Âm mưu chiếm lĩnh bầu trời của Trung Quốc
Lê Tây Sơn – Saigon Nhỏ
22 tháng
11, 2023
https://saigonnhonews.com/thoi-su/trung-quoc/am-muu-chiem-linh-bau-troi-cua-trung-quoc/
Ở
mọi hướng, Trung Quốc (TQ) đang âm thầm đặt nền móng cho trật tự thế giới mới.
Dấu ấn toàn cầu chương trình không gian của TQ khiến Ngũ Giác Đài lo lắng. Mạng
lưới các trạm mặt đất ngày càng nhiều của TQ ở Mỹ Latin và Nam Cực được cho là
phục vụ các chương trình vệ tinh và không gian dân sự nhưng thực chất kiêm luôn
nhiệm vụ giám sát quân sự toàn cầu ở Nam bán cầu và các khu vực gần Hoa Kỳ.
Dòm
ngó nước Mỹ từ trên cao
Các trạm mặt
đất là một phần quan trọng của cơ sở hạ tầng không gian trên mặt đất, thực hiện
chức năng đo đạc, theo dõi và chỉ huy từ xa (TT&C) thông qua mạng lưới vệ
tinh không gian rộng lớn trên bầu trời. Mạng lưới này là chìa khóa để cung cấp
các dịch vụ thương mại, kết nối internet, chụp ảnh Trái đất và giám sát các
phương tiện nghiên cứu vũ trụ dân sự.
Các trạm mặt
đất cũng đóng một vai trò quan trọng trong an ninh quốc gia, tạo điều kiện thuận
lợi cho liên lạc quân sự, theo dõi các vụ phóng hỏa tiễn, giám sát tài sản
không gian của các quốc gia khác và nếu cần, gây nhiễu, can thiệp hoặc phá hủy
các vệ tinh của đối phương. Tầm quan trọng của mạng lưới vệ tinh trong chiến
tranh đã được chứng minh kể từ khi Nga xâm chiếm Ukraine, nơi các vệ tinh liên
lạc và thiết bị đầu cuối do Starlink, công ty internet vệ tinh do SpaceX của
Elon Musk điều hành, đã trở thành trợ thủ đắc lực cho Ukraine.
Khi các vệ
tinh của TQ đông dần trên bầu trời, quốc gia này cũng xây dựng các trạm mặt đất
ở hơn một chục đối tác, với hai trạm nữa đang được triển khai ở Nam Cực. Đĩa vệ
tinh do TQ sản xuất đặt tại Trạm Mặt đất Amachuma ở tỉnh La Paz, Bolivia trao đổi
dữ liệu 24 giờ một ngày với Tupac Katari I, vệ tinh nhà nước duy nhất của
Bolivia có quỹ đạo phía trên châu Mỹ Latin khoảng 22,300 dặm và cho phép Bắc
Kinh giám sát bầu trời cách TQ 10,000 dặm.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/11/GettyImages-461168412.jpg
Một cuộc
hội thảo Trung Quốc với các đại diện Mỹ Latin tổ chức tại Bắc Kinh (ảnh: Rolex
Dela Pena-Pool/Getty Images)
Trên cao
nguyên cao 13,000 feet so với mực nước biển ở dãy Andes Bolivia, hiện có một cụm
đĩa vệ tinh cao chót vót do TQ chế tạo hướng lên bầu trời. Vào thời điểm phóng
lên năm 2013, vệ tinh Tupac Katari I (được đặt theo tên của một nhà cách mạng nổi
tiếng người Bolivia; được tài trợ bởi khoản vay $250 triệu của Ngân hàng Phát
triển TQ) được xem là đại diện cho “điều không tưởng” đối với nhiều người
Bolivia: Có chương trình không gian quốc gia, có khả năng kết nối với các cộng
đồng nông thôn xa xôi và băng thông liên lạc quân sự chuyên dụng.
Nhưng gần
10 năm sau, lời hứa về “bước nhảy vọt mang tính cách mạng” đưa Bolivia vào
không gian đã phai nhạt. Trong khi Tupac Katari I giúp kết nối dễ dàng hơn với
các vùng sâu vùng xa, kế hoạch sử dụng dự án làm bệ phóng cho ngành công nghiệp
vũ trụ của đất nước đã bị “chết yểu” bởi khủng hoảng kinh tế và phần lớn khoản
vay của TQ vẫn chưa trả được thì Tupac Katari I sẽ bị đưa vào nghĩa địa không
gian sâu trong vòng 5 năm nữa.
Iván
Zambrana, tổng giám đốc của cơ quan vũ trụ Bolivia Agencia Boliviana Espacial,
giải thích: “Chúng tôi đã cho người TQ thuê trạm để điều khiển việc phóng các vệ
tinh khác của họ”. Theo hợp đồng, cứ mỗi năm một lần, các kỹ thuật viên TQ lại
tới trạm mặt đất thứ cấp liên lạc với Amachuma từ thành phố Santa Cruz của
Bolivia.
