Chống
tham nhũng ở Việt Nam: Câu chuyện về chiếc đèn cù
03/07/2022
https://gdb.voanews.com/10070000-0aff-0242-5845-08da5aac67f2_w650_r1_s.jpg
Trong
quá trình chỉ huy “cuộc đốt lò vĩ đại” ở Việt Nam, ông Trọng một mặt, thừa nhận
phải “nhốt quyền lực vào trong lòng cơ chế”, nhưng mặt khác, lại phủ nhận sự
tha hoá không phải là hệ quả của quyền lực không được kiểm soát.
Thưa Tổng
Bí thư, điều tra xã hội nói trên lại là một trò bịp, họ có thể đưa ra bất cứ kết
quả thăm dò nào họ muốn.
Ngày
qua ngày, tiếng sênh ca vẫn rộn rã khắp chốn nhân gian: “Khen ai khéo vẽ ối a
đèn cù. Voi giấy ối a, ngựa giấy, tít mù nó chạy vòng quanh… Voi giấy ngựa giấy
ối a, vòng quanh nó chạy tít mù”. Bình mới rượu cũ, bổn cũ soạn lại. Đèn cù có thể có nhiều tầng nhiều
nấc. Kẻ đẩy đèn tầng này biết đâu là voi giấy ngựa giấy tầng khác, như người
xưa từng nhìn thấu đàn ve sầu, đằng sau ve sầu là bọ ngựa, đằng sau bọ ngựa là chim
sẻ, đằng sau chim sẻ là kẻ bắn chim… Tích về đèn cù này có phần giống với câu
chuyện chống tham nhũng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Dân tình nếu tinh mắt,
hăng máu, đám đông có thể xúm lại để bình phẩm, tán dương hay mắng mỏ, hy vọng
hoặc thất vọng, hỷ nộ ái ố tham sân si đều đủ cả. Rồi
người vận hành lại sẽ đưa ra một chiếc đèn cù mới, một sân khấu mới, với voi giấy,
ngựa giấy mới… Tất cả lại tiếp tục, “tít mù nó lại vòng quanh”.
*
Lạc hướng chứ không phải lạc hậu
Sinh thời
GS. Trần Đình Hượu có lần nói, Việt Nam đâu phải lạc hậu, mà Việt Nam bị lạc hướng.
Lạc hậu thì còn có cơ hội để đuổi kịp các quốc gia đi trước, nhưng Việt Nam lại
chọn một hướng đi hoàn toàn khác so với phần lớn các quốc gia trên thế giới. Và
chính cái mô hình quản trị xã hội – đất nước, tức cái thể chế “không giống ai” ấy,
là căn nguyên sâu xa của quốc nạn tham nhũng. Tham nhũng ở Việt Nam ngày nay
không chỉ là xu thế, là phong trào, mà phải nói như TS. Nguyễn Đức Thành, Giám
đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược (VESS), tham nhũng đã chuyển
sang một hình thái “cao cấp” hơn – hình thái “lũng đoạn nhà nước”
(state capture). Do đặc thù của thể chế toàn trị, tức là elite lãnh đạo
không phải do người dân bầu ra và người dân cũng không có quyền phế bỏ họ. Với
sự “thấp cổ bé họng” của đám tiện dân, quan chức tham nhũng tràn lan (Chủ tịch
nước Trương Tấn Sang ví họ nhiều như một “bầy sâu”). Tham nhũng là hiện tượng
thường xuyên, phổ biến và mức độ ngày càng trầm trọng. Điều
này khỏi phải chứng minh, nếu theo dõi các đại án tham nhũng ngày càng nhiều và
nghiêm trọng trong 20 năm qua.
