Tìm hiểu về lạm phát toàn cầu
năm 2022
Đào Tăng Dực
02/07/2022
https://baotiengdan.com/2022/07/02/tim-hieu-ve-lam-phat-toan-cau-nam-2022/
Lạm phát
(inflation) toàn cầu năm 2022 là một hiện tượng phổ thông trên mọi quốc gia và
chúng ta cần phân tích. Ở mức độ những người tiêu dùng (consumers) như chúng ta
thì rất phiền toái.
Bà xã thường
tâm sự với tôi khi mua sắm, nhất là khi tôi đi chợ mua đồ ăn và giá tăng quá sức
như sau: “Mình nên chấp nhận và vui vẻ với giá tăng lên vì thằng Putin của
Nga quá ác. Nó xâm lăng Ukraine gây bao nhiêu tang tóc. Dân Ukraine còn chịu
bao nhiêu thảm nạn. Chúng ta bị xăng dầu và thực phẩm đắt đỏ chút ít thì cũng nên
vui vẻ hy sinh một thời gian”.
Thật vậy
khi tôi đi đổ xăng:
a. Diesel
lúc trước khoảng hơn 1 Úc Kim một lít bây giờ là 2.30 Úc Kim
b. Chúng
tôi ăn chay mà đậu Green Bean lúc xưa 3 UK một ký bây giờ $30UK một ký
c. Rau cải
từ 1.30UK một bó có giai đoạn tăng lên 5UK một bó và bây giờ mới giảm xuống còn
4 UK một bó
d. Bầu bí
thông thường 4UK một ký bây giờ 8-10 UK một ký
e. Rau muống
16UK một ký
Hình như
chỉ có thịt là ít bị lạm phát nhất. Tôi nhận xét nửa ký thịt heo xay, nạt và ít
mỡ chỉ có 6 UK mà thôi. Úc là một quốc gia sản xuất quá nhiều thịt nên giá cả
không bị ảnh hưởng nhiều. Chính vì thế lạm phát tổng thể của Úc chỉ có 5.1%.
Dĩ nhiên
tuy bất công cho những người ăn chay nhưng không phải vì thế mà tôi chuyển qua
ăn mặn được.
Một bữa ăn
của chúng tôi, theo tinh thần Nguyễn Công Trứ (ngày ba bữa vỗ bụng rau bình bịch)
gồm 3 bó cải ngọt (15UK) nấu canh đậu hũ (4UK), nước tương (50 cents), ớt (10
cents), cơm (1UK). Tổng cộng cũng lên đến hơn 20UK rồi.
Tuy
nhiên khi nghiên cứu nạn lạm phát thêm thì Putin chỉ chịu trách nhiệm một phần, dù là một phần
quan trọng. Phần kia thì Tập
Cận Bình phải chịu.
Một cách tổng
quát nguyên nhân lạm phát khởi sinh từ một sự mất thăng bằng giữa cung (supply)
và cầu (demand). Khi cung mạnh và cầu yếu thì chúng ta rất ít lạm phát hoặc thậm
chí ngược lại nữa là nạn giảm phát (deflation). Giảm phát lâu bền như tại Âu
châu và Nhật Bản trước năm 2022 cũng nguy hiểm cho sự phát triển kinh tế không
kém lạm phát cao.
Chính vì
thế Ngân Hàng Trung Ương Úc (Reserve Bank of Australia) luôn luôn muốn duy trì
lạm phát ở mức lý tưởng cho phát triển kinh tế bền vững là giữa 2% và 3% hầu
phát triển kinh tế bền vững và tránh đại nạn giảm phát (deflation) như tại Âu
Châu và Nhật Bản trước giai đoạn Đại Dịch Vũ Hán.
Tuy nhiên
thực tế hiện nay trên thế giới năm 2022 là lạm phát quá cao vượt qua mức độ lạm
phát lý tưởng do Ngân Hàng Trung Ương Úc quy định.:
Australia
lạm phát 5.1%
USA 7.9%
Greece
7.44%
Israel
5.67%
Kinh khủng
nhất trong các quốc gia phát triển là Turkey 54.8 %
Khi chúng
ta nghiên cứu về nguyên nhân chính xác của lạm phát năm nay thì nhận thấy như
sau:
1. Cung ứng
(suppy) yếu kém vì 2 biến cố quan trọng:
a. Covid19
do Trung Quốc và Tập Cận Bình gây ra và
b. Cuộc
xâm lăng của LB Nga tại Ukraine do Putin gây ra.
2. Hậu quả
của cung ứng kém là:
a. Không đủ
chip tức vi mạch hay bán dẫn (transistors or semi- conductors) vốn là yếu tố
then chốt cho mọi kỹ nghệ biến chế
b. Nguồn
năng lượng thiếu thốn (nhất là dầu hỏa) vì cấm vận LB Nga.
3. Yếu tố
cầu (demand) quá cao vì sau khi Covid19 được kiểm soát thì nền kinh tế phục hoạt
mạnh, kéo theo nhu cầu công ăn việc làm (job growth) và nhu cầu tăng lương cho
nhân công (wage growth)
Theo cơ
quan Pew Research thì 37 trong 44 quốc gia OECD có lạm phát ít nhất gấp 2 lần
năm 2020, 16 quốc gia gấp 4 lần.
Đây là những
quốc gia dân chủ và phát triển nhất thế giới.
Muốn chống
lại lạm phát thì biện pháp kinh điển của các quốc gia bao gồm 2 khía cạnh:
1. Chính
sách tiền tệ (monetary policy) của Ngân Hàng Trung Ương là tăng tiền lời hầu kiểm
soát lạm phát. Tiền thật sự cũng chỉ là một thứ “mặt hàng” (goods or
commodities) và có cái giá (price) của nó. Nếu nâng cao tiền lời thì giá của nó
đắt hơn và sẽ ít người mua hơn. Kết quả là sẽ ít lượng tiền luân lưu trong nền
kinh tế và lạm phát sẽ giảm.
2. Chính
sách ngân sách quốc gia (budgetary policy). Chính phủ cần phải chỉnh đốn ngân
sách và giảm chi tiêu hầu giảm lượng tiền luân lưu trong nền kinh tế tương tự.
Dĩ nhiên
chính phủ nào cũng phải cân nhắc khi thi hành các biện pháp kiểm soát lạm phát
vì nếu quá đà sẽ đưa đến nhiều công ty phá sản, nhiều cá nhân phải bán nhà vỡ nợ
vì tiền lời (tức giá của tiền như một mặt hàng) quá cao …
Dĩ nhiên nếu
có những biện pháp khác có thể tái phục hồi lượng cung (supply) của nhiên liệu
(từ Trung Đông hoặc năng lượng tái tạo, hoặc nguyên tử lực, hoặc than đá…) và
phục hồi sự cung ứng chất bán dẫn (semi-conductors) mà Đài Loan đang dẫn đầu
thì lạm phát sẽ giảm mạnh.
Quản trị
kinh tế là trách nhiệm của chính quyền, nhất là khi kinh tế khủng hoảng và lạm
phát hoành hành. Trong các chế độ dân chủ sẽ có nhiều chính quyền bị dân chúng
cho ra rìa vì thiếu khả năng quản trị kinh tế. Quy luật này dĩ nhiên sẽ không
áp dụng cho các quốc gia độc tài, độc đảng như Việt Nam. Dân ta dù có khổ cũng
phải cắn răng chịu vậy dù đảng CSVN có ngu dốt đến đâu.
No comments:
Post a Comment