Từ đó, họ
có thể cài đặt công nghệ và theo dõi các vệ tinh trong không gian. Một kỹ thuật
viên TQ cho biết Bắc Kinh có thể truy cập từ xa một số trạm mặt đất ở nước
ngoài, như trạm tại Venezuela. “Hoạt động này được thực hiện với sự cho phép của
các chính phủ đối tác” – ông ta nói. Tháng Mười, Ngoại trưởng Rogelio Mayta,
khi chưa từ chức, cho biết Bolivia đã cảnh giác về tiềm năng công nghệ vệ tinh
bị quân sự hóa, nhưng thấy điều đó là “không thể tránh khỏi” và “lợi ích cho
người Bolivia vượt xa những mối lo ngại”.
The
Washington Post ngày 21 Tháng Mười Một 2023 cho biết, TQ đã có hơn 700 vệ tinh
trên quỹ đạo (với kế hoạch mở rộng theo cấp số nhân trong những năm tới) và các
trạm mặt đất trên toàn cầu để theo dõi và liên lạc với các vệ tinh khi chúng đi
qua các khu vực khác nhau của hành tinh. Ngoài hai trạm mặt đất khai trương năm
2013 ở Bolivia, TQ còn xây dựng một trạm ở Venezuela vào năm 2008, Peru năm
2015, Argentina năm 2016 và có ít nhất hai trạm đang được xây dựng ở Nam Cực.
Ngoài ra, TQ cũng có quyền truy cập vào các trạm có sẵn ở Brazil và Chile trong
vai trò “đối tác nghiên cứu”.
Tất cả các
trạm này đã giúp lấp đầy khoảng trống địa lý quan trọng cho chương trình không
gian của Bắc Kinh, cho phép TQ theo dõi và liên lạc với mạng lưới vệ tinh và
phương tiện không gian đang phát triển của mình, đồng thời, nếu cần, giám sát
luôn vệ tinh của các quốc gia khác đi qua Nam bán cầu.
Các trạm vệ
tinh quốc tế của TQ vẫn còn kém xa các trạm của Hoa Kỳ, nhưng các địa điểm ở Mỹ
Latin và Nam Cực chỉ là một phân khúc trong cơ sở hạ tầng không gian toàn cầu
tiếp tục phát triển của TQ, chủ yếu tại các quốc gia có quan hệ ngoại giao chặt
chẽ với Bắc Kinh.
Công ty
nhà nước TQ xây dựng trạm mặt đất ở Bolivia cũng là công ty xây dựng các dự án
tương tự ở Lào, Pakistan, Nigeria và Belarus từ 2008. Các trạm ở Namibia và
Kenya công khai liên kết với Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa (PLA). TQ
cũng duy trì một đội tàu hỗ trợ không gian di động được sử dụng để theo dõi các
vụ phóng vệ tinh và hỏa tiễn liên lục địa ICBM. Tháng Sáu qua, TQ đã phá kỷ lục
khi phóng 67 vệ tinh chỉ trong vòng chín ngày.
Đầu năm
nay, các nhà nghiên cứu quân sự TQ cho biết đã bắt đầu tiến hành giai đoạn một
của kế hoạch tham vọng: Đưa một mạng lưới khổng lồ gồm gần 13,000 vệ tinh quỹ đạo
Trái đất thấp để cạnh tranh với Starlink.
Phát biểu
tại Hội nghị chuyên đề về chiến tranh của Hiệp hội Lực lượng Không quân và Vũ
trụ (Air and Space Forces Association Warfare) vào Tháng Ba qua, Thiếu tướng
Gregory J. Gagnon, phó giám đốc điều hành không gian về tình báo tại Lực lượng
Không gian Hoa Kỳ (Space Force) cho biết: “Việc các vệ tinh của TQ có thể
theo dõi chúng ta, có thể nhìn thấy chúng ta đã đẩy các lực lượng Mỹ vào thế
nguy hiểm chưa từng có”. Theo Gagnon, khoảng một nửa trong số 700 vệ tinh của
TQ được sử dụng cho mục đích viễn thám và tình báo, giám sát và trinh sát,
nghĩa là chúng được trang bị để thu thập các dữ liệu an ninh nhạy cảm.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/11/GettyImages-1677001536.jpg
Cờ
Venezuela tại Quảng trường Thiên An Môn nhân chuyến công du Bắc Kinh của Tổng
thống Nicolas Maduro vào Tháng Chín 2023 (ảnh: VCG/VCG via Getty Images)
Nhìn
đâu cũng thấy bóng dáng quân đội Trung Quốc
Điều làm
nên sự khác biệt của chương trình không gian thương mại quốc tế của TQ là mối
liên hệ chặt chẽ với quân đội nước này. Các nhà thầu xây dựng các trạm vệ tinh
của TQ ở Mỹ Latin và Nam Cực cũng chính là lực lượng đứng sau các chương trình
phát triển hỏa tiễn, chiến tranh mạng và chống phòng thủ không gian của PLA.
