2024: Năm của những
người ra đi
Trịnh Hữu Long - Luật Khoa Tạp Chí
December
26 202411:34 AM
https://www.luatkhoa.com/2024/12/2024-nam-cua-nhung-nguoi-ra-di/
10
nhân vật của năm 2024. Hình minh họa: Minh Thành / Luật Khoa.
“Ra
đi” có thể mang nhiều nghĩa trong tiếng Việt. Ra đi như Nguyễn Phú Trọng cũng
là ra đi. Như Thích Minh Tuệ cũng là ra đi. Mà ước mơ của người trẻ như Chu Ngọc
Quang Vinh cũng là ra đi.
Cuối
năm 2024, hãy cùng Luật Khoa tạp chí điểm danh 10 nhân vật nổi bật nhất của
năm.
1.
Thích Minh Tuệ
https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w1000/2024/12/2024-nam-cua-nhung-nguoi-ra-di-01-02.png
Thích Minh Tuệ không phải là
nhà sư duy nhất khiến chính quyền đau đầu, nhưng là nhà sư khiến chính quyền
khó xử nhất. [1] Không sách vở nào chuẩn bị cho họ cách phải ứng xử ra sao với
hiện tượng này.
Thích
Minh Tuệ không phải là một nhà sư thuộc bất kỳ một giáo hội độc lập nào. Khác với Thích Quảng Độ, Thích Tuệ Sỹ của Giáo hội Phật
giáo Việt Nam Thống nhất - vốn tuyên xưng là tổ chức Phật giáo nằm ngoài mọi sự
chi phối của chính quyền và của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, và cũng khác với Thích Nhất Hạnh của tăng đoàn
Làng Mai, Thích Minh Tuệ chỉ có một mình và không chủ trương kêu gọi bất kỳ ai
tham gia cùng mình. [2][3][4] Mối đe dọa mà Đảng Cộng sản Việt Nam e ngại nhất,
là tính tổ chức, hoàn toàn không tồn tại trong trường hợp Thích Minh Tuệ.
Thích
Minh Tuệ cũng không có gốc gác miền Nam. Ông là người Hà Tĩnh. Không ai tìm ra
được mối liên hệ nào giữa ông với chế độ cũ hay với bất kỳ người Việt tị nạn
nào sau chiến tranh.
Thích
Minh Tuệ cũng không có tỳ vết gì về lý lịch. Ông từng là quân nhân. Ông từng là
viên chức nhà nước. Ông từng là một trong số “họ”.
Đáng
lý ra, chẳng có lý do gì để chính quyền phải đau đầu về Thích Minh Tuệ. Và thực
ra, bản thân Thích Minh Tuệ chưa bao giờ là vấn đề.
Vấn
đề nằm ở những người mến mộ ông.
Họ
mến mộ ông vì ông đã tuyệt đối buông bỏ những dục vọng thường thấy ở con người.
Ông không cần chùa, không cần ai cúng dường, không cần “livestream”, không cần
bằng tiến sĩ luật, cũng không cần xá lợi tóc Phật ngo ngoe nào. Nói cho đúng
thì mỗi ngày ông chỉ cần người ta bố thí cho vài chai nước và một bữa cơm chay.
Lòng
mến mộ của đông đảo công chúng trước một nhà sư tu theo dòng Phật giáo nguyên
thủy đã tạo ra một đám đông mà chính quyền không bao giờ mong muốn. Không một đảng
Lê-nin-nít nào muốn thấy bất kỳ một đám đông nào không do họ tổ chức hay kiểm
soát.
Thích
Minh Tuệ nổi lên vào đầu năm thì cuối năm ông đã phải khăn gói lên đường rời quê hương, đi qua đường Lào để
đến đất Phật bên Ấn Độ. [5]
Chẳng
ai biết thực sự ông ra đi vì lý do gì.
Người
ta chỉ biết một người tự do và lương thiện đã bỏ nước ra đi.
2.
