Trung
Quốc « sắp sẵn » quân cờ cho cuộc đua khai thác quặng mỏ đáy biển
Minh Anh - RFI
Đăng
ngày: 10/06/2025 - 15:57
Drone lặn
biển, xe thám hiểm… cuộc đua thăm dò và khai thác quặng mỏ đáy biển sâu đã được
khởi động. Tuy chưa sẵn sàng để khởi động khai thác đáy biển, Trung Quốc cũng
đang sắp xếp các con chốt của mình một cách có hệ thống trên khắp các đại
dương, để có thể làm chủ nguồn tài nguyên quan trọng này trong tương lai.
HÌNH
:
Ảnh
minh họa : Tầu ngầm Tiểu Long của Trung Quốc được thả xuống thăm dò núi ngầm
Puyuan dưới Biển Đông. AP - Liu Shiping
Tại
những vùng lãnh hải của các nước và vùng biển quốc tế, đáy biển được cho là
giàu nguồn tài nguyên cobalt, nickel hay đồng, những kim loại cần thiết và mang
tính chiến lược cho chuyển đổi năng lượng, đặc biệt là bình điện cho xe hơi và
nhiều ngành công nghệ cao. Nhất là tại vùng biển Clarion – Clipperton, nằm giữa
Hawaii và Mêhicô ở Thái Bình Dương, trên một diện tích trải rộng đến hơn 9 triệu
cây số vuông, ước tính có đến khoảng 34 triệu tấn đá sỏi có chứa nhiều thứ kim
loại nêu trên.
Kho
báu này khiến nhiều nước thèm muốn và người bắn phát súng khai hỏa đầu tiên là
tổng thống Mỹ Donald Trump, khi cho phép The Metal Company (TMC) của Canada,
hãng công nghiệp đầu tiên nộp đơn xin khai thác tại vùng biển quốc tế.
Tuy
nhiên, theo các nhà quan sát, mặc dù có nhu cầu năng lượng rất lớn và đang tìm
kiếm chúng khắp nơi, Trung Quốc không mấy lo lắng, bởi đối với Bắc Kinh, điều
quan trọng là duy trì được thế thống trị và khả năng cạnh tranh cao.
Trong
mục tiêu này, Trung Quốc phát triển công nghệ và ký kết các thỏa thuận chiến lược
trong khu vực, ví dụ như với quần đảo Cook để thăm dò quặng mỏ trong vùng lãnh
hải đảo quốc, hay tìm cách xích lại gần Kiribati… Một vị thế mà nhà nghiên cứu
Emmanuel Hache, Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược IRIS, đánh giá là « mang
tính địa chính trị hơn là kinh tế ».
Hơn
nữa, thông qua nhiều doanh nghiệp nhà nước (China Minmetals, China Ocean
Mineral Resource R&D Association và Beijing Pioneer Hi-Tech Development
Corporation), Bắc Kinh có đến 5 trong số 22 hợp đồng thăm dò với Cơ quan Quản
lý Đáy biển Quốc tế ISA, với một diện tích lớn nhất và, trái với các nước khác,
nắm những hợp đồng liên quan đến ba loại tài nguyên khoáng sản (nốt đa kim, lớp
vỏ các mỏm núi đá ngầm cobalt và các mỏ sulfua) tại nhiều khu vực ở Thái Bình
Dương và Ấn Độ Dương.
Về
mặt công nghệ, Trung Quốc cũng đã có những bước tiến sau khi thử nghiệm thành
công tầu khai thác Pioneer II, do trường đại học Giao Thông Thượng Hải thiết kế,
đạt đến độ sâu hơn 4.000 mét, một kỷ lục đối với nước này. Theo dự kiến, trong
khoảng sáu tháng cuối năm 2025, Trung Quốc sẽ thử nghiệm việc thu lượm các viên
đá sỏi đa kim.
Đương
nhiên về kỹ nghệ khai thác, Trung Quốc vẫn còn chậm trễ vài năm so với tập đoàn
TMC của Canada. Nhưng đó không phải là điều khiến Bắc Kinh bận tâm. Cường quốc
châu Á này có một lợi thế đáng kể so với nhiều tác nhân khác, vốn phụ thuộc nhiều
vào các đối tác để thu lượm và chế biến các viên đá sỏi : Các doanh nghiệp
Trung Quốc được nhà nước hậu thuẫn và Trung Quốc có nhiều cơ sở chế biến kim loại.
Dù
vậy, giới quan sát có chung một nhận xét : Hiện tại Trung Quốc chưa thực sự
cần khai thác quặng mỏ đáy đại dương cho nguồn cung nguyên liệu, ngoại trừ việc
duy trì quyền kiểm soát đối với loại thị trường này. Trung Quốc ủng hộ việc soạn
thảo một bộ quy tắc về khai thác đáy biển chỉ vì « họ không cần điều đó
ngay bây giờ và sẽ không gây áp lực cho đến khi Trung Quốc quyết định là họ đã
sẵn sàng về mặt chiến lược », theo như kết luận từ Alex Gilbert, nhà
nghiên cứu trường Quặng mỏ Colorado !
No comments:
Post a Comment