Matthew Funaiole, một thành viên cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và
Quốc tế (Center for Strategic and International Studies-CSIS) có trụ sở tại
Washington nêu rõ:
“Tất
cả các công ty TQ xây dựng các trạm này đều có quan hệ chặt chẽ với chính phủ
và quân đội TQ cách này hay cách khác. PLA muốn có dữ liệu nào thì sẽ có được dữ
liệu đó”.
Bắc Kinh đặt
mục tiêu trở thành cường quốc vũ trụ hàng đầu thế giới vào năm 2045 với các mục
tiêu đầy tham vọng về an ninh quốc gia cũng như các dự án dân sự, kể cả kế hoạch
đưa tàu vũ trụ có phi hành đoàn lên Mặt trăng vào năm 2030 và phát triển tàu
con thoi không gian chạy bằng năng lượng hạt nhân vào năm 2040.
Đi đầu
trong cuộc chạy đua giành ưu thế về vũ trụ của Bắc Kinh là một nhóm các công ty
nhà nước chịu lệnh trực tiếp của PLA hoặc các nhà thầu quân sự. Những doanh
nghiệp khác là tư nhân hoặc nhà nước nằm trong chương trình hợp nhất quân sự-dân
sự của Bắc Kinh, một chính sách chiến lược quốc gia của đảng Cộng sản TQ nhằm bổ
sung công nghệ dân sự tiến bộ cho quốc phòng.
Công nghệ
đằng sau chương trình không gian của TQ (kể cả các trạm ở Mỹ Latin và Nam Cực)
bị chi phối bởi hai doanh nghiệp nhà nước lớn: Tập đoàn Khoa học và Công nghệ
Hàng không Vũ trụ TQ (CASC) và Tập đoàn Khoa học và Công nghiệp Hàng không Vũ
trụ TQ (CASIC). Cả hai công ty đều xuất thân từ PLA, trước khi tách ra thành
các doanh nghiệp nhà nước và vẫn là nhà cung cấp chính cho quân đội nước này.
CASC là
công ty nội địa duy nhất sản xuất hỏa tiễn hạt nhân xuyên lục địa, đồng thời là
nhà thầu hàng đầu về công nghệ vũ trụ quân sự, máy bay không người lái và hệ thống
phóng. Trên trang web, CASIC tự mô tả họ là “xương sống của ngành công nghiệp
hàng không vũ trụ TQ, giám sát việc phát triển hỏa tiễn hành trình và hỏa tiễn
đạn đạo cùng một loạt dự án khác”. CASIC xem việc phục vụ cho quân đội là nhiệm
vụ ưu tiên và ‘xây dựng TQ thành một cường quốc không gian là trách nhiệm hàng
đầu”.
Tại
Argentina, cao chót vót trên vùng đồng bằng xa xôi Patagonia là cơ sở không
gian lớn nhất do TQ xây dựng ở Mỹ Latinh. Theo báo cáo của Ngũ Giác Đài năm
2023, một đĩa vệ tinh rộng 35 mét tại Trạm mặt đất Espacio Lejano được vận hành
bởi Lực lượng Hỗ trợ Chiến lược (SSF) của PLA (SSF là đơn vị quân đội giám sát
các chương trình chiến tranh không gian, mạng và điện tử của PLA).
Theo hợp đồng
được ký kết giữa hai nước, chính phủ Argentina đồng ý “không can thiệp hoặc làm
gián đoạn” các hoạt động của TQ tại trạm mặt đất. Tại Venezuela, một công ty
nhà nước TQ đã phóng vệ tinh và xây dựng hai trạm mặt đất mà trạm lớn nhất nằm
bên trong Căn cứ không quân Capitán Manuel Ríos ở miền Trung Bắc nước này.
China
Great Wall Industry Corp (CGWIC)
là công ty duy nhất được chính phủ TQ ủy quyền cung cấp công nghệ vệ tinh
thương mại cho các đối tác quốc tế và là công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của
CASC. Chính CGWIC xây dựng trạm mặt đất ở Bolivia. Gần 6,200 dặm về phía Nam, một
ăng-ten trạm mặt đất tại căn cứ Zhongshan của TQ ở Nam Cực cũng đang được CASIC
xây dựng.
Một trạm mặt
đất khác của TQ sẽ sớm mọc lên trên hòn đảo Inexpressible ở Nam Cực xa xôi đã
khiến Ngũ Giác Đài lo ngại rằng trạm ở vị trí tốt này sẽ cung cấp cho PLA khả
năng thu thập tín hiệu tình báo trên khắp nước Úc và New Zealand (báo cáo công
bố về các mối đe dọa quân sự từ TQ ghi rõ).
