Khủng
hoảng Belarus: Tổ Chức OSCE đề nghị làm trung gian hòa giải
Tú
Anh -
RFI
Đăng
ngày: 18/08/2020 - 12:03
Trong bối cảnh áp lực dân chúng mỗi ngày mỗi mạnh
đòi tổng thống Belarus từ chức, Tổ Chức An Ninh và Hợp Tác Châu Âu OSCE ngày 17/08/2020 đề nghị
giúp hai bên đối thoại và kiểm lại phiếu bầu. Tại chỗ, phong trào đình công lan
đến lãnh vực truyền thông Nhà nước.
Người dân Belarus
biểu tình ngày 17/08/2020 sát nhà máy sản xuất xe công cụ MZKT gần
thủ đô Minsk (Belarus). Khẩu hiệu được giơ cao ghi "Loukachenko từ
chức". REUTERS - Vasily Fedosenko
Sáng kiến của OSCE được
công bố vào chiều thứ Hai 17/08/2020, một ngày sau khi ít nhất 200.000
người tham gia cuộc xuống đường đông đảo nhất từ khi Belarus độc lập. Khủng hoảng
chính trị tại Belarus cũng làm cho Liên Hiệp Châu Âu triệu tập thượng đỉnh bất
thường vào ngày mai 19/08 tại Bruxelles. Lãnh đạo 27 nước thành viên sẽ thông
qua các biện pháp trừng phạt giới chức chính quyền Belarus vi phạm nhân quyền.
Chính phủ Đức, chủ tịch
luân lưu Liên Hiệp Châu Âu, sau một thời gian do dự, đã chọn thái độ ủng hộ đối
lập trước sức ép của công luận Đức.
Từ Berlin, thông tín viên
Pascal Thibault phân tích :
"Sự im lặng của
Angela Merkel là thái độ ô nhục". Lời công kích này không xuất phát từ một
tờ báo triệt để chống nữ thủ tướng Đức mà là của một nhật báo bảo thủ
Frankfurter Allgemeine. Thái độ kềm chế của Berlin cho đến nay được diễn giải
là do e ngại không muốn đẩy Belarus vào vòng tay của Matxcơva.
Ngày hôm qua, trước hàng loạt câu hỏi chất vấn của
các nhà báo, cuối cùng phát ngôn viên của thủ tướng Angela Merkel mới cho biết
là đã có liên lạc với nữ ứng cử viên đối lập Belarus (Svetlana Tikhanovskaia)
trong cuộc bầu cử tổng thống ngày 09 tháng 08. Trái lại, Berlin bác bỏ tuyên bố
của tổng thống Lukachenko, theo đó ông có điện đàm với thủ tướng Đức hồi
cuối tuần qua.
Phát ngôn viên thủ tướng Đức kêu gọi chính quyền
Belarus từ bỏ dùng bạo lực đàn áp người biểu tình, trả tự do vô điều kiện những
người đang bị giam cầm và tiến hành đối thoại.
Berlin đe dọa sẽ mở rộng các biện pháp trừng phạt của
Liên Hiệp Châu Âu đối với quan chức chế độ: "Những người biểu tình có thể
tin tưởng vào sự ủng hộ của Liên Hiệp Châu Âu. 27 thành viên đã đồng thuận
thông qua các biện pháp trừng phạt các quan chức Belarus vi phạm nhân quyền
và đương nhiên là có thể mở rộng hơn để nhắm vào các viên chức khác".
Mặt khác, Berlin cũng thẩm định rằng Tổ Chức An Ninh
và Hợp Tác Châu Âu OSCE có thể đóng vai trò quan trọng với một phái bộ có nhiệm
vụ làm trung gian hòa giải và kiểm chứng kết quả bầu cử tổng thống ngày 09
tháng 08 vừa qua.
Tại chỗ, hôm nay cũng như
hôm qua là hai ngày khó khăn đối với tổng thống Loukachenko. Hôm qua, dùng trực
thăng đi thăm một nhà máy chế tạo Kali, ông bị hàng trăm công nhân đình công giận
dữ la ó đuổi đi.
Cùng lúc đó, hai cuộc biểu
tình diễn ra song song tại nhà giam chồng của nữ ứng cử viên Svetlana Tikhanovskaia
và trước trung tâm tạm giam hiện còn nhốt hàng trăm người biểu tình của ngày
trước.
Hôm nay, đến lượt đài
truyền hình Nhà nước đình công ủng hộ phong trào đối lập. Lần đầu tiên người
dân Belarus được xem phỏng vấn những người đình công.
***
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
Belarus
: Tổng thống Loukachenko tuyên bố có thể chia sẻ quyền lực
.
Belarus
: Phong trào chống tổng thống Loukachenko lan rộng
.
Belarus
: Khi người dân hết sợ bạo lực
.
---------------------------------------------------------------------
.
Belarus
: Tổng thống Loukachenko ngày càng cô độc
Tú
Anh -
RFI
Đăng ngày: 18/08/2020
- 14:23
Nắm quyền từ năm 1994, sau khi Liên Xô tan rã, tổng
thống Loukachenko cô đơn hơn bao giờ hết từ khi ông đắc cử nhiệm kỳ sáu với hơn
80% phiếu. Người bị đối lập đặt cho biệt danh là « tổng thống 3% » bị
tố cáo gian lận để tiếp tục nắm quyền. Tuy nhiên, trong nước, phong trào phản
kháng ngày càng lan rộng đến mọi tầng lớp dân chúng. Liệu « người
hùng » đã đến ngày tàn ?
