vận mở rộng, trừng phạt hàng chục tổ chức và cá nhân liên quan đến quốc phòng và công nghệ cao của Nga – đặc biệt là các nhà cung cấp linh kiện từ Trung Quốc và các quốc gia Trung Á. Các ngân hàng dính líu đến chuyển tiền mua drone, các công ty hậu cần ẩn danh ở Kyrgyzstan, và cả những thực thể cung cấp AI cho mục đích quân sự đều nằm trong danh sách đen.

 

Nhưng khi Mỹ không còn giữ vai trò đầu tàu, sức mạnh răn đe toàn cầu đang suy giảm nghiêm trọng. Trump đang ngầm phát đi thông điệp: “Tôi không còn quan tâm. Hòa bình với điều kiện của Putin cũng được.”

 

 

Phân tích: Trump – từ “người hứa hòa bình” thành người đổ thêm dầu vào lửa

 

Từng tuyên bố sẽ “kết thúc chiến tranh Ukraine trong 24 giờ”, giờ đây Trump lại rút lui, phó mặc Ukraine cho vận mệnh và cho phép Putin dẫn dắt ván cờ toàn cầu. Điều đó không chỉ là sự phản bội Ukraine, mà còn là sự khinh suất chiến lược đối với cả NATO và thế giới dân chủ.

 

Trump tin rằng bắt tay độc tài là con đường ngắn nhất đến ổn định. Nhưng lịch sử đã chứng minh: bắt tay Hitler năm 1938 không ngăn được chiến tranh. Để yên cho Putin hôm nay, có thể sẽ mở đường cho một thế giới nơi Trung Quốc tấn công Đài Loan, Iran đè bẹp Israel, và Triều Tiên nã pháo xuống Seoul mà không lo bị trừng phạt.

 

Cái gọi là “thương mại quy mô lớn với Nga hậu chiến” của Trump giống như xây một cây cầu vàng cho kẻ xâm lược, bất chấp xương máu của người Ukraine.

 

 

Lời cảnh báo: Nếu Mỹ quay lưng, bóng tối sẽ thắng thế

 

Trong lúc các trận địa tại Donbas nóng lên từng giờ, quân Nga tiến sát Sloviansk, và drone Trung Quốc bay vè vè trên tiền tuyến Ukraine, câu hỏi không phải là “Trump có thực hiện lời hứa hòa bình không?”, mà là: liệu ông có đang vô tình hoặc cố ý tiếp tay cho một trật tự thế giới phi dân chủ, nơi độc tài ngồi ghế trên?

 

Lịch sử sẽ không tha thứ cho sự im lặng. Và nếu Trump trở lại Nhà Trắng, cái giá mà cả thế giới phải trả sẽ không chỉ là Ukraine – mà là sự sụp đổ niềm tin vào luật pháp quốc tế.

 

Trần Nam Anh 

 

 

 

 

 

 

--------------------

 

 

Ảnh vệ tinh: Nga tăng cường hoạt động quân sự sát biên giới với Phần Lan

Thanh Hà|Thanh Phương   -  RFI

Đăng ngày: 22/05/2025 - 12:09

https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20250522-%E1%BA%A3nh-v%E1%BB%87-tinh-nga-t%C4%83ng-c%C6%B0%E1%BB%9Dng-ho%E1%BA%A1t-%C4%91%E1%BB%99ng-qu%C3%A2n-s%E1%BB%B1-s%C3%A1t-bi%C3%AAn-gi%E1%BB%9Bi-v%E1%BB%9Bi-ph%E1%BA%A7n-lan

 

 

----------------------------------------

 

 

Vụ hối lộ thế kỷ?

Nguyễn Tiến Cường   |   Diễn Đàn Thế Kỷ

May 15, 2025

https://diendantheky.net/nguyen-tien-cuong-vu-hoi-lo-the-ky/

 

https://diendantheky.net/wp-content/uploads/2025/05/Hinh-bai-NTC.jpg

Hình minh họa. AI generated

 

Trong nhiệm kỳ thứ 2, sau khi nhậm chức, Tổng Thống Donald Trump không hề đi thăm, gặp gỡ lãnh đạo các quốc gia đồng minh nằm trong khối NATO, Nam Hàn hay Nhật Bản, ngược lại, lịch trình gặp gỡ ngoại giao của Tổng Thống Donald Trump trong tuần này sẽ là 3 nước giàu có nhất thế giới là Saudi Arabia, Qatar, United Arab Emirates.   

 

Chính sách ngoại giao của ông Donald Trump đối với NATO và các quốc gia đồng minh khác trong nhiệm kỳ 2 với những tuyên bố đã quá rõ ràng, cho nên sẽ chẳng có gì đáng bàn hay đi sâu vào các cuộc gặp gỡ này nếu không có vụ hối lộ lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ và (có thể) lớn nhất thế giới trong lịch sử nhân loại, gây tranh cãi ồn ào. 

Trước chuyến viếng thăm 3 nước ở Trung Đông 2 ngày, lãnh đạo Qatar thông báo sẽ tặng ông Donald Trump một chiếc Boeing 747-8 trị giá 400 triệu USD dùng làm Air Force One, ông Trump cũng cho biết đồng ý nhận món quà này, không chỉ truyền thông, báo chí Mỹ mà khắp nơi đều sững sờ đưa tin vì theo đúng luật pháp, Tổng thống Mỹ chỉ được phép nhận quà tặng trị giá 480$ (2). Những quà tặng có giá trị hơn 480$ sẽ bị giữ lại trong kho lưu vật của Tòa Bạch Ốc.

Việc hối lộ tiền hoặc hiện vật cho lãnh đạo một quốc gia khác ít khi được công khai loan báo, thường chỉ được thực hiện qua các hợp đồng kinh doanh, xây dựng béo bở, khó chứng minh việc hối lộ, bôi trơn. 

