Việt Nam cấm ấn bản
The Economist về ông Tô Lâm, báo chí gỡ bài
BBC News Tiếng Việt
29
tháng 5 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/ckgn9ll5gndo
Báo Phụ
nữ TP HCM đã gỡ bài viết khen ngợi ông Tô Lâm dựa vào một bài báo của
tờ The Economist, trong khi có thông tin chính quyền cấm việc phát
hành số báo này tại Việt Nam.
Bài
viết về ông Tô Lâm trên tờ The Economist
Ngày
23/5, báo Phụ nữ TP HCM phiên bản điện tử (Phụ nữ
Online) đã đăng bài viết với nhan đề Báo chí nước ngoài gọi Tổng Bí
thư Tô Lâm là người viết tiếp câu chuyện Việt Nam vĩ đại, kèm hình
trang bìa của ấn bản ngày 24/5 của The Economist.
Trang
bìa này in hình ông Tô Lâm với hai ngôi sao trên mắt trên nền đỏ, gợi đến quốc
kỳ Việt Nam, cùng dòng tít: Người đàn ông với một kế hoạch cho Việt Nam.
Tuy
nhiên, theo tìm hiểu của BBC News Tiếng Việt, đến tối ngày 29/5,
bài báo của Phụ nữ TP HCM không còn truy cập được nữa. Khi bấm
vào đường dẫn tới bài báo này, nội dung mới hiện lên có nhan đề Thủ tướng
Phạm Minh Chính lên đường thăm Malaysia, dự Hội nghị Cấp cao ASEAN 46.
The
Economist là
một tờ báo lâu năm của Anh, ra đời năm 1843. Đây là tờ báo chuyên về kinh tế nổi
tiếng hàng đầu thế giới, với hơn 1,2 triệu người đăng ký trả tiền trực tuyến,
lượng phát hành báo giấy khoảng hơn 450.000 bản/số. Ước tính mỗi tuần tờ báo
này có 6,5 triệu lượt người đọc.
Bài
viết của The Economist mô tả ông Tô Lâm là một nhà lãnh đạo đầy
tham vọng, người "nổi lên từ bộ máy an ninh" và "phải tự biến
mình thành một nhà cải cách" để điều chỉnh mô hình kinh tế của đất nước và
làm cho đất nước trở nên giàu có hơn.
Theo
nội dung bài báo của Phụ nữ TP HCM bị gỡ mà BBC thu
thập được, tác giả Linh La đã chọn lọc từ ngữ và một số chi tiết đáng lưu ý về
Tổng Bí thư Tô Lâm và tình hình kinh tế của Việt Nam khi lược dịch bản gốc, bỏ
qua các từ ngữ và chi tiết nhạy cảm, hay cấm kỵ, đối với báo chí Việt Nam.
Chẳng
hạn, Phụ nữ TP HCM đã lược bỏ mô tả của The Economist về
quá trình ông Tô Lâm vươn lên vị trí cao nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam ''từ bộ
máy an ninh vào năm ngoái sau một cuộc đấu đá quyền lực''. Ông tạo dựng tiếng
tăm của mình "nhờ chỉ đạo chiến dịch chống tham nhũng'', và giờ đây, thứ
mà ông cho vào lò tiếp theo sẽ là mô hình kinh tế của Việt Nam.
Phụ
nữ TP HCM dẫn
lại The Economist rằng ông Tô Lâm là người điều hành đất nước,
phải biến mình thành nhà cải cách trong bối cảnh Việt Nam phải tìm ra những hướng
mới để phát triển đất nước và đạt được Đổi mới 2.0.
Ông
nhận ra rằng công thức phát triển của đất nước - thứ vốn được tạo ra vào những
năm 1980 trong các cải cách đổi mới mở cửa nền kinh tế - sắp không còn hiệu quả
nữa.
Tờ
báo Anh này gọi tuyên bố về những kỳ vọng của ông Tô Lâm là ''hào nhoáng'' -
chi tiết mà Phụ nữ TP HCM cũng gỡ bỏ - bao gồm chủ trương tăng
gấp bốn lần ngân sách dành cho khoa học và công nghệ, và mục tiêu đạt doanh thu
100 tỷ USD mỗi năm từ ngành bán dẫn vào năm 2050.
Nền
kinh tế của Việt Nam bật lên nhờ một số đòn bẩy từ các công xưởng khổng lồ dùng
nhân công địa phương mà các đầu tư nước ngoài tạo dựng, nhưng họ chủ yếu mua
nguyên liệu đầu vào ở nước ngoài và tạo ra ít tác động lan tỏa cho phần còn lại
của nền kinh tế. ''Đây là lý do tại sao Việt Nam vẫn chưa thể gia tăng tỷ trọng
giá trị gia tăng trong xuất khẩu được tạo ra ngay trong nước,'' theo The
Economist.
