THƯƠNG
TIẾC NGUYÊN THỦ TƯỚNG ABE SHINZO
Hôm qua một
ngày làm cả thế giới bàng hoàng. Một nước tương đối an ninh, có luật lệ nghiêm
cấm cá nhân sử dụng súng, mà một chính khách kiệt xuất phải chết oan uổng, gây
tiếc thương cho bao người. Theo điều tra sơ bộ, phạm nhân không thù oán, không
bất bình gì với lập trường chính trị của ông Abe, chỉ bất mãn là ông có quan hệ
với một đoàn thể mà hắn ta ghét. Cơ quan điều tra chưa tiết lộ đó là đoàn thể
nào. Hung thủ dùng súng tự chế, chính khách Nhật thì muốn gần gũi với quần
chúng, nhất là khi diễn thuyết trong mùa bầu cử, nên việc phòng vệ thiếu nghiêm
ngặt. Đó là những nguyên nhân gây ra bi kịch.
Abe Shinzo
là thủ tướng cầm quyền lâu nhất trong lịch sử Nhật Bản. Trong thời kỳ làm thủ
tướng lần thứ hai, gần 8 năm, Abe để lại dấu ấn lớn cả đối nội và đối ngoại.
Về đối nội,
Chính sách kinh tế Abe (Abenomics) gồm 3 mũi tên đã làm thay đổi bộ mặt nền
kinh tế. Nhờ mũi tên thứ nhất (nới lỏng tiền tệ) và thứ hai (chính sách tài
chánh linh hoạt), tỉ suất quá cao của đồng yen được điều chỉnh, giá chứng khoán
tăng hơn gấp đôi, lợi nhuận doanh nghiệp tăng, công ăn việc làm tăng đáng kể.
Mũi tên thứ ba (cải cách phương thức làm việc, giảm thuế để thúc đẩy doanh nghiệp
đầu tư, đẩy nhanh quá trình ký kết các hiệp định thương mại để vừa hội nhập sâu
hơn vừa cải cách thể chế trong nước) thì còn cần thêm thời gian mới thấy kết quả
cụ thể.
Về mặt đối ngoại, Abe đã làm cho vị thế, uy tín của Nhật Bản tăng cao chưa
từng thấy trong vài mươi năm nay. Abe là người đâu tiên đưa ra khái
niệm Ấn Độ Thái bình dương trên
mặt trận ngoại giao và đề xướng hình thành thể chế hợp tác chiến lược trong khu
vực này để sau đó Bộ Tứ (QUAD tức Thể chế hợp tác an ninh ngoại giao của 4 nước
Mỹ, Nhật, Úc và Ấn Độ) và Chiến lược Ấn Độ Thái bình dương tự do và rộng mở
(FOIP) ra đời. Sau khi Mỹ rút lui khỏi khuôn khổ Hợp tác Xuyên Thái bình dương
(TPP), Abe đã chỉ đạo chính phủ Nhật nỗ lực kêu gọi 10 nước còn lại hướng đến
thỏa hiệp cho TPP gồm 11 nước và TPP-11 hay CPTPP đã được đồng thuận tai Việt
Nam cuối năm 2017. Dưới thời Abe, Hiệp định Toàn diện Kinh tế Đông Á (RCEP) và
Hiệp định đối tác kinh tế Nhật EU cũng được ký kết.
Ấn tượng mạnh
của tôi đối với thủ tướng Abe về mặt ngoại giao là sự kiên trì vì lợi ích của
Nhật Bản nhưng rất mềm mỏng, sáng tạo và có nghệ thuật diễn xuất gây thân thiện
đối với người nước ngoài. Tại buổi diễn thuyết ở lưỡng viện Quốc hội Mỹ năm
2015, Abe nhấn mạnh “Đồng Minh Nhật Mỹ là đồng minh của hy vọng” (cho tương lai
hai nước) và với cách diễn đạt dí dỏm đầy thuyết phục liên tiếp nhận được nhiều
tràng vỗ tay từ hội trường. Nhớ lại thời Nhật Bản cạnh tranh với các nước để
Olympic năm 2020 tổ chức tại Tokyo. Cuối cùng còn lại Tokyo, Istanbul và Madrid
tranh nhau ở vòng cuối. Trong lúc đó có chuyến thăm của Abe đến Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong cuộc gặp với đông đảo người dân nước chủ nhà, Abe đã phát biểu đại khái
như sau: “Nếu cuối cùng mà Istanbul thắng thì cả dân Nhật chúng tôi sẽ giơ hai
tay hoan nghênh và hợp tác với các bạn. Nhưng nếu Tokyo thắng thì cũng xin các
bạn chia vui và hợp tác với chúng tôi nhé”. Cả hội trường vỗ tay.
Abe là người
sớm cảnh giác sự trỗi dậy và mưu đồ bá chủ thế giới của Trung Quốc nên đã thúc
đẩy ký kết TPP-11 và đề xướng Chiến lược Ấn Độ Thái bình dương để kéo Ấn Độ về
phía Nhật, Mỹ và Úc. Cuối năm ngoái, trong một hội nghị trực tuyến với một tổ
chức tại Đài Loan, Abe cho rằng “Hữu sự ở Đài Loan là hữu sự ở Nhật Bản và là hữu
sự của đồng minh Nhật Mỹ” (hữu sự có ý là khi Đài Loan bị xâm lược). Câu nói của
Abe nhằm kiềm chế, cảnh cáo Tập Cận Bình và để làm yên lòng Đài Loan, tỏ sự
liên đới với Đài Loan. Hôm qua được tin Abe mất, Đài Loan đã viết lời ai điếu
trên tòa nhà cao nhất tại Đài Bắc với 4 chữ “Cảm tạ Abe”. Thủ tướng Mody của Ấn
Độ trong phát biểu đã nói nước của ông sẽ để tang cho Abe trong cả ngày 9/7.
Abe Shinzo
từng nói đại ý là “những việc làm vì dân vì nước mà có bị ai phê phán thì vẫn cố
thực hiện”. Trên trường quốc tế, ông cũng là người cổ xúy những giá trị phổ
quát của nhân loại. Abe Shinzo mất đi để lại tiếc thương không chỉ cho người Nhật
mà đông đảo bạn bè năm châu./.
.
No comments:
Post a Comment