Đạt Lai Lạt Ma chính thức bước sang tuổi 90, thách thức Trung Quốc chuyện kế vị
BBC News Tiếng Việt
6 tháng 7 2025, 16:24 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c8j1rrz1r21o
Hôm 6/7, hàng ngàn người đã có mặt tại lễ mừng sinh nhật lần thứ 90 của Đạt Lai Lạt Ma tại Ấn Độ - một dấu mốc quan trọng trong cuộc đời của vị lãnh đạo tinh thần của Phật Giáo Tây Tạng, nổi tiếng vì những lời dạy về lòng vị tha.
Nhà lãnh đạo tinh thần của Phật giáo Tây Tạng, người từng được trao giải Nobel Hòa bình, chính thức tròn 90 tuổi
Buổi lễ bắt đầu bằng những điệu múa của các vũ công trong trang phục truyền thống và tiếng trống vang dội tại cổng Chùa chính Tây Tạng ở Dharamsala, nơi có nhiều người đứng xem và chờ ông xuất hiện.
Ông được hai vị tu sĩ Phật giáo dìu đến cổng. Đạt Lai Lạt Ma nán lại, vẫy tay chào đám đông một cách từ tốn và sau đó được đưa vào khuôn viên chính của buổi lễ bên trong chùa nằm dưới chân dãy Himalaya của Ấn Độ.
"Khi nhìn lại cuộc đời mình, tôi thấy mình đã không hề lãng phí cuộc đời, và dù mang tước vị Đạt Lai Lạt Ma, tôi không hề có chút kiêu hãnh hay ngạo mạn nào," ông phát biểu trong buổi lễ được phát sóng trực tiếp trên YouTube hôm 6/7, đồng thời gửi lời cám ơn đến những người tham gia.
Sự kiện cũng phát đi lời chúc mừng sinh nhật và ca ngợi ông từ ba vị cựu tổng thống Mỹ Bill Clinton, George Bush và Barack Obama.
Cùng ngày, Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức viết trên nền tảng X: "Nhân dịp đặc biệt này, chúng tôi xin bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đối với sự cống hiến của ngài cho hòa bình và nhân quyền - những giá trị vang vọng sâu sắc tại Đài Loan. Kính chúc ngài tiếp tục soi sáng thế giới bằng lòng từ bi và trí tuệ."
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cũng phát biểu: "Tôi cùng 1,4 tỷ người dân Ấn Độ gửi lời chúc mừng nồng nhiệt nhất đến Đức Đạt Lai Lạt Ma nhân sinh nhật lần thứ 90 của ngài. Ngài là biểu tượng trường tồn của tình yêu, lòng trắc ẩn, sự kiên nhẫn và kỷ luật đạo đức."
Buổi lễ hôm 6/7 kết thúc chuỗi sự kiện ba ngày mừng sinh nhật ông.
Trước đó một ngày, trong một lời nhắn nhân dịp sinh nhật, ông gọi mình là ''một tu sĩ Phật giáo bình thường" và "không thường xuyên tổ chức các lễ kỷ niệm sinh nhật".
Ông kêu gọi mọi người tập trung xây dựng "sự an lạc trong tâm hồn" bằng việc "vun đắp một trái tim nhân ái và thể hiện lòng từ bi" với không chỉ người thân của mình mà tất cả mọi người.
"Qua đó, bạn sẽ đóng góp vào việc làm cho thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn," ông nói.
Cũng vào hôm 5/7, ông đã bày tỏ mong muốn sống thọ hơn 130 tuổi.
Ba ngày trước đó, vị Đạt Lai Lạt Ma cũng đã trấn an dư luận về vấn đề kế vị bằng việc khẳng định sẽ tái sinh sau khi viên tịch.
Ông khẳng định rằng tổ chức phi lợi nhuận của ông, Gaden Phodrang Trust, là bên ''có thẩm quyền duy nhất'' trong việc công nhận ra hóa thân tương lai của ông.
"Không một ai khác có thẩm quyền can thiệp vào vấn đề này," ông kết luận.
Trung Quốc đã tuyên bố rằng việc kế vị Đạt Lai Lạt Ma sẽ phải được các nhà lãnh đạo của họ phê duyệt.
