Cuộc 'tấn công quyến
rũ' của ông Tập Cận Bình có định hình lại Đông Nam Á?
Chen Yan, Joyce Lee, Thương Lê, Đức Hà
BBC
Tiếng Trung & BBC Tiếng Việt
3
tháng 5 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cj9exzd0748o
Khi
thuế quan Trump 1.0 giáng vào Trung Quốc năm 2017, Đông Nam Á hưởng lợi từ sự
đa dạng hóa "Trung Quốc + 1" - các nhà sản xuất chuyển sang Việt Nam,
Campuchia và các nước láng giềng, đồng thời ủng hộ tầm nhìn tách rời về kinh tế
của Washington khỏi sự phụ thuộc vào Bắc Kinh.
Giờ
đây, Trump 2.0 đã đảo ngược tình thế. Việt Nam và Campuchia bị áp mức thuế suất
cao lần lượt là 46% và 49%, trong khi Indonesia chịu mức 32% và Malaysia là 24%
- và đang được trì hoãn trong 90 ngày.
Chính
những quốc gia đáp lời kêu gọi đa dạng hóa của Mỹ giờ đây lại bị gắn mác
"kẻ lách thuế".
Trung
Quốc đã nắm bắt thời cơ với chiến lược "tấn công quyến rũ" được tính
toán kỹ lưỡng. Trong chuyến công du khu vực, Chủ tịch Tập Cận Bình kêu gọi các
nước "cùng nhau chống lại chủ nghĩa bảo hộ", đồng thời hứa hẹn tăng
cường nhập khẩu từ Indonesia và mô tả Trung Quốc là "người bảo vệ toàn cầu
hóa kinh tế và thương mại tự do" trong bối cảnh đầy biến động.
"Các
nước Đông Nam Á luôn đóng vai trò trung gian, cân bằng giữa Mỹ và Trung Quốc.
Giờ đây, khu vực này đang xích lại gần Trung Quốc hơn. Hành vi của Trump đã gây
tổn hại lớn đến uy tín của Mỹ. Vì vậy, danh tiếng của Tập Cận Bình tăng lên
ngay cả khi không làm gì," Ian Chong, Phó Giáo sư tại Đại học Quốc gia
Singapore, nói với BBC Tiếng Trung.
"Nhưng
câu hỏi đặt ra là: Trung Quốc đáng
tin cậy đến mức nào? Các nước Đông Nam Á cần đầu tư cũng như cần thị trường
Trung Quốc, và ông Tập Cận Bình cũng đã hứa hẹn nhiều điều. Nhưng với những
thách thức trong nước và suy thoái kinh tế, liệu Trung Quốc có thực hiện được
điều này?"
Phụ
thuộc kinh tế lẫn nhau
Với
680 triệu dân và là nền kinh tế lớn thứ năm thế giới, ASEAN là một mắt xích
quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Khu vực này sản xuất chất bán dẫn cho
Intel, điện thoại thông minh cho Samsung và giày thể thao cho Nike. Kể từ cuộc
chiến thương mại Mỹ-Trung đầu tiên, khu vực đã thu hút lượng lớn đầu tư sản xuất
toàn cầu.
"Về
nhiều mặt, Trung Quốc vừa là đối thủ cạnh tranh vừa là đối tác kinh tế của các
nền kinh tế Đông Nam Á," Susannah Patton, giám đốc Chương trình Đông Nam Á
tại Viện Lowy, Úc, đánh giá.
Từ
năm 2018 đến 2022, các công ty Mỹ chiếm 25% đầu tư sản xuất vào ASEAN, vượt xa
Nhật Bản (11%) và EU (10%). Đầu tư của Trung Quốc tăng trưởng nhanh chóng nhưng
vẫn ở mức khoảng 8%, mặc dù các chuyên gia tin rằng con số thực tế cao hơn do
các khoản đầu tư được chuyển qua Hong Kong và các pháp nhân nước ngoài.
Với
chiến lược "Trung Quốc + 1" hiện bị đe dọa bởi các mức thuế mới từ Mỹ,
các nước ASEAN tìm kiếm thêm nguồn đầu tư từ Trung Quốc.
Nhưng
các thách thức kinh tế của Trung Quốc có thể cản trở những kỳ vọng này. Khó
khăn của các công ty năng lượng mặt trời Trung Quốc đã làm giảm đầu tư của nước
này vào ASEAN trong năm 2024, và những vấn đề tương tự xuất hiện trong lĩnh vực
ô tô và hàng tiêu dùng.
Bắc
Kinh có thể hạn chế hơn nữa đầu tư ra nước ngoài để bảo toàn việc làm sản xuất
trong nước vào thời điểm tăng trưởng kinh tế yếu và tỷ lệ thất nghiệp gia tăng.
No comments:
Post a Comment