Tô Lâm
https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w1000/2024/12/2024-nam-cua-nhung-nguoi-ra-di-01-03.png
Trong
lịch sử gần 100 năm của Đảng Cộng sản Việt Nam, chưa bao giờ có người đứng đầu
là cán bộ an ninh hay công an…
…cho
đến khi Tô Lâm trở thành tổng bí thư ngày 3/8/2024.
Là
con nhà nòi, Tô Lâm được đặt lên bệ
phóng để đi xa hơn rất nhiều so với người cha Tô Quyền của mình - vốn chỉ làm đến
chức cục trưởng Cục Trại giam của Bộ Công an. [6]
Tốt
nghiệp trường Đại học An ninh Nhân dân năm 1979, Tô Lâm dành gần như toàn bộ sự
nghiệp công an của mình trong ngành an ninh, chuyên trách bảo vệ chế độ. Hoạn lộ
của ông cất cánh vào năm 2016 khi ông trở thành bộ trưởng công an và là thanh
gươm đắc lực trong công cuộc “đốt lò” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, cho tới
tận khi ông Trọng qua đời vào ngày 19/7/2024.
Tô
Lâm đắc lực tới mức tên ông được réo lên như một trong những nhân vật chính bị
cáo buộc bắt cóc Trịnh Xuân Thanh ở Berlin (Đức) vào năm 2017. Cơ quan điều tra
Slovakia ban
trát truy tố ông
vào cuối tháng Ba năm nay rồi hủy vào cuối tháng Năm, ít ngày sau khi ông được
bầu làm chủ tịch nước ngày 22/5. [7]
Là
người chiến thắng sau cùng trong cơn tao loạn của Ba Đình, kế nhiệm vị tổng bí
thư quyền lực nhất của Đảng Cộng sản sau thời Lê Duẩn, Tô Lâm cũng phải chia sẻ
chiếc ghế chủ tịch nước cho Đại tướng quân đội Lương Cường, tái xác lập thế Tứ
trụ truyền thống của đảng. [8]
Mặc
dù vậy, Tổng Bí thư Tô Lâm vẫn thừa hưởng chiếc áo rộng rãi sau 12 năm Nguyễn
Phú Trọng liên tục xé rào tạo tiền lệ mới. Giờ đây, nhà lãnh đạo đảng Tô Lâm
đàng hoàng đi công cán nước ngoài mà vẫn được đối xử như nguyên thủ quốc gia.
Ông chắc cũng không có gì phải e ngại cho lắm nếu muốn trở thành “trường hợp đặc
biệt”.
Tô
Lâm tranh thủ từng ngày để tạo dấu ấn riêng của mình. Trong khi vẫn dùng văn mẫu
“đường lối của đảng” và “kế thừa” di sản của Nguyễn Phú Trọng trong các bài
phát biểu, ông không ngần ngại hô hào tiến vào “kỷ
nguyên mới”
và quyết liệt tiến hành công cuộc “tinh gọn”. [9][10] Nếu thành
công, Tô Lâm sẽ là người đầu tiên làm được cái việc dời non lấp biển này.
Một
nhà lãnh đạo mới bao giờ cũng phải dành một khoảng thời gian để xác lập một trật
tự quyền lực mới. Tô Lâm đang làm việc đó, và từ nay đến Đại hội Đảng Cộng sản
lần thứ XIV (dự kiến vào đầu năm 2026) là khoảng thời gian quyết định.
3.
Nguyễn Phú Trọng
https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w1000/2024/12/2024-nam-cua-nhung-nguoi-ra-di-01-04.png
Sau
những ngày quốc tang rình rang từ đời thực đến cõi mạng, không còn ai nhắc đến Nguyễn Phú Trọng nữa. [11] Cái
chết của ông dường như đã mở ra những cánh cửa mà rất nhiều người đã thầm kín
chờ đợi từ lâu.
Là
tổng bí thư duy nhất nắm quyền tới ba nhiệm kỳ sau thời Lê Duẩn, tự tạo ra hàng
loạt biệt lệ cho bản thân và trở thành một nhà độc tài cá nhân có ảnh hưởng
khuynh loát, Nguyễn Phú Trọng có thể không mang tiếng tham nhũng tiền bạc nhưng
chắc chắn là người tham nhũng quyền lực bậc nhất trong lịch sử của Đảng Cộng sản
Việt Nam.
