Ông Hun Sen công kích
Thái Lan để đánh lạc hướng dư luận Campuchia?
BBC News Tiếng Việt
30
tháng 6 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c05671mn704o
Một
số người cho rằng việc Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen công kích Thái
Lan gay gắt về xung đột biên giới và gia tộc Shinawatra không nhất thiết là vì
mục tiêu bảo vệ đất nước như ông đã tuyên bố.
"Sự
giận dữ của Hun Sen nhằm vào Thái Lan không phải là hành động yêu nước, mà là
phản ứng cá nhân và chính trị xuất phát từ nỗi sợ hãi. Ông ta đang hoảng loạn
trước nguy cơ sụp đổ của một chế độ gắn chặt với các mạng lưới tội phạm quốc tế,"
ông Sam Rainsy, lãnh đạo lưu vong của
phe đối lập Campuchia, đăng trên trang Facebook cá nhân hôm 28/6.
Ông
Rainsy, đồng sáng lập Đảng Cứu quốc Campuchia vốn đã bị tòa án tại Campuchia
tuyên giải thể vào năm 2017, cáo buộc ông Hun Sen nổi giận với Thái Lan vì
chính quyền nước này đang truy quét các mạng lưới tội phạm do người Trung Quốc
lãnh đạo hoạt động dọc biên giới Campuchia - nguồn "thu nhập phi pháp đang
nuôi dưỡng quyền lực" của ông Hun Sen.
Cựu
đối thủ chính trị của ông Hun Sen cho rằng việc công kích Thái Lan gay gắt là một
chiêu tung hỏa mù của ông Hun Sen, được thực hiện bằng cách "khơi dậy chủ
nghĩa dân tộc để đánh lạc hướng dư luận và lôi kéo sự ủng hộ".
Theo
ông Rainsy, ông Hun Sen đã sử dụng phương thức này trước đó - chẳng hạn như vào
năm 2003, ông Hun Sen từng khơi mào tâm lý chống Thái Lan sau một vụ bê bối bịa
đặt liên quan đến một nữ diễn viên Thái, người bị truyền thông Campuchia trích
dẫn sai rằng khu phức hợp đền Angkor Wat đáng lẽ phải thuộc về Thái Lan.
Sự
việc khiến nhiều người giận dữ và châm lửa đốt tòa đại sứ Thái Lan ở thủ đô
Phnom Penh, đồng thời đập phá một số cơ sở kinh doanh của người Thái. Thủ tướng
Hun Sen đã phải xin lỗi người đồng cấp của mình thời điểm đó - ông Thaksin
Shinawatra.
"Sự
phẫn nộ có chọn lọc của ông ta cũng nói lên nhiều điều. Trong khi lớn tiếng chỉ
trích Thái Lan, Hun Sen lại hoàn toàn im lặng về các vấn đề lãnh thổ nhạy cảm
liên quan đến Việt Nam – đồng minh lâu năm của Campuchia – bất chấp những lo ngại
kéo dài trong dân chúng Campuchia," ông Rainsy tiếp tục cáo buộc.
Tuyên
bố của ông Rainsy xuất hiện trong bối cảnh xung đột biên giới Thái Lan -
Campuchia chưa đến hồi kết.
Một
trong những diễn biến cao trào nhất là việc ông Hun Sen công bố
đoạn ghi âm cuộc nói chuyện giữa ông và Thủ tướng Thái Lan
Paetongtarn Shinawatra, đẩy bà Paetongtarn vào tình thế có thể bị Tòa án Hiến
pháp tạm đình chỉ chức vụ thủ tướng vào ngày 1/7.
Một
ngày trước thời điểm phán quyết, bà Paetongtarn chia sẻ trên nền tảng X về cuộc
điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron - dường như để khẳng định khả năng
lãnh đạo của bà trong con mắt những cường quốc khác.
"Tôi
cũng nhân cơ hội này để tái khẳng định vai trò chủ động của Thái Lan trong việc
ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, cũng như những nỗ lực của chúng tôi trong
công tác phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, đặc biệt là lừa đảo trực tuyến, vốn
vẫn là một thách thức toàn cầu cấp bách," bà nói.
"Tôi
tái khẳng định cam kết của Thái Lan trong việc đối thoại với Campuchia nhằm tìm
kiếm một giải pháp hòa bình và cùng chấp nhận được thông qua các cơ chế song
phương hiện có. Tổng thống Macron đã bày tỏ sự thấu hiểu lập trường của Thái
Lan và sẵn sàng hỗ trợ."
