NHỮNG NHẬN XÉT VỀ SINH VIÊN và NỀN GIÁO DỤC MIỀN NAM TRƯỚC 1975 (GS Nguyễn Văn Tuấn)

Trong một bài báo lâu rồi (7 năm), thầy Nguyễn Kim Hồng (người được cử vào tiếp quản ĐH Sư Phạm Sài Gòn) kể lại là bị sốc vì phẩm hạnh của sinh viên miền Nam và cơ sở vật chất giáo dục trong Nam [1].

Sau ngày 30/4/1975 có nhiều người từ miền Bắc được cử vào 'tiếp quản' các thiết chế giáo dục và hành chánh ở miền Nam. Nhiều người trong số đó tỏ ra ngạo mạn và khinh thị/ Học giả Nguyễn Hiến Lê, trong cuốn hồi kí (bị kiểm duyệt) viết: "Người Bắc coi người Nam là ngụy, đối xử với người Nam như thực dân da trắng đối với dân 'bản xứ', tự cao tự đại, tự cho rằng về điểm nào cũng giỏi hơn người Nam, đã thắng được Mĩ thì cái gì cũng làm được. Chỉ cho họ chỗ sai lầm trong công việc thì họ bịt miệng người ta bằng câu: 'Tôi là kháng chiến, anh là ngụy thì tôi mới có lí, anh đừng nói nữa'."

Nhưng không phải ai cũng như vậy, mà cũng có người đàng hoàng và tử tế. Thầy Nguyễn Kim Hồng được giới có học trong Nam coi là người tử tế và đàng hoàng. Trong một bài phỏng vấn trên Vietnamnet ngày 30/4/2018, thầy Hồng nói nhiều ý đáng ghi nhận. Tôi tóm tắt như sau:

Vào Sài Gòn, thầy cảm thấy sốc vì không ngờ Sài Gòn lớn. Ông nói:

Cảm giác đầu tiên là rất lạ, mà nói thật là cú sốc. Tôi không nghĩ là Sài Gòn lại lớn và đẹp đến như vậy."

Ông cảm thấy ngạc nhiên khi sinh viên mặc áo dài đi học và họ tỏ ra lễ phép. Thầy Hồng nói:

"Hình ảnh ấn tượng đầu tiên là sinh viên nữ mặc áo dài đi học, điều chỉ được thấy ở các hội diễn văn nghệ của sinh viên miền Bắc. Sinh viên Sài Gòn rất lễ phép. Đa phần sinh viên Sài Gòn thời điểm đó đều xưng con với tôi, mặc dù tôi chỉ hơn họ 3-4 tuổi thôi. Việc khoanh tay để chào khách, chào thầy, cô ở miền Bắc được coi là hiếm nhưng ở Sài Gòn lại như một điều tất nhiên. Tôi cảm giác nhà trường và các gia đình Nam Bộ chú ý nhiều hơn đến việc dạy lễ cho con em mình".

Nhận xét về giới trí thức Sài Gòn, thầy Hồng không như cụ Đào Duy Anh (người từng lớn tiếng phê bình giới có học miền Nam như một bọn truỵ lạc, hư hỏng, điếm đàng, v.v.), mà có sự công tâm. Thầy nói:

"Phần lớn trí thức ở Sài Gòn trước năm 1975 mà ông gặp đều được đào tạo hoặc tu nghiệp ở Anh, Mỹ, Pháp... nói chung là ở các nước phát triển. Trong lĩnh vực khoa học xã hội, theo tôi những giảng viên trước 1975 ở miền Nam được đào tạo tốt hơn", và "... Có tình trạng thâm hụt khá lớn trong giới trí trức khoa học xã hội có trình độ cao ở miền Nam lúc đó khi nhiều người đã rời bỏ đất nước”.

Nói về cơ sở vật chất, thầy Hồng nhận xét: "Khi vào làm việc, sự khác biệt đầu tiên mà tôi thấy là cơ sở vật chất. Ở Hà Nội, nơi tôi học, phòng thực hành địa chất nhỏ và ít mẫu vật hơn nhiều so với tại ĐH Sư phạm TP.HCM. Giảng đường với các camera truyền hình ảnh trực tiếp với tôi cũng là điều chưa có ở miền Bắc thời điểm đó”.

Về cuộc sống hàng ngày, thầy Hồng kể, điều ông thích nhất là con người Nam Bộ không can thiệp vào chuyện cá nhân. Họ không đưa chuyện cá nhân, cuộc sống mưu sinh vào công việc, chính trị...đó là điểm rất khác đối với người miền Bắc.

Những nhận xét trên của thầy NKH rất khác với các vị tuyên giáo. Trong cuốn “Nọc độc văn hóa nô dịch” (NXB TP.HCM), tác giả Chính Nghĩa cho rằng hệ thống giáo dục ở miền Nam là nhằm mục tiêu ngu dân. Tác giả Chính Nghĩa viết:

"Mỹ ngụy đề ra ba phương châm giáo dục là 'Nhân bản, dân tộc, khai phóng!'. Sau này, chúng đề thêm hai phương châm nữa là 'đại chúng' và 'thực dụng'. "

Hơn thế nữa, Chính Nghĩa cho rằng học ngoại ngữ là ngu dân: "Thực hiện giáo dục ngu dân bằng cách ép học ngoại ngữ".

