TRANH CHẤP THÁI LAN - CAMBODIA và SỰ TRÁO TRỞ CỦA HUN SEN (Hiếu Chân / Người Việt)

 

Tranh chấp Thái Lan-Cambodia và sự tráo trở của Hun Sen

Hiếu Chân/Người Việt

June 20, 2025 : 8:32 PM

 https://www.nguoi-viet.com/binh-luan/tranh-chap-thai-lan-cambodia-va-su-trao-tro-cua-hun-sen/

 

Bà Paetongtarn Shinawatra, thủ tướng Thái Lan, đang đối diện với áp lực đòi bà từ chức sau khi đoạn băng ghi âm cuộc trò chuyện của bà với ông Hun Sen, chủ tịch Thượng Viện Cambodia, bị tung ra trên mạng xã hội.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/06/A1-Tranh-chap-Thai-Cambodia-1536x954.jpg

Bà Paetongtarn Shinawatra (trái), thủ tướng Thái Lan, và ông Hun Sen, chủ tịch Thượng Viện Cambodia. (Hình: Lillian Suwanrumpha & Tang Chhin Sothy/AFP via Getty Images)

 

Hành vi “rò rỉ thông tin” của ông Hun Sen đã gây ra cuộc khủng hoảng chính trị ở Thái Lan nhưng cũng cho thấy tính cách tráo trở và độc ác của một nhà độc tài có gốc Cộng Sản. Hành vi đó chẳng những không giúp Cambodia giành lợi thế trong cuộc tranh chấp với Thái Lan mà có khi phản tác dụng. Nhân vụ này, cũng nên tìm hiểu con người Hun Sen và tại sao ông ta là một kẻ thù giấu mặt của các quốc gia láng giềng, kể cả Việt Nam.

 

Lén ghi âm rồi tung lên mạng

 

Tranh chấp lãnh thổ giữa Cambodia và Thái Lan gần ngôi đền cổ Preah Vihear ở tỉnh Ubon Ratchathani kéo dài đã lâu, nhiều lần xung đột và mới đây bùng lên thành cuộc đọ súng chớp nhoáng giữa quân đội hai nước làm một binh sĩ Cambodia thiệt mạng hôm 28 Tháng Năm. Sau sự việc cả hai bên đều tố cáo bên kia gây hấn, tăng cường lực lượng quân đội, đóng cửa biên giới và kiện nhau ra toà án quốc tế. Trong bối cảnh đó, bà thủ tướng Thái Lan, 38 tuổi, gọi điện thoại cho ông Hun Sen hôm 15 Tháng Sáu để tìm cách xoa dịu căng thẳng.

 

Vì gia tộc Shinawatra của bà và gia tộc Hun Sen có mối thâm giao, ông Hun Sen, 73 tuổi, là bạn cùng thời với ông Thaksin Shinawatra, cựu thủ tướng Thái Lan, cha bà Paetongtarn, nên trong cuộc điện thoại, bà đã gọi ông Hun Sen bằng “chú” (uncle), xưng cháu, với lời lẽ mềm mỏng và tôn kính.

 

Trong cuộc trò chuyện bà Paetongtarn tâm sự rằng bà đang bị áp lực nặng nề từ quân đội, và những phát ngôn cứng rắn của Tướng Boonsin Padklang, tư lệnh Quân Khu 2, không phản ảnh chính sách của chính phủ Thái Lan.

 

Sẽ không là vấn đề nếu cuộc trò chuyện thân mật đó không bị ông Hun Sen lén ghi âm lại và công bố trên trang Facebook cá nhân của ông ngày 18 Tháng Sáu vừa qua. Phe đối lập trong chính trường Thái Lan lập tức tố cáo lập trường của bà Paetongtarn là “quá mềm mỏng” với Cambodia, “ảnh hưởng xấu tới chủ quyền, lãnh thổ, lợi ích và quân đội Thái Lan” và đòi bà phải từ chức.

 

 

Tối 18 Tháng Sáu, đảng Bhumjaithai (BJT) – đảng lớn thứ hai rút ra khỏi chính phủ – buộc đảng Pheu Thai hoặc phải đàm phán với các đảng còn lại để củng cố vị thế đa số hoặc phải giải tán Quốc Hội và tổ chức bầu cử sớm.

 

Hôm Thứ Năm, 19 Tháng Sáu, bà Paetongtarn công khai xin lỗi người dân Thái, phê phán hành động của ông Hun Sen và thông báo bà sẽ không bao giờ trò chuyện cá nhân với ông Hun Sen nữa.

 

Phe đối lập đã biểu tình phản đối trước trụ sở chính phủ nhưng trong cuộc họp báo với các chỉ huy quân đội trưa 19 Tháng Sáu, bà Paetongtarn vẫn cho thấy chính phủ Thái Lan đoàn kết. “Đây không phải là lúc chia rẽ nội bộ. Tôi chân thành xin lỗi vì đã không biết cuộc trò chuyện bị ghi âm. Từ nay, tôi sẽ cẩn trọng hơn trong các liên lạc. Nhưng tôi tin rằng, với sự đoàn kết giữa chính phủ và quân đội, chúng ta sẽ vượt qua khủng hoảng này,” bà nói tại cuộc họp báo.