Bà
cũng cho biết đã gửi lời mời ông Macron đến thăm chính thức Thái Lan vào thời
điểm thuận tiện cho cả hai bên và "Tổng thống Macron, đáp lại, cũng gửi lời
mời tôi thăm Pháp".
Người
dân biểu tình ở khu vực quanh Tượng đài Chiến thắng tại Bangkok hôm 28/6
Hôm
28/6, mặc cho trời mưa lớn ở Bangkok, đông đảo người dân đã
biểu tình,
cùng nhau hô vang khẩu hiệu kêu gọi bà Paetongtarn từ chức.
Đây
là cuộc biểu tình chống chính phủ lớn nhất kể từ khi Đảng Pheu Thai của gia
đình Shinawatra lên nắm quyền vào năm 2023, với ước tính khoảng 7.000 người và
lên tới đỉnh điểm 10.000 người vào buổi tối.
Cùng
ngày nhiều người dân ở thủ đô thể hiện sự bất mãn với mình, bà Paetongtarn chia
sẻ trên nền tảng X nhiều hình ảnh về chuyến thăm của mình tới tỉnh Chiang Rai ở
miền bắc Thái Lan, nơi có đến hơn 4.500 hộ gia đình bị ảnh hưởng do lũ lụt.
Bà
cũng làm điều tương tự trên tài khoản Instagram.
Nhưng
trong số hình ảnh đăng tải trên chế độ ''story'' (biến mất sau 24 giờ) là một
câu nói bằng tiếng Anh với nội dung: "Không ai đóng vai nạn nhân tốt hơn
người gây ra thiệt hại", được tiếp nối bởi câu nói: "Đằng sau mỗi một
đứa trẻ có niềm tin vào bản thân là một phụ huynh đã luôn tin tưởng chúng trước."
Dường
như bà đang ám chỉ những phát ngôn của ông Hun Sen những ngày gần đây.
Hôm
27/6, ông Hun Sen đã thẳng thừng kêu gọi ông Thaksin, cha của bà Paetongtarn,
hãy "dạy dỗ lại con cái của ông đi."
Nhà
lãnh đạo lâu năm của Campuchia còn cáo buộc ông Thaksin có hành vi khi quân và
giả bệnh để đánh lừa công chúng và tòa án Thái Lan. Ông còn nói bà Paetongtarn
phản quốc, toa rập với ngoại bang để hạ nhục quân đội nước mình.
Ông
còn cáo buộc bà Paetongtarn giở chiêu trò lừa gạt ông dưới danh nghĩa là một
chiến thuật đàm phán:
"Cô
ta đã cố thao túng tôi bằng cái gọi đó là chiến thuật đàm phán, nhưng cô ta biết
quá ít về Hun Sen. Cha cô ta từng gọi tôi là 'Lãnh đạo số 1' đấy!"
Ông
Hun Sen còn nhấn mạnh rằng ông không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc đáp trả
lại và cho rằng bà Paetongtarn đã xúc phạm ông quá nghiêm trọng đến mức không
thể tha thứ.
Một
chính khách ngoại giao tại Bangkok chia sẻ với BBC News Tiếng Việt rằng rất khó
để đoán được chiến lược cuối cùng của ông Hun Sen là gì.
Nhưng
người này cho rằng những đòn công kích liên tiếp nhằm vào chính phủ Thái Lan
trên mạng xã hội của ông Hun Sen cho thấy mục đích cuối cùng có thể không chỉ để
bảo vệ biên giới và lãnh thổ Campuchia, mà còn để kéo sự chú ý của người dân khỏi
những vấn đề quan trọng khác mà chính quyền cũng đang gặp áp lực phải giải quyết,
như áp lực thuế quan từ chính quyền Donald Trump hay các ổ lừa đảo công nghệ
trên lãnh thổ Campuchia.
Từ
Phnom Penh, một nhà báo người Campuchia nói với BBC rằng: "Tôi nghĩ hầu hết
người dân Campuchia không muốn có xung đột với bất kỳ quốc gia nào vì chúng tôi
từng trải qua nhiều cuộc chiến tranh và đã mất hàng triệu người. Điều chúng tôi
mong muốn là hòa bình thực sự."
"Nếu
chiến tranh xảy ra, không ai là người chiến thắng, chỉ có kẻ thua cuộc. Đôi khi
vì vấn đề biên giới, nó thực sự ảnh hưởng đến người dân bằng cách làm mất đi
lòng tin," người này nói thêm và yêu cầu không nêu tên để bảo vệ danh
tính.