Còn các giáo sư? Chính Nghĩa viết: "Các giáo sư làm cao thủ, giáo sư dồn mọi sức lực, tài năng để cạnh tranh nhau và đề chính phục học trò. Giáo sư dần dần trở thành kịch sĩ, ca sĩ trước đám học trò lúc đó đã trở thành khán giả."

Chuyện đã nhuốm màu thời gian, nhắc lại để biết chúng ta đã đi một quãng đường dài, và giác ngộ nhiều rồi.

Nhạc sĩ Vũ Thành An đã đúng khi viết: “lời anh nói sẽ còn mãi đấy.” Những từ ngữ công tâm như của thầy NKH sẽ có sức lan toả lớn và tích cực. Người sống hạnh phúc không dành thời gian để hậm hực; họ hiểu rõ sức mạnh và giá trị của từng con chữ.

____

[1] https://vietnamnet.vn/cu-soc-cua-cuu-hieu-truong-dai-hoc...

'Cú sốc' của cựu hiệu trưởng đại học ngày đầu vào Sài Gòn

Thứ Hai, 30/04/2018 - 02:10

https://vietnamnet.vn/cu-soc-cua-cuu-hieu-truong-dai-hoc-ngay-dau-vao-sai-gon-446151.html?

======================================================

TÀI LIỆU về GIÁO DỤC VIỆT NAM (Bốn Phương)

Sunday 18 January 2015

https://bon-phuong.blogspot.com/2015/01/tai-lieu-ve-giao-duc-viet-nam-bon-phuong.html

TÀI LIỆU về GIÁO DỤC VIỆT NAM

Nhìn lại nền Giáo dục VNCH : Sự tiếc nuối vô bờ bến

Huỳnh Minh Tú 1-12-2013

http://tuxtini.com/2013/12/01/nhin-lai-nen-giao-duc-vnch-su-tiec-nuoi-vo-bo-ben/
.

GIÁO DỤC VIỆT NAM THỜI PHÁP THUỘC

TRẦN BÍCH SAN

Tuesday, November 13, 2012

http://son-trung.blogspot.com/2012/11/tran-bich-san-giao-duc-viet-nam-thoi.html

Giáo dục Việt Nam Cộng hòa

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

http://vi.wikipedia.org/wiki/Gi%C3%A1o_d%E1%BB%A5c_Vi%E1%BB%87t_Nam_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a

GIÁO DỤC MIỀN NAM VIỆT NAM (1954-1975) TRÊN CON ĐƯỜNG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN

Trần Văn Chánh[1]

19/12/2014

http://boxitvn.blogspot.com/2014/12/giao-duc-mien-nam-viet-nam-1954-1975.html

“Giáo dục ở Nam Việt Nam: Từ xưa đến hết thời Đệ nhất Cộng hòa”

Nguyễn Thanh Liêm

http://namkyluctinh.org/a-xhdsong/giaoduc-ntl.html

“Giáo dục ở Nam Việt Nam: Từ thập niên 1970 đến 1975” (pdf)

Nguyễn Thanh Liêm

file:///C:/Users/TAM/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/Content.IE5/X8HDOQHT/ntliem-giaoducmiennam%5B2%5D.pdf

“Giáo dục thời Việt Nam Cộng hòa”

Nam Sơn Trần Văn Chi

http://www.nguyenthaihocfoundation.org/Khoahoc/gd_VNCH.htm

“Chuyên đề Giáo dục miền Nam Việt Nam (1954-1975)”

Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển Số 7-8 (2014)

http://www.vjol.info/index.php/ncpt-hue/issue/view/2008/showToc

Nhìn lại nền Giáo dục VNCH : Sự tiếc nuối vô bờ bến ...

Huỳnh Minh Tú (biên tập và thêm hình ảnh sưu tầm từ Internet)

1-12-2013

http://tuxtini.com/2013/12/01/nhin-lai-nen-giao-duc-vnch-su-tiec-nuoi-vo-bo-ben/

-------------------------

GIÁO DỤC VIỆT NAM THỜI CỘNG SẢN

Nghịch Lý và Lối Thoát: Thêm một tiếng kêu lớn cho hiện trạng giáo dục Việt Nam

Trần Văn Chánh (viet-studies 18-1-15)

http://viet-studies.info/TranVanChanh_NghichLyLoiThoat.htm

Báo cáo của Harvard Kennedy School về giáo dục đại học Việt Nam

talawas blog

08/09/2009 | 5:39 sáng |

http://www.talawas.org/?p=10017

Down load 2 bản phúc trình của Đại học Havard (tiếng Anh)
1. Vietnam Higher Education: Crisis and Response. Thomas J. Vallely- Ben Wilkinson. Harvard Kennedy School

