Sao
Công an sốt sắng dập tin đồn về tập đoàn như Vingroup?
RFA
2022.07.13
Người phát ngôn Bộ Công an Tô Ân Xô bác bỏ tin đồn về
Vingroup. Reuters/RFA edited
Bộ Công an
vừa xử lý mười người bị cho là tung tin thất thiệt, gây ảnh hưởng đến tập đoàn
Vingroup. Đây không phải lần đầu tiên phía công an lên tiếng cho tập đoàn này
cũng như những tập đoàn kinh tế có thế lực khác tại Việt Nam. Có điều gì
khuất tất sau sự mau mắn đó?
Công an nhiều lần xử lý tin đồn về Vingroup
Bộ Công an
hôm 11/7 thông báo đã xử phạt ông Tô Vĩ Hoàn (37 tuổi) ở Hà Nội vì cho rằng người
này đã tung tin thất thiệt gây ảnh hưởng đến “uy tín, quyền, lợi ích hợp pháp của
doanh nghiệp, tác động xấu đến thị trường chứng khoán Việt Nam”.
Ngoài ra,
còn có chín người khác bị cáo buộc đăng tải hoặc chia sẻ thông tin chủ tịch tập
đoàn Vingroup là ông Phạm Nhật Vượng bị cấm xuất cảnh. Người phát ngôn Bộ Công
an Tô Ân Xô đã bác bỏ tin đồn này.
Một luật
sư hiện đang ở TPHCM, không muốn nêu tên vì lý do an toàn, nói với RFA rằng
trong trường hợp như thế này chỉ đơn thuần là quan hệ dân sự, công an không nên
can thiệp:
“Công
an không phải là một cơ quan có chức năng xét xử, và theo quan điểm của tôi, trong những trường hợp như thế
này thì chỉ nên xử lý giải quyết ở mặt dân sự mà thôi.
Tức là,
ở trong trường hợp này, cá nhân ông Phạm Nhật Vượng sẽ sử dụng luật sư và tòa
án là cơ quan giải quyết, đòi lại quyền lợi, danh dự, nhân phẩm của mình, hoặc thậm chí là yêu cầu người
ta bồi thường.
Nếu sử
dụng cơ quan công an thì người dân sẽ liên tưởng rằng ở Việt Nam cái gì cũng cần phải có công an vào
cuộc.”
Đây không
phải là lần đầu cơ quan công an vào cuộc dập tắt các tin đồn liên quan đến
Vingroup. Ví dụ vào tháng 10/2017, Vinschool thông báo tăng gần 50% học phí. Điều
này khiến nhiều phụ huynh không đồng tình, bày tỏ sự phản đối trên trang mạng
xã hội Facebook.
Ngay sau
đó, chủ của một số tài khoản Facebook trên
bị Phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm công nghệ cao mời đến làm việc liên quan đến các status phản
đối tăng học phí.
Được chính quyền chống lưng?
Động thái
xử lý ngay lập tức những người đăng tin có thể gây bất lợi cho tập đoàn tư nhân
lớn nhất Việt Nam này khiến nhiều người quan sát tình hình chính trị-xã hội Việt
Nam đặt nghi vấn liệu có sự chống lưng của chính quyền, mà cụ thể là cơ quan
công an dành cho tập đoàn này hay không.
Ông Võ
Minh Đức, đang vận hành một doanh nghiệp dịch vụ vận chuyển ở TPHCM, cho rằng
nghi vấn về sự chống lưng của chính quyền là có cơ sở, có căn cứ. Bởi vì, theo ông,
rõ ràng cũng là doanh nghiệp tư nhân, nhưng Vingroup được sự ưu ái, hỗ trợ rất
nhiều từ Nhà nước Việt Nam. Trong khi đó, phần đông doanh nghiệp khác lại không
được đối xử như vậy:
“Về vấn
đề thế lực của ông này. Có thể nói rằng ở Việt Nam tất nhiên mình là
người dân
không thể biết chắc chắn được, nhưng mà có một điều rõ ràng là ông ấy đi đến
đâu, thậm chí quan chức từ tỉnh thành phố lớn trở đều phải khúm núm, trịnh trọng
giống như là đón tiếp một nguyên thủ, mà thực ra họ cũng chỉ
là một doanh nghiệp thôi.
Tôi làm
ăn là chấp hành
đúng theo quy định của Nhà nước, đóng thuế, có giấy phép kinh doanh. Tôi không hối lộ ai và nhờ cây ai trong việc đem lại những
lợi nhuận hoặc thuận lợi nào cho công việc kinh doanh cá nhân của tôi cho nên
là tôi không được đón nhận như thế.
Còn những
người được ưu ái, đón tiếp
nồng hậu thì từ bản thân từ cá nhân tôi mà suy ra, chắc chắn là họ phải có lót đường và chung chi thì họ mới được
như thế. Nhưng còn chung chi bao nhiêu, cho ai ở mức độ như thế nào thì cái đó
tôi không biết.”