Thì đấy, tại
Hội nghị toàn quốc tổng kết 10 năm công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực
giai đoạn 2012 – 2022 diễn ra vào ngày 30/6, chính kiến trúc sư của “cái lò”
đang hừng hực cháy đã thừa nhận một thực trạng bi đát. Trong vòng 10 năm qua,
đã thi hành kỷ luật được 2.740 tổ chức đảng, hơn 167.700 cán bộ, đảng viên,
trong đó có 7.390 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng, bao gồm cả các ủy viên Bộ
Chính trị, ủy viên Trung ương, các sĩ quan cấp tướng trong các lực lượng vũ
trang. Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Phú Trọng trích Truyện Kiều để nói về
chống tham nhũng hiện nay. Ông say sưa với “đức trị”: “Thiện căn ở tại lòng ta,
chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài/ Có tài mà cậy chi tài, chữ "tài" liền
với chữ "tai" một vần!”. Ông Trọng không ngần ngại thừa nhận tình trạng:
“Chân mình còn lấm bê bê, lại cầm bó đuốc đi rê chân người”. Chưa hết, ông còn chua
chát: “Thượng bất chính thì hạ tắc loạn!” hoặc: “Cấp trên ở chẳng chính ngôi,
cho nên ở dưới chúng tôi hỗn hào!”
Trước đó,
sáng 17/6, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng các
lãnh đạo Đảng, Nhà nước chủ trì Hội nghị quán triệt và triển khai thực hiện Nghị
quyết số 12-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 16/3/2022 về đẩy mạnh xây dựng lực lượng
Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh. Phần Tổng Bí thư đọc bài phát
biểu do các Trợ lý chuẩn bị sẵn chẳng có gì đáng bàn, vẫn là “hết sức”, “quyết
tâm” và “đẩy mạnh…”, nhưng giữa chừng, tức là khi TBT bỏ giấy xuống và nói
“vo”, phải thừa nhận là nghe khá mùi mẫn. Từ trước đến nay, chưa thấy ông Trọng
(một thư sinh học Văn ra) lại dùng những từ hạ đẳng, như “không được làm những
việc ti tiện, hèn đớn” để dặn dò các đồng chí của mình. Hoặc khi Truyền hình quốc
gia đưa lại phát biểu hôm 30/6, đoạn cuối ông run lẩy bẩy, nói như sắp
khóc… Tự nhiên thấy tội nghiệp cho
ông, vì cái cảm giác cô đơn trống trải, vì cả khối nặng – của một đảng cầm quyền
biến chất, một tính chính danh không được thừa nhận – đè lên một ông già sức
cùng lực kiệt. TBT nói như van lơn người khác, chua chát… và bất lực!
Quyền lực tuyệt đối, tha hóa tuyệt đối
“Quyền lực làm con người tha hóa. Quyền lực tuyệt
đối sẽ dẫn đến tha hóa tuyệt đối” – Lord Acton, tác giả được coi là một trong những người Anh nổi bật
và uyên bác nhất thế kỷ 19, đã viết như thế khi ông bàn về cơ chế kiểm soát quyền
lực. Trong quá trình chỉ huy “cuộc đốt lò vĩ đại” ở Việt Nam, ông Trọng một mặt,
thừa nhận phải “nhốt quyền lực vào trong lòng cơ chế”, nhưng mặt khác, lại phủ
nhận sự tha hoá không phải là hệ quả của quyền lực không được kiểm soát. Trong
khi từ lịch sử cho tới hiện tại, vấn đề xuyên suốt gây ra các hậu quả xã hội
chính là do các quốc gia đã thiết lập ở trong nó một chính thể như thế nào: độc
tài, toàn trị hay tự do, dân chủ. Tất
cả những nhà lập pháp, từ cổ chí kim, quan tâm là làm sao thiết lập được một bản
Hiến pháp mà ở đó chủ yếu làm một công việc hầu như là duy nhất: xây dựng cơ chế
kiểm soát quyền lực của nhà nước, tức thiết lập một chính thể làm sao để các
nhánh quyền lực tự kiềm chế và đối trọng lẫn nhau.
