Việt
Nam tưởng rằng đã đạt được thỏa thuận về quan thuế với Mỹ. Rồi Trump xen vào.
Daniel Desrochers, Phelim Kine và Ari Hawkins |
The Politico
DCVOnline
dịch
thuật
Posted
on July
12, 2025
Cả
hai bên đều chưa công bố tài liệu chính thức về những điều khoản quan thuế, làm
dấy lên nghi ngờ liệu có thực sự hai nước đạt được thỏa thuận hay không.
Tổng
thống Donald Trump phát biểu trong một bữa trưa. Hà Nội hầu như không nói gì
công khai về mức thuế kể từ khi tổng thống công bố trên mạng xã hội. | Evan
Vucci/AP
Việt
Nam tưởng rằng đã có một thỏa thuận sơ bộ với Mỹ nhằm giảm mức quan thuế một
cách đáng kể. Nhưng vào phút chót, Tổng thống Donald Trump đã nâng mức thuế
lên.
Kết
quả là chính phủ Việt Nam vẫn chưa chính thức chấp nhận một phần quan trọng của
thỏa thuận mà tổng thống Mỹ đã ca ngợi trên mạng xã hội tuần trước, mặc dù
Trump tuyên bố trong bài đăng trên mạng xã hội rằng những điều khoản đã được
lãnh đạo Việt Nam – ông Tô Lâm – đồng ý, theo bốn nguồn tin hiểu biết về cuộc
đàm phán và được yêu cầu giấu tên vì tính nhậy cảm của vấn đề. Cả hai bên đều
chưa công bố tài liệu nào về những điều khoản này, làm dấy lên nghi vấn liệu thỏa
thuận có thực sự được ký kết hay không, trong khi Tòa Bạch Ốc đang nỗ lực chứng
minh rằng họ đang đạt tiến triển trong đàm phán thương mại với hàng chục đối
tác lớn.
HÌNH
: https://truthsocial.com/@realDonaldTrump/114784170652465525
Trump đã
công bố khuôn khổ thỏa thuận trên Truth Social vào ngày 2 tháng 7, chỉ vài ngày
trước thời hạn tự đặt ra là ngày 8 tháng 7 để hoàn tất những cuộc đàm phán
thương mại. Đây là thỏa thuận thứ hai mà chính quyền ông đạt được nhằm tránh những
mức thuế “có đi có lại” mà Trump từng đe dọa, sau khi ông tuyên bố trong một cuộc
phỏng vấn hồi tháng Tư rằng ông đã hoàn tất 200 thỏa thuận. Theo bài đăng ngày
2 tháng 7 của Trump, hàng xuất khẩu từ Việt Nam sẽ phải chịu mức thuế 20% – giảm
từ mức 46% bị tạm ngừng hồi tháng Tư – hoặc 40% nếu hàng hóa có xuất xứ từ quốc
gia khác. Đổi lại, tổng thống Mỹ viết, Việt Nam “sẽ ‘MỞ CỬA THỊ TRƯỜNG CHO HOA
KỲ,’ có nghĩa là chúng ta sẽ có thể bán sản phẩm vào Việt Nam với mức thuế BẰNG
KHÔNG.”
Điều đó đã
gây chấn động tại Việt Nam vì những nhân viên phụ trách đàm phán của họ thực tế
chưa hề đồng ý với mức thuế 20%; họ tin rằng mức thuế sẽ ở khoảng 11%, theo bốn
nguồn tin nói trên. Trump đã bỏ qua con số đó trong cuộc điện đàm với Tổng Bí
thư Nguyễn Phú Trọng – người không tham gia những cuộc đàm phán thuế ban đầu –
và thay vào đó tuyên bố rằng Mỹ sẽ áp mức thuế gần gấp đôi.
Một số người
phía Mỹ cũng tỏ ra bất ngờ, gồm cả những tổ chức bên ngoài theo dõi cuộc đàm
phán, theo lời một người vận động hành lang ở Washington chuyên làm việc với Việt
Nam và những chính phủ Á châu khác.
Người vận
động hành lang nói, “Trump đã khiến tất cả trở tay không kịp.” Họ mô tả phản
ứng của chính phủ Việt Nam là “bất ngờ, thất vọng và tức giận.”
Một phụ tá
Tòa Bạch Ốc, yêu cầu giấu tên vì không được phép phát ngôn công khai, đã bác bỏ
cách mô tả đó, cho rằng phía Việt Nam đã biết trước những mức thuế chính trước
cuộc điện đàm giữa Tô Lâm và Donald Trump. Phụ tá này nói :
“Tôi được
biết rằng hai nhóm đàm phán thương mại đã thảo luận khá kỹ và việc gọi điện giữa
lãnh đạo hai nước chỉ để xác nhận cuối cùng.”
Tuy nhiên,
cả Tòa Bạch Ốc lẫn phía Việt Nam vẫn chưa công bố bất kỳ văn bản nào cho thấy
có thỏa thuận cuối cùng gồm những mức thuế đó, và cả hai nước đều chưa chính thức
thông qua bất kỳ thỏa thuận nào. Không rõ khi nào – hoặc liệu – mức thuế cao
hơn này sẽ được áp dụng.
Wendy
Cutler, cựu Phó Đại diện Thương mại Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Barack Obama,
hiện là Phó Chủ tịch Viện Chính sách Xã hội Á Châu tại Washington, D.C., cho biết,
“Điều này càng làm tăng yếu tố bất định – rằng ngay cả khi bạn nghĩ mình đã đàm
phán xong thỏa thuận, ông ta vẫn có thể quay ngoắt và thay đổi điều khoản. Và
trong trường hợp này, có vẻ như ông ấy đã đơn phương công bố thay đổi công khai
mà không có sự đồng ý của Việt Nam.”