Cuối nhiệm kỳ một của ông Trump, Jared Kushner – con rể Trump – đã nhận được một hợp đồng xây dưng 2 tỉ USD từ Saudi Public Investment Fund (PIF), đây là công ty do lãnh đạo Hoàng Gia Saudi Arabia – Thái tử Mohammed bin-Salman – người có liên hệ mật thiết với gia đình ông Trump – điều hành (1). Điều này tương tự như việc chính quyền Trung Quốc cấp thêm hàng chục giấy phép sản xuất, kinh doanh cho Ivanka Trump sau lần Tập gặp gỡ Trump tại Mar-A-Lago năm 2017.

Mohammed bin-Salman là người nổi tiếng tàn bạo khắp thế giới về vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi – người từng kịch liệt, chỉ trích Mohammed bin-Salman, chính quyền Saudi Arabia – trong tòa lãnh sự của Saudi Arabia ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ năm 2018. Trong khi lãnh đạo nhiều nước trên  thế giới lên án hành động cưa sống Jamal Khashoggi của mật vụ Saudi Arabia thì ông Trump hoàn toàn im lặng.

Trở lại chuyện chính, Qatar đã lên tiếng đính chính việc có ý định tặng ông Trump chiếc Jumbo 747-8 trị giá 400 triệu USD. Họ cho rằng truyền thông, báo chí đã loan tin không đúng nhưng đồng thời không hề phủ nhận sự việc.

Về phía Mỹ, dù đài truyền thông cực hữu Fox News đưa tin rất ít về món quà tặng, nhưng cả nước Mỹ đều hay tin. Không kể đảng Dân Chủ kịch liệt phê bình, chỉ trích, những MAGA nền tảng của ông Trump cũng lên tiếng phản đối việc ông tuyên bố sẽ dùng chiếc Boeing 747-8 của Qatar tặng làm Không Lực 1 (Air Force One). 

Trong số những người phản đối việc ông Trump nhận món quà khổng lồ về giá trị cũng như kích thước có thể kể là Lauta Loomer – một nữ chiến binh MAGA thề sẽ chết để bảo vệ ông Trump – đã viết trên mạng xã hội X (Twitter) như sau: “-Là người sẵn sàng lãnh đạn, chết thế cho ông Trump nhưng tôi rất thất vọng nếu điều trên là sự thật. Đó là một vết nhơ lớn, rất khó tẩy rửa cho chính quyền của ông Trump”.

Tất nhiên những chỉ trích của các MAGA, đảng Cộng Hòa đều xuất hiện trên các mạng xã hội, không thấy có phê bình nào được đưa lên truyền hình, các đài ông Trump ưa thích. Trên trang Web của Fox News vào ngày thứ hai 12.05.2025, người ta chỉ thấy Trump chỉ trích, giận dữ trả lời phóng viên đài ABC vì đã hỏi đến việc Trump chấp nhận món quà, điều đó có nghĩa là phóng viên đài ABC là vấn đề chứ không phải Trump.

Sáng thứ hai 12.05.2025, Brian Kilmeade – người dẫn chương trình Fox & Friends – đã hỏi Karoline Leavitt – thư ký báo chí chính quyền Trump 2 – về việc này. Leavitt, như thường lệ đã nhận định rằng “Việc tặng, nhận quà với chiếc Boeing 747-8 là giao dịch giữa 2 chính quyền, Tổng Thống Trump hoàn toàn làm đúng theo luật pháp, không có gì sai. Tổng Thống sẽ giao lại chiếc máy bay cho thư viện khi chấm dứt nhiệm kỳ 2, rời khỏi Tòa Bạch Ốc”.

Khi được Brian Kilmeade hỏi thêm “-Bà có e ngại về việc Qatar sẽ đòi hỏi, yêu cầu một sự lợi ích tương xứng cho họ?” Leavitt trả lời rằng “Không! Tổng Thống Trump làm việc gì cũng chỉ nghĩ đến lợi ích của người dân Mỹ” (sic).

Tuy nhiên, những người Cộng Hòa khác không nghĩ như vậy. 

Batya Ungar Sargon – người ủng hộ MAGA trên CNN và các kênh truyền hình khác – nói với Newsmax vào buổi chiều ngày thứ hai: “-Đó không phải là quà tặng, đó là hối lộ”. (3)

Một biên tập viên cộng tác với National Review, đã viết vào thứ Hai rằng việc chấp nhận máy bay là “không thể bào chữa được”, lập luận rằng “Tổng thống và những người ủng hộ ông một lần nữa cho thấy rằng họ không hiểu biết được các khái niệm về nghĩa vụ đối với hiến pháp và thế nào là xung đột lợi ích”. Ông trích dẫn “dự án tiền điện tử của gia đình Trump” như là một thí dụ khác.

Erick Erickson – người dẫn chương trình phát thanh trên Radio – có quan điểm bảo thủ giống như National Review, thường chỉ trích Trump, đã không giấu giếm sự chỉ trích nặng nề của mình đối với món quà.

Trong chương trình phát thanh ngày thứ Hai của mình, Erickson lý luận rằng Qatar không phải là đồng minh của Hoa Kỳ (mặc dù chính phủ Hoa Kỳ không đồng ý) và nhấn mạnh rằng bà Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi -người đã ký, xác nhận tính hợp pháp của món quà – trước đây là một người vận động hành lang được trả lương cho Qatar. 

Bên cạnh đó, việc ông Trump háo hức chờ đợi món quà nặng khủng khiếp về trọng lượng cũng như tài chánh đã gây lo ngại không ít cho chính những MAGA trung thành nhất với ông Trump về vấn đề an ninh, bảo mật. (4)

Lãnh đạo Cộng Hòa ở thượng viện, Thượng nghị sĩ John Thune cho biết, việc nhận món quà sẽ được giám sát chặt chẽ, có rất nhiều vấn đề về an ninh, bảo mật…, nhiều câu hỏi sẽ được đặt ra, cần có câu trả lời chính xác.

TNS Roger Wicker (Cộng Hòa Mississippi) nói rằng vì vấn đề an ninh, trang bị điện tử của máy bay sẽ phải được kiểm soát, nâng cấp lại. Chuyện này đòi hỏi nhiều thời gian và chưa biết bao giờ máy bay mới có thể được sử dụng như Không Lực 1 cho Tổng Thống.