Nhà
báo người Campuchia này cũng bày tỏ lo ngại rằng việc không còn những tờ báo quốc
tế hoạt động ở Campuchia như trước đã góp phần làm mất đi những nơi mà người
dân Campuchia có thể lên tiếng với cộng đồng quốc tế.
"Chỉ
có mỗi ông Hun Sen và con ông ấy nói thôi. Điều đó không công bằng và không cân
bằng," người này nhận định.
Cảnh
sát Trung Quốc đưa 130 nghi phạm lừa đảo trở về từ Campuchia, ảnh chụp tại sân
bay quốc tế Thiên Hà Vũ Hán tại Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc vào ngày
13/4/2024
Ổ
lừa đảo công nghệ
Campuchia
không chỉ đang đối diện với thách thức ở biên giới ở phía Tây. Từ thời đại dịch
Covid-19 đến nay, nước này đã hứng chịu nhiều chỉ trích vì sự nở rộ không ngừng
của các mạng lưới tội phạm lừa đảo với sức ảnh hưởng lan rộng gần như toàn vùng
Đông Nam Á và nhiều nơi khác trên thế giới.
Tuyên
bố nói trên của ông Rainsy cũng được đưa ra hai ngày sau khi tổ chức nhân quyền
Ân xá Quốc tế (Amnesty International) đưa ra cáo buộc rằng chính quyền
Campuchia "đang cố tình phớt lờ một loạt các hành vi vi phạm nhân quyền,
bao gồm nô lệ, buôn người, lao động trẻ em và tra tấn, đang được thực hiện bởi
các băng nhóm tội phạm trên quy mô lớn tại hơn 50 khu phức hợp lừa đảo nằm trên
khắp cả nước."
Theo
Amnesty, chính phủ Campuchia đã tuyên bố đang giải quyết cuộc khủng hoảng lừa đảo
thông qua Ủy ban Quốc gia Phòng chống Buôn bán Người và một số lực lượng đặc
trách cấp bộ, những cơ quan đã giám sát một loạt các cuộc "giải cứu"
nạn nhân từ các khu phức hợp do cảnh sát thực hiện.
Tuy
nhiên, hơn hai phần ba trong số 53 khu phức hợp lừa đảo được tổ chức Amnesty
xác định trong báo cáo hoặc chưa được điều tra hoặc đã được điều tra nhưng việc
tra tấn hoặc các hình thức ngược đãi người lao động bên trong vẫn tiếp diễn và
gần như không bị trừng phạt, ngay cả sau các cuộc đột kích và "giải cứu"
của cảnh sát.
Amnesty
cho biết những phát hiện của họ đã tiết lộ một "mô hình thất bại của nhà
nước" đã cho phép ngành công nghiệp tỷ đô này phát triển mạnh, bao gồm việc
không điều tra các hành vi vi phạm nhân quyền, không xác định và hỗ trợ nạn
nhân, cũng như không quản lý các công ty an ninh và việc lưu hành các công cụ
tra tấn.
Theo
hãng tin Reuters, người phát ngôn chính phủ Campuchia, ông Pen
Bona, đã bác bỏ cáo buộc nước này không hành động, chỉ ra một lực lượng đặc
trách do Thủ tướng Hun Manet đứng đầu đã được thành lập vào tháng 1/2025 và nói
rằng báo cáo này là "phóng đại".
Ông
Bona nói thêm rằng Campuchia là một trong những nạn nhân của ngành công nghiệp
lừa đảo và muốn hợp tác hơn là bị đổ lỗi.
Đây
không phải lần đầu tiên các tổ chức quốc tế đã lên tiếng chỉ trích Campuchia về
tình trạng tội phạm nghiêm trọng này,
Năm
2023, Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) ước tính doanh thu
từ hoạt động lừa đảo hằng năm ở Campuchia là 12,5 tỷ USD, khoảng một phần ba tổng
sản phẩm quốc nội (GDP) cùng năm của nước này.
Năm
2024, cơ quan viện trợ nước ngoài của chính phủ Hoa Kỳ USAID ước tính con số
doanh thu đó là 19 tỷ USD, tức hơn 40% GDP cùng năm.
Trước
đó, Liên Hợp Quốc và Hoa Kỳ lần lượt ước tính rằng có đến 100.000 và 150.000
lao động tự nguyện hoặc bị ép buộc hoạt động các lĩnh vực lừa đảo ở Campuchia.