 

Ngày hôm sau, người ta thấy bà đi thăm và động viên tinh thần binh lính Thái Lan ở vùng biên giới với Cambodia và có cuộc đàm đạo thân mật với Trung Tướng Boonsin Padklang.

 

 

Khi vụ đọ súng xảy ra, rất đông người Thái Lan kỳ vọng với mối quan hệ thân thiết với gia đình nhà độc tài Cambodia Hun Sen, bà thủ tướng Paetongtarn sẽ thành công trong việc đàm phán nhằm hạ nhiệt căng thẳng. Nay dù vụ rò rỉ đoạn băng ghi âm đã ảnh hưởng đến niềm tin của công chúng Thái Lan nhưng nó cũng cho thấy bà thủ tướng đã nỗ lực hết sức để giải quyết xung đột.

 

Theo Giáo Sư Panitan Wattanayagorn, khoa Khoa học chính trị, Đại Học Chulalongkorn, trả lời phỏng vấn với BBC News Tiếng Việt sáng 19 Tháng Sáu, sự nghiệp chính trị của bà Paetongtarn sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhưng bà vẫn chưa hết cơ hội.

 

Về phía chính phủ, Bộ Ngoại Giao Thái Lan đã triệu tập đại sứ Cambodia đến nhận công hàm phản đối và gọi vụ ông Hun Sen tung đoạn ghi âm lên mạng là hành vi “vi phạm nghi thức ngoại giao.” “Thái Lan coi đây là hành vi không chấp nhận được giữa các nhà nước. Nó trái ngược với thông lệ quốc tế và tinh thần láng giềng tốt, hủy hoại niềm tin và sự tôn kính lẫn nhau giữa hai nhà lãnh đạo, hai quốc gia,” phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Thái Lan tuyên bố.

 

Tại sao ông Hun Sen làm như vậy?

 

Với hơn 40 năm cầm quyền như một nhà độc tài, lập ra cả một gia tộc cha truyền con nối cai trị Cambodia, ông Hun Sen là một con cáo già chính trị; ông thừa biết trong tình hình đấu đá nhạy cảm của chính trị Thái Lan, việc công khai bằng chứng một nhà lãnh đạo tỏ ra mềm mỏng với láng giềng đang tranh chấp lãnh thổ có thể là đòn độc gây bất ổn nghiêm trọng cho đối phương. Ông cũng muốn thể hiện với người dân rằng chính phủ Cambodia do ông và các con của ông lãnh đạo là “cứng rắn” và luôn bảo vệ lãnh thổ quốc gia.

 

Hôm 18 Tháng Sáu, ngay sau khi ông tung ra đoạn ghi âm, hàng ngàn người dân Cambodia đã tham gia cuộc xuống đường tuần hành do chính phủ tổ chức để tôn vinh cha con ông Hun Sen – Hun Manet.

 

Trước mắt ông Hun Sen có thể đã đạt mục đích. Nhưng hành động lén ghi âm mà người đối thoại không hay biết, sau đó công khai trước bàn dân thiên hạ, là hành động ám muội tiểu nhân không chấp nhận được trong thế giới văn minh. Trong đời sống, khi một phóng viên muốn ghi âm lời của người nào đó để đưa vào bản tin chẳng hạn thì trước tiên phải xin phép và được người đó đồng ý, huống gì đây là cuộc trò chuyện giữa hai nhà lãnh đạo quốc gia.

 

Khi bị phản ứng vụ tung đoạn ghi âm lên mạng, ông Hun Sen chống chế là ông đã chủ động ghi âm lại cuộc trò chuyện để tránh hiểu lầm có thể xảy ra sau này và đã chia sẻ đoạn ghi âm cho 80 người trong chính quyền Cambodia, có thể một người nào đó trong đám quan chức Cambodia “giận dữ” đã đưa nó lên mạng! Thật trơ trẽn khi đoạn ghi âm được đăng trên danh khoản Facebook của chính Hun Sen, lần đầu là trích đoạn, lần thứ hai đăng nguyên văn dài 17 phút vào chiều 18 Tháng Sáu. Hành xử ti tiện rồi đổ thừa cho thuộc cấp không phải là cách của một người có nhân cách và lòng tự trọng.

 

Ông Hun Sen khai thác mối quan hệ không suôn sẻ giữa chính phủ Thái và quân đội nước này, có thể làm cho chính phủ của bà thủ tướng Thái Lan lâm nguy. Nhưng nếu một chính phủ khác được quân đội Thái đưa lên cầm quyền ở Bangkok như vẫn thường xảy ra trong quá khứ thì chắc chắn Cambodia phải đối phó với một “đối thủ” cứng rắn hơn nhiều, quyết đoán hơn nhiều so với chính quyền hiện nay của bà Paetongtarn.

 

Một con người tráo trở

 

Lợi bất cập hại nhưng cách hành xử như vậy là nhất quán với tính cách tráo trở của con người Hun Sen và nó góp phần lý giải tại sao Cambodia không được các đối tác trên trường quốc tế tin cậy.