Có một câu hỏi cần được đặt ra mà dường như ít ai nghĩ tới, đó là chiếc Jumbo 747-8 dự định tặng cho ông Trump được sản xuất từ bao giờ, ở đâu, nếu không phải từ một chi nhánh của Boeing ở Seattle, Mỹ và bay lần đầu tiên vào năm nào? Hoặc giả nó là một chiếc Jumbo đã được hoàng gia Qatar mua và sử dụng từ trước? Đâu là câu trả lời chính xác?

Sau chuyến viếng thăm, đổi lại món quà tặng Boeing 747-8 cho ông Trump, Qatar đã ký một hợp đồng mua 210 máy bay Boeing của Mỹ.

Mọi chuyện có vẻ giống như việc “lại quả” ở Việt Nam mỗi khi chính quyền Cộng sản ký kết một hợp đồng kinh doanh, xây dựng với đối tác nước ngoài. 

 

Nguyễn Tiến Cường 

 

---------------------

 

(1) https://oversightdemocrats.house.gov/news/press-releases/chairwoman-maloney-launches-probe-of-saudi-government-s-2-billion-investment-in

 

 (2) https://www.theguardian.com/us-news/2025/may/12/us-presidential-foreign-gifts-laws-rules-ntwnfb

 

(3) https://edition.cnn.com/2025/05/12/media/maga-media-shapiro-loomer-levin-trump-qatar-plane-gift

 

(4) https://www.reuters.com/business/aerospace-defense/top-us-senate-democrat-block-trump-doj-nominees-over-qatar-airplane-2025-05-13/

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Anh Nguyễn Xuân Quang: Ở Ukraine không ai muốn cuộc chiến này xảy ra cả. Nhưng khi xảy ra rồi thì người Ukraine không run sợ…

Nhật Hiên 

February 24, 2025

https://diendantheky.net/anh-nguyen-xuan-quang-o-ukraine-khong-ai-muon-cuoc-chien-nay-xay-ra-ca-nhung-khi-xay-ra-roi-thi-nguoi/

 

 

 

-----------------------------

 

 

 

Phạm Trọng Chánh : Nepal : Từ Hy Mã Lạp Sơn đến Lâm Tỳ Ni nơi Đức Phật ra đời

Phạm Trọng Chánh 

May 13, 2025 

 

 

 

 

----------------------------------------------

 

 

 

 

Ngu Yên: Tóm lược 50 năm văn học Việt nhập cư 1975-2025. (Phần I)

Ngu Yên

May 19, 20250357

 

Ngu Yên: Tóm lược 50 năm văn học Việt nhập cư 1975-2025. (Phần II)

Mai Luong 

May 20, 2025 0

 

 

--------------------------------

 

 

 

Thành tựu lớn nhất của Lý Quang Diệu

Trần Trung Đạo   -  Diễn Đàn Thế Kỷ

May 18, 2025

https://diendantheky.net/tran-trung-dao-thanh-tuu-lon-nhat-cua-ly-quang-dieu/

 

Cựu Thủ tướng Cộng Hòa Singapore Lý Quang Diệu được đưa vào bệnh viện ngày 5 tháng 2, 2015 vì bệnh viêm phổi trầm trọng. Chỉ vài hôm sau, ông được chuyển qua hệ thống duy trì sự sống (life support). Theo nhiều nguồn tin, hai năm trước đây ông đã thêm vào di chúc một đoạn trong đó ông không muốn kéo dài sự sống vô nghĩa bằng cách này. Theo thông báo của chính phủ Singapore “ông qua đời trong thanh thản” tại Tổng Y Viện Singapore lúc 03:18 sáng, giờ địa phương thứ Hai 23 tháng 3, 2015, thọ 91 tuổi. Lý Quang Diệu là Thủ tướng đầu tiên của Singapore và mất vào năm kỷ niệm 50 năm độc lập của quốc gia này.

 

Các thành tựu kinh tế

 

Về đối ngoại, hầu hết các chính trị gia thế giới từ Margaret Thatcher của Anh trước đây đến Barack Obama của Hoa Kỳ hiện nay đã từng ca ngợi Thủ tướng Lý Quang Diệu. Ông có một tầm nhìn rất xa không chỉ vào tương lai Singapore mà cả chính trị khu vực Á Châu và Thái Bình Dương. Từ đầu năm 1994, Lý Quang Diệu đã thấy trước sự căng thẳng trong vùng Biển Đông.

 

Về đối nội, mặc dù nhiều chính sách cứng rắn của Lý Quang Diệu tạo nên nhiều tranh luận và phê bình, ông có một niềm tin vững chắc vào khả năng lãnh đạo của chính mình và tiềm năng của người dân Singapore để cùng đưa quốc gia rất nhỏ bé và bị bao quanh bởi các quốc gia không thân thiện thành một trong những nước giàu có nhất thế giới. Ngày nay, Singapore, quốc gia có dân số 5.5 triệu, là một trong những trung tâm thương mại lớn nhất thế giới, một trong năm cảng thương mại bận rộn nhất thế giới và có lợi tức đầu người cao thứ ba trên thế giới.

 

Có một danh sách dài của những bảng danh dự mà các thống kê, các tổ chức kinh tế, tài chánh, thương mại quốc tế dành cho Singapore trong nhiều lãnh vực. Chẳng hạn, World Bank từ 2006 đến 2016 xếp Singapore vào hạng nhất trên thế giới về sự dễ dàng làm thương mại (The ease of doing business) và giữ vị thứ này suốt 10 năm liền; năm 2015 Singapore được xếp hạng nhì trên thế giới về quốc gia cạnh tranh nhất (Most competitive country in the world); năm 2011, Singapore đứng hạng nhất về bảo vệ tài sản trí tuệ (The best protection of intellectual property); WHO (World Health Organization) năm 2010 xếp Singapore hạng nhì về tỉ lệ tử vong thấp trong thiếu nhi; Tổ chức Minh Bạch Quốc Tế (Transparency International: Corruption Perceptions Index) năm 2010 xếp Singapore vào hạng quốc gia trong sạch nhất. Và rất nhiều bảng danh dự quốc tế khác.Tuy nhiên, thành tựu lớn nhất của Lý Quang Diệu chưa hẳn là thành tựu kinh tế.

