Trung
Quốc - Liên Âu: Băc Kinh khó mà nhượng bộ Bruxelles bất cứ điều gì
Thanh Hà - RFI
Đăng
ngày: 24/07/2025 - 15:24 - Sửa đổi ngày: 24/07/2025 - 16:28
Hoa
Kỳ, chiến tranh thuế quan và căng thẳng địa chính trịnh trên thế giới càng đẩy
Trung Quốc và Liên Hiệp Châu Âu vào thế đối đầu. Bắc Kinh quyết liệt đọ sức với
Mỹ về thương mại để thị uy với Bruxelles. Ít có hy vọng thượng đỉnh đánh dấu 50
năm quan hệ giữa Trung Quốc và Liên Âu mở ra tại Bắc Kinh hôm nay 24/07/2025 là
cơ hội « hàn gắn » hai nền kinh tế chiếm đến hơn 1/3 GDP toàn cầu.
HÌNH
:
Thủ
tướng Trung Quốc Lý Cường và chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Layen dự diễn
đàn các lãnh đạo doanh nghiệp, tại Bắc Kinh, Trung Quốc ngày 24/07/2025. AFP -
MAHESH KUMAR A.
Trước
kỷ niệm 50 năm ngày Liên Hiệp Châu Âu và Trung Quốc thiết lập bang giao, những
mối căng thẳng ngầm giữa hai đối tác này không ngừng gia tăng. Mọi người đã lầm
tưởng là cuộc chiến thuế quan của Hoa Kỳ và các đòn uy hiếp trong chính sách đối
ngoại của Washington từ 6 tháng qua sẽ đẩy Liên Âu và Trung Quốc xích lại gần
nhau hơn. Sự thật hoàn toàn khác.
Nhà
nghiên cứu về Trung Quốc Marc Julienne, Viện Quan Hệ Quốc Tế Pháp IFRI, nhận
xét như trên đài phát thanh quốc tế Pháp RFI. Trái lại, Bắc Kinh đã tự tin hơn
sau khi đã quyết liệt tung những đòn ăn miếng trả miếng trong cuộc đối đầu với
Washington và « dường như có ý định tiếp tục áp dụng phương pháp này với
Liên Âu ».
Trung
Quốc thiên về giải pháp « sử dụng sức mạnh hơn là đàm phán và tìm
kiếm đồng thuận ». Càng phải đối đầu với chính quyền Trump, ông Tập sẽ
lại càng cứng rắn và hung hăng hơn với Bruxelles.
Căng
thẳng kinh tế và địa chính trị không ngừng gia tăng trong những tháng qua giữa
Bắc Kinh và Bruxelles. Gần đây nhất, Trung Quốc giới hạn xuất khẩu đất hiếm
sang Liên Âu, cấm các tập đoàn trong lĩnh vực thiết bị y tế của khối này tham
gia các chương trình gọi thầu để cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho các bệnh viện
công của Hoa Lục… Về phía châu Âu, ưu tiên vẫn là « ngăn chận làn sóng
ô tô điện made in China » nhấn chìm ngành công nghiệp xe hơi trên
Lục Địa Già.
Trên
cơ sở đó, có thể chờ đợi gì từ thượng đỉnh giữa Liên Âu và Trung Quốc mở ra hôm
nay tại Bắc Kinh ?
Trưởng
Khoa quan hệ quốc tế trường Khoa Học Chính Trị Sciences Po. Paris, Arancha
Gonzalez, trong một diễn đàn do nhóm nghiên cứu về Trung Quốc của Đức MERICS trụ sở tại Berlin tổ chức, nhắc lại : Nửa
thế kỷ trước, khi khối châu Âu thiết lập bang giao với Trung Quốc, châu
Âu « chủ yếu tập trung vào những hồ sơ kinh tế ». Trung Quốc
khi đó còn là một nước nghèo, cần mở cửa và phát triển. Giờ đây Trung Quốc đã
trở thành một « cường quốc thế giới về công nghệ và đang dẫn đầu về những
phát minh ». Châu Á là đầu tàu tăng trưởng và thương mại.
Bruxelles và Bắc Kinh không còn tin tưởng nhau. Châu Âu bất bình trước một mối
quan hệ « bất cân đối » với Trung Quốc về thương mại và kinh tế,
đồng thời lo ngại Bắc Kinh tiếp tay với Nga đe dọa đến an ninh của toàn châu lục.
