07/02/2019
Cách đây không lâu, Huang Xiangmo là một trong hai
người Trung Quốc có ảnh hưởng mạnh mẽ lên chính giới và hai đảng chính trị lớn
nhất của Úc, đảng Lao động và đảng Cấp tiến. Người kia là Chau Chak Wing. Cả
hai được tuyên dương vì các đóng góp từ thiện đáng kể cũng như hỗ trợ tài chánh
cho các hoạt động của chính đảng.
Giờ đây âm mưu đằng sau hai nhân vật này đã được vạch
trần trên phương tiện truyền thông Úc. Cả hai ông Huang và Chau bị tố cáo làm
cánh tay dài của Bắc Kinh. Ông Chau (biệt danh CC3) cũng bị dân biểu Andrew
Hastie tố
cáo tại quốc hội Úc về hành vi lũng đoạn Liên Hiệp Quốc qua vụ
hối lộ cố Chủ tịch Đại Hội đồng LHQ John Ashe. Còn hồ sơ xin gia nhập công
dân của ông Huang thì mới đây đã bị từ chối, và tư cách thường
trú nhân của ông cũng bị hủy bỏ. Tuy có biệt thự trị giá 13 triệu đô la tại
Sydney, ông Huang hiện đang ở ngoài Úc (có nguồn tin cho rằng ông đang ở Bắc
Kinh, nguồn khác thì nói Hồng Kông) nên có xác xuất là ông không bao giờ được
quay về lại ngôi nhà này của mình. Quyết định của chính phủ Úc đối với hồ sơ di
trú của ông Huang đã gửi một thông điệp mạnh mẽ nhất đến các chính quyền nước
ngoài, đặc biệt là Bắc Kinh, rằng nếu có ý đồ sử dụng tiền để lũng đoạn chính
trị tại đây thì nên nghĩ lại.
Ông Huang là ai và đã làm gì để gây ảnh hưởng tại
Úc?
Đến Úc năm 2011, ông Huang đã tìm cách tạo ảnh hưởng
lên xã hội và chính trị Úc trong một thời gian ngắn. Trong vòng 5 năm, ông
Huang đã ủng hộ các chính đảng số tiền lên đến 2,7
triệu đô la, bảo trợ 3,5
triệu đô la cho trường đại học Western Sydney để thành lập viện
Nghệ thuật và Văn hóa Úc-Trung, và 1,8
triệu đô la để thành lập Viện Nghiên cứu Quan hệ Úc-Trung tại
trường đại học UTS (xếp đặt cựu Thủ hiến Sydney và Ngoại trưởng Úc Bob Carr làm
chủ tịch). Không lâu sau đó, ông trở thành Chủ tịch của Hội đồng Úc châu để
Thúc đẩy sự Thống nhất Hòa bình của Trung Quốc (CPPRC). Đây là một nhóm hoạt động
mang tính cộng đồng của Trung Quốc ở hải ngoại mà về sau được phát giác là có
nhiệm vụ phát triển mạng lưới ảnh hưởng của Bắc Kinh. Sau này nhiều người mới
biết rằng CPPRC là
một trong nhiều nhóm mang danh nghĩa xã hội dân sự được Bắc Kinh quản lý, tuyển
dụng bởi giới lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc, bề ngoài ra vẻ độc lập nhưng
chủ yếu phục vụ cho các chính sách của đảng.
Nhờ các việc làm trên, ông Huang đã gặp gỡ được hầu
hết các lãnh đạo hàng đầu của đảng cầm quyền lẫn đối lập tại Úc, và chụp hình
chung với tất cả các lãnh đạo này. Ảnh hưởng và tên tuổi của ông Huang ngày
càng gia tăng vào năm 2016, cho đến khi các biến cố tại Biển Đông nổi lên. Vào
ngày 12 tháng Bảy năm 2016 Tòa Trọng
tài Thường trực Hague quyết định Trung Quốc vi phạm chủ quyền của
Philippines, và đường lưỡi bò mà Trung Quốc đòi chủ quyền toàn bộ là không có
cơ sở pháp lý. Liền sau đó, chính
quyền Úc, đặc biệt bà Julie Bishop người đứng đầu Bộ Ngoại giao, đã
kêu gọi Trung Quốc cũng như các bên tranh chấp tôn trọng phán quyết sau cùng
này, và khẳng định rằng Úc cũng như mọi quốc gia khác đều có quyền sử dụng hải
phận và đường bay theo luật quốc tế. Bắc Kinh đã nổi giận về lập trường của Úc,
và tỏ vẻ muốn dạy cho Úc một bài học, như thái độ trịch thượng của họ trước đây
với các nước láng giềng khác, mà Việt Nam đã có quá nhiều kinh nghiệm.