 

Reihan Salam, Chủ bút điều hành của tờ National Review Institute và tác giả nhiều tác phẩm chính trị, trong phân tích và cũng là kết luận Thành Tựu Lớn Nhất Của Lý Quang Diệu Chưa Hẳn Là Thành Tựu Kinh Tế của Singapore (Lee Kuan Yew’s Greatest Accomplishment May Not Have Been Singapore’s Economic Success) đăng trên National Review sáng 23/3/2015.

 

Theo Reihan Salam, trong những năm trước 1959, xã hội Singapore chịu đựng tình trạng xung đột chủng tộc giữa các sắc dân Ấn, Mã Lai và Trung Hoa không chỉ về kinh tế mà trong cả văn hóa, tôn giáo. Ngoài ra, sự phân liệt trầm trọng diễn ra trong sinh hoạt chính trị với đa số thành phần Cộng sản và thân Cộng là người gốc Hoa, trong khi đa số thành phần chống Cộng là gốc Mã Lai. Thế nhưng, ngày nay có thể nói không một quốc gia nào mà nơi đó người dân thuộc thành phần thiểu số cảm thấy an toàn hơn tại Singapore và gần một nửa số người đang sống yên ổn tại Singapore vốn sinh ra tại nước ngoài. Sự an toàn, ổn định và hòa hợp đó sẽ không xảy ra nếu quốc gia này nằm trong tay Cộng sản.

 

Thành tựu lớn nhất của cố Thủ tướng Lý Quang Diệu, do đó, phải là thành tựu ngăn chặn được sự phát triển của phong trào Cộng sản tại Singapore.

 

 

Lịch sử phong trào Cộng sản tại Mã Lai và Singapore

 

Năm 1927, năm cán bộ Cộng sản Trung cộng được phái tới Mã Lai để thành lập đảng Cộng sản Nanyang (Mã Lai, Singapore) với tầm hoạt động bao gồm cả Thái Lan, Đông Dương và các thuộc địa Đông Ấn thuộc Hòa Lan.

 

Năm 1930, Đệ Tam Quốc Tế Cộng sản (1919-1943) tổ chức một hội nghị tại Singapore, giải tán đảng Cộng sản Nanyang và thành lập đảng Cộng sản Mã Lai. Cùng thời gian này, đảng Cộng sản Việt Nam cũng thuộc Đệ Tam Quốc Tế được thành lập.

 

Địa bàn hoạt động của đảng Cộng sản Mã Lai bao gồm Mã Lai, Singapore và lan rộng sang tận Thái Lan. Chương trình hành động của đảng Cộng sản Mã Lai gắn liền với điều kiện chính trị tại Trung cộng và đảng Cộng sản Trung Quốc bởi vì đa số đảng viên Cộng sản Mã Lai là người gốc Hoa. Những năm hòa hoãn giữa đảng Cộng sảnTrung Quốc và Quốc Dân Đảng Trung Hoa để chống Nhật, đảng Cộng sản Mã Lai có cơ hội hoạt động mạnh hơn. Năm 1939, đảng Cộng sản Mã Lai có khoảng 40 ngàn đảng viên với một nửa số đó hoạt động tại Singapore. Tài liệu của đảng Cộng sản Việt Nam không ghi thống kê của năm 1939 nhưng trong giai đoạn 1935 đảng chỉ có 600 đảng viên. So sánh để thấy, hoạt động của đảng Cộng sản Mã Lai lúc bấy giờ mạnh đến dường nào.

 

Các đảng Cộng sản thuộc Đệ Tam Quốc Tế, trong đó có Việt Nam và Mã Lai, thực thi một chiến lược giống nhau do Lenin vạch ra trong Cương lĩnh của Quốc tế Cộng sản được chấp thuận tại Đại hội Đệ Tam Quốc Tế lần thứ nhất vào năm 1919 và Luận Cương về Vấn đề Dân Tộc và Thuộc Địa do Lenin đọc tại Đại hội Đệ Tam Quốc Tế Cộng sản lần thứ hai vào năm 1920.

 

Chấp hành đường lối quốc tế đó, đảng Cộng sản tại các nước thuộc địa dùng cơ hội hợp tác với chính quyền chống ngoại xâm để phát triển đảng một cách công khai. Mã Lai-Singapore chống Anh, Trung Hoa chống Nhật và Việt Nam chống Pháp.

 

Đảng Cộng sản mượn chiếc cầu chống thực dân, phát xít và lợi dụng lòng yêu nước của các tầng lớp nhân dân để đạt mục đích tối hậu là thiết lập chế độ Cộng sản trên phạm vi cả nước.

 

 

Lai Teck, Tổng bí thư đảng Cộng sản Mã Lai có dòng máu Việt Nam

https://diendantheky.net/wp-content/uploads/2025/05/Lai_Teck.jpg

Lai Teck (tên thật Phạm Văn Đắc hay Hoang A Nhac) nguyên Tổng Bí Thư
đảng CS Mã Lai.

 

Khi Thế Chiến thứ Hai bùng nổ, đảng Cộng sản Mã Lai tuyên bố hợp tác với chính quyền bảo hộ Anh để bảo vệ Singapore. Nhiều đảng viên Cộng sản Mã Lai được Anh huấn luyện quân sự. Lai Teck là Tổng bí thư đảng Cộng sản Mã Lai nhưng thực chất lại là một gián điệp làm việc cho nhiều cơ quan tình báo chống Cộng sản. Y có dòng máu Việt Nam với cha là người Việt và mẹ là người Hoa. Lai Teck sinh tại Việt Nam và có tên thật là Trương Phước Đạt. Đạt từng làm việc cho cơ quan mật thám Pháp và xâm nhập đảng Cộng sảnViệt Nam. Sau khi toàn thành nhiệm vụ, Pháp chuyển Lai Teck sang cho tình báo Anh và tình báo Anh chỉ thị y xâm nhập vào đảng Cộng sản Mã Lai năm 1935. Lai Teck có một tiểu sử đầy kỳ bí và nhiều câu hỏi về nhân vật này vẫn chưa được ai trả lời thỏa mãn.

