Hương bay ngược
gió: Vì sao sách về sư Minh Tuệ bị cấm phát hành?
BBC News Tiếng Việt
26
tháng 12 năm 2024
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c8j9x1kjw40o
Cuốn
sách Hương bay ngược gió, tổng hợp những câu nói của sư Thích Minh Tuệ trên
đường tu hành, đã bị cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam cấm xuất bản. Nguyên do
vì đâu?
Đây
là cuốn sách do nữ văn sĩ Phạm Hiền Mây biên soạn, công ty Khai Tâm phối hợp với
Nhà xuất bản Đà Nẵng ấn hành.
Sách
đã được in vào tháng 7/2024, nhưng đến khâu phát hành thì bị tuýt còi.
Cuốn
sách kể lại bước đường bộ hành khất thực để tu học của sư Thích Minh Tuệ trong
sáu năm qua, được chuyển soạn từ các chia sẻ của ông do một số người mến mộ có
dịp gặp và trò chuyện với ông ghi lại trong 27 video đã đăng trên YouTube.
Sư
Thích Minh Tuệ trở thành hiện tượng tại Việt Nam chỉ trong một thời gian ngắn,
khi hình ảnh ông đầu trần, chân đất, khoác y phấn tảo và ôm nồi cơm điện đi dọc
Việt Nam để tu học hạnh đầu đà được lan truyền trên mạng xã hội.
Giáo
hội Phật giáo Việt Nam từng ra công văn
thông báo ông Minh Tuệ không phải là sư và không phải là thành
viên của giáo hội này.
Hiện
ông Minh Tuệ, sau một thời gian ngừng bộ hành, ẩn tu ở
quê nhà - được cho là do sự tác động của chính quyền - đang trên
đường bộ hành tới Ấn Độ.
"Chưa
bao giờ làm một cuốn sách nào mà tôi phải nhẫn nại từ đầu đến cuối như thế này.
Nhẫn đến tận cùng, đến nghẹt thở, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế hết sức ảm
đạm từ năm ngoái đến nay," ông Hoàng Nhơn, Giám đốc Công ty Khai Tâm, từ
Sài Gòn nói với BBC News Tiếng Việt hôm 25/12.
·
Fulbright VN hủy sự
kiện sách của cựu Đại sứ Mỹ vì 'ai đó không thích'?
9 tháng 11 năm 2021
·
Thu hồi sách của Trần
Trọng Kim: Nên hay không?
28 tháng 6 năm 2017
·
Thầy Tuệ Sỹ
trong vận mệnh Phật giáo Việt Nam
24 tháng 11 năm 2023
Cấm
nhưng không nói lý do
Theo
tường thuật của ông Nhơn, cuốn sách Hương bay ngược gió được
Nhà xuất bản Đà Nẵng cấp phép vào ngày 20/9/2024, sau khi Tổ Thẩm định của Cục
Xuất bản đánh giá nội dung sách "lành mạnh, tốt đời đẹp đạo theo đúng chủ
trương của nhà nước".
Cuốn
sách sau đó được nộp lưu chiểu vào 14/10/2024.
Tại
Việt Nam, hoạt động xuất bản do nhà nước quản lý. Các công ty tư nhân, các cá
nhân, tổ chức ngoài nhà nước muốn xuất bản sách đều phải "xin" giấy
phép xuất bản từ cơ quan thuộc nhà nước.
"Theo
quy định hiện hành, tính từ ngày nộp lưu chiểu, thì trong vòng 14 ngày sau đó sẽ
có văn bản thông báo quyết định phát hành từ Cục Xuất bản và nhà xuất bản.
"Chúng
tôi dự kiến cuốn sách sẽ được xuất bản vào cuối tháng Mười," ông Nhơn nói.
Thế
nhưng, công ty đợi mãi tới giữa tháng 12 mà phía nhà xuất bản vẫn không thông
báo gì.
Hôm
12/12, ông Nhơn quyết định gọi điện cho Nhà xuất bản Đà Nẵng để hỏi thì được
người đại diện cho biết tin sét đánh: Cuốn sách không được phép xuất bản.
Người
này không đưa ra lý do và cho đến nay ông Nhơn vẫn chưa nhận được văn bản chính
thức nào về việc cấm phát hành.
VIDEO
: Từ hiện tượng sư Thích Minh Tuệ: Thế nào mới là tu?
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c8j9x1kjw40o
Ông
Nhơn nói với BBC:
"Tôi
biết khi cuốn sách này được cấp phép in và nộp lưu chiểu thì UBND TP Đà Nẵng và
Sở Thông tin và Truyền thông Đà Nẵng đã tổ chức một buổi hợp với nhà xuất bản
như thể là có chuyện gì đó rất nghiêm trọng; như thể Nhà xuất bản Đà Nẵng đã
dám cả gan làm điều gì đó tày đình – là cấp phép cho cuốn sách này."
"Rồi
họ cứ 'làm việc lên, làm việc xuống' với nhà xuất bản vì chuyện này. Phải chăng
họ - UBND và sở - cũng đã góp phần tác động chính trong việc không cho phát
hành cuốn sách?"