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/11/GettyImages-963445926.jpg
Ngoại
trưởng Vương Nghị và Ngoại trưởng Bolivia Fernando Huanacuni Mamani, Bắc Kinh
ngày 29 Tháng Năm 2018 (ảnh: Thomas Peter – Pool/Getty Images)
Lấp
lỗ hổng Mỹ để lại
Sự hiện diện
ngày càng mở rộng của Bắc Kinh ở Mỹ Latin trong lĩnh vực không gian đã đi theo
đường lối ngoại giao và thành công, ở các quốc gia có mối quan hệ không còn ấm
nồng với Hoa Kỳ và các đồng minh phương Tây.
Bolivia
thành lập cơ quan vũ trụ vào năm 2009 khi mối quan hệ của nước này với Hoa Kỳ
đang ở thời điểm khủng hoảng. Tổng thống Evo Morales cáo buộc CIA âm mưu chống
lại chính phủ của ông. Vào thời điểm đó, Bắc Kinh chưa can dự sâu vào đất nước
đang nổi lên sau một thập niên hỗn loạn kinh tế, nhưng 12 năm sau, TQ đã trở
thành đối tác không gian và cung cấp tài chính quốc tế hàng đầu cho Bolivia.
Năm 2017,
phó tổng thống Bolivia thông báo sẽ nhận được khoản tín dụng trị giá $7 tỷ từ Bắc
Kinh cho các dự án cơ sở hạ tầng, gấp đôi tổng nợ nước ngoài vào thời điểm đó.
Năm 2023, trong bối cảnh thiếu hụt đôla Mỹ trầm trọng, Bolivia bắt đầu giao dịch
bằng đồng nhân dân tệ của TQ. Nhờ cung cấp các khoản vay hào phóng, các công ty
TQ đã mở rộng khả năng tiếp cận nguồn tài nguyên thiên nhiên rộng lớn của
Bolivia, kể cả lithium. Đổi lại, Bolivia có được một số công nghệ tiên tiến.
Ví dụ, năm
2019, Bolivia khởi động dự án Bol-110 để trang bị cho cảnh sát và các dịch vụ ứng
phó khẩn cấp ở các thành phố hệ thống giám sát do TQ sản xuất. Trong 10 tháng kể
từ khi thành lập cơ quan vũ trụ, chính phủ Bolivia đã ký hợp đồng với CGWIC cho
gói thầu gồm hai trạm mặt đất và vệ tinh Tupac Katari I.
Là một phần
của hợp đồng, Bolivia đã cử 64 nhà khoa học đến nghiên cứu công nghệ vệ tinh tại
Đại học Beihang (北京航空航天大学, Bắc
Kinh hàng không hàng thiên đại học – trường đại học hàng không vũ trụ dân sự và
quân sự danh tiếng của TQ). Sau đó, họ tiếp tục đào tạo cùng với các kỹ sư TQ tại
các trạm mặt đất mới khánh thành.
Nhìn ra những
nơi khác ở Mỹ Latin, một số quốc gia vẫn tiếp tục nuôi tham vọng về “một tương
lai không gian do TQ dẫn đầu”. Venezuela (kể từ hiệp ước đầu tiên với CGWIC vào
năm 2008) đã phóng thêm hai vệ tinh do TQ sản xuất. Tháng Chín, nước này trở
thành quốc gia Mỹ Latin đầu tiên chính thức tham gia dự án Trạm nghiên cứu Mặt
trăng Quốc tế do TQ dẫn đầu. Bất chấp nền kinh tế đang suy thoái, Tổng thống
Nicolás Maduro tuyên bố trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Bắc Kinh vào Tháng
Chín: “Tôi sẽ đưa nam hoặc nữ phi hành gia Venezuela đầu tiên lên Mặt trăng”,
dĩ nhiên, với sự giúp đỡ TQ.
Trong số
tài liệu Ngũ Giác Đài bị rò rỉ trên nền tảng trò chuyện Discord vào mùa xuân
2023, có một tài liệu đánh giá rõ về khả năng vệ tinh của TQ ở Nam bán cầu,
trong đó cho biết các vệ tinh này hiện đại hơn những ước tính trước đó và Bắc
Kinh đã có khả năng theo dõi, gây nhiễu hoặc phá hủy các vệ tinh Mỹ và thu thập
thông tin tình báo quan trọng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. “Chiến lược quân sự
tổng thể của TQ là nhằm thiết lập và duy trì ưu thế thông tin trong một cuộc
xung đột. Tầm nhìn này đã thúc đẩy TQ tăng tốc trong cuộc đua không gian” – tài
liệu viết.
No comments:
Post a Comment