Minh Anh – RFI
Đăng
ngày 22-11-2016
Washington không thể
tự cho phép mình bỏ rơi các đồng minh ở Châu Á – Thái Bình Dương. Trên đây là
nhận định của Philip Golub, giáo sư trường đại học Hoa Kỳ tại Paris khi trả lời
các câu hỏi của phóng viên Bruno Philip, trên báo Le Monde ngày 19/11/2016.
Chuyên
gia về quan hệ quốc tế Philip Golub từng là một trong những tổng biên tập của
nhật báo Asia Times tại Bangkok. Mới đây ông có viết « Một
câu chuyện khác về cường quốc Hoa Kỳ » (nhà xuất bản Le Seuil, 2011)
và « Sự hồi sinh của Đông Á » (Polity, 216 trang).
Trung Quốc giờ có thể
xoa tay nghĩ rằng Hoa Kỳ từ bỏ Châu Á ?
-
Tôi không nghĩ là dưới thời ông Trump, Hoa Kỳ sẽ nhường chỗ của họ tại Đông Á.
Từ thế kỷ XIX, Hoa Kỳ đã là một cường quốc tại Thái Bình Dương, và nhất là kể từ
khi kết thúc Chiến tranh Thế giới lần II. Ở vùng này, họ có những lợi ích chiến
lược quan trọng hàng đầu và không thể cho phép mình bỏ rơi các đồng minh truyền
thống như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore… Một hành động đơn phương
thoái lui vào lúc mà Trung Quốc đang trở thành một cường quốc lớn có thể làm
thay đổi một cách cơ bản không chỉ thế cân bằng trong khu vực, mà cả chính sức
mạnh của Mỹ. Một chính sách như thế dường như sẽ không có lợi ích gì cho ông
Trump.
Bắc Kinh sẽ làm gì nếu
chính quyền mới ở Mỹ áp đặt chính sách bảo hộ?
-
Khi từ bỏ Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương TPP, một hiệp định quy tụ 12
quốc gia Châu Á – Thái Bình Dương nhưng không có Trung Quốc, ông Trump sẽ cho
phép Bắc Kinh thúc đẩy nhanh hơn nữa dự án của họ về một khu vực tự do mậu dịch
rộng lớn với trung tâm là Trung Quốc : đó là Khu vực tự do mậu dịch Châu Á –
Thái Bình Dương (FTAAP).
Trung
Quốc sẽ tiếp tục nỗ lực thành lập các định chế quản lý kinh tế cạnh tranh
với Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế IMF và Ngân Hàng Thế Giới, như lập Ngân Hàng Đầu Tư Hạ
Tầng Châu Á AIIB, trụ sở tại Thượng Hải, hay như Ngân Hàng Phát Triển Mới NDB,
do nhóm BRICS thành lập (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi).
Obama từng hy vọng « xoay trục » sang châu Á. Tuy
nhiên, triển vọng này có nguy cơ bị xem xét lại một cách nghiêm trọng…
-
Đúng vậy, nhưng các định chế về quốc phòng và an ninh Hoa Kỳ và các tác nhân
kinh tế mạnh nhất của Mỹ sẽ cực lực phản đối mọi hành động đơn phương rút Hoa Kỳ
ra khỏi Đông Á. Nếu Donald Trump tìm cách áp đặt một biện pháp như thế, ông ấy
sẽ phải đối mặt với nhiều sự chống đối quan trọng từ bên trong nước Mỹ. Nhất là
bởi vì một hành động rút lui của Hoa Kỳ có thể mở ra một không gian quan trọng
cho Trung Quốc phát triển quyền bá chủ khu vực. Bởi vì, khi thoái lui, Hoa Kỳ tạo
ra một khoảng trống chiến lược mà Bắc Kinh sẽ lấp vào.
Như vậy là ông không
tin rằng Hoa Kỳ thoái lui tại Châu Á ?
-
Nhóm cố vấn của ông Trump sẽ định ra một chiến lược thống trị tại Thái Bình
Dương. Đổi lại, việc tiếp tục mở rộng sự hiện diện của Mỹ tại châu Á – Thái
Bình Dương có thể được thực hiện mà không có vế đa phương và hợp tác mà chính
quyền Obama đã triển khai. Điểm khác biệt quan trọng nhất giữa chính sách được
tiến hành cho đến lúc này và chính sách dường như đang được Trump chủ trương –
hình như không có những ý tưởng rõ ràng về chủ đề này – có lẽ chính là việc Hoa
Kỳ từ bỏ cam kết thúc đẩy dân chủ, từng được thể hiện rõ chẳng hạn như trong việc
xích lại gần với Miến Điện được Obama quyết định. Với Trump, đó sẽ là thời kỳ «
realpolitik » thuần túy.
*
Tin liên quan :
Sắp
có một tuần trăng mật Mỹ-Trung ? 19-11-2016
No comments:
Post a Comment