Tuesday, June 17, 2025

CHIẾN TRANH NHƯ THƯỜNG LỆ: AI SẼ THẮNG TRONG CUỘC TẤN CÔNG CỦA ISRAEL VÀO IRAN VÀ AI SẼ PHẢI CHỊU HẬU QUẢ   (Ivan Preobrazhenskiy  |  The Insider)

 



 

CHIẾN TRANH NHƯ THƯỜNG LỆ: AI SẼ THẮNG TRONG CUỘC TẤN CÔNG CỦA ISRAEL VÀO IRAN VÀ AI SẼ PHẢI CHỊU HẬU QUẢ  

Ivan Preobrazhenskiy  |  The Insider

Hnb Tran cùng với Phúc Lai GB biên dịch

Hôm qua lúc 11:22  

https://www.facebook.com/van.tran.562329/posts/pfbid0MUFxJ4qgL7njhGpyKVpzjHXgtE6PVN3ARYN95MRfA55MSGXAWAwQdWQDAx8TjCBel

 

CHIẾN TRANH NHƯ THƯỜNG LỆ: AI SẼ THẮNG TRONG CUỘC TẤN CÔNG CỦA ISRAEL VÀO IRAN VÀ AI SẼ PHẢI CHỊU HẬU QUẢ

Ivan Preobrazhenskiy | Chuyên gia về Trung và Đông Âu

của ấn phẩm The Insider

Ngày 16 tháng 6 năm 2025

 

Cuộc tấn công của Israel vào Iran diễn ra vào đêm ngày 13 tháng 6 không phải là điều bất ngờ, nhưng vẫn khiến nhiều nhà quan sát không kịp chuẩn bị. Người Israel đã loại bỏ các sĩ quan quân sự cấp cao của Iran và một số nhân vật chủ chốt trong chương trình hạt nhân của nước này, gây thiệt hại nghiêm trọng cho hệ thống phòng không của Iran, sau đó tiếp tục cuộc tấn công ban đầu bằng nhiều đợt tấn công vào các căn cứ tên lửa và máy bay không người lái, cơ sở hạt nhân và trung tâm chỉ huy của Iran.

 

Donald #Trump không che giấu niềm vui của mình, và Vladimir #Putin cũng có lý do để vui mừng, khi đã thảo luận về Iran với Tổng thống Mỹ ngay trước cuộc tấn công. Sự chú ý — và việc cung cấp viện trợ quân sự — một lần nữa đã chuyển từ Ukraine sang Trung Đông. Và tất nhiên, giá dầu đang tăng.

 

AI SẼ ĐƯỢC HƯỞNG LỢI TỪ THÀNH CÔNG CỦA ISRAEL

 

Israel và Iran đã có chiến tranh trong nhiều năm. Những gì chúng ta đang chứng kiến hiện nay chỉ là hành động mới nhất của họ — và gần như chắc chắn không phải là hành động cuối cùng. Chính quyền Israel đã công khai bày tỏ mong muốn phá bỏ chế độ thần quyền của Iran với hy vọng rằng một cái gì đó dân chủ hơn — và quan trọng hơn là ít chống lại Israel hơn — có thể xuất hiện thay thế. Tuy nhiên, kịch bản thay đổi chế độ như vậy khó có thể xảy ra nếu không có sự can thiệp trực tiếp, mà hiện tại không ai có vẻ đã chuẩn bị cho điều đó. Do đó, các hành động thù địch hiện tại chắc chắn sẽ tiếp tục, ngay cả khi Israel một lần nữa thành công trong việc đẩy lùi Iran trong nhiều thập kỷ trong việc theo đuổi vũ khí hạt nhân.