 

Khi Singapore rơi vào tay Nhật, Tổng bí thư Lai Teck bị Nhật bắt và trong giai đoạn này y lại bí mật hợp tác với Nhật. Sau Thế Chiến thứ Hai, Lai Teck vẫn tiếp tục hoạt động trong đảng Cộng sản. Mãi cho đến 1947, khi quá khứ bị phanh phui, Lai Teck bỏ trốn sang Thái.

 

Chin Peng, Tổng bí thư mới của đảng Cộng sản Mã Lai yêu cầu các đảng viên Cộng sản Thái và Cộng sản Việt Nam đang hoạt động trên đất Thái truy lùng Lai Teck. Cuối cùng, một tổ ám sát Cộng sản Thái tìm ra và siết cổ y chết tại Bangkok. Xác của Lai Teck được ném xuống sông Chao Phraya năm 1947. Năm đó Lai Teck 44 tuổi.

 

 

Cộng sản Mã Lai và Singapore sau Thế Chiến thứ Hai

 

Giống như tại Việt Nam, khi Nhật rút lui nhưng Đồng Minh chưa đến, các nhóm Cộng sản Mã Lai xuất hiện, nhất là trong các khu người Hoa. Các đảng viên Cộng sản này được chào đón như những anh hùng cứu tinh dân tộc. Đảng Cộng sản tịch thu vũ khí do Nhật để lại và tuyển dụng đảng viên một cách công khai. Những “trung đoàn” Cộng sản trong thời chiến mỗi đơn vị chỉ hơn một trăm lính đã lên đến con số 6 ngàn trong một thời gian ngắn.

 

Khi chính quyền bảo hộ Anh được tái lập tại Singapore, họ đã ra lệnh đảng Cộng sản Mã Lai phải giao nạp vũ khí và giải tán các “trung đoàn” Cộng sản. Đảng Cộng sản buộc phải đồng ý giải tán nhưng cũng giấu đi nhiều vũ khí. Theo lịch sử đảng Cộng sản Mã Lai, các “trung đoàn” phải giải tán vì thiếu hàng ngũ cán bộ chính trị viên để nắm vững phần tư tưởng của đảng viên, nhưng dù sao đó cũng là một quyết định sai lầm của đảng. Trong khi đó tại Việt Nam, đảng Cộng sản lợi dụng khoảng trống cuối Thế Chiến thứ Hai để chiếm Hà Nội và vài thành phố khác qua biến cố gọi là “Cách mạng Mùa Thu” năm 1945.

 

Sau thời kỳ Lai Teck, Chin Peng, 27 tuổi, một lãnh đạo Cộng sản Mã Lai gốc Hoa lên nắm quyền Tổng bí thư vào năm 1938 và sau đó chuyển sang đấu tranh bạo động, bao gồm ám sát và khủng bố. Chính quyền phản ứng mạnh qua các chiến dịch truy lùng các lãnh đạo đảng nhưng Chin Peng trốn thoát.

 

Đảng Cộng sản Mã Lai thành lập một tổ chức ngoại vi có tên Mặt Trận Giải Phóng Dân Tộc Mã Lai. Chính quyền Mã Lai áp dụng chính sách cắt nguồn tiếp tế cho Cộng sản bằng cách đưa dân về các “Khu tân lập” được bảo vệ an ninh chặt chẽ. Sau lần đàm phán thứ nhất để giải quyết xung đột trong hòa bình thất bại, các lực lượng Cộng sản rút lui dần về biên giới Thái. Theo ước đoán của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, số đảng viên Cộng sản Mã Lai trong giai đoạn này chỉ còn vào khoảng 2 ngàn người. Anh trao trả độc lập hoàn toàn cho Mã Lai ngày 31 tháng 8 năm 1957 nhưng vẫn tiếp tục bảo hộ Singapore.

 

 

Lý Quang Diệu và Cộng sản Singapore

 

Năm 1950, sau khi học xong ngành luật tại Fitzwilliam College, Cambridge, Anh, và hoàn tất chương trình thực tập Luật, Lý Quang Diệu được nhận vào luật sư đoàn Anh nhưng ông đổi ý định hành nghề ở Anh và về nước.

 

Chàng luật sư 27 tuổi trở lại quê hương mang theo một tấm lòng yêu nước với tầm nhìn xa trông rộng, một lý tưởng công bằng xã hội, một quyết tâm đóng góp xây dựng Singapore thành một đất nước hùng cường, thịnh vượng, phát triển về mọi mặt.

 

Lý Quang Diệu là một trong ba người thành lập Đảng Hành động Nhân dân Singapore (People Action Party, gọi tắt là PAP) vào ngày 21 tháng 11, 1954. Mục đích chính của PAP là bảo đảm an ninh quốc gia mà không phải sử dụng bạo lực và xác định trong tuyên ngôn thành lập “PAP sẵn sàng hợp tác một cách thành thật với các đảng phái chính trị khác để đạt đến mục tiêu độc lập thật sự cho đất nước.”

 

Trong cuộc bầu cử tháng Năm 1959, PAP thắng lớn. Singapore thành quốc gia tự trị trong khuôn khổ Commonwealth và Lý Quang Diệu là Thủ tướng đầu tiên với Thống đốc Sir William Allmond Codrington Goode là Quốc trưởng.

 

Theo kết quả của cuộc trưng cầu dân ý 1962, Singapore sáp nhập vào Liên Bang Mã Lai. Việc chọn gia nhập Liên Bang Mã Lai phát xuất từ mối lo ngại thiếu tài nguyên và ngoài ra, một số chính trị gia cũng quan tâm đến việc Singapore có thể trở thành một quốc gia Cộng sản. Tuy nhiên chỉ trong vòng 3 năm, Quốc hội Mã Lai với số phiếu 126 trên 126 loại Singapore ra khỏi liên bang. Thủ tướng Lý Quang Diệu đứng trước một tương lai Singapore đầy bất ổn. Ngay cả trong nội bộ PAP, vài năm trước, các thành viên sáng lập cũng đã chọn con đường tả khuynh cho riêng họ.

