Hội
nghị ngoại trưởng G20 Bali : Những thất bại được báo trước
Thanh Hà - RFI
Đăng ngày: 07/07/2022 - 14:44
Ngoại trưởng 20 nền kinh tế nặng ký của thế giới -
G20 - tề tựu về Bali, Indonesia trong hai ngày 7 và 08/7/2022 để chuẩn bị cho hội
nghị thượng đỉnh sẽ mở ra vào giữa tháng 11 tới đây. Thế giới lao đao vì các
cơn sốt dầu hỏa, khí đốt, vì khủng hoảng lương thực và do dịch Covid vẫn hoành
hành, nhưng không chắc khối này đồng lòng giải quyết những hồ sơ nóng bỏng
đó.
Biểu trưng hội nghị
G20 tại Nusa Dua, Bali, Indonesia. Ảnh chụp ngày 07/07/2022. AP - Dita
Alangkara
Lý
do là chiến tranh Ukraina đang chia rẽ sâu rộng giữa một bên là Nga với điểm tựa
là Trung Quốc và bên kia là Hoa Kỳ và các đồng minh phương Tây. Phần còn lại của
G20 rơi vào thế kẹt.
Sau hơn bốn tháng chiến tranh, đã có thêm 7
triệu người trên hành tinh bị đẩy vào cảnh bần cùng, theo thẩm định của tổ chức
Chương Trình Phát Triển Liên Hiệp Quốc-UNDP. Giá lương thực thực phẩm tăng cao
đe dọa hàng chục triệu người lâm vào cảnh đói kém. Trên cương vị chủ tịch G20,
tổng thống Indonesia Joko Widodo cuối tháng 6/2022 khi lên đường sang Đức dự
thượng đỉnh G7 đã tuyên bố hội nghị G20 ở « Bali 2022 là một cột mốc quan
trọng đối với các quốc gia đang phát triển bởi các bên sẽ cùng nhau tìm kiếm
ngõ thoát, tránh để các nước nghèo bị đẩy vào cảnh bần cùng và cái bẫy của nạn
đói ». Không chắc Jakarta được toại nguyện, vì nhiều lý do.
Hãng tin AP của Mỹ nhắc lại, có nhiều dấu hiệu
cho thấy G20 ở Bali trên thực tế là một sân khấu với ba diễn viên chính, Mỹ,
Trung Quốc và Nga mà ở đó Bắc Kinh và Matxcơva cùng nhắm vào Washington. Khác hẳn
với thượng đỉnh G20 đầu tiên nhằm hợp sức khắc phục hậu quả khủng hoảng tài
chính toàn cầu 2008, « hợp tác » lúc này dường như không còn là ưu
tiên của ba cường quốc nói trên.
Trên đường đến tại Bali, ngoại trưởng Nga,
Sergueï Lavrov đã dừng chân tại Việt Nam. Còn ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị
công du nhiều nước Đông Nam Á, từ Miến Điện đến Thái Lan, Philippines
Malaysia. Về phía Hoa Kỳ, ngoại trưởng Antony Blinken sau hội nghị Bali lần đầu
tiên ở cương vị ngoại trưởng, sẽ công du Thái Lan trong hai ngày 9 và
10/07/2022.
Theo giới phân tích, hoạt động ngoại giao dồn
dập của các ngoại trưởng Mỹ, Trung Quốc và Nga không hơn không kém là một
cuộc « vận động » lôi kéo các đồng minh châu Á về phía mình, bởi cho
dù mọi chú ý đang dồn vào hồ sơ chiến tranh Ukraina, vào căng thẳng giữa Nga và
phương Tây, đứng đầu là Mỹ, nhưng Washington vẫn xem Bắc Kinh là mối thách thức
và đe dọa nguy hiểm nhất.
Điển hình là hai ngày trước cuộc họp, bên lề hội
nghị Bali giữa các ông Antony Blinken và Vương Nghị, Trung Quốc vẫn mạnh mẽ lên
án Washington chỉ đòi « tôn trọng luật pháp quốc tế, khi nào điều đó
có lợi cho Mỹ ». Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Triệu Lập Kiên hôm
06/07/2022 thậm chí còn thẳng thừng tuyên bố cái mà Mỹ gọi là « luật quốc
tế » chính là do « Hoa Kỳ và một vài nước tay sai phục vụ lợi ích của
Mỹ hoạch định ra » rồi bắt thiên hạ phải nghe theo.
Gần như cùng lúc giám đốc Cục Điều Tra Liên
Bang Hoa Kỳ- FBI, Chris Wray khẳng định Trung Quốc « vẫn tiếp tục đánh cắp
công nghệ » của phương Tây, và là « mối nguy hiểm phức tạp và rộng khắp »
cả về kinh tế lẫn an ninh. Trước giờ ngoại trưởng Antony Blinken hội đàm với đồng
cấp Vương Nghị, bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ tiết lộ có dấu hiệu đôi bên giảm nhẹ các
biện pháp trừng phạt thương mại, kinh tế.