2. Peril and Promise: The Challenge of Higher Education in Developing Countries. Henry Rosovsky

Phúc Trình của Đại Học Harvard: Nền giáo dục tại Việt Nam: Khủng hoảng suy sụp và phản ứng

Hồng Lĩnh tổng lược

VietCatholic News (02 Sep 2009 11:16)

http://vietcatholic.org/News/Html/70794.htm

Giáo dục đại học tại Việt Nam: Khủng Hoảng và Đáp Ứng

Thomas J. Vallely & Ben Wilkinson

Xuyến Như chuyển ngữ
Đăng ngày 04/10/2009 lúc 00:00:00 EDT

http://www.thongluan.org/vn/modules.php?name=News&file=article&sid=4189

Nguồn: Tạp chí Tia Sáng

Những tác hại giáo dục của Việt Nam

Phạm Văn Bản

12:00:am 09/05/10

http://www.danchimviet.com/archives/8385

Quyết định ban hành chương trình các môn lý luận chính trị trình độ ĐH, CĐ dùng cho sinh viên khối không chuyên ngành Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh

Cập nhật ngày 24-09-2008

http://www.moet.gov.vn/?page=6.11&view=617&opt=brpage

Giáo dục Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

http://vi.wikipedia.org/wiki/Gi%C3%A1o_d%E1%BB%A5c_Vi%E1%BB%87t_Nam_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a

Nền giáo dục Việt Nam dưới chế độ Cộng sản từ 1945 đến 1975

TRẦN BÍCH SAN

http://cothommagazine.com/index.php?option=com_content&task=view&id=189&Itemid=49

Giáo dục và Thi cử 1954-1975: Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

Nguyễn Văn Thành

http://www.ninh-hoa.com/bk-ThuyNguyen_GiaoDucvaThiCu-11.htm

---------------------------------

CHUYÊN ĐỀ GIÁO DỤC MIỀN NAM VIỆT NAM (1954-1975)

“Chuyên đề Giáo dục miền Nam Việt Nam (1954-1975)”

Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển Số 7-8 (2014)

http://www.vjol.info./index.php/ncpt-hue/issue/view/2008/showToc

Mục lục

CHUYÊN ĐỀ GIÁO DỤC MIỀN NAM VIỆT NAM (1954-1975)

Giáo dục miền Nam Việt Nam (1954-1975) trên con đường xây dựng và phát triển/Education in the South of Vietnam (1954-1975) on the path of building and development	Tóm tắt
*Trần Văn Chánh*	4

Giáo dục tiểu học và trung học ở miền Nam Việt Nam (1954-1975)/Primary and secondary education in South Vietnam (1954-1975)	Tóm tắt
*Cao Văn Thức*	53

Nền giáo dục đại học ở miền Nam Việt Nam trước 1975/Higher education in South Vietnam before 1975	Tóm tắt
*Nguyễn Văn Nhật*	75

Vấn đề địa phương hóa giáo dục tại miền Nam trước năm 1975/The issue of localization in education in South Vietnam before 1975	Tóm tắt
*Nguyễn Duy Chính*	92

Viện Đại học Sài Gòn và các trường trực thuộc/The University of Saigon and its affiliated colleges	Tóm tắt
*Khánh Uyên*	110

Viện Đại học Huế: Vạn sự khởi đầu nan/The University of Huế: It is the first step that counts
*Cao Văn Luận*	124

Giáo dục Hán học trong biến động văn hóa xã hội: Viện Hán học Huế (1959-1965)/Sinology under socio-cultural unrest: The Sinology Institute in Huế (1959-1965)	Tóm tắt
*Nguyễn Tuấn Cường*	135

Giáo dục tư nhân ở miền Nam trước 1975 qua bản Quy chế Tư thục/Private education in South Vietnam before 1975 from the Decree in Private Schools	Tóm tắt
*Trần Văn Chánh*	165

Học và dạy học thời Việt Nam Cộng hòa/Learning and teaching in the Republic of Vietnam
*Dương Văn Ba*	173

Chương trình giáo dục và sách giáo khoa thời Việt Nam Cộng hòa/Education programs and textbooks in the Republic of Vietnam	Tóm tắt
*Trần Văn Chánh*	184

Mô hình sách giáo khoa Việt ngữ bậc Tiểu học ở miền Nam trước năm 1975/Model of Vietnamese textbooks for primary education in South Vietnam before 1975	Tóm tắt
*Nguyễn Thị Ly Kha*	242

Nhìn lại nền giáo dục miền Nam Việt Nam (1954-1975)/An overview on the education in South Vietnam (1954-1975)	Tóm tắt
*Châu Trọng Ngô*	255

Mấy cảm nhận về sự khác biệt giữa giáo dục miền Nam và giáo dục miền Bắc/Some thoughts on the educational differences between the North and the South of Vietnam	Tóm tắt
*Vương Trí Nhàn*