 

Các thành phần Cộng sản và tả khuynh trong lãnh đạo PAP

 

Hai thành viên sáng lập khác là Fong Swee Suan và Lim Chin Siong có lập trường tả khuynh trong lúc Lý Quang Diệu quyết tâm ngăn chặn mầm mống Cộng sản phát sinh trong xã hội Singapore.

 

Lý Quang Diệu biết rõ rất đông lãnh đạo và đảng viên PAP bị ảnh hưởng Cộng sản và việc chấp nhận sự ủng hộ của cánh Cộng sản chẳng khác gì ngồi trên lưng cọp, nhưng ông tin tưởng vào khả năng và có một niềm tin kiên định vào mục đích sống của đời mình.

 

Muốn đưa Singapore trở thành một quốc gia cường thịnh, trước hết phải xóa bỏ mọi tàn tích Cộng sản còn tồn đọng từ quá khứ và ngăn chặn mọi mầm mống phát sinh của ý thức hệ Cộng sản tại Singapore. Tất cả chính sách đối nội của Lý Quang Diệu đều tập trung vào mục đích đó.

 

Đảng PAP tập hợp những thanh niên Singapore trẻ, có tinh thần độc lập và liên kết với các nghiệp đoàn, nhưng như Lý Quang Diệu giải thích, sự liên kết này chẳng khác gì một loại “hôn nhân hợp đồng” vì ông chỉ biết nói tiếng Anh nên cần các đảng viên biết nói tiếng Tàu trong giới lao động thân Cộng sản.

 

Lim Chin Siong, một trong ba người thành lập, có giọng nói hùng hồn và thu hút người nghe đã đắc cử Dân biểu Quốc Hội đơn vị Bukit Timah khi chỉ mới 22 tuổi. Năm 23 tuổi Lim Chin Siong và Lý Quang Diệu đại diện cho Singapore để thảo luận về hiến pháp tại London.

 

Những hoạt động tả khuynh quá khích của Lim Chin Siong đã làm cho hai lãnh đạo PAP xa nhau rất sớm. Lý Quang Diệu tố cáo Lim Chin Siong là Cộng sản và dựa vào Sắc Luật An Ninh Quốc Nội (Internal Security Act) bỏ tù đồng chí sáng lập PAP này nhiều năm không xét xử.

 

Mặc dù Lim từ chối là Cộng sản, các hành vi của y như việc đọc diễn văn trong lễ tưởng niệm Joseph Stalin và kế hoạch lật đổ chính phủ Lý Quang Diệu sau khi Singapore sáp nhập vào Mã Lai cho thấy chủ trương Cộng sản hóa Mã Lai bao gồm cả Singapore nằm trong ý định của Lim và mục tiêu của đảng Barisan Sosialis do y thành lập. Dù sao, sau khi Lim Chin Siong chết ngày 5 tháng Hai 1996, Lý Quang Diệu bày tỏ sự kính trọng về quyết tâm, tận tụy với lý tưởng dành cho đồng chí sáng lập PAP vừa qua đời.

 

Fong Swee Suan, một thành viên sáng lập khác của PAP cũng có lập trường thân Cộng sản. Không giống Lý Quang Diệu học hành đỗ đạt, Fong Swee Suan bị trục xuất ra khỏi trường trung học vì tham gia đình công. Fong dành hết thời gian còn lại cho các hoạt động của giới thợ thuyền. Trong thời gian PAP lãnh đạo Singapore, Fong Swee Suan là Bộ trưởng Bộ Lao Động. Tháng Bảy 1961, Lý Quang Diệu yêu cầu Fong Swee Suan từ chức vì có liên can đến việc kêu gọi Singapore tự trị. Fong bị bắt tháng Hai 1963, giam tại Mã Lai và được phóng thích vào tháng Tám 1967. Fong có niềm tin sâu xa rằng giới công nhân là giới bị áp bức bóc lột và nghiệp đoàn là phương tiện để giới công nhân đấu tranh giải phóng áp bức bóc lột. Ông thừa nhận là một người xã hội chứ không phải là Cộng sản.

 

Sau khi giới hạn các thành phần Cộng sản và tả khuynh trong hàng ngũ lãnh đạo PAP, và ổn định chính trị quốc nội, Lý Quang Diệu thực hiện hàng loạt các chính sách kinh tế trong nước và mở rộng các quan hệ quốc tế. Singapore gia nhập Liên Hiệp Quốc 1965 và ASEAN 1967.

 

 

Lý Quang Diệu và Cộng sản Trung Quốc

 

Có lẽ không ai có ý thức rõ ràng và sâu sắc hơn Lý Quang Diệu về hiểm họa Cộng sản Trung Quốc tại Singapore. Hầu hết, nếu không muốn nói tất cả, đảng viên Cộng sản hoạt động tại Singapore là người Hoa. Do đó, tách rời Singapore ra khỏi quỹ đạo của Trung Cộng càng xa càng tốt. Ông học về lý thuyết Cộng sản tại Anh một cách nghiêm túc và nhiều lần khẳng định chủ nghĩa Cộng sản không cần thiết phải là một phương tiện để giành độc lập và chủ nghĩa Cộng sản không thể xây dựng Singapore thành một nước cường thịnh về mọi mặt.

 

Vào những năm đầu thập niên 1960, trong lúc các nhà lãnh đạo Cộng sản Việt Nam phải sang chầu Trung Cộng hàng năm để xin súng đạn, Lý Quang Diệu từ chối ngay cả việc thừa nhận nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là một nước có chủ quyền toàn vẹn. Những biện pháp cứng rắn của chính phủ Lý Quang Diệu sau khi Singapore ra khỏi Liên bang Mã Lai là nhằm bảo vệ sự tồn tại mong manh của bán đảo này và ngăn chặn sự xâm nhập của Cộng Sản với hậu thuẫn tích cực của Trung Cộng.

