Giấc mộng
Starship của SpaceX còn bao xa?
Tuổi Trẻ Online
20/11/2023 09:41 GMT+7
https://tuoitre.vn/giac-mong-starship-cua-spacex-con-bao-xa-20231120085303728.htm
Vụ phóng thử phương tiện vũ trụ Starship gồm tên lửa
đẩy Super Heavy và tàu vũ trụ cũng mang tên Starship của SpaceX vào ngày 18-11
tiếp tục thất bại, đặt ra câu hỏi về mục tiêu trở lại Mặt trăng vào năm 2025 của
Hoa Kỳ.
https://cdn.tuoitre.vn/thumb_w/730/471584752817336320/2023/11/20/do-hoa-1700445058220344621909.jpg
So sánh kích thước của các tàu thám hiểm
không gian chở người
7h03 sáng 18-11 (giờ Miền Trung nước Mỹ), mặt đất tại bãi phóng
Starbase của SpaceX ở Boca Chica thuộc bang Texas rung chuyển khi
tên lửa đẩy khổng lồ mang tên Super Heavy cất cánh. 33 động cơ của tên lửa được
mệnh danh là mạnh nhất hành tinh đưa tàu vũ trụ Starship nằm trên đỉnh Super
Heavy hướng thẳng vào không gian.
Phát nổ nhưng vẫn "thành công"
Vào thời điểm bắt đầu phóng, phòng điều khiển vụ phóng tràn ngập tiếng
vỗ tay và tiếng reo hò. Nhưng bầu không khí náo nhiệt đó không kéo dài lâu.
Tên lửa đẩy Super Heavy tách khỏi tàu Starship không
lâu sau khi rời bệ phóng nhưng phát nổ gần như ngay lập tức thay vì rơi xuống vịnh
Mexico như dự định. Tàu Starship sau đó cũng mất liên lạc với phòng điều khiển ở
độ cao gần 150km. Và ngay trước khi SpaceX dự định tắt động cơ, hệ thống chấm dứt
chuyến bay tự động đã kích hoạt, phá hủy tàu Starship trên vịnh Mexico. Nói một
cách khác, tàu Starship đã tự cho nổ tung chính mình.
Toàn bộ sự việc diễn ra trong vòng tám phút. Cũng giống như vụ phóng thử
đầu tiên hồi tháng 4 vừa rồi, SpaceX dự định đẩy tàu Starship lên độ cao khoảng
90km so với mặt đất và sẽ kết thúc hành trình ngoài khơi Hawaii sau khoảng 90
phút bay. Dù có kết cục giống nhau, nhưng so với lần trước, lần này thời gian
bay của tên lửa đẩy và tàu vũ trụ đã tăng gấp đôi.
"Xin chúc mừng các đội đã đạt được tiến bộ trong chuyến bay thử
nghiệm ngày hôm nay" - người đứng đầu Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA),
ông Bill Nelson, viết trên mạng xã hội X.
Theo tạp chí National Geographic, để một vụ phóng tên lửa thử nghiệm được
coi là thành công, nó phải hoạt động tốt hơn cuộc thử nghiệm trước đó. Trong
chuyến bay thử nghiệm đầu tiên, tên lửa Super Heavy đã mất kiểm soát, không
tách ra khỏi tàu Starship và tự hủy giữa không trung.
Nếu xét ở góc độ như National Geographic nói, cộng thêm lời chúc mừng của
ông Nelson, vụ phóng lần này đã được xem là "thành công" dù không như
kế hoạch mong đợi. Mặc dù vậy, việc hai lần thất bại liên tục đã làm dấy lên lo
ngại về mức độ khả thi của dự án. Người lo lắng nhất lúc này có lẽ là NASA - cơ
quan đã đặt kỳ vọng lớn vào Starship cho sứ mệnh trở lại Mặt trăng vào năm
2025.
Kế hoạch của NASA có bị chậm lại?
Đánh bại hai đối thủ cạnh tranh, SpaceX đã giành được hợp đồng trị giá
2,9 tỉ USD cho sứ mệnh Artemis III của NASA. Trong khi Elon Musk bắt đầu
chế tạo phương tiện vũ trụ Starship với ý định thực hiện chuyến đi tới sao Hỏa,
NASA thận trọng hơn khi chỉ sử dụng một phiên bản Starship để dừng chân ở Mặt
trăng.
