Đòn
tấn công của Mỹ làm sụp đổ trục Nga – Iran – Trung Quốc ?
Minh Anh - RFI
Đăng
ngày: 30/06/2025 - 14:51
Trong nhiều
năm, các yếu tố thúc đẩy Trung Quốc, Nga và Iran xích lại gần hơn, đó là cả ba
nước cùng chống Mỹ, đều hưởng lợi từ việc gây rối cho phương Tây ở Ukraina và
Trung Đông, đồng thời thúc đẩy sự chia rẽ giữa Mỹ và châu Âu. Tuy nhiên, cuộc
chiến do Israel tiến hành và nhất là đòn tấn công của Mỹ ngày 22/06/2025, cho
thấy sự « cô đơn » của Iran trong trục bài Mỹ ba bên này.
HÌNH
:
Ngoại
trưởng Iran Abbas Araghchi trong cuộc gặp tổng thống Nga Vladimir Putin, tại Điện
Kremlin, Matxcơva, Nga, ngày 23/06/2025. AP - Sergei Karpukhin
Kể
từ đầu cuộc xung đột giữa Israel và Iran cho đến ngày Mỹ dội bom phá hủy ba điểm
hạt nhân của Iran, giới quan sát từng dự đoán Trung Quốc – đối tác mạnh nhất
trong bộ ba chống Mỹ – sẽ nhanh chóng cung cấp tên lửa tầm ngắn và các thiết
bị phòng không cho Iran. Tương tự, việc ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đến
Matxcơva, bên đã được Teheran hỗ trợ drone Shahed chống Ukraina, dường như cũng
nhằm hy vọng có được sự hỗ trợ quân sự của Nga.
Nhưng
những gì Teheran nhận được là những tuyên bố chung chung, lên án chiến dịch
quân sự của Israel là « trơ tráo », « vi phạm chủ quyền
của Iran » hay đề nghị đứng ra làm trung gian hòa giải nhằm « khôi
phục hòa bình và ổn định Trung Đông ».
Theo
nhà nghiên cứu Zineb Riboua, Viện Hudson, một trung tâm tư vấn bảo thủ, được tờ Nikkei
Asia (27/06/2025)
trích dẫn, những động thái này cho thấy Nga và Trung Quốc đang đi ngược lại với
những gì hai nước này tự phô trương như là một « giải pháp thay thế »
với các nước yếu thế hơn, phải phụ thuộc nhiều vào sức mạnh của Mỹ. Giống như
nhà độc tài Bachar Al Assad tại Syria, chế độ thần quyền Teheran lần này
« không thể trông cậy vào Nga hay Trung Quốc khi tình hình trở nên khó
khăn ». Bắc Kinh cân nhắc và nhận thấy rằng ủng hộ chế độ Teheran giống
như là một khoản đầu tư kém hợp lý so với việc duy trì quan hệ kinh tế và ngoại
giao với phương Tây.
Nga
– Trung đứng ngoài cuộc : Một đòn giáng mạnh cho Iran
Theo
Leon Aron, một nhà quan sát địa chính trị, tác giả tập sách « Riding the Tiger:
Vladimir Putin’s Russia and the Uses of War », trên trang The
Atlantic (29/06/2025),
đó cũng là vì Iran, Nga và Trung Quốc có hệ tư tưởng, chế độ chính trị và mục
tiêu chiến lược khác nhau. Và mối quan hệ của Iran với hai đối tác lớn hơn mình
là « cực kỳ » bất cân xứng.
Nếu
Trung Quốc là khách hàng dầu lửa chính của Iran (90% lượng dầu xuất khẩu của
Iran), nhà cung ứng vật liệu – công nghệ thiết yếu cho chương trình phát triển
vũ khí Iran, thì trên thực tế, Iran chỉ là một đối tác thương mại thứ yếu khi
chỉ cung cấp có 10% nhu cầu dầu hỏa của Trung Quốc. Thêm vào đó, nền kinh tế
Trung Quốc lớn gấp 40 lần so với của Iran.
Về
phía Nga, nhà nghiên cứu về Iran, Nikita Smagin, trả lời đài Europe
1 đánh
giá, việc Iran cung cấp drone Shahed-136 đã là chuyện quá khứ. Hợp tác quân sự
giữa hai nước đã đạt đỉnh điểm vào năm 2022. Tính đến đầu năm 2024, có đến 90%
linh kiện Shahed không phải là của Iran, ngoài phần động cơ.
Cũng
theo The Atlantic (18/06/2025), được Europe 1 dẫn lại, cho rằng, « chương
trình nghị sự chống phương Tây mà Điện Kremlin bị ám ảnh đã nâng cao vị thế của
Cộng hòa Hồi giáo như một đối tác, nhưng Putin còn những lợi ích khác trong khu
vực - chẳng hạn như mối quan hệ lâu dài nhưng phức tạp với Israel và nhu cầu điều
phối giá dầu với OPEC - vì vậy, ông ấy luôn lưu tâm đến những ranh giới đỏ của
Israel và các quốc gia vùng Vịnh khi nói đến hợp tác quốc phòng với Teheran. »
Tóm
lại, như nhận xét của Leon Aron, vào những thời điểm bình lặng, Trung Quốc giống
như Nga, rất hồ hởi sử dụng Iran như một công cụ tấn công, chống lại Hoa Kỳ và
các đồng minh của nước này !
--------------------------
Các
nội dung liên quan
THEO
DÒNG THỜI SỰ
Xung
đột Iran – Israel : Vladimir Putin có sẽ bỏ rơi đối tác Teheran ?
MỸ
- TRUNG QUỐC - EO BIỂN ORMUZ
Mỹ
kêu gọi Trung Quốc thuyết phục Iran không đóng eo biển Ormuz
MỸ
- IRAN - TRỪNG PHẠT
Mỹ
trừng phạt mạng lưới vận chuyển dầu Iran sang Trung Quốc
No comments:
Post a Comment