Tự
tạo ra hình ảnh là người gác đền tư tưởng cho đảng, ông cũng không ngần ngại xé
bỏ Điều lệ Đảng để nắm quyền tới nhiệm kỳ thứ ba.
“Người
cộng sản cuối cùng” đã đứng trên đảng cho đến hơi thở cuối cùng.
Nếu
như cái chết của Tổng Bí thư Lê Duẩn vào năm 1986 đã cởi trói cho đảng tiến
hành công cuộc Đổi mới, cái chết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dường như đã
cởi trói lần hai cho đảng để cải cách một lần nữa. Có cải cách được hay không
thì hậu xét, nhưng sau những lời ngợi ca và ủy mị người ta dành cho ông, hẳn
không thiếu những tiếng thở dài nhẹ nhõm.
4.
Trương Mỹ Lan
https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w1000/2024/12/2024-nam-cua-nhung-nguoi-ra-di-01-05.png
Thường
dân có lẽ không bao giờ hiểu được chuyện gì đã xảy ra với vụ Trương Mỹ
Lan/SCB/Vạn Thịnh Phát, bất kể vụ án đã đi hết phiên phúc thẩm với bản án tử
hình. [12] Chỉ riêng việc hình dung độ lớn của khoản tiền sai phạm (415.000 tỷ
đồng - khoảng 16 tỷ đô-la Mỹ) đã là quá sức với bất kỳ người Việt Nam nào, kể cả
tỷ phú Phạm Nhật Vượng. Khoản tiền mà bà Lan phải bồi thường cho SCB còn khó
hình dung hơn nữa: 677.000 tỷ đồng, tức khoảng 27 tỷ đô-la Mỹ.
Do
còn tới 440 mã tài sản trong tổng số hơn 1.000 mã tài sản của bà Lan chưa được
định giá, cũng không ai biết tổng tài sản mà bà đang đứng tên sở hữu là bao
nhiêu.
Và
cũng không ai hiểu bằng cách nào bà có thể chuyển tới 4,5 tỷ USD qua biên giới
trong suốt nhiều năm trời. Ở một đất nước mà tổng sản phẩm nội địa (GDP) cả năm
chỉ mới có hơn 400 tỷ USD thì đây đã là việc con voi chui lọt lỗ kim, chưa nói
với việc dịch chuyển cả 16 tỷ đô-la qua lại trong một nền kinh tế bị kiểm soát
chặt chẽ như Việt Nam.
Vụ
án Trương Mỹ Lan đặt ra nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời. Ở một đất nước độc
tài chuyên chế như Việt Nam, nơi hệ thống tư pháp bị chính trị hóa gần như tuyệt
đối, không ai kỳ vọng có được câu trả lời. Án tham ô 16 triệu đồng thì có thể
không phải án chính trị, chứ án tham ô 16 tỷ đô-la không thể là án gì khác
ngoài án chính trị, dù nó mang nhãn án kinh tế đi chăng nữa.
5.
Huy Đức
https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w1000/2024/12/2024-nam-cua-nhung-nguoi-ra-di-01-06.png
Huy
Đức bị
bắt, không gian thảo luận chính trị nước ta thiếu một trong những tiếng nói có
chất lượng nhất. [13]
Trong
lịch sử Việt Nam sau năm 1975, Huy Đức đã ghi những dấu ấn đặc biệt của mình.
