FORDOW,
CƠ SỞ HẠT NHÂN CHÍNH CỦA IRAN, NẰM TRONG MỘT BOONGKE KHỔNG LỒ BÊN DƯỚI MỘT NGỌN
NÚI
Financial Times | Meduza
Hnb
Tran cùng với Phúc
Lai GB, biên dịch
FORDOW, CƠ SỞ HẠT NHÂN CHÍNH CỦA IRAN,
NẰM TRONG MỘT BOONGKE KHỔNG LỒ BÊN DƯỚI MỘT NGỌN NÚI.
Financial Times | Meduza
Ngày
17 tháng 6 năm 2025
Sau
đây là những gì chúng ta biết về nó
Nhà
máy làm giàu uranium Fordow được xây dựng vào những năm 2000 trên cơ sở của
Quân Đoàn Vệ Binh Cách Mạng Hồi Giáo (IRGC). Theo báo cáo của Financial Times,
nhà máy này nằm cách Qom, thành phố linh thiêng của người Shiite và là "thủ
đô tinh thần" của Iran, khoảng 20 km về phía đông bắc.
Nhiều
quốc gia có tiềm năng hạt nhân cũng có các cơ sở ngầm tương tự: ở Mỹ, đây là
khu phức hợp Raven Rock ở Pennsylvania; ở Nga, đây là Yamantau ở Ural; cũng có
những cơ sở tương tự ở Trung Quốc và Triều Tiên. Những cơ sở như vậy - những
boongke ngầm khổng lồ bí mật, nơi được cho là nơi sản xuất và lưu trữ vũ khí hạt
nhân - thường xuất hiện trong các bộ phim kinh dị gián điệp, cũng như trong nhiều
thuyết âm mưu khác nhau.
Iran
bắt đầu xây dựng nhà máy Fordow sau khi chính thức tuyên bố đóng cửa chương
trình hạt nhân quân sự của mình. Iran chỉ thừa nhận sự tồn tại của cơ sở này
vào tháng 9 năm 2009, sau khi Mỹ, Anh và Pháp công bố thông tin tình báo về nước
này. Vào thời điểm đó, ngay cả Nga và Trung Quốc, những nước có khả năng giúp
Iran phát triển chương trình hạt nhân của mình, cũng lên án sự bí mật của Iran.
Nhà máy Fordow bắt đầu hoạt động vào cuối năm 2011.
Năm
2015, theo cái gọi là thỏa thuận hạt nhân của Barack Obama, Iran đã đồng ý ngừng
làm giàu uranium tại Fordow và chuyển đổi cơ sở này thành một trung tâm nghiên
cứu.
Tuy
nhiên, vào năm 2018, tổng thống Mỹ tiếp theo, Donald Trump, đã rút khỏi thỏa
thuận. Iran tiếp tục làm giàu uranium tại Fordow.
Năm
2019, Iran tuyên bố sẽ làm giàu uranium tại đó lên 5%, rồi lên 20%.
Năm
2023, IAEA phát hiện sự hiện diện của uranium làm giàu lên tới 83,7%, gần với mức
cần thiết để chế tạo vũ khí hạt nhân.
Theo
Financial Times, các nhà máy làm giàu uranium Natanz và Fordow là biểu tượng của
hai giai đoạn trong chương trình hạt nhân của Iran. Nếu Natanz là về làm giàu
uranium cấp độ thấp, Fordow là về sự sống còn dưới áp lực và khả năng "đột
phá" đối với vũ khí hạt nhân. Fordow không chỉ là một cơ sở, mà còn là một
tuyên bố chính trị và chiến lược của Tehran.
Vào
ngày 13 tháng 6, Israel đã tiến hành các cuộc không kích vào các địa điểm hạt
nhân quan trọng của Iran, bao gồm cả Natanz. Không quân Israel thậm chí còn
không cố gắng ném bom nhà máy Fordow, được bảo vệ bởi hàng chục hoặc thậm chí
hàng trăm mét đá, mà dường như chỉ ngăn chặn các hệ thống phòng không xung
quanh nó. Theo IAEA, các cơ sở ngầm tại Fordow không bị ảnh hưởng bởi các cuộc
không kích và nhà máy vẫn tiếp tục hoạt động. Iran cho biết thiệt hại từ các cuộc
tấn công là hạn chế, nhưng xác nhận rằng một số cơ sở trên mặt đất đã bị hư hại.
Chỉ
riêng mình Israel thì khó có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho Fordow. Họ sẽ
cần những quả bom mà chỉ Mỹ mới có.
Trong
khi Israel tiếp tục các hành động quân sự của mình, Mỹ đang cố gắng khởi động lại
các cuộc đàm phán với Iran về một thỏa thuận hạt nhân mới. Tổng thống Donald
Trump đang cân nhắc việc đặc phái viên #Steve_Witkoff
gặp Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi trong những ngày tới, Axios đưa
tin.
Trump
nhấn mạnh rằng Mỹ không quan tâm đến lệnh ngừng bắn có giới hạn, mà muốn Iran
"đầu hàng hoàn toàn". Hiện tại, Trump coi việc Mỹ sở hữu các bom phá
boongke siêu mạnh có khả năng phá hủy Fordow là đòn bẩy đàm phán. Mặc dù Thủ tướng
Israel Benjamin Netanyahu rõ ràng đang trông chờ Mỹ sử dụng chúng.
Có
những chia rẽ trong chính quyền Trump về cách tiếp cận các cuộc đàm phán. #Witkoff
và Phó Tổng thống #JD_Vance
ủng hộ thỏa hiệp với Iran, trong khi Ngoại trưởng #Marco_Rubio
vẫn giữ lập trường cứng rắn yêu cầu Tehran từ bỏ hoàn toàn việc làm giàu
uranium. Nói cách khác, hiện đang có tranh cãi về việc liệu Iran có nên được
trao ngoại lệ rằng các quốc gia phi hạt nhân muốn theo đuổi các chương trình hạt
nhân hòa bình chỉ có thể làm như vậy bằng nhiên liệu hạt nhân nhập khẩu hay
không.
Trong
khi đó, Iran tiếp tục bác bỏ các đề xuất của Mỹ là "lừa dối" và chỉ
ra việc Trump từ chối các thỏa thuận trước đó. Lãnh đạo Iran Ali Khamenei cho
biết Mỹ không có ý định dỡ bỏ lệnh trừng phạt và chỉ đang gia tăng áp lực.
Các
chuyên gia được Financial Times phỏng vấn cảnh báo rằng nếu Tehran quyết định
đi theo con đường này, Fordow có thể đóng vai trò quan trọng. Dựa trên kho dự
trữ uranium làm giàu cao hiện tại, Iran có thể sản xuất vật liệu cho 9 đầu đạn
hạt nhân trong vòng 3 tuần. 25 kg uranium cấp độ vũ khí đầu tiên có thể được sản
xuất chỉ trong 2 đến 3 ngày.
Mặt
khác, theo các nguồn tin của CNN trong tình báo Mỹ, Iran có thể không có được
vũ khí hạt nhân trong ít nhất 3 năm.
HÌNH
:
https://www.facebook.com/photo?fbid=3168874423250690&set=pcb.3168885549916244
https://www.facebook.com/photo?fbid=3168874533250679&set=pcb.3168885549916244
No comments:
Post a Comment