 

Trong bối cảnh của cuộc xung đột này — ít nhất là về mặt hùng biện, mang dấu ấn của một cuộc chiến hủy diệt — một danh sách dài các bên đang tìm cách khai thác lợi ích tối đa. #Donald_Trump chắc chắn xếp hạng cao trong danh sách này. Không giống như các đồng minh châu Âu của mình, những người đã tìm cách tránh leo thang và thúc đẩy các cuộc đàm phán, Trump không che giấu sự hài lòng của mình và xác nhận rằng ông đã biết về các hoạt động chuẩn bị cho cuộc tấn công. Ông đã cam kết hỗ trợ quân sự của Mỹ cho người Israel — và đã thực hiện điều đó, với việc quân đội Mỹ bắn hạ máy bay không người lái Shahed của Iran được phóng lên như một phần trong nỗ lực trả đũa ban đầu của Iran đối với nhà nước Do Thái.

 

Trump đã có cơ hội thể hiện quyết tâm của mình. Đúng là Israel đang thực hiện mọi cuộc chiến, nhưng không ai từng nghi ngờ về sự sẵn sàng của họ trong cuộc đối đầu với Iran. Trong khi đó, tổng thống Mỹ có cơ hội chứng minh sự kiên định của mình, mặc dù đóng góp của ông cho hoạt động này phần lớn chỉ giới hạn trong lĩnh vực ngoại giao.

 

Trong nỗ lực này, Trump đã nói chuyện với một bên hưởng lợi tiềm năng khác của cuộc chiến này. Trước cuộc tấn công của Israel vào các cơ sở quân sự và hạt nhân của Iran, tổng thống Mỹ đã có một cuộc điện đàm dài với #Vladimir_Putin, chính thức là đồng minh tích cực của Iran. Putin đã nhận được công nghệ sản xuất máy bay không người lái từ Tehran, đảm bảo một lợi thế tạm thời nhưng đáng kể trong cuộc chiến xâm lược của ông ta chống lại Ukraine.

 

Trong hai năm qua của cuộc chiến tranh Nga-Ukraine, Iran được coi là một nhà cung cấp tên lửa quan trọng cho quân đội Nga. Người Iran đã mua hàng hóa của Nga và thậm chí đã ký một thỏa thuận song phương với Moscow (mặc dù không có điều khoản hỗ trợ quân sự trực tiếp).

 

•• Tuy nhiên, trong ngắn hạn và trung hạn, Nga có thể sẽ được hưởng lợi từ cuộc tấn công của Israel. Moscow có lợi khi thấy giá dầu tăng vọt hiện nay, do lo ngại Iran sẽ chặn một phần hoặc toàn bộ các chuyến hàng từ Vịnh Ba Tư đến các thị trường toàn cầu hoặc Tehran sẽ ngừng chính nguồn cung cấp của chính mình.

 

•• Nga cũng có lợi vì ngay cả trước cuộc tấn công vào các mục tiêu và nhân vật lãnh đạo của Iran, Mỹ đã chuyển hướng nguồn cung cấp quân sự của mình từ Ukraine sang Israel. Các hệ thống phòng không của Mỹ ban đầu dành cho Ukraine vẫn ở lại Israel. Theo các báo cáo mới nhất, Kyiv chưa bao giờ nhận được các hệ thống Patriot và tên lửa lỗi thời mà Israel dự định gửi, mặc dù đã có các cuộc thảo luận trước đó về việc chuyển giao chúng.

 

•• Cuối cùng, sự chú ý của giới truyền thông, blogger và chính trị gia toàn cầu hiện đang chuyển từ Ukraine sang Iran và Israel, và có khả năng sẽ vẫn ở đó trong nhiều tuần tới. NGA HIỆN ĐƯỢC TỰ DO LÀM BẤT CỨ ĐIỀU GÌ MÌNH MUỐN — KHÔNG AI ĐỂ Ý, NGAY CẢ KHI CÁC CUỘC KHÔNG KÍCH MỚI NHẮM VÀO DÂN THƯỜNG UKRAINE. Và phản ứng thận trọng từ Điện Kremlin — sự pha trộn giữa lên án và bày tỏ quan ngại — rõ ràng đã xác nhận sự hiểu biết này.