"Tại
sao lại sợ một công dân đang tập học theo lời Phật dạy một cách hết sức đàng
hoàng? Sợ những câu chuyện về ông ấy đi vào đời sống, đến với bạn đọc? Trong
khi những lời đó thì đã được đăng tải trên YouTube từ nhiều năm qua cho đến
nay, và được hàng triệu người xem?"
Ông
Nhơn nói ông không thể biết được lý do thật sự đằng sau, nhưng ông suy đoán rằng
một số người có thể "lo sợ, thậm chí ghen tị với sức ảnh hưởng của sư Minh
Tuệ, sợ điều đó có thể ẩnh hưởng tới lợi ích của họ", nên đã tác động để dẫn
tới quyết định cấm này.
Ngoài
việc tổn hại về kinh tế trước mắt (sách tồn kho) và cơ hội kinh doanh (khả năng
sách được bán ra trong nhiều năm tới), ông Nhơn nói rằng những người tham gia
làm sách như ông còn phải chịu tổn thất về tinh thần.
"Rốt
cuộc thì ai, những cơ quan nào muốn triệt một cuốn sách lành mạnh như vậy?"
ông Nhơn đặt câu hỏi.
'Văn
bản từ Ban Tôn giáo chính phủ'
Giữa
lúc đó, có thông tin về một văn bản của Ban Tôn giáo Chính phủ gửi Cục Xuất bản
đề nghị cho ý kiến về cuốn Hương bay ngược gió, dẫn tới quyết định
cấm phát hành cuốn sách.
Tiến sĩ
Nguyễn Xuân Diện, Phó
trưởng phòng Thư tịch học, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, trả lời BBC hôm
25/12 rằng ông được biết về một văn bản như vậy do bà Trần Thị Minh Nga, Phó
Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ, ký hồi đáp công văn hỏi ý kiến của Cục Xuất bản.
"Theo
tìm hiểu của tôi, Cục Xuất bản thấy cuốn sách này không có vấn đề gì vi phạm Luật
Xuất bản, nhưng do người ta thấy nhà tu hành Thích Minh Tuệ có cách tu khác
cách tu hành của Giáo hội Phật giáo Việt Nam nên họ đã gửi cuốn sách tới Ban
Tôn giáo Chính phủ để hỏi ý kiến. Đại diện ban này là bà Nga đã ký công văn trả
lời, dẫn đến việc Cục Xuất bản không cho phát hành cuốn sách trên toàn quốc," ông Diện nói
với BBC.
BBC
News Tiếng Việt đã
liên lạc với Ban Tôn giáo Chính phủ và ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản,
hôm 25/12 để làm rõ về văn bản nói trên, cùng quyết định cấm xuất bản, nhưng
chưa nhận được phản hồi.
·
Từ hiện tượng sư
Thích Minh Tuệ: Thế nào mới là tu?
24 tháng 5 năm 2024
·
Sư Thích Minh Tuệ
'ẩn tu' giữa lúc chính quyền thắt chặt quản lý tăng sĩ?
5 tháng 6 năm 2024
·
'Lá đơn của sư
Minh Tuệ': những điều khác lạ
14 tháng 11 năm 2024
Tiến
sĩ Nguyễn Xuân Diện và cuốn Hương bay ngược gió
Theo
Tiến sĩ Diện, quy trình xuất bản một cuốn sách bắt đầu bằng việc các tác giả gửi
bản thảo đến nhà xuất bản. Nhà xuất bản giao bản thảo cho các biên tập viên
biên tập (với những đề tài khó hoặc chuyên sâu thì phải mời chuyên gia). Sau
đó, nhà xuất bản sẽ làm việc trực tiếp với tác giả để thống nhất những chỗ được
biên tập.
Sau
khi thống nhất, tác giả và tổng biên tập ký tên vào bản thảo giấy và nhà xuất bản
bắt đầu quy trình xin giấy phép xuất bản từ Cục Xuất bản.
Sau
khi có giấy phép xuất bản do cục trưởng Cục Xuất bản ký, cuốn sách sẽ được in
ra.
In
xong, nhà xuất bản hoặc tác giả gửi lưu chiểu 10 cuốn về Cục Xuất bản để xem lại
lần nữa. Sau khoảng hai tuần nếu "không thấy có vấn đề gì", giám đốc
nhà xuất bản sẽ ký giấy phép phát hành.
"Một
cuốn sách đã trải qua nhiều quy trình như vậy mới được in ra và không vi phạm
điều 10 Luật Xuất bản, vậy thì hà cớ gì Cục Xuất bản phải đưa sách sang Ban Tôn
giáo Chính phủ? Tại sao không đưa ra khi còn là bản thảo?" Tiến sĩ Diện đặt
câu hỏi.
"Tôi
không biết bà Nga và Ban Tôn giáo Chính phủ căn cứ vào đâu để ra lệnh cấm này.
Họ không nói rõ lý do và cái công văn đó thì chắc bây giờ không ai biết được
ngoài lãnh đạo Cục Xuất bản."