Ông là một trong những nhà báo tài năng nhất, từng công tác ở những tờ báo có ảnh
hưởng nhất (Tuổi Trẻ, Thời báo Kinh tế Sài Gòn, Sài Gòn Tiếp thị) trong hàng thập
niên, ông là một trong những blogger/Facebooker được nhiều người đọc nhất từ những
năm 2000 với bút danh Osin, và là tác giả của cuốn sách quan trọng bậc nhất đối
với bất kỳ ai muốn hiểu lịch sử hiện đại Việt Nam - mang tên “Bên thắng cuộc”. [14]
Huy
Đức - tên thật là Trương Huy San - là người thuộc về dòng chính. Ông dành trọn
vẹn sự nghiệp làm báo của mình ở những tờ báo chính thống, cũng chưa bao giờ thấy
ông cộng tác viết bài cho báo nước ngoài hay báo độc lập nào. Duy có hai chuyện
ông làm là vượt ra ngoài khuôn khổ chính thống: xuất bản hai tập của cuốn “Bên
thắng cuộc” ở Mỹ năm 2012 và viết những bài sắc sảo trên blog/Facebook cá nhân
của ông.
Huy
Đức không để ai có cơ hội cáo buộc ông là người “có tổ chức” và “nhận tiền nước
ngoài” như cách chính quyền hay cáo buộc những nhà báo độc lập như Phạm Đoan
Trang hay Phạm Chí Dũng. Nếu có, dư luận chỉ đồn đoán ông thuộc phe nọ phe kia
trong đảng, dù những lời đồn đó chưa bao giờ được chứng minh.
Cái
án “lợi dụng các quyền tự do dân chủ” đang treo lơ lửng trên đầu Huy Đức. Nhưng
suy cho cùng, nếu Việt Nam có tự do dân chủ để mà lợi dụng, người ta phải cảm
ơn Huy Đức.
6.
Ma Seo Chứ
Người
hùng của năm. Mao
Seo Chứ là
vị trưởng thôn trẻ tuổi đã quyết định sơ tán 115 người dân bản Kho Vàng (Lào
Cai) sau siêu bão Yagi vào tháng Chín, cứu họ khỏi một trận lở đất kinh hoàng.
[15]
Toàn
bộ nỗ lực của anh (và dân làng) đều diễn ra trong tình thế bị cô lập hoàn toàn
sau cơn bão, không có bất kỳ mối dây liên lạc nào với chính quyền xã hay lực lượng
cứu hộ.
Truyền
thông nhà nước lẫn mạng xã hội hết lời ngợi khen vị trưởng thôn mưu trí, can đảm.
Đó có thể là phần thưởng xứng đáng cho anh, nhưng môi trường nào ngập lời ngợi
ca cũng ít khi nào còn chỗ cho sự phê bình hợp lý.
Siêu bão Yagi là thảm họa tự
nhiên và con người thường bất lực trước những cơn thịnh nộ như vậy của thiên
nhiên. [16] Thứ con người có thể làm là phòng tránh và khắc phục tối đa những
tác hại của chúng. Trong toàn bộ câu chuyện về Ma Seo Chứ và bão Yagi nói
chung, chính quyền có xu hướng đổ lỗi hoàn toàn cho thiên nhiên, và thứ thiếu vắng
trên truyền thông là những câu hỏi về công tác phòng tránh và khắc phục hậu quả.
Ai
sẽ chất vấn chính quyền về lý do sạt lở đất xảy ra ở nhiều địa phương? Ai sẽ chất
vấn nạn phá rừng đã khiến nhiều quả đồi trở thành bom nổ chậm? Ai sẽ chất vấn
lý do tại sao Kho Vàng mất sóng điện thoại sau bão? Và nhiều câu hỏi khác nữa.
Chất
vấn không phải để bới móc hay đổ lỗi. Người ta cần đi đến tận cùng của vấn đề để
không mắc lại sai lầm cũ (nếu có) trong những lần bão tới. Chất vấn, trong trường
hợp này, có thể cứu được mạng người. Rất nhiều mạng người.
7.
Thích Chân Quang
https://www.luatkhoa.com/content/images/2024/12/2024-nam-cua-nhung-nguoi-ra-di-01-08.png
Cũng
như Thích Minh Tuệ, nhà sư - thượng tọa Thích
Chân Quang phải
ra đi trong năm 2024. [17] Chỉ khác cái là, ông ra đi một cách nhục nhã.
