Thuế quan mới ảnh hưởng
đến giá cả tại siêu thị?
Tôi Yêu Tiếng Nước Tôi
Magazine
(Theo: USA Today)
May
6, 2025
https://www.toiyeutiengnuoctoi.com/thue-quan-moi-anh-huong-den-gia-ca-tai-sieu-thi/
Chúng
ta đang nghe nhiều về thuế quan – và nguy cơ thuế quan cao hơn – vậy điều này
thực sự sẽ ảnh hưởng đến giá cả thực phẩm tại các siêu thị ở Hoa Kỳ như thế
nào? Câu trả lời, theo những người trong ngành thực phẩm, không hề đơn giản.
Hoa Kỳ tự sản xuất và chế biến nhiều loại thực phẩm trong nước, nhưng cũng phụ
thuộc không nhỏ vào hàng hóa nhập cảng.
David
Ortega, một chuyên gia kinh tế thực phẩm và giáo sư tại Đại học Tiểu bang
Michigan, nhận định thẳng thắn: “Câu trả lời ngắn gọn là có, giá cả sẽ tăng
lên. Chúng có thể không tăng vọt đối với tất cả các sản phẩm nhập cảng, nhưng
chúng sẽ tăng. Thuế quan là một loại thuế đánh vào hàng nhập cảng, vì vậy theo
định nghĩa, chúng gây ra lạm phát.”
Ngay
cả khi thuế quan cao hơn có thể chưa đến ngay lập tức sau khoảng thời gian tạm
dừng 90 ngày, mức thuế căn bản 10% đối với tất cả hàng hóa, cộng với các loại
thuế cao hơn đối với sản phẩm Trung Quốc đã có hiệu lực, cũng đã tạo ra một sự
gia tăng đáng kể trong chi phí thực phẩm cho ngân sách của người Mỹ. Thomas
Gremillion, giám đốc chính sách thực phẩm tại Liên đoàn Người tiêu thụ Hoa Kỳ,
cho rằng chỉ riêng mức thuế “mặc định” 10% đã đại diện cho một đợt tăng thuế
liên bang có tác động rất lớn và đối với người có thu nhập thấp.
Cơ chế
hoạt động của thuế quan
Điều
quan trọng cần hiểu là thuế quan chỉ đánh vào giá trị của sản phẩm tại biên giới,
theo giải thích của Ortega. Sau đó, sản phẩm còn phải chịu thêm các chi phí
phát sinh trong nước như vận chuyển đến cửa hàng, phân phối, chi phí bán sỉ và
lợi nhuận bán lẻ. Những chi phí này không bị đánh thuế quan. Do đó, giá của một
sản phẩm cụ thể sẽ không nhất thiết tăng đúng bằng mức phần trăm thuế quan áp dụng.
Tăng
giá và sự bất định
Nhìn
chung, Hoa Kỳ nhập cảng khoảng 15% nguồn cung thực phẩm, bao gồm 32% rau tươi,
55% trái cây tươi và đến 94% hải sản, theo số liệu từ Cục Quản lý Thực phẩm và
Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA). Một số mặt hàng như cà phê và chuối gần như hoàn toàn
được trồng ở nước ngoài.
Thuế
quan đang gây ra sự không chắc chắn, từ những gia đình đang liệt kê danh sách mua
sắm đến các công ty nhập cảng thực phẩm. Ông Gremillion nói: “Đối với người
tiêu thụ, điều này có thể gây thêm khó khăn trong việc quản trị túi tiền. Đối với
các công ty thực phẩm, điều này có nghĩa là sự hỗn loạn trong chuỗi cung ứng có
thể dẫn đến lãng phí thực phẩm nhiều hơn và rủi ro an toàn thực phẩm cao hơn.”
Một
lãnh vực có thể chịu tác động đặc biệt là hải sản. Người ta vẫn chưa rõ cách thức
đánh thuế sẽ diễn ra như thế nào, đặc biệt trong bối cảnh chiến tranh thương mại
với Trung Quốc. Michael Swanson, Chuyên gia Kinh tế Nông nghiệp Chính tại Viện
Nông sản Thực phẩm Wells Fargo, nêu vấn đề: “Rất nhiều hải sản được đánh bắt ở
đây, sau đó đưa sang Trung Quốc, nơi có lao động dồi dào và rẻ hơn để lóc
xương, lột da, lấy chỉ, rồi đóng gói lại, đông lạnh và đưa trở lại Hoa Kỳ.” Câu
hỏi đặt ra là, liệu quy trình này có bị đánh thuế không? Liệu nó có bị đánh thuế
khi vào Trung Quốc, rồi lại bị đánh thuế khi ra, và trở nên quá đắt đỏ cho tất
cả mọi người?
