Anh chị sẽ thấy trong hình đính kèm dưới đây
người bạn học của tôi, anh Dương Quang Tiến, đang trình bày báo cáo của mình tại
hội thảo quốc tế lần thứ 14 về Pin Lithium Cao cấp ứng dụng cho xe hơi, tổ chức
tại tòa nhà Landmark 81 Thành phố Hồ Chí Minh!
Bạn là người chủ trì nghiên cứu Pin xe hơi tại
Bộ Năng lượng Mỹ (DOE, Department of Energy), được coi là người Mỹ gốc Việt
thành đạt tại Mỹ. Bạn vừa làm một việc có nhiều ý nghĩa với Việt Nam: a) tổ chức
tại Việt Nam hội thảo quốc tế lần thứ 14 về Pin Lithium cao cấp ứng dụng cho xe
hơi, và b) tổ chức kết nghĩa giữa hai trường đại học Tổng Hợp Tp Hồ Chí Minh và
trường đại học bang Washington. Trước đó bạn đã đưa một số cán bộ nghiên cứu,
giảng dạy Việt Nam sang Mỹ tu nghiệp và/hay làm luận án, tiến sĩ.
Bạn tôi thành đạt, về mặt tình bạn, tôi mừng.
Tuy nhiên, song song đó là một nỗi buồn trìu trĩu…
Bạn tôi thuộc về lứa thuyền nhân sớm.
Tất nhiên, bạn có tư chất thông minh, có năng
lực học hỏi và tổ chức làm việc. Nhưng mà, trong số các bạn tôi, người như bạn
Tiến cũng không tới nỗi ít. Một số người có dịp xuất ngoại và đạt những thành tựu
đáng kể. Một anh trong số đó trình bày suy nghĩ như sau:
Tội nghiệp anh em chúng tôi lắm. Thời đó cái lồng
nghiệt ngã chụp xuống. Chúng tôi như đàn chuột chạy tán loạn, những con tình cờ
gần rìa lồng nhảy thoát ra ngoài, số đông các con bị chụp trong lồng! Chúng tôi
may mắn thoát, có điều kiện tiếp xúc với khoa học, kỹ thuật, xã hội, các giá trị
văn minh, chúng tôi có thu nhập cao, sống trong môi trường tràn ngập ánh sáng
tri thức và giá trị cao đẹp. Các bạn bị kẹt lại, chưa chắc thiếu năng lực nhưng
bị giam trong cuộc sống chật vật áo cơm, trong tổ chức xã hội thiếu khoảng trống
tự do, thiếu điều kiện giữ gìn và phát triển các giá trị văn minh. Do đó, trừ một
vài cá nhân xuất chúng tự vượt, số không ít dần dần lún sâu vào bùn lầy nước đọng…
Với tư cách một người đang sống trong lòng Việt
Nam, tôi cảm nhận thấm thía nhận xét đó. Thay vì chỉ có vài người như bạn Tiến,
sau bốn mươi tám năm hòa bình, lẽ ra nước tôi có cả một tầng lớp đông đảo! Những
người Việt ưu tú hàng hàng lớp lớp sau khi hấp thụ tri thức văn minh hối hả trở
về xây dựng quê hương! Nếu được vậy thì khoảng 1995 – 2000 nước tôi đã cất cánh
theo hướng rồng bay rồi!
Hiện trạng cho thấy chiều ngược lại. Dòng tri
thức, tinh hoa âm thầm bằng nhiều cách chuẩn bị rời quê hương. Không phải đi
tìm kiến thức trở về xây dựng đất nước, mà đại đa số đi luôn.
Đi luôn. Quyết tâm đi luôn! Chỉ một số quá quá
nhỏ như bạn Dương Quang Tiến còn nhớ Việt Nam, còn trở về góp sức.
Sáng nay, trước khi trình bày báo cáo của
mình, bạn Tiến nói: “Cảm động khi tổ chức hội thảo nơi này, nơi tôi học thời nhỏ,
thời lớn lên, thời đại học…”. Nghe những lời đó, tôi không thể không nhớ trước
năm 1975 các bạn tôi khi cất bước du học đều hẹn nhau quay về xây dựng quê
hương!
Ai cũng có một quê hương mà người ta tự nhiên
thấy phải quay về.
Cái quầng sáng bồn chồn thương nhớ đó
Cứ từng đêm nức nở gọi ta về
Tác giả những câu thơ trên, nhà thơ Lê Anh
Xuân tên thật Ca Lê Hiến, đã mất trước cửa Sài Gòn. Bảy năm sau đó đồng đội của
anh đã vào được cái quầng sáng ấy với tư cách người chiến thắng. Nhưng mà, điều
có ý nghĩa là làm gì đây để cái quầng sáng ấy tiếp tục gọi bạn, gọi con cháu
các anh, con cháu chúng tôi trở về?
Lê Học Lãnh Vân, ngày 30 tháng 10 năm 2023
.
No comments:
Post a Comment