 

Khi Đặng Tiểu Bình phát động bốn hiện đại hóa, Lý Quang Diệu mở rộng các quan hệ kinh tế, thương mại với Trung Cộng vì lợi ích của Singapore nhưng vẫn chưa thiết lập các quan hệ chính trị trên tầm mức quốc gia. Mặc dù công khai bày tỏ sự kính phục dành cho Đặng Tiểu Bình và được mời thăm Trung Cộng nhiều lần, mãi đến tháng 10 năm 1990, khi Singapore đủ mạnh về kinh tế và ổn định về chính trị, Lý Quang Diệu mới thiết lập quan hệ ngoại giao hoàn toàn với Trung Cộng.

 

Singapore là nước cuối cùng ở Đông Nam Á thừa nhận Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa. Và mặc dù công nhận Trung Cộng, Lý Quang Diệu đồng thời cũng duy trì một quan hệ tốt với Đài Loan.

 

Quan hệ thương mại với Trung Cộng, tránh phê bình chế độ chính trị Cộng sản tại Trung Cộng không có nghĩa Lý Quang Diệu thừa nhận cơ chế Cộng sản là đúng. Lý Quang Diệu hiểu Cộng sản hơn nhiều lãnh đạo quốc gia khác vì chính ông đã từng tranh đấu một cách gian nan để ngăn chặn Cộng sản tại Singapore cũng như đã từng phát biểu về lâu về dài nền dân chủ Ấn Độ sẽ giúp cho quốc gia này vượt qua Trung Cộng.

 

Một số học giả Trung Cộng như Lu Qi gọi Lý Quang Diệu là hanjian (Hán Gian) khi kết án ông Lý đã buộc người dân Singapore sử dụng tiếng Anh như ngôn ngữ chính và kết quả làm cho đa số người dân Singapore gốc Hoa ngày nay không biết tiếng Tàu.

 

Nhưng tên học giả này quên rằng Lý Quang Diệu là Singapore chứ không phải là Trung Hoa và lại càng không phải Hán. Quyết định duy trì tiếng Anh làm ngôn ngữ chính ngay từ thời gian mới độc lập là một phần trong tầm nhìn xa của họ Lý để chuẩn bị cho Singapore dễ dàng hội nhập vào thế giới toàn cầu hóa năm chục năm sau.

 

Trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam, Lý Quang Diệu và nhiều lãnh đạo sáng suốt ở châu Á đã lợi dụng chính sách chống Cộng sản của Mỹ ở châu Á để hợp tác và phát triển kinh tế với Hoa Kỳ. Nhờ đó, không chỉ nền kinh tế Singapore mà nhiều nước nhỏ khác ở châu Á như Nam Hàn, Đài Loan cũng đã lần lượt cất cánh và trong một thời gian ngắn được thế giới ca ngợi như là những con rồng châu Á.

 

“Vâng, nếu tôi không làm thế, chúng ta có thể không có mặt ở đây hôm nay.” Như Joseph Chinyong Liow, thuộc Viện Nghiên Cứu Brookings, phân tích trong bài bình luận Lý Quang Diệu, con người và giấc mơ hôm 22 tháng 3 vừa qua, chính lý tưởng và tầm nhìn đã giúp Lý Quang Diệu đưa Singapore từ một quốc gia bị trị, phân hóa chính trị, Cộng sản hoành hành, xung đột chủng tộc, thiếu thốn tài nguyên thiên thiên trở thành một nước hiện đại, được nhân loại khắp năm châu kính nể.

 

Lý Quang Diệu, một lần, thừa nhận đã có can thiệp vào đời sống riêng tư của người dân nhưng như ông biện luận: “Vâng, nếu tôi không làm thế, chúng ta có thể không có mặt ở đây hôm nay.” Đúng thế, lịch sử Singapore hiện đại đã chứng minh một cách hùng hồn rằng Lý Quang Diệu có lẽ là lãnh đạo có lập trường quốc gia duy nhất không những giành được độc lập mà còn xóa bỏ được cả một hệ thống Cộng sản tại Singapore và đưa đất nước ông thăng tiến vượt lên trên phần lớn nhân loại.

 

Trần Trung Đạo

 

(Bài này in trong Chính Luận 4 dưới tựa “Lý Quang Diệu và chính sách ngăn ngừa Cộng Sản tại Singapore “

————–

Tham khảo:

 

– Josey, A. (2012). Lee Kuan Yew: The Crucial Years. Marshall Cavendish International 2012.

 

– Lenin, V. (1920, June 5). National and Colonial Questions for the Second Congress of the Communist International.

 

– The Cold War in Asia (1945-1990). National Archives of Australia.

 

– Malayan Communist Party, wikipedia

 

– Workers’ Party of Singapore, wikipedia

 

– Internal Security Act (Singapore), Wikipedia

 

– Salam, R. (2015, March 24). Lee Kuan Yew’s Greatest Accomplishment May Not Have Been Singapore’s Economic Success. National Review.

 

– Barisan Sosialis, wikipedia

 

 

– Lim Chin Siong, wikipedia

– Fong Swee Suan

 

– Lai Teck, wikipedia

 

– Wain, B. (2011, January 21). Lai Teck – the traitor of all traitors.

 

– Lu, R. (2015, March 23). Was Lee Kuan Yew an Inspiration or a Race Traitor? Chinese Can’t Agree, Foreign Policy

 

 

 

 

------------------

 

 

 

Giáo Hội và Quyền Lực

Lôi Am

May 15, 2025029 mins

Tôn giáo, từ thời nguyên thủy cho đến thời hậu hiện đại, luôn đứng trước một câu hỏi: nên đứng ở đâu giữa cuộc chơi quyền lực của thế gian? Và nên hành xử thế nào để không phản bội bản thể tâm linh mà vẫn hiện diện giữa đời sống xã hội, chính trị và con người? Câu hỏi ấy, tưởng như trừu tượng, nhưng lại mang…

Đọc thêm

 

 

---------------------------------

 

 

Sự trỗi dậy của khuynh hướng cực hữu

Hoàng Đình Tạo

May 14, 2025092 mins

A. ĐỊNH NGHĨA  Bách Khoa Tự Điển về chánh trị định nghĩa cực hữu bao gồm những cá nhân hay nhóm theo quan điểm quốc gia cực đoan; như bài ngoại, chủng tộc màu da, tôn giáo chính thống, kỳ thị giới tính. Trong khi cực hữu thường áp dụng cho fascism hay neo-Nazis, và cũng là để chỉ dòng chính của cực hữu. Theo nhà khoa học…

Đọc thêm

 

 

---------------------------------

 

Hỗn hợp trồng cây và đất trồng khác nhau chỗ nào?