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các quan chức Chính phủ
khác đến thăm nhà máy sản xuất xe hơi ở Hải Phòng của tập đoàn Vingroup hôm
14/6/2019. Ông Phạm Nhật Vượng - chủ tập đoàn - đứng ngoài cùng bên phải.
Reuters
Vị luật sư không nêu tên cũng theo dõi và thấy rằng
cứ mỗi khi dư luận chỉ trích, phản đối một sản phẩm hay dự án nào của Vingroup,
thì ngay lạp tức chính quyền sẽ vào cuộc xử lý ngay, chứ chưa cần đợi tới
Vingroup phải lên tiếng. Điều này khiến
công luận đặt câu hỏi ‘phải chăng có sự bao bọc, ưu ái của nhà nước dành cho tập
đoàn này?’:
“Rất
nhiều lần khi người dân
chỉ trích, phản đối thì lập tức chính quyền và công an vào
cuộc xử lý những
thông tin được coi là xấu, độc, ảnh hưởng đến quyền của Vingroup.
Nó làm
cho tôi cảm
thấy rằng giữa Vingroup và chính quyền có mối quan hệ, có sự bao bọc, che
chở từ phía chính quyền trước những thông tin gây tổn
thất thiệt hại cho Vingroup.
Đây là
mối quan hệ tư bản thân hữu.
Cho nên
chúng ta thấy là trên mặt báo chí chính thống Nhà nước thường là có những bài
báo khen Vingroup, còn những bài báo chê trách, chỉ ra sai phạm thì chúng ta dường
như là không thấy.”
Làm giàu bằng thao túng chính sách
Một nhà
nghiên cứu chính sách công tại Việt Nam, yêu cầu được giấu tên vì lý do an
toàn, bình luận với RFA qua email, cũng xác định mối quan hệ giữa tập Vingroup
và chính quyền Việt Nam là quan hệ tư bản thân hữu. Ông phân tích nhận định của
mình như sau:
“Cũng như những nhà phát triển bất động sản khác ở Việt Nam, Vin
luôn cần quỹ đất để thực hiện các dự
án của họ. Mà ở Việt Nam thì đất đai nằm trong quyền quản lý của chính quyền từ địa phương đến trung ương.
Do đó các doanh nghiệp bất động sản buộc phải có
mối quan hệ tốt với chính quyền, nếu không muốn nói là nằm trong một mối quan hệ cộng sinh với chính
quyền và quan chức các cấp: Doanh nghiệp có đất,
chính quyền có dự án phục vụ cho các con số tăng trưởng của địa phương, cá nhân
quan chức cũng được hưởng những khoản lợi tức không chính thức từ doanh nghiệp.
Tuy nhiên, nói về cách thức để doanh
nghiệp có được quỹ đất, nhất là quỹ đất có giá trị cao ở
các thành phố lớn, thì có điều đáng bàn.
Theo quan sát của tôi thì có ba cách thức chính: Thứ nhất, cổ phần
hoá những doanh nghiệp Nhà nước có sẵn
quỹ
đất lớn. Thứ hai, hợp tác công tư (PPP) với các dự án đổi đất lấy hạ tầng (BT), và thứ
ba điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất.
Những cách thức này ở mức độ nào đó đều được xếp vào
thao túng chính sách, và không thể được thực hiện nếu thiếu sự hỗ trợ từ phía chính
quyền - đặc trưng của chủ
nghĩa tư bản thân hữu.
Riêng với các doanh nghiệp bất động sản lớn như Vin,
quan sát của tôi cho thấy họ từng liên quan tới cả ba cách thức trên để có được quỹ đất dồi dào
cho các dự án của họ thời gian vừa qua.
Trước đây, đã có nhiều dự án mà chính sách đã được thay đổi để
nhiều khu đất vàng rơi vào tay tập đoàn Vin một cách hợp pháp. Chẳng
hạn vào năm 2013, sau khi chính phủ Việt Nam phê duyệt dự
án di dời – giải tỏa Hải quân
Công xưởng Ba Son, tập đoàn Eunsan & Oue của Hàn Quốc đề nghị đầu tư 5 tỷ
đô-la Mỹ kim và đã được chính phủ Việt Nam đồng ý vào năm 2015.
Sau đó, Bộ Quốc
phòng cho rằng không nên giao khu đất hải quân này cho doanh nghiệp nước ngoài,
đồng thời kiến nghị chỉ định thầu khu đất này cho Công ty Dịch vụ
thương mại TP.HCM. Đây là một công ty liên kết với Vingroup.”
Vị luật sư
giấu tên nói rằng chính vì có mối quan hệ mật thiết với chính quyền nên có những
quy định của pháp luật mà Vingroup sẽ không muốn tuân thủ hoặc khi vi phạm thì
Nhà nước sẽ bỏ qua.
Lâu dần, pháp luật sẽ bị bẻ gẫy bởi những mối quan hệ thân hữu như thế.
---------------------
Tin,
bài liên quan
·
Giải
thưởng VinFuture trong mắt một số trí thức trong và ngoài nước!
·
Vingroup
‘vươn’ sang lĩnh vực sản xuất vắc-xin
No comments:
Post a Comment