 

Nga hiện được tự do làm bất cứ điều gì mình muốn — không ai để ý, ngay cả khi các cuộc không kích mới nhắm vào dân thường Ukraine

 

•• Một bên hưởng lợi khác từ cuộc chiến hiện tại — một bên mà nhiều người có xu hướng bỏ qua — là #Azerbaijan. Mặc dù là nước láng giềng gần nhất của Iran, Azerbaijan vẫn tích cực mua vũ khí từ Israel và ở một số khía cạnh, thậm chí có thể được coi là đồng minh quân sự của chính phủ Netanyahu.

 

Nếu không có công nghệ của Israel, quân đội Azerbaijan sẽ không thể thể giành lại quyền kiểm soát khu vực Nagorno-Karabakh — vùng đất mà họ đã mất trong bối cảnh Liên Xô sụp đổ — một cách nhanh chóng và hiệu quả như những gì họ đã làm trong cuộc tấn công năm 2023 của Baku.

 

Đồng thời, một số lượng lớn người Azerbaijan sinh sống tại Iran (không có số liệu thống kê chính thức, ước tính con số này từ 5 triệu đến hơn 20 triệu người).).

 

Trong nửa đầu thế kỷ 20, thực tế nhân khẩu học này đã thúc đẩy các nhà chức trách Liên Xô đưa ra những gợi ý không mấy tinh tế về các yêu sách lãnh thổ tiềm tàng. Trong những năm gần đây, Azerbaijan — dù hành động độc lập hay hợp tác với đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ — đã nỗ lực xây dựng mối quan hệ tích cực với Iran.

 

Tuy nhiên, Tehran liên tục tuyên bố ủng hộ chủ quyền của Armenia và thậm chí tuyên bố sẵn sàng cung cấp hỗ trợ quân sự nếu cần thiết. Gần đây, sự chú ý đã tập trung vào cái gọi là #Hành_lang_Syunik (hay #Zangezur) — một tuyến đường quá cảnh được đề xuất từ Thổ Nhĩ Kỳ đến Azerbaijan sẽ chạy qua lãnh thổ Armenia thông qua vùng đất Nakhchivan của Azerbaijan. Hành lang này được đề cập trong tuyên bố đánh dấu sự kết thúc của Chiến tranh Nagorno-Karabakh lần thứ hai.

 

Nga cũng bày tỏ sự quan tâm lớn trong việc mở hành lang vận tải và thương mại này. Tuy nhiên, do bản chất ngoài lãnh thổ của tuyến đường — sẽ hoạt động ngoài tầm kiểm soát của Armenia — trên thực tế, nó sẽ cắt đứt Armenia khỏi Iran, vì nó chạy thẳng dọc theo biên giới Armenia-Iran. Trong khi đó, Armenia và Azerbaijan vẫn chưa ký hiệp ước hòa bình hoặc chính thức công nhận biên giới của nhau. Chính phủ Azerbaijan đã nhiều lần đưa ra yêu cầu Armenia sửa đổi hiến pháp, trong đó có tham chiếu đến Tuyên Ngôn Độc Lập năm 1990 — một văn bản bao gồm một điều khoản về "sự thống nhất của Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Armenia với Nagorno-Karabakh".

 

Do đó, việc Iran có khả năng rút lui khỏi các sự kiện ở Nam Kavkaz do các cuộc tấn công của Israel có thể sắp xếp lại cán cân quyền lực trong khu vực, tước đi đồng minh khu vực tiềm năng duy nhất của Armenia trong trường hợp xảy ra xung đột mới với Azerbaijan. Nhưng tất nhiên, điều này giả định rằng cuộc đối đầu hiện tại giữa Iran và Israel sẽ kéo dài.

 

•• Nhiều bên khác sẽ được hưởng lợi từ những diễn biến hiện tại. Ví dụ, chính quyền mới của #Syria có thể mong đợi Iran không can thiệp nghiêm trọng vào các vấn đề của họ trong tương lai gần. Và ở #Iraq, phần lớn người Shiite ủng hộ Iran đã tạm thời mất đi một đồng minh quan trọng. Với cả người Iran và người Mỹ bị chiếm đóng, Thổ Nhĩ Kỳ đã có cơ hội tấn công người Kurd ở Iraq.