Rau
quả tươi cũng có thể sẽ đắt hơn. Người tiêu thụ có nhu cầu quanh năm đối với
các loại trái cây và rau quả, và đây là một phần lý do tại sao Hoa Kỳ nhập cảng
nhiều mặt hàng này. Hoa Kỳ không thể trồng một số sản phẩm trong nước, như chuối,
hoặc chỉ có thể sản xuất theo mùa. Trong nhiều trường hợp, nhập cảng thực phẩm
rẻ hơn trồng trong nước, phần lớn do sự khác biệt về chi phí lao động. Tương tự,
dù một lượng nhỏ cà phê được trồng ở Hawaii, chúng ta không trồng đủ để đáp ứng
nhu cầu nội địa. Vì vậy, những mặt hàng chịu thuế quan 10% chắc chắn sẽ tăng
giá. Ông Ortega cũng nhấn mạnh rằng các gia đình thu nhập thấp chịu tác động nặng
nề nhất, vì họ chi một phần lớn thu nhập của mình cho thực phẩm.
Giá
tăng ngay dù không có thuế quan trực tiếp?
Một
điểm đáng chú ý là một số nhà bán lẻ có thể vẫn tăng giá sản phẩm ngay cả khi bản
thân sản phẩm đó không bị đánh thuế trực tiếp. Chris Costagli từ NielsenIQ giải
thích về khái niệm “quản trị khoảng cách giá trong ngành”. Ngay cả khi bạn là
nhà sản xuất thực phẩm hoàn toàn nội địa, “nếu giá của tất cả các đối thủ cạnh
tranh của bạn đang tăng lên vì họ bị ảnh hưởng bởi thuế quan… bạn cũng có thể
tăng giá của mình,” ông nói.
Ngoài
ra, một món ăn có thể được sản xuất tại Hoa Kỳ, nhưng bao bì hoặc các thành phần
khác để làm ra sản phẩm đó lại có thể được nhập cảng. Điều này cũng có thể dẫn
đến việc tăng giá.
Việc
theo dõi các quy định thuế quan rất phức tạp, đặc biệt là khi các chính sách
liên tục thay đổi. Có mức thuế 25% đối với hàng hóa từ Mexico và Canada (trừ
khi thuộc hiệp định USMCA), mức thuế căn bản 10% đối với hàng nhập cảng từ các
nước khác, và mức thuế 145% đối với hàng từ Trung Quốc. Sự thay đổi liên tục và
các điều khoản miễn trừ khiến nhiều người tiêu thụ không rõ sản phẩm nào đang bị
đánh thuế và mức thuế là bao nhiêu.
Một số
mặt hàng có thể giảm giá
Tuy
nhiên, cũng có một góc nhìn khác. Hoa Kỳ là một nhà sản xuất thực phẩm lớn và
xuất cảng rất nhiều, ví dụ như khoảng 15% gia cầm và 20% thịt heo. Ông Swanson
từ Wells Fargo cho rằng nếu một số thị trường xuất cảng bị mất đi do thuế quan
trả đũa, lượng hàng đó sẽ phải ở lại thị trường nội địa và thực sự có thể làm
giảm giá. “Chúng ta có thể thấy giá thịt heo và gia cầm giảm xuống khi thị trường
phải bán chúng ở Mỹ trước,” ông nói.
Cách tiết
kiệm cho người tiêu thụ
Người
tiêu thụ có thể cố gắng tiết kiệm tiền bằng cách ưu tiên các loại thực phẩm được
trồng, sản xuất hoặc chế biến tại Hoa Kỳ – và có rất nhiều lựa chọn như vậy. Tất
nhiên, sẽ có những thứ họ phải trả nhiều hơn nếu không có sản phẩm thay thế hoặc
họ không muốn đổi sang một sản phẩm khác (ví dụ như rượu champagne từ vùng
Champagne của Pháp hay phô mai Parmesan chính gốc từ Parma, Ý). Nhưng có những
nhà sản xuất phô mai parmesan ở Wisconsin với giá rẻ hơn. Người tiêu thụ có thể
cân nhắc các sản phẩm thay thế khác, như thử rượu bourbon từ Kentucky thay vì
rượu scotch từ Scotland.
Ngoài
ra, các chuyên gia cũng khuyên người tiêu thụ nên:
§
Theo
dõi sự biến động giá cả, đặc biệt là hải sản và thịt gà.
§
Lập
danh sách mua sắm và tuân thủ nó để tránh mua hàng không cần thiết.
§
Cẩn
thận với “shrinkflation” (hiện tượng giảm khối lượng/kích thước sản phẩm nhưng
giữ nguyên giá). Hãy xem xét chi phí trên mỗi đơn vị.
§
Xem
xét các mặt hàng đông lạnh, khô và đóng hộp, chúng cũng có thể là lựa chọn lành
mạnh.
§
Cân
nhắc các thương hiệu của cửa hàng tư (private-label), thường có chất lượng
tương đương nhưng giá rẻ hơn.
§
Cẩn
trọng với các đợt giảm giá, không phải lúc nào cũng là món hời.
Tóm
lại, thuế quan có khả năng làm tăng chi phí thực phẩm nói chung cho người tiêu
thụ Hoa Kỳ, đặc biệt đối với hàng nhập cảng và những mặt hàng phụ thuộc vào
nguyên liệu hoặc quy trình chế biến ở nước ngoài. Mặc dù có khả năng một số mặt
hàng nội địa dư thừa có thể giảm giá, sự bất định và phức tạp của chính sách
thuế quan đòi hỏi người tiêu thụ cần phải theo dõi sát sao và điều chỉnh thói
quen mua sắm của mình.
Theo: USA Today
No comments:
Post a Comment