Washington đã kêu gọi Bắc Kinh ngừng điều mà họ mô tả là sự can thiệp vào việc kế vị của Đạt Lai Lạt Ma và các Lạt ma Phật giáo Tây Tạng khác.
Đạt Lai Lạt Ma phát biểu tại buổi lễ mừng sinh nhật lần thứ 90 hôm 6/7
Vị Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 đã trốn sang Ấn Độ vào năm 1959 sau một cuộc nổi dậy bất thành chống lại sự cai trị của Trung Quốc ở Tây Tạng.
Ông đã thành lập một chính phủ lưu vong tại thị trấn Dharamsala, nằm trên vùng đồi ở phía bắc Ấn Độ, và được coi là nguồn quyền lực thay thế đối với những người phản đối sự kiểm soát chặt chẽ của Bắc Kinh đối với Tây Tạng.
Trong quá khứ, vị lãnh đạo tinh thần từng được trao giải Nobel Hòa Bình đã nhiều lần phân vân về việc có nên duy trì thể chế Đạt Lai Lạt Ma đã tồn tại hơn 600 năm hay không. Vài năm trước, ông nói rằng người kế nhiệm của mình có thể là một bé gái, hoặc có thể sẽ không có người kế nhiệm nào cả.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, ông cũng nói rằng nếu cộng đồng người Tây Tạng lưu vong tiếp tục ủng hộ vị trí này, điều mà trên thực tế đang diễn ra, thì thể chế đó sẽ tiếp tục và văn phòng của ông sẽ chọn ra người kế nhiệm.
Ông luôn nhấn mạnh rằng người kế nhiệm của mình sẽ được sinh ra bên ngoài lãnh thổ Trung Quốc, điều khiến Bắc Kinh tức giận.
Mặc dù Đạt Lai Lạt Ma luôn ủng hộ "con đường trung đạo" để giải quyết vấn đề Tây Tạng - quyền tự trị thực sự trong phạm vi Trung Quốc - Bắc Kinh vẫn coi ông là một phần tử ly khai.
Trung Quốc cho rằng điều kiện sống của người dân Tây Tạng đã được cải thiện đáng kể dưới sự cai trị của họ.
"Trung Quốc sẽ lập luận rằng chỉ có Đảng Cộng sản Trung Quốc có trụ sở tại Bắc Kinh mới có thẩm quyền tìm ra sự tái sinh của Đạt Lai Lạt Ma", Dibyesh Anand, giáo sư Quan hệ Quốc tế tại Đại học Westminster, từng nói với BBC.
"Sau vài tháng hoặc vài năm, họ sẽ cho người của mình xác định một cậu bé và tuyên bố đó là Đạt Lai Lạt Ma tiếp theo, rồi áp đặt điều đó. Dĩ nhiên, phần lớn người Tây Tạng sẽ chối bỏ và phần lớn mọi người trên thế giới sẽ chế giễu chuyện đó. Nhưng đừng quên rằng Trung Quốc có rất nhiều nguồn lực và sẽ tìm cách áp đặt ý muốn của họ."
Trong bài phỏng vấn trước đây, Youdon Aukatsang, một nghị sĩ trong Quốc hội lưu vong của Tây Tạng cho biết "mặc dù nhiều năm qua Trung Quốc đã cố gắng kiểm soát khối óc và trái tim của người Tây Tạng bên trong Tây Tạng", nhưng Bắc Kinh đã "hoàn toàn thất bại".
Một vị Đạt Lai Lạt Ma do Trung Quốc lựa chọn, bà nói, "sẽ không được công nhận, không chỉ người Tây Tạng mà cả thế giới sẽ không công nhận vì Trung Quốc không có tính chính danh để tìm ra Đạt Lai Lạt Ma tương lai".
----------
Tin liên quan
·
Đạt Lai Lạt Ma chuẩn bị công bố chuyện kế vị, Trung Quốc theo dõi sát sao
1 tháng 7 năm 2025
·
Đạt Lai Lạt Ma tuyên bố sẽ có người kế nhiệm ông sau khi ông qua đời
2 tháng 7 năm 2025
·
Các tổ chức quốc tế muốn Việt Nam trả lời về cái chết của một lạt ma Tây Tạng
11 tháng 4 năm 2025
===================================
Tròn 90 tuổi, Đạt Lai Lạt Ma tiếp tục đấu tranh tìm người kế vị với Trung Quốc
Thu Hằng - RFI
Đăng ngày: 06/07/2025 - 12:18 - Sửa đổi ngày: 06/07/2025 - 14:43
Ngày 06/07/2025, Đạt Lai Lạt Ma kỷ niệm tròn 90 tuổi với lời cầu nguyện cho hòa bình tại tu viện McLeod Ganj, miền bắc Ấn Độ, nơi ông sống lưu vong để tránh sự đàn áp của Trung Quốc. Trong tuần lễ cầu nguyện trước đó, Đạt Lai Lạt Ma nhấn mạnh rằng người kế nhiệm ông « phải được sinh ra ở thế giới tự do ». Ngay lập tức, Bắc Kinh phản đối với tuyên bố bất cứ việc bổ nhiệm nào cũng phải được « chính quyền trung ương chấp thuận ».
HÌNH :
Lãnh đạo tinh thần Tây Tạng, Đạt Lai Lạt Ma, chủ trì lễ kỷ niệm sinh nhật lần thứ 90 của mình tại đền Tsuglakhang ở Dharamshala, Ấn Độ, vào ngày 6 tháng 7 năm 2025. AP - Ashwini Bhatia
Theo Reuters, giải Nobel Hòa Bình 1989 cho rằng người kế nhiệm ông phải được sinh ra bên ngoài lãnh thổ Trung Quốc, trọng trách bổ nhiệm người kế nhiệm « sẽ hoàn toàn do các thành viên của Ganden Phodrang Trust (văn phòng Đạt Lai Lạt Ma) đảm nhiệm » và kêu gọi các tín đồ bác bỏ mọi bổ nhiệm của Bắc Kinh vì « không ai khác có thẩm quyền can thiệp vào vấn đề này ».
Trả lời RFI, Tenam, một người Tây Tạng sống lưu vong ở Pháp, cho biết cảm thấy « nhẹ nhõm » với tuyên bố của Đạt Lai Lạt Ma :
« Là một người Tây Tạng, tôi rất vui mừng trước tuyên bố của đức Đạt Lai Lạt Ma. Ông đã lập một khuôn khổ liên quan đến việc kế vị. Đây là điều rất, rất quan trọng đối với người dân Tây Tạng và cần được lắng nghe từ người có liên quan, có nghĩa là Đạt Lai Lạt Ma. Hiện giờ, có nhiều câu hỏi được đặt ra trong việc tìm người kế vị. Trước đây, người ta vẫn nói đến hồ thiêng, hoặc những không gian linh thiêng đối với người Tây Tạng, đó là những khu vực rất quan trọng để kế thừa dòng truyền thừa Đạt Lai Lạt Ma. Nhưng hiện giờ chúng tôi không được đến nữa, có nghĩa là chúng tôi không thể đến Tây Tạng, hiện giờ do Trung Quốc kiểm soát. Vì vậy, khó khăn này cũng đặt ra nhiều câu hỏi cho người Tây Tạng : Chúng tôi phải thích ứng như nào với cách tìm kiếm người kế nhiệm Đạt Lai Lạt Ma ? ».
Tại buổi lễ thượng thọ 90 tuổi, Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 cho biết ông sẽ sống thêm « 30, 40 năm nữa ». Nhiều nhà ngoại giao phương Tây, quan chức Ấn Độ, diễn viên Mỹ Richard Gere dự lễ thượng thọ Đạt Lai Lạt Ma. Thủ tướng Ấn Độ Modi gửi lời chúc mừng. Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức, ba cựu tổng thống Mỹ Barack Obama, George W. Bush và Bill Clinton cũng gửi lời chúc mừng trong thông điệp video, được chiếu trong sự kiện.
Sinh ngày 16/07/1935, Tenzin Gyatso được chọn làm nhà lãnh đạo tinh thần và chính trị cho người Tây Tạng khi mới chỉ 2 tuổi. Tuy nhiên, Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 đã phải trốn khỏi quê hương Tây Tạng năm 1959 sau vụ nổi dậy bất thành chống chính quyền Trung Quốc và phải sống lưu vong ở Ấn Độ cho đến nay cùng với vài trăm nghìn người Tây Tạng.
No comments:
Post a Comment