Làm
thế nào để buộc Bắc Kinh nhận trách nhiệm về đại dịch virus corona
Jamie Metzl - The
Wall Street Journal
Anh Khoa dịch
VNTB, 02/08/2020
Tại
sao Trung Quốc che giấu sai lầm liên quan đến dịch bệnh ? Cách giải thích hợp
lý nhất liên quan đến một phòng thí nghiệm Vũ Hán.
*
Nếu một quốc gia vô tình
phóng tên lửa hạt nhân giết chết hơn 650.000 người, các nhà lãnh đạo thế giới
ít nhất sẽ yêu cầu một cuộc điều tra toàn diện và ngay lập tức về những gì đã xảy
ra để đảm bảo rằng điều đó không lập lại. Nhưng khi có bằng chứng cho thấy đại
dịch Covid-19 nguy hiểm không kém có thể xuất phát từ một phòng thí nghiệm
virus học Vũ Hán bị rò rỉ do tai nạn và sau đó là nỗ lực che giấu sai lầm của
chính phủ Trung Quốc, hầu hết các chính trị gia trên toàn cầu đều im lặng một
cách kỳ lạ. Trừ khi các nhà hoạch định chính sách hiểu được nguồn gốc của chủng
virus corona mới này, thế giới sẽ dễ bị tổn thương trước những đại dịch thậm
chí còn nguy hiểm hơn trong tương lai.
Chủng virus gần nhất với
SARS-CoV-2 được biết đến là một loại virus được các nhà nghiên cứu Trung Quốc lấy
mẫu từ sáu người thợ mỏ bị nhiễm bệnh khi làm việc trong một hang động có dơi ở
miền nam Trung Quốc vào năm 2012. Những người này đã có những triệu chúng mà
chúng ta thấy ở những người nhiễm Covid-19. Một nửa trong số họ đã chết. Những
mẫu virus này sau đó đã được đưa đến Viện Virus học Vũ Hán, cơ sở duy nhất ở
Trung Quốc, có phòng thí nghiệm đạt độ an toàn sinh học cấp 4, mức an toàn cao
nhất có thể. Các phòng thí nghiệm cấp này được dành riêng cho các cơ sở xử lý
các mầm bệnh nguy hiểm nhất. Vũ Hán cách tỉnh Vân Nam hơn 1.000 dặm về phía bắc,
nơi có các hang động nêu trên.
Nếu virus đã lây lan sang
người thông qua một loạt các tiếp xúc giữa người và động vật trong tự nhiên hoặc
ở các khu chợ thịt hoang dã, như Bắc Kinh đã tuyên bố, chúng ta có thể đã thấy
bằng chứng về việc người ta bị nhiễm bệnh ở các nơi khác ở Trung Quốc trước khi
dịch bùng phát ở Vũ Hán. Chúng ta chưa thấy điều này.
Hướng giải thích thay thế,
một vụ rò rỉ virus từ phòng thí nghiệm, là hợp lý hơn nhiều. Chúng tôi biết rằng
Viện Vi-rút Vũ Hán đã sử dụng các kỹ thuật gây tranh cãi để làm cho vi-rút có độc
lực cao hơn để phục vụ việc nghiên cứu. Một bức điện mật của Bộ Ngoại giao 2018
được công khai trong tháng này nhấn mạnh hồ sơ an toàn đáng báo động của phòng
thí nghiệm này nên làm chúng ta lo lắng hơn.
Gợi ý rằng một đợt lây
lan virus nguy hiểm chết người từ dơi đã tình cờ xảy ra gần viện virus học cấp
4 duy nhất ở Trung Quốc, nơi nghiên cứu chủng virus gần nhất với chủng virus
COVID-19 được biết đến là điều có thể tin được.
Hơn hết, Việc Trung Quốc
che giấu làm người ta nghi ngờ. Trong những tuần đầu tiên cực kỳ quan trọng sau
khi dịch bắt đầu bùng phát, Bắc Kinh đã chủ động ngăn chặn các thông tin tối
quan trọng và ngăn các nhà điều tra của Tổ chức Y tế Thế giới vào nước này để
điều tra trong khi các mẫu nghiên cứu bị phá hủy. Khi một nhà sinh vật học người
Trung Quốc can đảm đăng bộ gen của virus lên mạng, phòng thí nghiệm của anh ta
đã ngay lập tức "bị đóng cửa để sửa chữa".
Chính phủ Trung Quốc đã cấm
các nhà khoa học thảo luận công khai về nguồn gốc của đại dịch. Các nhà báo
công dân điều tra dịch bệnh đã biến mất. Nội dung trong một báo cáo của Liên
minh châu Âu đã bị xóa khỏi phiên bản cuối cùng theo cách gây tranh cãi,
"Trung Quốc đã tiếp tục thực hiện một chiến dịch tạo thông tin giả trên
toàn cầu để lái cáo buộc nguyên nhân gây đại dịch sang hướng khác.