 

Năm 1970 khi chỉ 18 tuổi và chưa học hết trung học, Hun Sen (tên khai sinh là Hun Bunal) vào rừng gia nhập đội quân Cộng Sản Khmer Đỏ chống chính quyền Lon Nol thân Mỹ, làm đến chức trung đoàn phó, cho đến khi đào thoát sang Việt Nam năm 1977.

 

Ở Việt Nam, Hun Sen lấy tên Việt là Mai Phúc, được Cộng Sản Bắc Việt nuôi dưỡng và đào tạo để sau này làm nòng cốt cai trị Cambodia. Sau khi quân Việt Nam tiến vào Phnom Penh, giải tán chế độ Khmer Đỏ và lập chính phủ bù nhìn thân Hà Nội vào Tháng Giêng, 1979, ông Hun Sen được bố trí làm phó thủ tướng kiêm bộ trưởng Ngoại Giao, lần lượt lên chức thủ tướng vào Tháng Giêng, 1985 sau nhiều năm dùng thủ đoạn đảo chính và tiêu diệt các nhân vật đối lập.

 

Năm 2025, sau 40 năm làm thủ tướng, thâu tóm quyền lực độc tài và tích lũy hàng trăm triệu đô la cho bản thân và gia đình, ông ta rời chính phủ nhưng vẫn nắm chức chủ tịch đảng Nhân Dân Cambodia (CPP) và chủ tịch Thượng Viện; con trai đầu của ông là Hun Manet được bổ làm thủ tướng thay cha, con trai kế Hun Manit làm cục trưởng Cục Tình Báo Quân Đội Hoàng Gia, con trai út Hun Many làm phó thủ tướng kiêm bộ trưởng Bộ Nội Vụ, còn con gái Hun Mana là bà trùm truyền thông của đảng CPP – một cơ cấu quyền lực phong kiến cha truyền con nối kiểu gia tộc họ Kim ở Bắc Hàn.

 

Không chỉ cai trị bằng bàn tay sắt chuyên chế và tàn bạo, ông Hun Sen còn nổi tiếng lật lọng và tráo trở: theo Khmer Đỏ rồi theo Việt Nam đánh Khmer Đỏ, theo Quốc Vương Norodom Sihanouk rồi làm đảo chánh quân sự lật đổ vương triều Cambodia, rồi lại theo Trung Quốc để chống Việt Nam bất chấp Bắc Kinh từng là nhà bảo trợ chính của chế độ Khmer Đỏ gây ra nạn diệt chủng Cambodia, sau đó còn bảo trợ chính trị cho đảng Funcinpec đối lập…

 

Vì quyền lợi cá nhân và gia tộc, ông Hun Sen đã từng bước biến Cambodia thành chư hầu của Trung Quốc, liên tục gây hấn với Việt Nam ở biên giới, đứng về phía Bắc Kinh trong tranh chấp Biển Đông, cho Trung Quốc xây dựng căn cứ quân sự ở cảng Ream Naval Base chỉ cách Phú Quốc 40 cây số, đào kênh Funan Techo để ngăn dòng nước sông Mekong đổ vào châu thổ sông Cửu Long…

 

Cộng Sản Việt Nam đã nuôi ong tay áo để bây giờ, với Hải Quân Trung Quốc ở phía Đông và Cambodia ở phía Tây, Việt Nam đang trong thế lưỡng đầu thọ địch vô cùng nguy nan, dù cả ba nước về danh nghĩa đều là hậu thân của chế độ Cộng Sản khát máu.

 

“Kháng chiến chống Thái Lan xâm lược?”

 

Trở lại vụ đụng độ biên giới Thái Lan-Campuchia, cả hai đều là thành viên Hiệp Hội Các Quốc Gia Đông Nam Á (ASEAN); Cambodia được Việt Nam bảo trợ để gia nhập ASEAN hồi Tháng Tư, 1999. Vậy mà sau khi xảy ra vụ đọ súng hôm 28 Tháng Năm, đến tối 11 Tháng Sáu, ông Hun Sen đã kêu gọi người dân Cambodia góp tiền vào “quỹ biên giới” để “kháng chiến chống sự xâm lược của Thái Lan” và gia đình ông “nêu gương” mở đầu với khoản đóng góp 300 triệu riel ($80,000). Thật là chưa thấy quan tài chưa đổ lệ!

 

Không ai cổ xúy chiến tranh, các bất đồng trong nội bộ ASEAN đều phải được giải quyết qua đàm phán ngoại giao. Nhưng vạn bất đắc dĩ vụ tranh chấp nhỏ lẻ ở ngôi đền Preah Vihear biến thành cuộc chiến “nóng” giữa hai nước láng giềng như lời kêu gọi của ông Hun Sen thì Cambodia khó mà chống đỡ nổi quân Thái Lan – một đồng minh có hiệp ước phòng thủ chung với Hoa Kỳ từ năm 1954, được quân đội Mỹ huấn luyện và trang bị. Cái sảy có thể làm nảy cái ung, có thể dân tộc Cambodia rồi phải trả giá cho lối hành xử phi đạo đức của ông Hun Sen. [qd]