Đó là chưa kể, về chiến tranh Ukraina, Trung
Quốc tới nay vẫn quan niệm Liên Minh Bắc Đại Tây Dương, mà đứng đầu là Mỹ, phải
chịu trách nhiệm trong xung đột Ukraina hiện nay.
Theo hãng tin Mỹ AP khó hy vọng cuộc gặp Vương
Nghị-Antony Blinken cho phép cải thiện tình hình trên thị trường nông phẩm toàn
cầu, làm hạ nhiệt giá cả lương thực, thực phẩm, từ ngũ cốc đến đường, dầu
ăn…
Còn về quan hệ căng thẳng hiện nay giữa Nga và
các nước phương Tây, bao gồm Mỹ, châu Âu, Hàn Quốc, Úc và Nhật Bản, các thành
viên G20 hoàn toàn không có cùng một tiếng nói. Ngoài Trung Quốc, ngay cả Ấn Độ
cũng đã tránh lên án Nga xâm lược Ukraina.
Hơn thế nữa, những hoạt động ngoại giao của
Washington, Matxcơva và Bắc Kinh đã lấn át hẳn những nỗ lực của Jakarta trong
cương vị chủ tịch luân phiên G20. Đích thân tổng thống Indonesia Joko Widodo đã
lần lượt đến Kiev và Matxcơva, mời lãnh đạo Ukraina dù không là thành viên G20
đến dự thượng đỉnh Bali vào mùa thu năm nay. Tổng thống Indonesia sang tận
Matxcơva hội kiến Vladimir Putin và khẳng định quyết tâm của Jakarta mời nguyên
thủ Nga đến dự thượng đỉnh Bali, bất chấp áp lực của phương Tây đòi loại Nga ra
khỏi cuộc họp G20 lần này.
Tổng thống Zelensky tuyên bố chỉ đến Bali nếu
Nga trả lại yên bình cho Ukraina. Chủ nhân Kremlin hài lòng trước nỗ lực của
Jakarta tránh cô lập nước Nga và đã nhận lời mời đến dự thượng đỉnh G20 tại Indonesia.
Thế nhưng theo các nguồn tin báo chí, ông Widodo đã thổ lộ với thủ tướng Ý,
Mario Draghi là « rất có thể » Vladimir Putin sẽ không đến Bali. Phủ
thủ tướng Nga cũng xác nhận là vẫn còn đang cân nhắc về vấn đề này.
Trong bối cảnh đó ngay cả các nhà bình luận lạc
quan nhất cũng không dám nghĩ rằng, G20 tại Indonesia sẽ « thành
công » giải tỏa Biển Đen để hàng chục triệu tấn nông phẩm của Ukraina được
đưa ra thị trường. Không có nhiều hy vọng nhờ vai trò trung gian của Jakarta mà
Kiev và Matxcơva ngồi vào bàn đàm phán chấm dứt chiến tranh.
Sau khi đã chiếm được Luhansk, ít có khả năng
Nga từ bỏ mục tiêu « giải phóng » luôn cả Donetsk, từ ngữ của
Kremlin. Không một nhà quan sát nào, từ NATO đến tình báo của Anh, Mỹ dự báo
chiến tranh Ukraina sắp kết thúc.
Ngày 05/07, khi tiếp đại sứ Nga Andrey Denisov
tại Bắc Kinh, thứ trưởng Ngoại Giao Trung Quốc Mã Triêu Húc (Ma Zhaoxu) tuyên bố,
Trung Quốc mong muốn đẩy mạnh hợp tác với Nga trong khuôn khổ tất cả các định
chế đa phương, kể cả G20.
Tất cả những yếu tố này báo trước cuộc họp cấp
ngoại trưởng G20 hôm nay và ngày mai cũng như thượng đỉnh 20 nền kinh tế lớn nhất
thế giới vào giữa tháng 11/2022 có nguy cơ thất bại, bởi các đối tác quan trọng
nhất là Mỹ, Trung Quốc và Nga dường như đã chọn giải pháp đối đầu thay vì hợp
tác. Điều đáng lo ngại là 20 nền kinh tế quy tụ đến 2/3 dân số địa cầu và chiếm
đến 80 % trọng lượng kinh tế của thế giới giờ đây đang bị chia rẽ hơn bao giờ hết.
Rạn nứt đó không bắt nguồn từ chiến tranh Ukraina nhưng cuộc xung đột này đã phơi
bày thực tế đó ra ánh sáng. Trong hoàn cảnh đó, thượng đỉnh G20 Bali ít có hy vọng
thành công.
---------------------------------
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
Ngoại
trưởng Nga thăm Việt Nam trước khi dự hội nghị G20 tại Indonesia
Tổng
thống Indonesia công du Ukraina và Nga để làm trung gian hòa giải giữa hai nước
No comments:
Post a Comment