Tinh
giản bộ máy sao không đụng đến Bộ Công an?
Trung Khang - RFA
2024.12.10
https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/tinh-gian-sao-khong-dung-bo-cong-an-12102024101212.html
Đảng
Cộng sản Việt Nam đang ráo riết thực hiện kế hoạch sắp xếp lại và tinh gọn bộ
máy của toàn hệ thống chính trị.
Từ
Chính phủ, Quốc hội, cho tới các hội, ban ngành từ trung ương cho tới địa
phương đều thuộc diện phải thu gọn quy mô và cắt giảm biên chế.
Trung
đoàn Cảnh sát Cơ động Kỵ binh Công an. (Ảnh minh họa) - AFP PHOTO
Tuy
nhiên, cho tới giờ phút này chưa có động thái nào cho thấy Bộ Công an sẽ phải
thực hiện tinh giản, mặc cho đây là cơ quan cồng kềnh bậc nhất về ngân sách lẫn
biên chế của bộ máy nhà nước.
Tinh
giản có giảm chi ngân sách?
Một
trong những cơ quan phải tinh gọn nhiều nhất là Chính phủ. Theo đó, Chính phủ khóa XV và khóa XVI nhiệm kỳ 2026 – 2031, sẽ giảm
năm bộ và bốn cơ quan ngang bộ, còn lại 13 bộ và bốn cơ quan thuộc Chính
phủ.
Bộ
trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khi trả lời báo Nhà nước cho biết, khi thực hiện phương án tinh giản, tổ chức bộ máy của
Chính phủ và tổ chức bên trong của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc
Chính phủ sẽ giảm tối thiểu 15%-20% đầu mối tổ chức bên trong.
Nhưng,
bà bộ trưởng cũng nói thêm không có Bộ Công an và Bộ Quốc phòng trong số này.
Trong Nghị quyết về ngân sách 2024 được Quốc Hội thông qua vào tháng
11/2023, Bộ Công an được cấp 113 ngàn tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước, chỉ
sau sau quân đội. Đáng chú ý là ngân sách năm 2024 tăng khoảng 14 ngàn tỷ đồng
so với năm trước.
Nếu
như mức chi cho quốc phòng ở mức hai phần trăm GDP của Việt Nam được cho là chấp
nhận được so với mặt bằng thế giới, thì mức chi cho công an lại đang ở mức quá
cao.
Đó
là chưa kể con số thực về ngân sách của Bộ Công an cũng được bảo vệ bởi Quyết định
1923/QĐ-TTg về Danh mục bí thật nhà nước thuộc lĩnh vực tài chính, ngân sách.
Đơn cử, tháng 7 năm 2023, Bộ Công an cũng cho khánh thành nhà hát Hồ Gươm,
nhưng kinh phí của công trình này chưa từng được bạch hóa.
“Dự
toán chi ngân sách cho năm 2024 thì Bộ Công an được duyệt chi đến hơn 113 ngàn
tỷ đồng, chỉ đứng sau Bộ Quốc phòng là hơn 207 ngàn tỷ đồng. So với Bộ Y tế và
Bộ Giáo dục mỗi bộ được chi hơn bảy ngàn thì mức chi cho Bộ Công an gấp hơn 15
lần mức chi của Bộ Giáo dục hay Bộ Y tế.” - Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ từ Na Uy nhận
định với RFA:
Tiến
sĩ Vũ nói thêm, theo như công bố của ông Tô Lâm ngày còn làm Bộ trưởng Bộ Công
an, lực lượng công an là 1,5 triệu người. So với một nước châu Âu có dân số gần
tương đồng là Đức với hơn 80 triệu dân và chỉ có 300 ngàn cảnh sát thì lực lượng
cảnh sát của Việt Nam là quá đông. Do đó, theo Tiến sĩ Vũ, nếu Chính phủ muốn một
sự tinh gọn, việc phải cải tổ và tinh giản lực lượng công an là cần thiết.
“Tuy
vậy, cho đến nay chưa thấy Chính phủ nhắc tới chuyện tinh giản lực lượng này.
Có thể là lực lượng này sẽ được tinh giản sau cùng hoặc cũng có thể là lực lượng
này là nơi nắm giữ quyền lực mà ông Tô Lâm muốn duy trì nó để giữ quyền lực cho
chính mình, không muốn mất đi sự ủng hộ của công an cho sự cầm quyền của mình,
và vì vậy sẽ không muốn đụng đến.” - Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ nhận định.