Tờ
báo này cũng cho rằng một số tập đoàn Việt Nam có quan hệ chính trị đang chi phối
các lĩnh vực chủ chốt nhưng không tập đoàn nào đạt được năng lực cạnh tranh
toàn cầu, bao gồm cả VinFast mang tham vọng trở thành ''Tesla của Việt
Nam" nhưng thua lỗ. Đây cũng là chi tiết không được Phụ nữ TP HCM cho
vào bài "lược thuật".
Bài
báo đã biến mất trên bản điện tử của báo Phụ nữ TP HCM
Để
đạt được sự thịnh vượng mà chính ông kỳ vọng, Phụ nữ TP HCM dẫn
lại nhận định của The Economist rằng ông Tô Lâm cần phải mở rộng
sân chơi cho các công ty nhỏ hơn và những người mới tham gia, khuyến khích kinh
tế tư nhân.
Nhưng
báo Phụ nữ TP HCM không thuật lại cách để thực hiện việc này,
mà theo The Economist, là ''cắt bỏ hệ thống cấp phép rườm rà
khó hiểu và thúc đẩy dòng tín dụng chảy đến các doanh nghiệp nhỏ bằng cách cải
tổ ngành ngân hàng vốn dễ bị tham nhũng chi phối.''
Cuộc
cách mạng tinh gọn bộ máy do ông Tô Lâm khởi xướng - bao gồm việc tinh giản ít
nhất 100.000 cán bộ, công chức và xóa bỏ một số bộ ngành cũng được The
Economist xem là một điều đáng khích lệ để cắt giảm thủ tục hành chính
và hệ thống quan liêu, nhưng cũng là ''một cách tuyệt vời để tạo ra nhiều kẻ
thù'' - một điều không được báo Phụ nữ TP HCM ghi nhận.
Báo
này cũng bỏ qua nhận định của The Economist về nguy cơ ông Tô
Lâm sẽ tập trung quyền lực nhằm cải tổ hệ thống chính trị - giống như Tổng Bí
thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình - trong quá trình đó ông sẽ "duy trì
một văn hóa sợ hãi và phục tùng, điều này làm xói mòn các nỗ lực cải cách của
ông."
"Nếu
thất bại, ông Tô Lâm sẽ khiến Việt Nam tiếp tục loay hoay như một trung tâm sản
xuất có giá trị gia tăng thấp, bỏ lỡ thời cơ của mình.''
Ngoài
việc thu hút được Phụ nữ TP HCM, bìa báo và nội dung của ấn phẩm
24/5 của tờ báo Anh cũng đã tạo nên một làn sóng chia sẻ trong cộng đồng mạng tại
Việt Nam trong tuần qua.
Hôm
23/5, trang Facebook Tifosi, vốn được biết tới với các nội dung định hướng dư
luận và tuyên truyền cho các đường lối của chính quyền Việt Nam, đã chỉ trích
làn sóng này vì đã tỏ ra ''tự hào, phấn chấn'' và cho rằng họ bị ''dắt mũi bởi
những bản dịch không đầy đủ hay những thông tin bị che giấu''.
Trang
này liệt kê và chỉ trích một số luận điểm mang tính phê phán mà The
Economist đưa ra là ''nguy hiểm'', ''xuyên tạc'' và ''sai sự thực''.
Dường
như quan điểm này đã báo trước động thái sau đó của chính quyền Việt Nam, khi họ
đưa ra quyết định cấm phân phối ấn bản này của tờ The Economist trong
thị trường nội địa.
Ảnh
chụp màn hình
Cấm
ấn bản The Economist
Hôm
29/5, hai nhà phân phối truyền thông địa phương đã tiết lộ với hãng tin Reuters rằng
số báo này đã bị cấm không được phát hành ở Việt Nam.
Tuy
nhiên, bài viết này hiện vẫn có thể truy cập bản điện tử tại Việt Nam.
Các
cơ quan liên quan của Việt Nam chưa đưa ra bình luận về thông tin cấm phát
hành. The Economist cũng chưa phản hồi yêu cầu bình luận từ Reuters.
Một
quản lý giấu tên tại nhà phân phối Ngày Mới kể rằng họ nhận được lệnh xé bỏ
trang bìa và trang có bài viết về ông Tô Lâm, khiến tạp chí không thể bán được
nữa. Sau đó, họ được lệnh không bán tạp chí đó nữa.
Một
nhân viên tại nhà phân phối Global Book Corporation cho hay chính phủ Việt Nam
đã cấm phân phối ấn bản đặc biệt này mà không nói rõ lý do.