Ông
bị chính Giáo hội Phật giáo Việt Nam cấm thuyết giảng trong vòng hai
năm do những phát ngôn bị cho là trái giáo luật. [18] Với một nhà sư nổi tiếng
nhờ những bài giảng gây tranh cãi được lan truyền trên mạng, việc bị cấm khẩu
là hình phạt có lẽ thuộc loại nặng nề nhất với ông. Nhưng “nghiệp” của ông nặng
hơn thế. Cơ quan chức năng tuyên bằng cấp ba của ông là giả, và do đó các bằng
cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ của ông cũng không còn hợp lệ.
Thích
Chân Quang là đại diện của một hiện tượng tha hóa trong giới tu hành, nhưng
trong một thời gian dài không những không bị loại bỏ mà còn bước lên đỉnh cao
danh vọng. Danh vọng đó không những do một giáo hội quốc doanh ban cho, mà còn
do một cơ chế quản lý giáo dục nhiều lỗ hổng, và do hàng ngàn phật tử xì xụp khấn
vái. Trong số những người xì xụp khấn vái đó là hàng chục giáo sư, tiến sĩ
ngành luật - những người đã xác lập địa vị của Thích Chân Quang trong giới học
thuật.
Thích
Chân Quang được hưởng một không gian sinh hoạt tôn giáo “chính thống” và rộng mở,
và trở thành một trong những người thành công nhất trong việc lợi dụng không
gian đó để mưu lợi cho bản thân mình. Việc mưu lợi của ông không chỉ nằm trong
không gian nhà chùa mà còn lấn sang không gian nhà nước. Khi đó, tư lợi của ông
không còn là việc tư nữa. Nó trở thành việc công.
8.
Nguyễn Nhật Anh
https://www.luatkhoa.com/content/images/2024/12/2024-nam-cua-nhung-nguoi-ra-di-01-09.png
Ngành
xuất bản năm nay không có hiện tượng nào nổi bật hơn cái tên Nguyễn Nhật Anh - tổng giám đốc
của Nhã Nam. [19]
Bị
nhân viên cũ tố quấy rối tình dục, Nguyễn Nhật Anh và công ty sách Nhã Nam bị
thách thức về danh tiếng nhưng đồng thời cũng là cơ hội để họ chứng tỏ tầm vóc
của một doanh nghiệp chuyên làm chữ, là người bạn của những ai mến mộ chữ nghĩa
và những giá trị tử tế. Suy cho cùng, sách được sinh ra để làm người ta hiểu biết
hơn và văn minh hơn. Những người làm sách được kỳ vọng sẽ thực hành chính điều
họ tuyên xưng.
Có
những thời điểm, người ta đã khấp khởi hy vọng rằng Nhã Nam sẽ ứng xử một cách
văn minh trước cáo buộc này, nhất là sau khi công ty thông báo đình chỉ chức vụ
của Nguyễn Nhật Anh và công khai xin lỗi nữ nhân viên cũ. Nhưng sau cùng, Nguyễn
Nhật Anh và Nhã Nam đã đi vào lối mòn hành xử của những vụ quấy rối tình dục
khác: phủ nhận thông tin và tố
cáo sự
việc ra công an. [20] Họ đã không hành xử văn minh hơn sau hàng chục năm đọc
sách và làm sách.
Nhưng
rồi có những người lao động chữ nghĩa khác cũng hành xử như họ. Chẳng hạn như về
cuối năm, Hội Nhà văn tuyên bố bổ nhiệm nhà thơ Lương Ngọc An làm phó tổng
biên tập của tạp chí Nhà văn và Cuộc sống, như chưa hề có việc ông An bị nhà
thơ Dạ Thảo Phương tố cáo hãm hiếp. [21]
Đến
cả những người đi tháp tùng lãnh đạo cấp nguyên thủ còn quấy rối tình dục ở Chile và New Zealand, nói chi… [22][23]
Chỉ khác chăng, họ bị chính quyền sở tại tóm gáy và điều tra ngay lập tức.
9.