Liền sau phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực, Bắc
Kinh đã sử dụng mọi phương tiện và biện pháp có thể để tạo áp lực tối đa lên nước
Úc. Đầu tiên là bật đèn xanh cho các nhóm cộng đồng người Hoa mà đã bị họ ảnh
hưởng bấy lâu nay (không phải cộng đồng người Hoa tự do), xuống đường biểu
tình trên đường phố Melbourne yêu cầu chính quyền Úc không can
thiệp vào chuyện nội bộ của Trung Quốc. Kế đến là các áp lực về kinh tế và thương
mại. Nên nhớ nền kinh tế của Úc phụ thuộc khá nhiều vào kinh tế của Trung
Quốc, trong đó xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm 33,7 phần trăm, nhập
khẩu 22,5 phần trăm, tổng cộng là 28,2 phần trăm, đứng đầu danh sách giao
thương giữa Úc và một nước khác. Bắc Kinh hiểu rõ và lợi dụng ưu thế này để gây
khó khăn về thương mại giữa hai nước, điều mà họ thường làm với các quốc gia
khác. Họ đã ngâm tôm các sản phẩm nhập cảng từ Úc, Mỹ và nhiều nơi khác, đến mức
hư hại, khi có thái độ hay lời nói tiêu cực về phía họ.
Ông Huang cũng đã nhập cuộc sau đó. Biết rằng chính
sách ngoại giao của chính quyền Úc lẫn đối lập đã rõ ràng về Biển
Đông, ông Huang đe dọa rút lại số tiền đã hứa ủng hộ cho đảng Lao động là 400
ngàn đô la khi người phát ngôn về quốc phòng của đảng này, TNS
Stephen Conroy, đã ví quan điểm của Bắc Kinh về Biển Đông là “cực kỳ vô lý”. Và
hình như không còn sự chọn lựa nào khác nên lá bài cuối cùng của Huang là vận động
một thượng nghị Lao động Sam Dastyari để nhái lại các quan điểm của Bắc Kinh về
Biển Đông. Chỉ vì một vài ngàn đô la mà TNS Dastyari đã phát
biểu ngược lại với quan điểm của đảng Lao động. Khi vụ này bị
truyền thông Úc phanh phui thì tương lai chính trị đang sáng lạn của Dastyari kể
từ đó lao xuống vực thẳm. Nhưng chưa hết. Trong lần gặp
gỡ vào cuối tháng Mười năm 2016 tại biệt thự của Huang,
Dastyari cảnh báo cho Huang nên cẩn thận vì điện thoại của Huang có thể bị các
cơ quan chính quyền, kể cả chính quyền Mỹ, nghe lén. Chắc là có nghe lén thật
nên sự kiện này gần một năm sau bị phơi bày. Và đây là giọt nước làm tràn ly vì
Dastyari chứng tỏ chẳng quan tâm bao nhiêu đến quyền lợi và an ninh quốc gia của
Úc. Trước bao áp lực ngày càng gia tăng, TNS Dastyari đã phải chính thức từ nhiệm
và từ dã chính trường vào cuối năm qua.
Sau phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực về Biển
Đông, các cơ quan truyền thông Úc, dẫn đầu là sự kết hợp tài tình giữa các
phóng viên chuyên nghiệp của Fairfax và ABC, đã điều tra và phanh phui quan hệ
giữa các tỷ phú người Trung Quốc tại Úc với các lãnh đạo chính trị và quân sự tại
Bắc Kinh và ĐCSTQ, và các ảnh hưởng mà họ muốn đạt được với chính giới Úc. Cuộc
điều tra mang tên “Quyền
lực và ảnh hưởng” gồm ba phần (1, 2 và 3)
đã được trình chiếu vào giữa năm 2017, phanh phui bao nhiêu sự kiện mà ít ai được
biết trước đây, làm chấn động nước Úc. Thật ra cơ quan tình báo của Úc là ASIO
đã biết rất rõ các vấn đề này và đã từng cảnh báo các chính đảng về âm mưu xâm
nhập ảnh hưởng từ bên ngoài, đặc biệt là từ Trung Quốc. Nhưng vì cần tiền hoạt
động, hay vì coi nhẹ hay coi thường các âm mưu từ Trung Quốc, nên không đảng
nào tích cực tìm biện pháp thích hợp để đối phó cho đến khi các cơ quan truyền
thông nỗ lực điều tra và đưa thông tin đến người dân. Đến lúc đó các chính đảng
và chính trị gia đã phải chứng tỏ khả năng lãnh đạo của mình trong việc đối phó
với sự xâm nhập của ngoại bang (điều mà đã xẩy ra cho Hoa Kỳ qua sự can thiệp của
Nga; đối với Úc thì đối tượng chính là Trung Quốc).