 

•• Có cả Ả Rập Xê Út, một quốc gia không giống như UAE, đã không ký Hiệp định Abraham lịch sử với Israel, nhưng theo truyền thống, họ thù địch với Iran theo dòng Shiite. Mặc dù Trung Quốc đã làm trung gian thành công cho thỏa thuận hữu nghị giữa người Saudi và Tehran vào năm 2023, nhưng hai nước chưa bao giờ đạt được quan hệ ngoại giao chính thức. Trong khi đó, người Houthi ở Yemen — đồng minh thân cận của Iran — vẫn là kẻ thù trực tiếp của người Saudi.

 

•• Qatar, xét theo mối quan hệ gần gũi trong lịch sử với Iran, cũng có lợi ích riêng của mình.. Tóm lại, cuộc chiến có thể nhanh chóng lan rộng khắp một khu vực được xác định bởi vai trò quan trọng, thường gây mất ổn định của Iran.

 

DANH SÁCH THƯƠNG VONG

 

•• Tất nhiên, #Iran đứng đầu danh sách. Chính phủ của Netanyahu tuyên bố phá hủy các hệ thống phòng thủ của Iran, với Tehran chính thức hiện phải đối mặt với tối hậu thư của Israel. Chế độ Iran phải đồng ý phá hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân của mình và chấp nhận sự giám sát quốc tế — nghĩa là nối lại các cuộc đàm phán với Mỹ và các bên trung gian khác, bất chấp tuyên bố gần đây của Iran về việc rút khỏi các cuộc đàm phán này. Nếu không, Israel đã chuẩn bị phá hủy ngành công nghiệp dầu mỏ của Iran — và nói rộng hơn là toàn bộ nền kinh tế của đất nước.

 

•• Nhóm bị ảnh hưởng nhiều thứ hai là các tổ chức khủng bố Hồi giáo được Iran hỗ trợ — cái gọi là "Đế Chế Iran", mà Israel đã làm suy yếu nghiêm trọng trong những năm gần đây. Bao gồm #Hamas, lực lượng này vẫn kiểm soát một phần Dải Gaza; #Hezbollah ở Lebanon, lực lượng đã từ chối phá vỡ lệnh ngừng bắn với Israel mặc dù đã tấn công Iran; và cuối cùng là #Houthis_Yemen. Nếu Iran chấp nhận tối hậu thư của Israel, thì việc ngừng hỗ trợ cho những nhóm này và các nhóm khác — ngụ ý rằng chúng sẽ bị giải thể — gần như chắc chắn sẽ nằm trong số các điều kiện.

 

•• "Con cừu đen" trong danh sách này dường như là #Armenia, quốc gia đã coi Iran là đồng minh tiềm năng sau khi Vladimir Putin quyết định, thậm chí trước khi Nga bắt đầu xâm lược Ukraine, sẽ rút hỗ trợ cho Yerevan, về cơ bản là trao đất nước này cho Azerbaijan.

Tuy nhiên, Yerevan chính thức có thể không phải là quốc gia duy nhất rơi vào tình huống này. Những tác động của sự thay đổi mạnh mẽ như vậy trong cán cân quyền lực ở Trung Đông có thể được cảm nhận từ xa như Trung Á. Iran đóng vai trò có ảnh hưởng trong phong trào khủng bố Taliban ở Afghanistan và dân số Tajikistan có quan hệ họ hàng về mặt dân tộc với người Iran.

 

Nói cách khác, bằng cách tấn công Iran, Israel đã châm ngòi cho một thùng thuốc súng khổng lồ — một thùng thuốc súng vẫn chưa nổ.

 

Hậu quả đã rất nghiêm trọng, nhưng những gì chúng ta thấy cho đến nay chỉ là tia lửa từ một ngòi nổ đang âm ỉ. Bản thân vụ nổ sẽ kéo dài trong nhiều tháng — thậm chí nhiều năm.

 

HÌNH :

 

https://www.facebook.com/photo?fbid=3167396296731836&set=pcb.3167397316731734

 

https://www.facebook.com/photo?fbid=3167396516731814&set=pcb.3167397316731734

 

 

 




No comments: