Vì
sao Trump một lần nữa trì hoãn việc tăng thuế quan ?
Trọng
Thành - RFI
Đăng
ngày: 11/07/2025 - 16:25
Cách đây một
trăm ngày, ngày 02/04/2025, tổng thống Mỹ Donald Trump quảng bá rầm rộ
cho « Ngày Giải phóng » (Liberation Day) nước Mỹ khỏi « sự
lợi dụng của các đối tác thương mại », bằng việc đơn phương tăng mạnh
thuế quan đối với hầu hết các nước. Tuy nhiên, ngoài biện pháp tăng thuế
đồng loạt 10%, các biện pháp mạnh như tăng thuế hàng chục phần trăm rút cục đã
được hoãn lại.
HÌNH
:
Tổng
thống Mỹ Donald Trump trên màn ảnh đặt tại một sàn chứng khoán ở Frankfurt, Đức,
ngày 03/04/2025. AP - Michael Probst
Ngày
09/07/2025, cơn sốc tăng thuế quan toàn cầu một lần nữa cũng đã không diễn ra
như cảnh báo. Thế giới lại nín thở chờ đến ngày 01/08. Vì sao ông Trump một lần
nữa hoãn thời điểm tăng thuế ?
Khó
xác lập luật chơi mới trong ít tuần lễ
Có
nhiều lý do khiến Trump một lần nữa phải trì hoãn thời điểm áp dụng, từ góc độ
kỹ thuật cho đến các vấn đề lợi ích và hậu quả từ chính sách tăng thuế đơn
phương hoặc đe dọa tăng thuế đơn phương đối với toàn thế giới.
Trước
hết, xét về mặt kỹ thuật, việc kéo dài thời gian đàm phán là điều dễ hiểu. Theo
giới chuyên gia, các đàm phán lại về thuế quan do cuộc chiến tranh thuế Trump
phát động là « chưa từng có », khi toàn bộ hệ thống luật
pháp quốc tế về thuế quan được xây dựng từ Thế chiến Hai, với các thỏa thuận
Bretton Woods năm 1944, Thoả thuận GATT năm 1947, cũng như Tổ chức Thương mại
Thế giới WTO, được coi là không còn hiệu lực với đòn tấn công của Trump. Hai nền
kinh tế Mỹ và Liên Âu với 45% GDP, 30% thương mại toàn cầu, và liên kết mật thiết
với nhau, khó lòng xác lập được các luật chơi mới chỉ trong vài tuần lễ.
Một
mũi tên hai mục đích: Gia tăng áp lực, tránh đối mặt với thất bại
Xét
về mặt lợi ích với nước Mỹ, nếu thổi còi chấm dứt cuộc chơi đàm phán vào ngày
09/07, tổng thống Trump chắc chắn sẽ phải gánh chịu một thất bại. Việc chính
quyền Trump không đạt được một thỏa thuận với Liên Hiệp Châu Âu vào thời điểm
này, như đã loan báo, có thể bị coi là một vố đau với Washington, trong bối cảnh
đa số người Mỹ không ủng hộ cuộc chiến tranh thuế của tổng thống, theo thăm dò
dư luận của New York Times.
Đài
Pháp France Info, trong bài phân tích (với tiêu đề « ‘‘Chính sách không
nhấn quán của nước Mỹ làm rạn nứt niềm tin của các thị trường’’ : Vì sao
Donald Trump tiếp tục hoãn lại thời hạn áp dụng thuế quan »), nhấn mạnh
trước hết đến việc tổng thống Mỹ cho đến nay đã chưa thu hoạch được gì đáng kể
trong cuộc chiến thuế quan mà Washington phát động chống lại hệ thống thương mại
toàn cầu, vì chỉ mới có hai nước ký kết một thỏa thuận thương mại mới với Mỹ, gồm
Anh Quốc và Việt Nam, vốn là hai nước « rất phụ thuộc vào Mỹ về chính trị
(Anh) hoặc về kinh tế (Việt Nam) », theo kinh tế gia Sébastian Jean, Viện
Quan hệ Quốc tế Pháp Ifri.
Biện
pháp của ông Trump đơn phương tăng thuế quan, tấn công vào các nền móng của hệ
thống thương mại toàn cầu từ hơn nửa thế kỷ qua, dù không biết kết quả chung cuộc
sẽ ra sao, nhưng rõ ràng là một biện pháp có chủ đích. Giáo sư luật quốc tế
Arnaud de Nanteuil, Đại học Paris-Est Créteil, định nghĩa « phương pháp
Trump » (méthode Trump) là đe dọa tăng thuế rất cao để gây áp lực trong
thương lượng. Đẩy lùi thời điểm áp dụng cho phép kéo dài thời gian
« thương lượng », mà Trump hy vọng sẽ giành được nhiều nhượng bộ quan
trọng từ các đối thủ. Trong cuộc đàm phán căng thẳng với Liên Âu, Trump có thể
nhắm vào « các mắt xích yếu » của Liên Âu, như Đức và Ý, một số quốc
gia xuất khẩu ô tô, do phụ thuộc mạnh vào thị trường Mỹ.
Tránh
để thị trường tài chính toàn cầu hoảng loạn lần nữa
Tuy
nhiên, có một lý do khác khiến Trump khó lòng tung ra một cơn sóng thần thuế
quan mới vào lúc này, theo nhiều chuyên gia. Giáo sư luật quốc tế Arnaud de
Nanteuil, Đại học Paris-Est Créteil, nhận định rất có thể là sự hoảng loạn trên
các thị trường tài chính toàn cầu hồi đầu tháng 4, với viễn cảnh kinh tế thế giới
suy thoái, khi Trump loan báo « Ngày Giải phóng » nước Mỹ, đã khiến
ông phải cân nhắc.
Trong
hiện tại, nền kinh tế Mỹ được coi là vững chắc hơn dự kiến, theo nhiều nhà quan
sát. Tuy nhiên, việc dấn sâu vào cuộc chiến về thuế, cùng « chính sách tiền
tệ siết chặt », và viễn cảnh chiến tranh thương mại toàn cầu có thể gây
khó khăn nghiêm trọng cho chính nền kinh tế Mỹ về trung hạn. Lạm pháp có nguy
cơ tăng mạnh do hàng hóa ngày một đắt đỏ. Sản xuất tại Mỹ có nguy cơ bị thu hẹp.
Theo một số khảo sát hồi tháng 4 của Liên đoàn Doanh nghiệp Độc lập Quốc
gia (National Federation of Independent Business), được CNN dẫn lại, tỉ lệ
doanh nghiệp nhỏ có kế hoạch đầu tư trong 6 tháng tới giảm xuống mức thấp nhất
kể từ tháng 4/2020, tức thời điểm đại dịch Covid đang tàn phá thế giới.
Kinh
tế gia Sébastian Jean đặc biệt nhấn mạnh đến việc « chính sách thuế
quan bất nhất và hỗn loạn » của tổng thống Mỹ đang làm tan vỡ chính
« niềm tin của thị trường vào nợ Mỹ ». Mất niềm tin, người Mỹ sẽ phải
gánh chịu lãi suất cao hơn. Lãi suất cao hơn đối với số nợ lên đến 37 nghìn tỉ
đô la của nước Mỹ có lẽ là một ám ảnh lớn, đã và sẽ buộc chính quyền Trump phải
hết sức cân nhắc khi quyết định có tung ra một cơn sóng thần thuế quan mới nữa
hay không.
--------------------------------
Các
nội dung liên quan
PHÂN
TÍCH
Khi
tính cách Donald Trump trở thành thuật ngữ kinh tế
PHÂN
TÍCH
Tái
công nghiệp hóa đất nước : Lời hứa "bất khả thi" của Donald Trump ?
PHÂN
TÍCH
Thuế
đối ứng : Donald Trump lùi bước do áp lực trong nước?
No comments:
Post a Comment