Vào tháng 5, 120 quốc gia
có mặt trong Hội đồng Y tế Thế giới đã đồng ý tiến hành "đánh giá một cách
vô tư, độc lập và toàn diện", để "đánh giá kinh nghiệm và rút ra những
bài học trong nỗ lực ứng phó với đại dịch do WHO phối hợp".
Từ ngữ kỳ lạ và có khả
năng hạn chế này thể hiện sự thỏa hiệp cho phép Bắc Kinh né tránh mọi cuộc điều
tra nghiêm túc về nguồn gốc của đại dịch. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã
làm cho sự ngoan cố này trở nên rõ ràng hơn khi nói rõ rằng chỉ nên bắt đầu điều
tra sau khi đại dịch được ngăn chặn. Mặc dù một nhóm tiền trạm của WHO đã đi
Trung Quốc vào ngày 10 tháng 7, nhưng nhiều khả năng bất kỳ cuộc điều tra quốc
tế nào sẽ bị chính phủ Trung Quốc ngăn chặn đáng kể.
Thật dễ hiểu vì sao Bắc
Kinh sẽ không vui mừng với việc điều tra kỹ lưỡng nguồn gốc của đại dịch. Nếu
cái chết của rất nhiều người trên khắp thế giới bắt nguồn từ một tai nạn trong
phòng thí nghiệm và sự che đậy, thì hậu quả ở Trung Quốc và trên toàn cầu sẽ rất
lớn.
Điều khó hiểu hơn là tại
sao rất nhiều người bên ngoài Trung Quốc đang thận trọng như vậy.
Một phần của điều này có
thể được giải thích bởi ảnh hưởng mạnh mẽ của Trung Quốc trên toàn cầu. Khi Thủ
tướng Úc Scott Morrison đề nghị một cuộc điều tra, Bắc Kinh đã ngay lập tức trừng
phạt Úc bằng cách giảm các hoạt động thương mại. Với nền kinh tế Trung Quốc hồi
phục trong khi Hoa Kỳ đang gặp khó khăn, nhiều quốc gia lo ngại chính phủ Trung
Quốc có thể gây nguy hiểm cho tương lai kinh tế của họ hoặc làm cho việc cung cấp
vật tư y tế quan trọng trở nên khó khăn hơn. Nhiều người tiến bộ dường như cũng
đang tự kiểm duyệt vì sợ làm gia tăng tính chính đáng của việc Tổng thống Trump
đổ lỗi cho Trung Quốc.
Nhưng không điều tra đến
tận cùng là một điều hết sức vô lý. Rủi ro trong tương lai là rất lớn.
Để đảm bảo an toàn cho mọi
người, các nhà điều tra của WHO và bên ngoài phải được trao quyền vô hạn để
khám phá tất cả các nghi vấn có liên quan về nguồn gốc của đại dịch. Cuộc điều
tra pháp y toàn diện này phải bao gồm quyền tiếp cận đầy đủ với tất cả các nhà
khoa học, mẫu sinh học, hồ sơ phòng thí nghiệm và các tài liệu khác từ các viện
virus học Vũ Hán và các tổ chức Trung Quốc có liên quan khác.
Việc Bắc Kinh không cho
tiếp cận nên được coi là thừa nhận lỗi.
Nhưng có một cách thậm
chí tốt hơn để giải quyết vấn đề. Bằng cách làm việc cùng nhau để tìm hiểu đầy
đủ nguồn gốc của đại dịch, làm thế nào chúng ta không ứng phó thích hợp và
chúng ta phải làm gì để ngăn chặn dịch bệnh tiếp theo, chúng ta có thể xây dựng
một thế giới an toàn hơn cho mọi người.
-------------------
*Ông Metzl phục vụ trong Hội đồng An ninh Quốc
gia và Bộ Ngoại giao trong chính quyền của bà
Clinton. Ông là thành viên cao cấp của Hội đồng Đại
Tây Dương, thành viên của ủy ban cố vấn
quốc tế của WHO về chỉnh sửa
bộ gen người và là tác giả của cuốn
Hacking Darwin : Kỹ thuật di truyền và Tương
lai của loài người.
Nguyên tác :
How
to Hold Beijing Accountable for the Coronavirus
Why did China cover up
the epidemic? The most plausible explanation involves a Wuhan lab.
By Jamie Metzl
July 28, 2020 6:56 pm ET
No comments:
Post a Comment