Nhìn
từ phía chính quyền Cộng Sản thì Liên Âu không hơn không kém là cánh tay nối
dài của Mỹ để thực hiện những chiến lược của Washington kềm tỏa sự phát triển của
Trung Quốc. Giám đốc khoa bang giao quốc tế của Học Viện Quan Hệ Quốc Tế tại Bắc
Kinh, Kim Linh (Jin Ling), cũng được học viện Đức MERICS trích dẫn, nhấn mạnh
Bruxelles và Bắc Kinh cùng bảo vệ một mô hình thương mại đa cực trước chính
sách của Hoa Kỳ. Liên Âu cũng như Trung Quốc không thể nhượng bộ trước các áp lực
hay các đòn hù dọa, nên sẽ phải « tỏ ra thực tiễn » và tìm kiếm
đối thoại. N, nhưng nhà nghiên cứu Alicia Garcia Herrero, viện Bruegel ở Bỉ,
cho rằng khó mà tìm được con đường đối thoại giữa Liên Hiệp Châu Âu và Trung Quốc.
Chỉ riêng trong lĩnh vực kinh tế, chừng nào mà Trung Quốc còn trợ giá cho các
nhà sản xuất, như trong các lĩnh vực ô tô điện, hay pin mặt trời và làm tê liệt
sức cạnh tranh của Liên Âu, thì khó mà tin rằng đối thoại giữa Bruxelles với Bắc
Kinh sẽ mang tính « xây dựng ».
Về
mặt chiến lược, vẫn theo chuyên gia của viện Bruegel, Trung Quốc liên tục
làm suy yếu châu Âu qua việc yểm trợ Nga trong cuộc chiến ở Ukraina. Bắc Kinh
quên mất rằng một Liên Âu suy yếu thì sẽ chẳng có lợi gì cho Trung Quốc, nhất
là Liên Hiệp Châu Âu là một trong những thị trường lớn nhất của các nhà sản xuất
ở Hoa Lục. Một khối châu Âu bị chia rẽ và suy yếu chẳng giúp ích gì được cho
chính quyền của ông Tập Cận Bình trong cuộc đối đầu với Donald Trump và phe
MAGA ở Hoa Kỳ hiện nay.
Về
câu hỏi Liên Âu và Trung Quốc có thể tìm được những đồng thuận nào để đối phó với
môi trường « bất lợi » cả về chính trị, an ninh và kinh tế hiện
tại, Jakub Jakobowski, điều hành khoa Nghiên Cứu Phương Đông của MERICS, quan
niệm rằng « nhắm mắt làm ngơ về những bất đồng cơ bản của đôi bên, hay
lặp đi lặp lại rằng Trung Quốc và Liên Âu có thể hợp tác trong lĩnh vực môi trường,
có những lợi ích chung và cùng bảo vệ một mô hình đa cực » … chỉ
là những câu nói rống tuếch.
Đối
thoại song phương và quan hệ trong 50 năm sắp tới giữa hai bên chỉ có hiệu quả
và thực chất nếu như Bruxelles và Bắc Kinh dám nhìn vào 2 hồ sơ chính đang gây
tranh cãi là Nga và cạnh tranh công nghiệp.
Có
điều như bà Isabelle Feng, chuyên nghiên cứu về quan hệ giữa Trung Quốc với
Liên Âu tại trung tâm Asia Centre, trụ sở tại Paris, ghi nhận trong bài tham luận
hôm 20/07/2025 : thượng đỉnh Bắc Kinh lần này giữa chủ tịch Tập Cận Bình với
hai nhà lãnh đạo cao cấp nhất của Liên Hiệp Châu Âu, chủ tịch Hội Đồng Châu Âu
Antonio Costa và chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen, là « một
thất bại được báo trước ». Trước khi lên đường sang Bắc Kinh, bà
von der Leyen đòi hỏi một sự « cân đối » trong quan hệ
song phương. Một quan chức cao cấp Trung Quốc đáp trả : Liên Âu và Trung
Quốc không cần một mối đối tác « cân bằng », điều quan trọng
là Bruxelles « cần thay đổi cách suy nghĩ về mối bang
giao », về quan hệ kinh tế song phương.
------------------------------
Các
nội dung liên quan
Thượng
đỉnh Trung Quốc - Liên Hiệp Châu Âu: Vẫn còn nhiều bất đồng
Châu
Âu trước nguy cơ sóng thần mang tên “Hàng Trung Quốc”
No comments:
Post a Comment