Khi ông Nguyễn Phú Trọng mơ về một “cái lồng để nhốt
quyền lực”, ông vẫn đặt Cương lĩnh của ĐCS cao hơn Hiến pháp. Không những thế,
ông còn thóa mạ “tam quyền phân lập” và “xã hội dân sự”. Ông coi những giá trị phổ quát của
nhân loại là “sự suy thoái tư tưởng chính trị” cần xử lý. Sau khi nhốt quyền lực
vào lồng, đáng ra ông phải bàn giao ngay “chìa khóa của cái lồng quyền lực” ấy
cho người dân, đằng này ông ngồi “tự sướng một mình”. Với tư cách là người nắm
vị trí cao nhất trong ĐCSVN, theo lẽ thường ông Nguyễn Phú Trọng phải chịu
trách nhiệm trước các hành vi tham nhũng mà đảng viên của đảng mình gây ra. Đằng
này, thay vì xin lỗi nhân dân, ông Trọng
lại khoe
khoang là được các đồng chí của mình cầu xin tha thứ. Không ngạc nhiên, thái độ
này của ông đã vấp phải sự chỉ trích và chế giễu trên mạng xã hội
Không dưới
một lần TBT ĐCSVN đã đưa ra yêu cầu phải hoàn thiện đồng bộ thể chế về xây dựng,
chỉnh đốn Đảng, kịp thời khắc phục những bất cập, bịt kín những “khoảng trống”,
“kẽ hở” để “không thể tham nhũng, tiêu cực”. Ngoài ra, ông Trọng cũng yêu cầu
các cơ quan chức năng phải kiểm soát hiệu quả tài sản, thu nhập của người có chức
vụ quyền hạn, đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền, góp phần đẩy mạnh công
tác chống tham nhũng để củng cố niềm tin của nhân dân, và ông cũng “bác bỏ luận
điệu sai trái của các thế lực xấu, thù địch, chống đối cho rằng đấu tranh
phòng, chống tham nhũng, xử lý cán bộ, đảng viên sai phạm là ‘đấu đá nội bộ’,
‘phe cánh’”. Ông Trọng cho biết thêm, kết
quả điều tra dư luận xã hội do Ban Tuyên giáo Trung ương tiến hành mới
đây, tuyệt đại đa số
ý kiến của người dân (93%) bày tỏ tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng trong đấu
tranh phòng, chống
tham nhũng.
Thưa Tổng
Bí thư, điều tra xã hội nói trên lại là một trò bịp, họ có thể đưa ra bất cứ kết
quả thăm dò nào họ muốn. Trên thực tế, Đảng/Nhà nước toàn trị “dưới sự lãnh đạo
tuyệt đối và toàn diện” của ông, đã cố ý bày đặt ra nhiều luật lệ rắc rối và vô
lý, khiến cho đám quan chức có cơ hội đàn áp, moi móc đến cả cái khố rách của
dân đen. Dù chỉ làm một việc thông thường như bán cái nhà, làm tờ khai sinh cho
con nhỏ, xin cái bằng lái xe... chính quyền của ông cũng bắt dân phải đưa đầu
cho cấp Phường hạch hỏi, rồi tới Quận, rồi tới các Cơ quan chuyên trách... “Bộ
Binh, Bộ Hạ, Bộ Hình…” Mà các bộ này thiết lập nên các guồng máy “hành là
chính” cồng kềnh, kém hiệu năng, nhưng lại là dịp để chạy mánh, để móc tiền
dân. Dẹp bỏ cái thể chế sinh ra hệ thống này là bước đầu tiên ông Trọng nên làm
nếu muốn dẹp tham nhũng. Nếu không, càng chống tham nhũng, càng nhiều quan chức
“vào lò”. Ông Trọng chỉ bỏ vào "lò" các vụ tham nhũng từ vài trăm tỷ
trở lên, còn những vụ tham ô từ trăm tỷ trở xuống vẫn đầy rẫy. Các quan tham giờ
ăn tinh vi lắm, kín đáo lắm trong mọi ban ngành, từ công an, giao thông đến thuế
vụ, nhà đất, hải quan…
No comments:
Post a Comment