Cũng
theo Tiến sĩ Diện, dù sách bị cấm nhưng bản lậu đã tràn ngập trên thị trường,
"thì lại không thấy ý kiến gì của Cục Xuất bản hay của Ban Tôn giáo Chính
phủ".
Ông
Diện cũng nêu ý kiến về việc các sách của các vị sư vừa qua dính nhiều tai tiếng
như Thích
Chân Quang, Thích Nhật Từ được phát hành cả chục năm qua thì hai cơ
quan nói trên không hề tuýt còi.
"Đó
là sự bất cập, vô lối trong quản lý biên soạn, xuất bản và in ấn sách của Việt
Nam," ông nói.
Theo
Tiến sĩ Diện, ở Việt Nam "lâu nay tồn tại một không khí bí mật, thậm thụt,
tùy tiện trong công tác xuất bản".
"Nhiều
khi chỉ vì lệnh miệng, tức là chỉ một cú điện thoại, hoặc một tin nhắn, là một
cuốn sách có thể không được in ấn, phát hành, hoặc bị đình bản, hoặc thu hồi,
mà không có văn bản chính thức nào."
Quay
trở lại sự việc cuốn Hương bay ngược gió bị cấm xuất bản, Tiến sĩ Diện nhận định
rất có nhiều tổn thất.
"Thiệt
hại lớn nhất là danh tiếng của Ban Tôn giáo Chính phủ, của Cục Xuất bản và của
Giáo hội Phật giáo Việt Nam."
"Tiếp
theo là việc chặn đứt, ngăn chặn sự lan tỏa những điều tốt đẹp về đạo đức và
tôn giáo tới hàng trăm ngàn người."
"Cuối
cùng là tổn hại về tinh thần và kinh tế với những người chủ trương biên soạn,
in ấn cuốn sách."
Tiến
sĩ Diện nói rằng ông không biết, và không muốn đoán lý do vì sao Ban Tôn giáo
Chính phủ cấm cuốn sách này. Nhưng ông nhấn mạnh rằng con đường tu của sư Thích
Minh Tụê - dù một số người coi là khác biệt - cần được tôn trọng.
Ông
Hoàng Nhơn nói với BBC rằng đã có một số người ngỏ ý muốn xuất bản cuốn sách ở
một số nước khác, sang một số ngôn ngữ khác.
"Nếu
họ quan tâm thì tôi sẽ để lại bản quyền cho họ," ông Nhơn cho hay.
Theo
tìm hiểu của BBC, cuốn Hương bay ngược gió bị cấm ở Việt Nam nhưng đã được
quảng cáo bán ở Úc với giá 29 đô la.
Ảnh
chụp màn hình
Một
số vụ cấm xuất bản sách ở Việt Nam
Sách
bị cấm xuất bản, phát hành, tái bản, hay bị thu hồi vì bị đánh giá là "có
vấn đề" không phải là hiếm ở Việt Nam.
Năm
2019, một cuộc trấn áp đã được thực hiện với Nhà xuất bản Tự Do -
một tổ chức phi lợi nhuận với hoạt động chính là xuất bản và phát hành các ấn
phẩm không chịu sự kiểm duyệt của chính quyền Việt Nam. Sách của nhà xuất bản bị
thu hồi và một số người tham gia vào nhà xuất bản này đã bị bắt giữ.
Cuốn Petrus Ký, nỗi oan thế
kỷ do nhà nghiên cứu lão thành Nguyễn Đình Đầu chủ biên, một công
trình tập hợp các bài viết của nhiều tác giả xưa và nay về học giả Trương Vĩnh
Ký, đã bị thu hồi vào năm 2017.
Cuốn
này vốn được Cục Xuất bản cấp giấy phép với đầy đủ các thủ tục giấy tờ và đã
qua thời hạn lưu chiểu theo luật định, tức được phép lưu hành.
Sách
của các nhà văn Dương Thu Hương, Phạm Thị Hoài, bộ sách Bên thắng cuộc của
tác giả Huy Đức - người hiện đang bị tạm giam để điều tra với cáo buộc lợi dụng
quyền tự do dân chủ, Một cơn gió bụi của học giả Trần Trọng
Kim, Chuyện kể năm 2000 của nhà văn Bùi Ngọc Tấn... cũng bị cấm
hoặc bị thu hồi sau khi xuất bản.
------------------------
Tin
liên quan
·
Tranh cãi quanh vụ
'tác giả Việt Nam đầu tiên có sách do Routledge xuất bản'
16
tháng 12 năm 2024
·
Việt Nam: Giải quốc tế
cho NXB Tự Do ‘không chịu kiểm duyệt’
3
tháng 6 năm 2020
·
NXB Tự do lên tiếng vụ cộng
tác viên bị khởi tố vì phát hành sách 'chống phá'
7
tháng 5 năm 2021
·
Tổ chức nhân quyền đề
nghị VN 'ngưng trấn áp NXB Tự Do'
28
tháng 11 năm 2019
·
Thích Minh Tuệ -
người được chọn?
31
tháng 5 năm 2024
·
Thích Nhất Hạnh và những
quan điểm đối chọi khi nói về ông
24
tháng 1 năm 2022
No comments:
Post a Comment