Kế hoạch của SpaceX rất táo bạo. Đầu tiên, họ sẽ phóng một kho rỗng vào
quỹ đạo Trái đất, nơi sẽ đóng vai trò như một trạm bơm nhiên liệu đẩy của tàu
Starship. Một tàu chở nhiên liệu chuyên biệt cho Starship sẽ tiến đến kho chứa
nhiên liệu, nạp đầy oxy lỏng cùng methane lỏng vào kho chứa đang lơ lửng và trở
lại mặt đất. Sau đó, tàu Starship sẽ được tên lửa Super Heavy đưa vào không
gian từ Trái đất, gặp kho nhiên liệu đẩy và đổ đầy bình trước khi khởi hành đi
vào quỹ đạo Mặt trăng.
Tại đó, nó sẽ gặp tàu Orion của NASA được phóng đi
bằng một loại tên lửa khác. Tàu Starship sẽ ghép nối tàu Orion đang chở các phi
hành gia bên trong và hạ cánh xuống bề mặt Mặt trăng. Sau khi hoàn thành sứ mệnh,
con tàu sẽ đưa các phi hành gia và tàu Orion trở lại không gian rồi ở hẳn đó,
đóng vai trò như một "xe buýt trung chuyển" giữa Trái đất và Mặt
trăng trong tương lai.
Một quan chức của NASA ước tính sẽ cần dưới 20 lần phóng Starship để
chuẩn bị cho sứ mệnh trở lại Mặt trăng. Tỉ phú Elon Musk thì tự tin sẽ không cần
quá tám chuyến bay để lấp đầy kho nhiên liệu đẩy, nhưng khả năng cao sẽ nhiều
hơn thế. Lý do là vì oxy lỏng, vốn phải được giữ ở nhiệt độ cực lạnh, sẽ bốc
hơi khi kho chứa liên tục quay quanh Trái đất.
Với người bình thường, việc một phương tiện vũ trụ dự kiến chở con người
liên tục bị nổ tung là điều đáng lo ngại. Nhưng các chuyên gia thì lại nhìn dưới
góc độ khác. Nói với báo New York Times, ông Phil Larson, người từng là cố vấn
không gian của Nhà Trắng dưới thời tổng thống Barack Obama và sau đó làm việc về
nỗ lực liên lạc tại SpaceX, khẳng định các sự cố trong lần phóng đầu tiên đã được
khắc phục ở lần này.
"Điều kỳ diệu của kỹ thuật là tất cả đều liên quan đến việc học hỏi,
lặp lại thiết kế và sớm hoàn thiện nó", ông Larson nói.
Ông Daniel L. Dumbacher, giám đốc điều hành của Viện Hàng không và du
hành vũ trụ Mỹ, cũng đồng ý. "Starship là một hệ thống phóng lớn. Sẽ phải
mất một số công sức để đưa nó đến nơi cần đến. Tôi tin chắc rằng nhóm SpaceX sẽ
có thể tìm ra cách để phương tiện phóng hoạt động được", ông này tỏ ra lạc
quan.
Điều tra lỗi thử nghiệm
Cục Hàng không liên bang Mỹ, cơ quan giám sát các địa điểm phóng thương
mại, cho biết không có thương tích hoặc thiệt hại tài sản trong vụ phóng ngày
18-11 của SpaceX. Tuy nhiên, cơ quan này cho biết họ sẽ giám sát một cuộc điều
tra do SpaceX dẫn đầu về lỗi thử nghiệm và sẽ phê duyệt kế hoạch của công ty
này để ngăn những vụ việc như vậy xảy ra lần nữa.
Báo New York Times nhận xét văn hóa của NASA và SpaceX được thể hiện rõ
ràng trong mỗi chuyến bay thử nghiệm. Các chương trình phát triển không gian của
NASA làm theo cách truyền thống, được thiết kế đến mức hoàn hảo trước khi thử
nghiệm.
"Nhưng câu thần chú ở SpaceX rất khác: xây dựng - kiểm tra - hư hại
- lặp lại", tờ báo của Mỹ nêu. Nhờ vào những thất bại thử nghiệm, công ty
của Elon Musk đã đạt được nhiều tiến bộ kỹ thuật hơn bất kỳ đối thủ cạnh tranh
hoặc chương trình không gian nào do chính phủ tài trợ, theo New York Times.
-----------
Siêu tên lửa
và tàu vũ trụ của SpaceX phát nổ vài phút sau khi phóng
Vụ phóng tên lửa đẩy Super Heavy và tàu vũ trụ Starship của SpaceX ngày
18-11 đã thất bại khi nổ tung sau vài phút.
.
SpaceX
phóng vệ tinh khổng lồ vào không gian
Tên lửa mạnh nhất của SpaceX cất cánh thành công vào trưa nay 29-7 (giờ
Việt Nam), mang theo vệ tinh liên lạc thương mại lớn nhất thế giới.
No comments:
Post a Comment