CUỘC CHIẾN THUẾ QUAN CÓ ĐE DỌA THAM VỌNG KINH TẾ TƯ NHÂN CỦA ÔNG TÔ LÂM? (BBC News Tiếng Việt)

 

Cuộc chiến thuế quan có đe dọa tham vọng kinh tế tư nhân của ông Tô Lâm?

BBC News Tiếng Việt

13 tháng 7 2025

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/crl09rg9ddno

 

Thỏa thuận đạt được với Việt Nam mà ông Trump đăng trên mạng xã hội có thể phần nào trút bớt gánh nặng cho doanh nghiệp ở quốc gia Đông Nam Á này, nhưng đồng thời có thể khiến căn bệnh trầm kha về năng lực sản xuất nơi đây thêm nghiêm trọng.

 

Có thể nhiều người tiêu dùng Việt Nam sẽ hồ hởi vì có thể mua hàng sản xuất tại Mỹ với giá rẻ hơn khi ông Trump loan báo:

 

"Chúng tôi sẽ có thể bán sản phẩm vào thị trường Việt Nam với mức thuế BẰNG KHÔNG."

Trong viễn cảnh hàng Mỹ được miễn thuế như cách ông Trump nói, hàng Mỹ được nhiều người kỳ vọng sẽ tràn đến thị trường hơn 100 triệu dân này.

 

Nhưng điều đó cũng khiến cho không ít người lo, nhất là giới doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME).

 

SME được coi là xương sống của nền kinh tế, chiếm đến 98% tổng số doanh nghiệp Việt Nam, đang được quan tâm trở lại sau khi Nghị quyết 68 ra đời coi kinh tế tư nhân "là một động lực quan trọng nhất".

 

Đây là ngọn cờ giúp hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trong năm 2025 và hai chữ số trong những năm sau mà Tổng Bí thư Tô Lâm đề ra.

 

Việt Nam hướng đến có 3 triệu doanh nghiệp hoạt động vào năm 2045 - gấp 3 lần con số hiện nay.

 

Các SME Việt Nam lâu nay vốn gặp khó khăn khi cạnh tranh với các đối thủ giá rẻ từ Trung Quốc. Họ được cho là càng chật vật hơn trong cuộc thương chiến của chính quyền Trump 2.0 khi hàng Trung Quốc không xuất khẩu được đến Hoa Kỳ đã tìm đường đến các quốc gia Đông Nam Á, trong đó Việt Nam là một điểm đến.

 

Từ lâu, những ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, công nghệ đều phụ thuộc vào nguyên vật liệu từ người láng giềng phương Bắc.

 

Giờ đây, khi mở toang thị trường cho hàng Mỹ như thông báo của ông Trump, những thách thức của khối SME dường như bị khuếch đại hơn khi phải đối mặt với sự cạnh tranh của hàng miễn thuế từ Mỹ.

 

"Các nhà sản xuất Việt Nam hiện đang chịu áp lực từ hai phía: các đối thủ Trung Quốc cạnh tranh về giá và các nhà sản xuất Mỹ cạnh tranh về chất lượng. Áp lực kép này đặc biệt khó khăn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vốn không thể cạnh tranh tốt về chi phí mà cũng không có đủ nguồn lực đổi mới để tạo sự khác biệt," Tiến sĩ Sven David - Giám đốc công ty tư vấn VIET Transformation Advisors có trụ sở tại TP HCM - nhận định với BBC News Tiếng Việt.

 

Tiến sĩ David dự báo có thể sẽ có sự cạnh tranh quyết liệt hơn ở thị phần trong nước trong các lĩnh vực như nội thất, bao bì, điện tử giá rẻ và chế biến nông sản – những lĩnh vực mà các doanh nghiệp trong nước có thể mạnh hôm nay nhưng lại dễ bị tổn thương trong nay mai.

 

Căn bệnh trầm kha của sản xuất Việt Nam

 

Doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu tham gia vào các khâu đơn giản trong chuỗi cung ứng toàn cầu

 

Trình độ công nghệ còn thấp khiến doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu tham gia vào các khâu đơn giản trong chuỗi cung ứng toàn cầu, ông Tô Lâm từng trăn trở hồi đầu năm.

 

"Chúng ta đóng góp được bao nhiêu phần trăm giá trị trong đó? Hay là mình đang ở phân khúc thấp nhất của chuỗi giá trị, chủ yếu là gia công cho nước ngoài?

 

"Một cái áo bán ra mà thiết kế, vải, nhuộm, chỉ, cúc đều của người khác thì mình được bao nhiêu? Có chăng chỉ là công lao động và sự ô nhiễm môi trường?" người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam băn khoăn.

 

Tiến sĩ Sven David đánh giá cao tham vọng của chính phủ Việt Nam trong việc phát triển khu vực kinh tế tư nhân khi cho rằng đây không chỉ là hướng đi đúng đắn mà còn hoàn toàn có thể đạt được nếu Việt Nam tiếp tục đầu tư vào khả năng phục hồi thể chế và đa dạng hóa nền kinh tế.

 

Tuy nhiên ông chỉ ra nếu Việt Nam không hành động ngay bây giờ, đất nước có nguy cơ bị mắc kẹt trong vai trò trung chuyển và giá trị gia tăng thì vẫn được tạo ra ở nơi khác.

"Cơ hội đang hiện hữu, nhưng tính cấp bách cũng vậy."

 

"Việt Nam đã đạt được những bước tiến đáng kể, khẳng định vị thế là một trung tâm sản xuất đáng tin cậy. Những biến động thương mại hiện tại không phải là một trở ngại, mà là tín hiệu để chúng ta điều chỉnh chiến lược và là cơ hội để tăng cường hơn nữa năng lực nội tại," ông David nói thêm.

 

XEM TIẾP >>>>>