Tổng thống Belarus
Alexander Loukachenko gặp công nhân trong chuyến thăm nhà máy chế tạo xe hơi
MZKT, gần Minsk, ngày 17/08/2020. via REUTERS - BelTA
Hình ảnh tổng thống
Belarus bị công nhân nhà máy cơ khí MZKT xua đuổi, tức giận leo lên trực
thăng ra về hôm thứ Hai 17/08/2020 có thể là tiếng chuông cảnh tỉnh Loukachenko
sau 26 năm cầm quyền ?
Dân bỏ
Ngày hôm trước, đối lập
đã huy động một cuộc biểu tình đông đảo chưa từng thấy tại thủ đô Minsk. Giới
trẻ thành phố, có học thức cùng với thành phần công nhân xí nghiệp quốc doanh,
kẻ xuống đường, người bãi công cùng một mục đích : nhà độc tài phải từ chức để đất nước được tự do.
Hôm nay, đến lượt giới
phóng viên, ký giả của truyền hình Nhà nước, công cụ tuyên truyền số một của chế
độ, đình công. Một loạt ký giả nổi tiếng loan báo từ chức. Một tin xấu nữa là
nhân viên của tập đoàn
Belaruskali, xí nghiệp sản xuất hóa chất Kali chế tạo phân bón, tham gia
đình công gây sức ép. Mà phân bón là nguồn ngoại tệ quan trọng của Belarus .
Tình hình hiện nay tại
Belarus, theo nhà phân tích Pháp Renaud Girard (*) không khác chi Serbia năm
2000, trước khi nhà độc tài Milosevic bị lật đổ.
Bị dân trong nước bỏ rơi,
tổng thống Loukachenko kỳ vọng vào hỗ trợ của nước ngoài.
Nga lạnh nhạt
Từ khi khủng hoảng xảy
ra, tổng thống Belarus nhiều lần cầu cứu Matxcơva và mong chờ tổng thống
Vladimir Putin ủng hộ. Thế nhưng thông cáo của điện Kremlin không thể hiện chút
đồng cảm nào đặc biệt đối với Loukachenko. Trái lại, nội dung ngắn gọn chỉ
nhắc lại các điều khoản của Tổ Chức An Ninh Chung OTSC mà Nga, Belarus cùng bốn
nước Trung Á là thành viên. OTSC cũng như NATO chỉ can thiệp bảo vệ một thành
viên khi thành viên đó bị nước ngoài tấn công. Hiện nay, có cường quốc nào muốn
xâm lăng Belarus ?
Vladimir Putin cũng khó
có thể có thiện cảm với hành động của Loukachenko đón tiếp trọng thế ngoại trưởng
Mỹ tại Minsk hôm đầu tháng 02. Mike Pompeo lợi dụng lúc Putin và Loukachenko bất
hòa trên hồ sơ khí đốt để đề nghị bán dầu hỏa cho Belarus.
Châu Âu chế tài
Về phần châu Âu, từ trước
đến nay, vì muốn kéo Belarus ra xa ảnh hưởng Nga nên bị Loukachenko bắt chẹt. Mỗi
lần muốn được Bruxelles viện trợ và giảm nhẹ cấm vận, Loukachenko thả một vài
nhà đối lập, sau đó đâu lại vào đó, thậm chí tệ hơn nữa. Trong cuộc bầu cử tổng
thống vừa qua, ba ứng cử viên có uy tín của đối lập bị bắt giam, không kể một
người đang thọ án 15 năm, còn một người thoát qua Nga lánh nạn. Hệ quả không ngờ
của vụ đàn áp này là Svetna
Tikhanovskaia, thay chồng là blogger đang ngồi tù, ra ứng cử
và trở thành thần tượng của đối lập và được một số nước của châu Âu hậu thuẫn .
Thượng đỉnh châu Âu vào
ngày 19/08 sẽ cho thấy rõ hơn lập trường của Bruxelles nhưng qua tuyên bố của
chính phủ Đức, trong giải pháp hoà giải, đối thoại qua trung gian Tổ Chức An
Ninh Và Hợp Tác Châu Âu có phần kiểm lại phiếu và chế tài trừng phạt vi phạm
nhân quyền.
Người mới
Theo suy đoán của nhà báo
Pháp Renaud Girard, Matxcơva có thể giải quyết được khủng hoảng Belarus, vừa
bảo vệ được quyền lợi địa chiến lược, vừa không cần chiến xa khiêu khích NATO và
gây hận thù với người dân Belarus : đó là thay thế Lukachenko bằng một
nhân vật khác, ôn hòa, được đối lập và Matxcơva chấp nhận.
Về phần tổng thống
Loukachenko, ông vừa tung lá bài cuối cùng là « chấp nhận thay đổi Hiến
Pháp ». Thực ra, đó là dụng ý kéo dài thời gian, rình rập thời cơ và chia
rẽ đối lập, theo phân tích của chuyên gia Nga Alexandre Baounov. Thành bại
ra sao đó là chuyện khác.
Ghi chú : (*) :
La ligne rouge de la révolution Biélorusse , Le Figaro 18/08/2020
***
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
Belarus
: Tổng thống Loukachenko tuyên bố có thể chia sẻ quyền lực
.
Belarus:
Lukachenko khẳng định được Putin cam kết ''yểm trợ an ninh''
.
Khủng
hoảng Belarus: Tổ Chức OSCE đề nghị làm trung gian hòa giải
No comments:
Post a Comment