Người phát
ngôn của Đảng Cộng sản Việt Nam cũng như Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ
và Bộ Thương mại chưa tra lời yêu cầu bình luận.
Trump đang
mất kiên nhẫn với tiến độ của những thỏa thuận thương mại, cho thấy ông thích gửi
thư cho những quốc gia để áp đặt mức thuế, thay vì tiến hành những cuộc đàm
phán thương mại toàn diện mà nay ông thừa nhận là quá phức tạp.
Hôm thứ
Ba, tại Tòa Bạch Ốc Trump nói, “Tôi chỉ muốn quý vị hiểu rằng một bức thư đồng
nghĩa với một thỏa thuận. Chúng tôi không thể gặp 200 quốc gia.”
Việt Nam
đang theo dõi khi Trump tuần này đưa ra mức thuế mới đối với những quốc gia Á
châu khác – gồm mức 20% tương tự áp đặt lên Philippines – sẽ có hiệu lực từ
ngày 1 tháng 8, mà không có bất kỳ nhượng bộ hay quy tắc nào về xuất xứ hàng
hóa mà Việt Nam đã chuẩn bị để đồng ý.
Hà Nội hầu
như không nói gì công khai về mức thuế kể từ khi Trump công bố trên mạng xã hội.
Một bài báo của báo nhà nước Việt Nam về thỏa thuận, đăng ngày 2 tháng 7, không
đề cập đến bất kỳ mức thuế nào đã đồng ý. Thay vào đó, bài viết nói rằng cuộc
điện đàm giữa Trump và ông Lâm đã dẫn đến một “Tuyên bố chung về một thỏa
thuận thương mại công bằng, cân bằng và có đi có lại.” Tuyên bố chung đó đến
nay vẫn chưa được công bố.
Điều đó có
thể phản ảnh sự thất vọng của Hà Nội trước việc Trump phá vỡ thỏa thuận ban đầu.
Một bản dự thảo tuyên bố chung về những điều khoản của thỏa thuận mà POLITICO
có được cùng ngày Trump công bố thỏa thuận đã đề cập đến điều kiện thương mại
thuận lợi hơn cho Việt Nam, kể cả việc “giảm đáng kể” thuế nhập cảng của Mỹ đối
với hàng hóa Việt Nam.
Những
chuyên gia khu vực lo ngại sự việc này có thể làm suy yếu nỗ lực kéo dài hàng
chục nam nhằm xây dựng lại quan hệ ngoại giao sau Chiến tranh Việt Nam, chưa kể
đến mối quan hệ thương mại đang phát triển mạnh. Theo Cơ quan Quản lý Thương mại
Quốc tế Hoa Kỳ, thương mại giữa hai nước đã tăng mạnh kể từ khi Washington và
Hà Nội ký hiệp định thương mại song phương năm 2001 — từ 2,9 tỷ USD năm 2002
lên hơn 139 tỷ USD năm 2022 — biến Việt Nam thành nguồn cung hàng hóa lớn thứ
sáu vào Mỹ.
Scot
Marciel, cựu Phó Phụ tá Ngoại trưởng Hoa Kỳ phụ trách Đông Á và Thái Bình
Dương, người từng đứng đầu bộ phận chính trị và kinh tế tại Đại sứ quán Mỹ ở Hà
Nội từ năm 1993 đến 1996, nhận định :
“Chắc
chắn rằng niềm tin của họ vào Mỹ với tư cách là đối tác đáng tin cậy – điều đã
được xây dựng trong suốt 30 năm qua – sẽ bị thiệt hại nặng nề. Xét về ảnh hưởng
giữa Mỹ và Trung Hoac, Trung Hoac sẽ đắc lợi vì việc này.”
Những quốc
gia khác cũng đã biết về việc thay đổi phút chót trong những mức thuế đã thống
nhất, và đã thảo luận với nhau về điều đó, theo một trong những nguồn tin nói
trên cũng như một nhà ngoại giao Á châu, cho thấy sự bất an mà những đối tác
thương mại của Mỹ cảm thấy khi họ tiếp tục đàm phán với một tổng thống dường
như thay đổi lời đe dọa áp đặt quan thuế một cách tùy tiện.
Harry
Broadman, cựu Phụ tá Đại diện Thương mại Hoa Kỳ dưới thời những Tổng thống
George H.W. Bush và Bill Clinton, cho biết :
“Việc tổng
thống Mỹ làm như vậy gần như phá hủy hoàn toàn uy tín của những chuyên viên đàm
phán, và những nước khác đang theo dõi điều này. Nếu bạn đang ngồi vào bàn đàm
phán với nước X, mà họ vừa thấy nước Y ký thỏa thuận rồi bị lật kèo, họ sẽ nói:
‘Tôi mất thời gian với ông làm gì? Làm sao tôi biết điều chúng ta đồng ý hôm
nay sẽ là điều cuối cùng?’”
© 2025 DCVOnline
Nếu đăng lại,
xin ghi nguồn và đọc “Thể
lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: Vietnam thought it had a deal on its
US tariff rate. Then Trump stepped in. | Daniel Desrochers, Phelim Kine and Ari
Hawkins | The Politico | July 10, 2025. Doug
Palmer bổ túc cho bài báo này.
No comments:
Post a Comment