Y Quynh Bđăp
https://www.luatkhoa.com/content/images/2024/12/2024-nam-cua-nhung-nguoi-ra-di-01-10.png
Đất
nước của những người ra đi đầu không ngoảnh lại. Mỗi năm có hàng trăm, hàng
ngàn người như vậy. Họ là những người bị bức hại ở trong nước, ra đi theo những
cách khác nhau, dù hợp pháp hay bất hợp pháp, nhưng tâm thế luôn là không có
ngày về.
Cho
đến khi trát dẫn độ gõ cửa.
Y Quynh Bđăp là một trong những
người như vậy. [24]
Là
một người Thượng theo đạo Tin Lành ở Tây Nguyên và từng vào tù ra tội chỉ vì những
sinh hoạt tôn giáo và ngôn luận của mình, Y Quynh Bđăp là ví dụ tiêu biểu cho nạn
đàn áp của chính quyền nhắm đến những cộng đồng tôn giáo và sắc tộc thiểu số.
Đi
tị nạn ở Thái Lan từ năm 2018, Y Quynh Bđăp có lẽ chưa từng nghĩ sẽ có ngày phải
đối mặt với nguy cơ bị dẫn độ về nước chịu bản án 10 năm tù về tội khủng bố,
liên quan đến sự kiện xả súng ở Đắk
Lắk năm
2023. [25] Yêu cầu dẫn độ của Việt Nam đã được tòa án sơ thẩm ở Bangkok chấp
thuận, nay chỉ tòa phúc thẩm phán quyết.
Cho
tới nay, vụ tấn công hai trụ sở ủy ban xã ở Đắk Lắk năm 2023 vẫn còn những uẩn
khúc chưa có lời giải, đặc biệt là về động cơ gây án. Những uẩn khúc và mâu thuẫn
sắc tộc, tôn giáo ở Tây Nguyên cũng chưa bao giờ được chính quyền thực tâm giải
quyết. Việc yêu cầu dẫn độ Y Quynh Bđăp tiếp tục thể hiện phương pháp giải quyết
xung đột bằng dùi cui và thuốc súng của chính quyền.
Tây
Nguyên là một quả bom nổ chậm, cho đến khi chính quyền biết cách tháo ngòi.
10.
Chu Ngọc Quang Vinh
https://www.luatkhoa.com/content/images/2024/12/2024-nam-cua-nhung-nguoi-ra-di-01-11.png
Cậu
học trò tên Vinh nói hộ suy tư và ước mơ thầm
kín của
nhiều người, và rồi bị đấu tố không thương tiếc. [26]
"Cuối
cấp 2 là tôi tiếp cận với văn hóa phương Tây cao trào nhất. Dần dần, tôi phát
hiện những gì mình được học ở trường bấy lâu nay không hoàn toàn là sự thật, chỉ
biết lừa gạt dân, nên tìm mọi cách để sau này được sống ở nước ngoài”.
Cái
dại lớn nhất mà một người Việt Nam có thể mắc phải là thật thà về mặt chính trị,
bất kể “Bác Hồ” đã dạy những gì ở điều 5, và bất kể gần như tất cả những nhà vô
địch cuộc thi “Đường lên đỉnh Olympia” hiện đều định cư ở nước ngoài.
Văn
hóa đấu tố những người như Quang Vinh không phải ngẫu nhiên mà có. Mọi thứ đều
phải có lực tác động thì mới di chuyển được, kể cả cơ mồm. Đằng sau phong trào
đấu tố Quang Vinh - và cả trường Fulbright - là một cơ chế trừng phạt và khen
thưởng chỉ nhắm đến một việc: bảo vệ tính chính danh của chế độ. Ai xúc phạm chế
độ thì phải phạt, ai bảo vệ chế độ thì được thưởng.