Người Việt Online

May 23, 2025 : 5:58 AM

https://www.nguoi-viet.com/nha-dat/hon-hop-trong-cay-va-dat-trong-khac-nhau-cho-nao/

 

ORANGE COUNTY, California (NV) – Hãy tưởng tượng đến cây trồng trong nhà và ngoài trời của bạn như chúng cần loại hỗn hợp trồng cây (potting mix) hoặc đất trồng (potting soil) vừa đủ chuẩn để cây thực sự phát triển tốt. Và mặc dù “potting mix” và “potting soil” thường được dùng thay thế cho nhau, chúng thực ra là những sản phẩm khác nhau, với cách sử dụng khác nhau và dùng sai có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.

 

Theop báo The Detroit News, trước khi bạn sang chậu cho cây trong nhà hoặc chuẩn bị vườn trồng bằng thùng chứa hay luống vườn, hãy tìm hiểu xem potting mix, potting soil hay garden soil sẽ là lựa chọn phù hợp cho việc làm vườn của bạn.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/Hon-Hop-Trong-Cay.jpg

Một loại đất trồng cây được bán trên thị trường. (Hình minh họa: Chụp qua màn hình)

 

Potting mix là gì?

 

Potting mix hoàn toàn không phải là đất – và không chứa bất kỳ loại đất và đất thịt nào. Đây là hỗn hợp vô trùng được làm từ vật liệu hữu cơ như rêu than bùn (peat moss) và các nguyên liệu hữu cơ khác giúp cải thiện khả năng thoát nước. Các thành phần phổ biến trong potting mix bao gồm xơ dừa (coir), rêu (moss), đá perlite, và đá vermiculite. Potting mix cũng có thể chứa phân bón và các thành phần khác hỗ trợ sức khỏe của cây.

 

Các nguyên liệu trong potting mix có mục tiêu hỗ trợ sự phát triển của cây. Chúng vô trùng, nghĩa là không có vi khuẩn, nấm, hạt giống cỏ dại, hoặc các tạp chất gây hại khác. Potting mix cũng giúp tạo môi trường tối ưu cho cây trồng trong chậu nhờ khả năng thoát nước tốt, tránh thối rễ.

 

Cho cây xanh trồng trong nhà “ăn” đầy đủ

 

Ngay cả khi potting mix có chứa phân bón, chúng cũng không nuôi được cây mãi mãi. Bạn vẫn cần tiếp tục bón phân đều đặn để cho cây được phát triển tốt.

 

Potting soil hay garden soil là gì?

 

Cả potting soil và garden soil đều được dùng để chỉ loại đất trồng dùng cho luống vườn (garden bed) ngoài trời. Những công thức này thường bao gồm một phần đất thật, khác với potting mix, vì vậy chúng không vô trùng. Chúng thường cũng có các thành phần giống potting mix, giúp làm tơi đất. Tùy theo công thức, chúng có thể chứa phân bón, phân hữu cơ (compost) và các thành phần khác giúp vườn phát triển tốt.

 

Potting soil hoặc garden soil có thể cần bổ sung thêm các vật liệu cải tạo đất như vật liệu hữu cơ để cải thiện khả năng thoát nước hoặc phân bón, nếu các thành phần này chưa có sẵn trong sản phẩm.

 

Cách phân biệt potting soil và potting mix

 

Cách dễ nhất để phân biệt potting mix với potting soil là kiểm tra tên trên bao bì. Potting mix sẽ không có chữ “soil” – thực tế, chúng thường ghi rõ là “soil-less” (không có đất), vì vậy nếu trong tên có từ “soil” thì đó là garden soil hoặc potting soil.

 

Một cách khác để phân biệt? Hãy thử nhấc túi lên! Potting mix nhẹ và ít đặc hơn nhiều so với garden soil, nên bạn sẽ thấy rõ sự khác biệt về trọng lượng giữa các túi cùng kích cỡ của potting mix và potting soil.

 

Khi nào dùng potting soil và khi nào dùng potting mix cho cây

 

Potting mix được dùng cho cây trong nhà, ươm mầm, và vườn trồng bằng chậu. Vì nhẹ và ít đặc hơn garden soil, nên giúp bạn dễ di chuyển các chậu cây, điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn có cây lớn trong nhà hoặc các chậu cần di dời. Nói đơn giản, nếu bạn trồng cây trong chậu, bạn cần potting mix.

 

Potting soil phù hợp cho việc làm vườn chung, bao gồm cả luống vườn trên cao – đặc biệt vì đây là sản phẩm rẻ hơn khi bạn cần dùng trên diện tích lớn. Tránh dùng potting soil cho chậu, vì thành phần đặc hơn của nó có thể gây ra các vấn đề về thoát nước và làm đất bị nén lại trong chậu trồng trong nhà hoặc trồng ngoài trời.

 

Có thể cần nhiều hơn một loại potting mix hoặc potting soil trong bộ sưu tập làm vườn của mình, đặc biệt nếu trồng nhiều loại cây khác nhau. Các sản phẩm khác nhau sẽ có công thức pha trộn khác nhau, phù hợp với từng loại cây.

 

Ví dụ, potting mix cho cây mọng nước sẽ có thêm cát để mô phỏng môi trường sa mạc, trong khi potting mix cho lan sẽ chứa nhiều nguyên liệu giúp thoát nước như vỏ cây hoặc than củi. Một lựa chọn khác nếu bạn không muốn sưu tập cả thư viện các loại potting mix – hãy dùng loại potting mix đa dụng, rồi thêm vào các thành phần bổ sung phù hợp với điều kiện lý tưởng của từng loại cây. (Ng.Tr) [kn]