--------------------
Thừa nhận bộ máy hành chính cồng kềnh, sao mãi không sửa được?
Muốn tinh giản bộ máy cần phải làm gì trước mắt?
Bộ Công an xây dựng sân bay đầu tiên trị giá 900 tỷ đồng, hoàn
thành trước Đại hội Đảng
Hồi kèn xung trận “rất đời” của Bí thư Thành Hồ
--------------------
Vào
năm 2018, bộ máy của Bộ Công an đã được tinh giản theo Nghị định 01 của Chính phủ. Theo đó, Bộ Công an đã cắt
hẳn sáu Tổng cục, giảm gần 60 đơn vị cấp Cục và 300 đơn vị cấp phòng… Tuy nhiên
theo quy định của nghị định này, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Bộ Công
an về cơ bản là không thay đổi. Nhưng tổ chức bộ máy đã có điều chỉnh theo hướng
tập trung, thống nhất và chuyên sâu.
Đáng
chú ý là cả văn bản Nghị định 01/2018 và báo chí Nhà nước khi đó đều không nhắc
đến việc cắt giảm nhân sự công an, trừ một số cán bộ công an đến tuổi hưu.
Trao
đổi với RFA Tiếng Việt, ông Vũ Minh Trí, cựu Trung tá quân đội, cho biết ngành
công an Việt Nam gần đây đã “bày vẽ ra rất tốn kém” những khoản chi không cần
thiết.
“Ví
dụ như một cả một trung đoàn kỵ binh, ngựa nhập về rồi cho lính cưỡi, chủ yếu
có tính chất ‘cờ đèn, kèn trống, hiếu hỉ’… chứ còn về mặt thực hiện chức năng
nhiệm vụ của ngành bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội… thì tôi
nghĩ nó không có tác dụng. Rồi Bộ Công an vừa rồi lại xây dựng cả sân bay, như
vậy tôi thấy có những sự phát triển bất thường về mặt tổ chức biên chế lực lượng.” – Ông Vũ Minh Trí nói
thêm. Chính Tổng Bí thư Tô Lâm vào tháng 10 năm 2024 từng cho rằng, hiện
ngân sách chi gần 70% để trả lương, chi thường xuyên, phục vụ các hoạt động. Nếu
điều hành ngân sách như vậy thì sẽ không còn tiền chi cho đầu tư phát triển. “Đất
nước muốn phát triển, muốn dự án này, dự án kia thì tiền ở đâu? Chỉ còn 30%
ngân sách thì tiền đâu để phục vụ quốc phòng, an ninh, xóa đói giảm nghèo, an
sinh xã hội”.
Nhưng
rõ ràng, với việc ngó lơ bộ Công an, những gì mà chiến dịch tinh gọn bộ máy do
ông Tô Lâm khởi xướng đang thể hiện cho thấy vẫn còn đó vùng cấm.
Ảnh
minh họa chụp tại Hà Nội trước đây. AFP PHOTO.
Vì
sao không tinh giản Bộ Công an?
Tinh
gọn bộ máy là chủ trương của Tổng Bí thư Tô Lâm với nhiều khẩu hiệu mạnh mẽ vài
tháng cuối năm 2024, nhằm kêu gọi cả hệ thống chính trị vào cuộc. Thông điệp của
ông Tô Lâm được cho là rất quyết liệt như “Vấn đề rất cấp bách, bắt buộc phải
làm!”, “Càng làm sớm càng có lợi cho dân, cho nước”.
Về
bản chất, việc tinh gọn này là nhằm cắt giảm gánh nặng về ngân sách, theo lời Tổng
Bí thư Tô Lâm là để có tiền chi cho đầu tư phát triển để đất nước bước vào kỷ
nguyên vươn mình.
Thế
nên việc Tổng Bí thư Tô Lâm chừa ra Bộ Công an, cơ quan ngốn tiền ngân sách bậc
nhất của bộ máy nhà nước, là rất khó hiểu.
Xuất
thân từ ngành công an, và cũng bước lên đỉnh cao quyền lực từ cơ quan này, do vậy,
theo một cựu Đại úy Công an, người không muốn nêu tên vì lý do an toàn,
thì yếu tố phe cánh là lý do Bộ Công an thoát được làn sóng tinh gọn.
“Tô
Lâm xuất phát từ Bộ Công an, phải bảo vệ Bộ Công an để khẳng định vị thế của
mình. Bây giờ trong nội bộ của họ cũng đấu đá với nhau, bảo vệ Bộ Công an
để nắm tất cả những vấn đề điều tra, nắm thông tin đối thủ… Tô Lâm nắm được Bộ
Công an thì không một thế lực nào can thiệp vào để điều tra chính bản thân Tô
Lâm và gia đình.”-
Vị cựu sĩ quan công an nói.
Khi
còn giữ chức Bộ trưởng Bộ Công an, ông Tô Lâm vào tháng 11 năm 2023 từng khẳng định, chủ trương của Bộ Công an là không giảm công an
khu vực, sẽ tiếp tục tăng cường công an cấp trên về cấp xã, đặc biệt là các xã
biên giới. Trong khi lực lượng công an địa phương cấp cơ sở là lực lượng đông
nhất.
Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở đã được Quốc
hội thông qua tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV và chính thức có hiệu lực thi
hành từ ngày 1/7/2024. Ngay khi luật này có hiệu lực, lực lượng này ở các địa
phương trên toàn quốc đã đồng loạt tổ chức Lễ ra mắt rầm rộ với gần 300.000
thành viên tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở.
Với
quân số đông như vậy, cộng với nhiều đãi ngộ và dụng cụ hỗ trợ, số tiền tiêu tốn
ngân sách không phải là nhỏ, lên đến hơn 6.000 tỷ đồng mỗi năm, theo tính toán của một đại biểu quốc hội.
Nhưng
những khẩu hiệu kêu gọi ‘tinh giản bộ máy mạnh mẽ’ thời gian gần đây của Tổng
Bí thư Tô Lâm lại không hề nhắc đến.
“Việc
Bộ Công an không nằm trong kế hoạch tinh giản bộ máy phản ánh sự ưu tiên bảo vệ
chế độ và chiến lược cá nhân của ông Tô Lâm. Với tư cách Tổng Bí thư, ông Tô
Lâm cần một lực lượng trung thành để thực hiện công cuộc đổi mới toàn diện lần
hai của Đảng. Tuy nhiên, ông không thể dựa vào lực lượng nào khác ngoài Bộ Công
an – nơi ông đã gắn bó hơn 40 năm và từng lãnh đạo.” - Luật sư Vũ Đức
Khanh từ Canada nói với RFA.
Bộ
Công an đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ quyền lực và ổn định chính trị,
nhưng việc duy trì ngân sách lớn cho lực lượng này lại mâu thuẫn với mục tiêu
phát triển kinh tế. Khi chi thường xuyên chiếm 70% ngân sách, chỉ 30% còn lại
cho đầu tư phát triển, các lĩnh vực giáo dục, y tế, và hạ tầng – nền tảng tăng
trưởng bền vững – đều bị thiếu hụt nguồn lực. Do đó, để đạt được mục tiêu thực
sự, ông Tô Lâm cần một chiến lược tái cơ cấu toàn diện.- Theo Luật sư Khanh.
“Chiến
lược này đòi hỏi không chỉ tinh giản bộ máy nhà nước mà còn cân đối lại ưu tiên
ngân sách, chuyển nguồn lực từ an ninh sang các lĩnh vực thúc đẩy phát triển.
Quan trọng hơn, ông cần thay đổi cơ chế quyền lực: thay vì phụ thuộc vào bộ máy
an ninh, ông nên xây dựng quan hệ với các lực lượng quần chúng xã hội, như giới
trí thức, doanh nhân, và các nhóm cải cách. Điều này sẽ tạo sức ép từ bên dưới
(trong nước) lên Đảng để thúc đẩy cải cách chính trị.” – Ông Khanh cho biết
thêm.
---------------------------------
Tin,
bài liên quan
Thời
Sự
·
Quy
định dân không được giám sát CSGT bằng cách ghi âm, ghi hình có trái Hiến pháp?
·
Chiêu
‘dùng dân trị dân’ đang được áp dụng triệt để?
·
‘Thanh
kiếm và lá chắn’ bảo vệ ai?
·
ANTT
ở cơ sở là cánh tay nối dài của Công an: Chủ tịch nước Tô Lâm khẳng định
·
Cho
phép CSGT dùng vũ lực: làm sao để tránh lạm dụng?
No comments:
Post a Comment