Cho
dù các lực lượng dư luận viên không ra tay đi chăng nữa, những công dân (hay là
thần dân) dưới chế độ xã hội chủ nghĩa tự khắc thấy có nhu cầu đấu tố. Phần thưởng
cho những hồng vệ binh tự nguyện này không nhất thiết phải là bằng khen do Mặt
trận Tổ quốc trao, mà có thể chỉ đơn giản là tấm áo đỏ do chính họ dệt nên và mặc
trên người, có tác dụng chứng minh lòng trung thành (dù có thể chỉ là giả hiệu)
của họ với chính thể và hóa giải mọi hoài nghi (nếu có) về “bản lĩnh chính trị”
của họ. Trong một xã hội nhị nguyên “theo hoặc chống”, dĩ nhiên tấm áo đỏ ấy có
giá trị như một lá bùa hộ mệnh.
Chu
Ngọc Quang Vinh thực ra chỉ là một trong nhiều nạn nhân của cấu trúc quyền lực
này.
Đó
là lý do người Việt Nam sẽ còn tiếp tục mơ “giấc mơ Mỹ”.
Và
tiếp tục ra đi.
-----------------------------
Minh
họa bài: Minh Thành.
Chú thích
1.
Vũ
Liên. (2024, June 20). Thích Minh Tuệ - hiện tượng nằm ngoài sách vở quản lý
tôn giáo của chính quyền. Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/06/thich-minh-tue-hien-tuong-nam-ngoai-sach-vo-quan-ly-ton-giao-cua-chinh-quyen
2.
Trần
Phương. (2020, March). Hòa thượng Thích Quảng Độ: Một đời tranh đấu | Luật
Khoa tạp chí. Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2020/03/hoa-thuong-thich-quang-do-mot-doi-tranh-dau
3.
Nguyễn
Hà Hùng. (2023, November 28). Tuệ Sỹ - niềm tin không cần thế chấp. Luật
Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2023/11/tue-sy-niem-tin-khong-can-the-chap
4.
Văn
Tâm. (2022, January 22). Cuộc đời của thiền sư Thích Nhất Hạnh. Luật
Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2022/01/cuoc-doi-cua-thien-su-thich-nhat-hanh
5.
Trọng
Phụng. (2024, December 20). Nguyên thượng tá công an tháp tùng Thích Minh Tuệ
đến Ấn Độ; nhà nước tiếp tục hạn chế quyền lập hội. Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/12/nguyen-thuong-ta-an-ninh-thap-tung-thich-minh-tue-den-an-do-nha-nuoc-tiep-tuc-han-che-quyen-lap-hoi
6.
Luật
Khoa tạp chí. (2024, May 22). Đại tướng Tô Lâm được bầu làm chủ tịch nước |
Luật Khoa. Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/05/toan-canh-vu-to-lam-duoc-bau-lam-chu-tich-nuoc
7.
staff,
C. S. (2024, May 28). Slovakia cancels criminal charges against new
Vietnamese president. Www.sme.sk; SME.sk. https://spectator.sme.sk/politics-and-society/c/vietnamese-president-charges-slovakia
8.
Long,
T. H. (2024, October 21). Tướng Lương Cường lên chủ tịch nước và hai điều bất
thường. Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/10/tuong-luong-cuong-len-chu-tich-nuoc-va-hai-dieu-bat-thuong
9.
baochinhphu.vn.
(2024, November 25). Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi chuyên đề “Kỷ nguyên phát
triển mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.” Baochinhphu.vn. https://baochinhphu.vn/tong-bi-thu-to-lam-trao-doi-chuyen-de-ky-nguyen-phat-trien-moi-ky-nguyen-vuon-minh-cua-dan-toc-viet-nam-102241125190606526.htm
10.
Trọng
Phụng. (2024, December 4). Cấp tập “tinh gọn bộ máy.” Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/12/cap-tap-tinh-gon-bo-may
11.
Trần
Phương. (2024, July 19). Nguyễn Phú Trọng: Một đời gác đền và đốt lò. Luật
Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/07/nguyen-phu-trong-mot-doi-gac-den-va-dot-lo
12.
Hải
Duyên - Quốc Thắng. (2024, December 3). Bà Trương Mỹ Lan bị tuyên y án tử
hình. Vnexpress.net; Báo VnExpress. https://vnexpress.net/ba-truong-my-lan-bi-tuyen-y-an-tu-hinh-4822890.html
13.