Sau vụ điều tra giữa năm 2017 nói trên, đến cuối năm
2017 chính giới Úc đã nhanh chóng thảo luận về dự luật can thiệp từ nước ngoài
(foreign interference) và tình báo/gián điệp để có biện pháp tối hảo trong việc
ngăn chặn, ngăn ngừa, và trừng phạt những ai vi phạm. Sau một thời gian tranh
luận gắt gao, hai bộ luật được thông
qua vào giữa năm 2018 và bắt đầu có hiệu lực vào cuối năm 2018.
Bộ luật này sẽ có những tác
động lên các hoạt động của các bộ phận tay, chân, mắt, tai của
Bắc Kinh tại Úc, nhưng cụ thể ra sao, chẳng hạn như tác động lên Viện Khổng Tử,
CPPRC hay các cơ quan truyền thông của Trung Quốc tại Úc, thì chưa rõ.
Trong thời gian qua, Bắc Kinh rất bất bình với Úc vì
họ cho rằng bộ luật này được làm ra để nhắm vào họ. Vì thế mà các cuộc gặp gỡ
giữa các quan chức cao cấp chính quyền của hai bên bị đình trệ nhiều lần. Việc
xin visa để các phóng
viên Úc vào Trung Quốc vào giữa năm 2018 do chính Bob Carr thực
hiện, người đứng đầu Viện Quan hệ Úc Trung mà chính ông Huang đã tài trợ, như đề
cập trên, cũng gặp sự thinh lặng khó hiểu. Trong khi đó, một phóng viên nhà
bình luận có quốc tịch Úc là Yang
Hengjun, bay từ New York sang Trung Quốc vào tháng Giêng vừa qua, đã
bị bắt giữ tại Quảng Đông khi đang chờ chuyến bay sang Thượng Hải vì bị tình
nghi “làm nguy hiểm an ninh quốc gia”. Đây là một trong các hàng loạt bắt vớ và
kết tội của Trung Quốc đối với các công dân nước ngoài sau khi Hoa Kỳ yêu cầu
Canada dẫn độ bà Mạnh
Vãn Chu, giám đốc tài chính của Huawei. Ngược lại, sau một thời gian
dài xem xét trường hợp xin nhập tịch của ông Huang, Úc đã không những từ chối hồ
sơ nhập tịch mà còn hủy bỏ tư cách thường trú nhân của ông Huang lúc ông đang ngoài
Úc. Đây là một thông điệp mạnh mẽ từ chính quyền Úc, mặc dầu không công khai bởi
sự ràng buộc của luật bảo vệ quyền
riêng tư.
Tình hình Biển Đông cũng như Ấn Độ - Thái Bình
Dương, tuy có vẻ yên tĩnh trên bề mặt phần nào đó, nhưng những đợt sóng ngầm và
các thế cờ vây dường như đang bủa tới. Trên mặt trận này, Trung Quốc tuy bỏ ra
bao nhiêu tiền để mua ảnh hưởng nhưng dường như vẫn cô đơn và đồng minh thì hiếm
hoi. Úc, trong khi đó, có vô số đồng minh và liên minh, trong đó có Bộ
Tứ (Úc, Mỹ, Nhật và Ấn), mặt dầu đây không phải là liên minh giống
kiểu NATO tại châu Âu. Nếu Úc không bày tỏ thái độ cứng rắn với một tên bully
thì không chỉ thiệt thòi về nhiều mặt mà xác xuất tái
diễn cũng sẽ rất cao. Việc Úc từ chối và hủy bỏ visa của ông
Huang mới đây là trường hợp đầu tiên áp dụng luật can thiệp nước ngoài được ban
hành năm ngoái. Nó cũng cho thấy lãnh đạo của Úc có bản lãnh và đã chuẩn bị chiến
lược để âm thầm lẫn công khai để đối phó với thách thức và hiểm họa của sự trổi
dậy của Trung Quốc trong những năm trước mặt.
Điều đáng nói trong các sự kiện nêu trong bài này là
vai trò không thể thay thế của truyền thông tại Úc. Nhờ tính chuyên môn và hoàn
toàn độc lập của các cơ quan truyền thông cũng như các chuyên gia về chính trị
học như Clive Hamilton, tác giả cuộc Xâm lược Âm thầm (Silent Invasion),
nên người Úc đã biết rõ được các vấn đề phức tạp và chuyên môn về hoạt động
tình báo của Trung Quốc. Qua đó, mọi công dân có thể thảo luận và tranh luận
tích cực về nguyên nhân, hậu quả cũng như các biện pháp cho những vấn đề phức tạp
đối diện với quyền lợi và an ninh quốc gia của mình.
(Úc Châu, 07/02/2019)
No comments:
Post a Comment