Ông
Hun Sen thăm ông Thaksin tại dinh thự Ban Chan Song La ở Bangkok vào tháng
2/2024 để tăng cường "tình anh em" 32 năm giữa hai người. Hơn một năm
sau, ông Hun Sen cáo buộc ông Thaksin đã giả bệnh để đánh lừa người dân Thái
Lan
'Không
cần phải hỏi Campuchia'
Hôm
29/6, Thủ tướng Hun Manet nói trên trang Facebook cá nhân rằng chính quyền ông
đã nhận được một bức thư từ Thái Lan, yêu cầu mở một số cửa khẩu biên giới
Campuchia-Thái Lan tại khu vực tỉnh Sa Kaeo và cho phép xe tải ra vào để giảm bớt
tác động đến sinh kế của người dân.
Ông
Hun Manet phản hồi lại rằng vào ngày 7/6, chính quân đội Thái Lan đã đơn phương
đóng cửa các trạm kiểm soát biên giới, sửa đổi giờ mở cửa và đóng cửa, cũng như
áp đặt các điều kiện đối với việc đi lại qua biên giới.
Những
hành động đơn phương này tiếp tục cho đến ngày 24/6 - vẫn theo ông Hun Manet -
khi chính phủ Thái Lan chính thức thông báo đóng cửa tất cả các trạm kiểm soát
biên giới, với lý do lo ngại về an ninh.
"Sự
không chắc chắn và những thay đổi đột ngột trong lập trường chính trị của chính
phủ Thái Lan - cùng với sự không nhất quán giữa các chính sách được các nhà
lãnh đạo chính trị Thái Lan tuyên bố và việc thực hiện thực tế của quân đội
trên thực địa - đã tạo ra những trở ngại đáng kể để đạt được một giải pháp
chính xác, có ý nghĩa và lâu dài," thủ tướng Campuchia tuyên bố.
Ông
cho rằng trách nhiệm để giải quyết vấn đề đóng cửa biên giới "thuộc về
phía Thái Lan" - nước này chỉ phải đồng ý mở cửa trở lại và Campuchia sẽ
làm theo trong vòng năm tiếng sau đó.
Các
nhà chức trách và công dân Thái Lan muốn thấy biên giới Campuchia-Thái Lan mở cửa
trở lại thì "không cần phải hỏi Campuchia".
"Thay
vào đó, xin hãy gửi yêu cầu của quý vị đến những người đang nắm quyền lực thực
sự ở Thái Lan - dù là quân đội hay những người khác - để khôi phục biên giới về
trạng thái bình thường như trước ngày 7/6/2025," ông Hun Manet cho biết.
Cũng
trong ngày 29/6, theo báo Bangkok Post, Thiếu tướng Benchapol Dechatiwong na
Ayutthaya, chỉ huy Lực lượng Đặc nhiệm Burapa, đã ký hai lệnh nới lỏng biên giới
tạm thời, sau khi quân đội phong tỏa biên giới Thái Lan-Campuchia (trừ lý do
nhân đạo) "trong bối cảnh căng thẳng song phương do phía Campuchia khởi xướng
vào tháng Tư".
Theo
các lệnh có hiệu lực ngay lập tức này, xe tải chở hàng bị mắc kẹt có thể quay về
nước thông qua ba trạm kiểm soát biên giới trong bảy ngày tới với những hạn chế
nghiêm ngặt.
Người
phát ngôn quân đội, Thiếu tướng Winthai Suvaree, cho biết vào tối 29/6 rằng việc
nới lỏng biên giới cho vận tải hàng hóa sẽ mang lại lợi ích cho các xe tải Thái
Lan đã đăng ký trước đó với Cục Hải quan để xuất hàng sang Campuchia.
Tuy
nhiên, ông cho biết Bộ Nội vụ Campuchia đã phản ứng bằng cách công bố lệnh cấm
tất cả các loại hình vận tải hàng hóa qua biên giới Thái Lan-Campuchia, vẫn
theo Bangkok Post.
---------------------------
Tin
liên quan
·
Quyền lực Hun Sen dẫn
đến sự đổ vỡ quan hệ với gia đình thủ tướng Thái Lan
29
tháng 6 năm 2025
·
Hun Sen 'vạch trần'
những gì về gia đình Shinawatra và tại sao?
27
tháng 6 năm 2025
·
Hun Sen muốn gì khi
tung đoạn ghi âm, nói thủ tướng Thái Lan sắp mất chức?
26
tháng 6 năm 2025
No comments:
Post a Comment