Nhà
báo Huy Đức bị bắt về tội 'lợi dụng tự do, dân chủ' - BBC News Tiếng Việt. https://www.bbc.com/vietnamese/articles/ce5531vl6mgo
14.
Long,
T. H. (2024, May 21). Giữa thời loạn, đọc “Bên thắng cuộc” của Huy Đức. Luật
Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/05/giua-thoi-loan-doc-ben-thang-cuoc-cua-huy-duc
15.
NAM.
(2024, December 20). Chuyện người trưởng thôn cứu 115 người dân khỏi lũ quét.
Báo Nhân Dân Điện Tử. https://nhandan.vn/chuyen-nguoi-truong-thon-cuu-115-nguoi-dan-khoi-lu-quet-post851636.html
16.
Trọng
Phụng. (2024, October 3). Siêu bão Yagi - cơn bão lịch sử tàn phá miền Bắc. Luật
Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/10/timeline-sieu-bao-yagi-con-bao-lich-su-tan-pha-mien-bac
17.
Thượng
tọa Thích Chân Quang: bằng cấp ba, bằng tiến sĩ và vấn đề pháp lý - BBC News Tiếng
Việt. https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cp8nk40pgklo
18.
Võ
Văn Quản. (2024, June 22). “Cấm khẩu” Thích Chân Quang: Từ góc nhìn tự do
ngôn luận. Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/06/cam-khau-thich-chan-quang-tu-goc-nhin-tu-do-ngon-luan
19.
Luật
Khoa tạp chí. (2024, April 18). Luật Khoa 360: Nguyễn Nhật Anh, Nhã Nam và
nghi vấn quấy rối tình dục. Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/04/luat-khoa-360-nguyen-nhat-anh-nha-nam-va-nghi-van-quay-roi-tinh-duc
20.
Đức
Huy. (2024). Nhã Nam và ông Nguyễn Nhật Anh gửi đơn tố cáo tác giả Đặng Hoàng
Giang. ZNews. https://znews.vn/nguyen-giam-doc-nha-nam-to-cao-ts-dang-hoang-giang-post1480244.html
21.
Lam
Hồng - Trọng Phụng. (2024, December 12). Luật Khoa 360: Toàn cảnh vụ Dạ Thảo
Phương tố Lương Ngọc An cưỡng hiếp. Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/12/luat-khoa-360-toan-canh-vu-da-thao-phuong-to-luong-ngoc-an-cuong-hiep
22.
Trọng
Phụng. (2024, November 15). Đột ngột có “đơn đề nghị” của Thích Minh Tuệ;
Chile trục xuất cận vệ của Chủ tịch nước Lương Cường. Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/11/tuan-tin-chile-truc-xuat-can-ve-cua-chu-tich-nuoc-luong-cuong-dot-ngot-co-don-de-nghi-cua-thich-minh-tue
23.
Trọng
Phụng. (2024, December 13). Tuần tin: Nguyễn Xuân Phúc bị kỷ luật; New
Zealand cáo buộc quan chức Việt Nam tấn công tình dục. Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/12/tuan-tin-nguyen-xuan-phuc-bi-ky-luat-new-zealand-cao-buoc-quan-chuc-viet-nam-tan-cong-tinh-duc
24.
Vi,
T. Q. (2024, October 30). Luật Khoa 360: Y Quynh Bđăp, tội danh khủng bố và
phiên tòa dẫn độ. Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/10/luat-khoa-360-y-quynh-bdap-toi-danh-khung-bo-va-phien-toa-dan-do
25.
Trọng
Phụng. (2024, February 2). Diễn biến: Vụ tấn công hai trụ sở UBND xã ở Đắk Lắk.
Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/02/dien-bien-vu-tan-cong-hai-tru-so-ubnd-xa-o-dak-lak
26.
Lan,
H. D. (2024, September 9). Từ câu chuyện “đấu tố” Chu Ngọc Quang Vinh.
Luật Khoa Tạp Chí. https://www.luatkhoa.com/2024/09/long-yeu-nuoc-bi-dinh-doat
No comments:
Post a Comment