Một
nguồn tin thứ ba tại nhà phân phối Xunhasaba nói với Reuters rằng
họ không gặp phải vấn đề đó vì không nhận đủ đơn đặt hàng.
Trong
quá khứ, nhiều người đặt báo ở Việt Nam từng chia sẻ rằng đôi khi họ nhận được
các tờ tạp chí nổi tiếng thế giới với một số trang, có nội dung mà chính phủ Việt
Nam cho là nhạy cảm, bị cắt bỏ.
Việt
Nam thường xuyên cấm sách, phim và các tác phẩm văn hóa khác vì các lý do chính
trị.
----------------
Việt
Nam cấm báo The Economist vì hình Tô Lâm đeo mắt kiếng sao vàng
Người Việt
May
29, 2025 : 5:02 PM
HÀ
NỘI, Việt Nam (NV) –
Nhà chức trách Việt Nam
áp đặt lệnh cấm bản in của tuần báo The Economist với hình bìa cho thấy ông Tô
Lâm, tổng bí thư đảng CSVN, đeo mắt kiếng hai sao vàng gây sốc hồi tuần trước.
Theo
Reuters hôm 29 Tháng Năm, trong lúc bản báo in bị cấm, độc giả vẫn có thể xem
hình ông Tô Lâm và bài liên quan trên trang web của tạp chí Anh.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/VN-To-Lam-Economist-1.png
Giới
dư luận viên Việt Nam để lại nhiều bình luận chỉ trích và icon “Angry” trên
Facebook The Economist. (Hình: Chụp qua màn hình)
Trước
đó, giới dư luận viên Việt Nam để lại nhiều bình luận chỉ trích và icon “Angry”
trên Facebook The Economist vì tấm ảnh ông Tô Lâm trên bìa báo The Economist với
tiêu đề: “Người đàn ông có kế hoạch cho Việt Nam.”
Bản
tin của tạp chí này mô tả người đứng đầu đảng CSVN là “nhà lãnh đạo đầy tham vọng
của chế độ công an trị” và “phải biến mình thành một nhà cải cách” để điều chỉnh
mô hình kinh tế của đất nước.
“Chúng
tôi đã được yêu cầu xé trang bìa và bài viết về ông Tô Lâm, khiến tạp chí không
còn bán được nữa. Sau đó, chúng tôi được lệnh không bán nó,” một đại diện cơ
quan phát hành báo chí Ngày Mới ở Hà Nội cho hay.
Một
cơ quan phát hành báo chí ngoại quốc khác, Global Book Corporation, cho biết nhận
được lệnh cấm phát hành bản báo in của The Economist.
Reuters
cho biết thêm, hồi năm ngoái, ông Tô Lâm, 67 tuổi, giành vị trí quyền lực nhất
trong đảng, sau khi lãnh đạo Bộ Công An trong nhiều năm.
Hình
bìa và bài báo The Economist được ghi nhận gây tranh luận trên mạng xã hội ở Việt
Nam.
Facebooker
Lê Thị Kim Ngọc bình luận rằng ông Tô Lâm với bản tính cứng rắn, tàn nhẫn “đang
làm suy yếu sự phát triển chính trị và xã hội nghiêm trọng tại Việt Nam.”
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/05/VN-To-Lam-Economist-2.jpg
Việc
đăng hình giới chức “tứ trụ” với ý châm biếm là điều cấm kỵ với các báo ở Việt
Nam. (Hình: Thanh Tra)
Bảng
xếp hạng về chỉ số “tự do báo chí” của tổ chức Reporters Without Borders (Phóng
Viên Không Biên Giới) cho thấy Việt Nam đang ở gần chót bảng xếp thứ 173 trong
số 180 quốc gia.
Quốc
gia độc đảng này thường xuyên phạt vạ, cầm tù người dân vì các bình luận trên mạng
xã hội bị quy chụp là “chống chính quyền,” cũng như duy trì sự kiểm soát báo
chí và mạng xã hội nghiêm ngặt, nhất là các chủ đề liên quan đến giới chức “tứ
trụ.”
Hồi
tuần trước Bộ Khoa Học và Công Nghệ Việt Nam ra lệnh chặn ứng dụng nhắn tin
Telegram với cáo buộc rằng nền tảng này thu hút các “đối tượng phản động và chống
đối.”
Nhiều
người dùng Telegram tại Việt Nam hiện đã không thể truy cập ứng dụng trong tuần
này.
Đại
diện Telegram phản hồi rằng họ “ngạc nhiên” trước lệnh cấm và cho biết thêm rằng
họ đã đáp ứng các yêu cầu tuân thủ từ nhà chức trách Việt Nam. (N.H.K) [qd]
No comments:
Post a Comment